Maha Kumbh 2025: 60 લાખ શ્રદ્ધાળુઓની ડૂબકી, ભક્તોનો પૂર… સંગમ કિનારાની અદ્ભુત તસવીરો આવી સામે
મહાકુંભ 2025 શરૂ થઈ ગયું છે. આજે પવિત્ર સ્નાનનો પહેલો દિવસ છે. લાખો ભક્તોએ સ્નાન શરૂ કરી દીધું છે. આ વખતે મહાકુંભમાં 40 કરોડથી વધુ ભક્તો પવિત્ર સ્નાન કરશે એવો અંદાજ છે.
ઉત્તર પ્રદેશના સંગમ શહેરમાં દિવ્ય અને ભવ્ય મહાકુંભ મેળો શરૂ થઈ ગયો છે. પોષ પૂર્ણિમા સાથે, 26 ફેબ્રુઆરી સુધી ચાલનારા મહાકુંભનો પ્રારંભ થઈ ગયો છે. આ વખતે મહાકુંભમાં 40 કરોડથી વધુ ભક્તો ભાગ લે તેવી અપેક્ષા છે. મહાકુંભના પહેલા દિવસથી જ પ્રયાગરાજમાં ભક્તોની ભારે ભીડ ઉમટી રહી છે. હજારો ભક્તો ત્રિવેણી સંગમમાં પવિત્ર ડૂબકી લગાવી રહ્યા છે. સવારે 10 વાગ્યે મળતી માહિતી મુજબ અત્યાર સુધીમાં 60 લાખ શ્રદ્ધાળુઓએ સંગમ કિનારે સ્નાન કર્યું છે. તે ગંગા, યમુના અને 'રહસ્યમય' સરસ્વતી નદીઓનો પવિત્ર સંગમ છે.
144 વર્ષ પછી એક દુર્લભ સંયોગમાં, રવિવારે મધ્યરાત્રિએ સંગમ ખાતે પોષ પૂર્ણિમાના દિવસે પ્રથમ ડૂબકી લગાવીને મહાકુંભની શરૂઆત થઈ. ગંગા, યમુના અને અદ્રશ્ય સરસ્વતીના સંગમ કિનારે 45 દિવસ સુધી વિરોધી વિચારો, મંતવ્યો, સંસ્કૃતિઓ અને પરંપરાઓનું ભવ્ય સંમેલન યોજાશે. આ અમૃતમય મહાકુંભમાં દેશ અને દુનિયાભરના 45 કરોડ ભક્તો, સંતો-ભક્તો, કલ્પવાસી અને મહેમાનો ડૂબકી લગાવશે એવો અંદાજ છે.
મધ્યરાત્રિએ સંગમ ખાતે લાખો ભક્તોની ભીડ એકઠી થઈ. તલ મૂકવા માટે પણ જગ્યા બચી ન હતી. પોષ પૂર્ણિમાની પહેલી ડૂબકી મધ્યરાત્રિથી જ શરૂ થઈ ગઈ. આ સાથે, કલ્પવાસની શરૂઆત એક મહિના માટે યજ્ઞ વિધિઓથી પણ થઈ, જેમાં સંગમની રેતી પર જપ, ધ્યાન અને તપ માટે વેદીઓ શણગારવામાં આવી.
સમુદ્ર મંથન દરમિયાન નીકળેલા ઘડામાંથી અમૃતના થોડા ટીપાં ટપકાવવાથી યુગો પહેલા શરૂ થયેલી કુંભ સ્નાનની પરંપરા આજથી શરૂ થઈ. આ વખતે મહાકુંભમાં 183 દેશોના લોકો આવે તેવી અપેક્ષા છે. આ વિદેશી મહેમાનોના સ્વાગત અને આતિથ્ય માટે યોગી આદિત્યનાથ સરકાર દ્વારા ભવ્ય તૈયારીઓ કરવામાં આવી છે.
કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો યુનેસ્કોની વિશ્વ ધરોહર યાદીમાં સૂચિબદ્ધ મહાકુંભને વિશ્વ સમુદાય સમક્ષ અદ્ભુત રીતે રજૂ કરવા માંગે છે. મેળા વિસ્તારમાં દરરોજ 800 થી વધુ સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો યોજાશે. પહેલી વાર, 10 લાખ ચોરસ ફૂટમાં દિવાલો રંગવામાં આવી છે. માહિતી અનુસાર, કુંભનગરીમાં સેક્ટર-18 પર મહત્તમ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે. અહીં એક VIP ગેટ પણ બનાવવામાં આવ્યો છે. આ સ્થળે 72 દેશોના ધ્વજ ફરકાવવામાં આવ્યા છે, જેમના પ્રતિનિધિઓ પણ મેળામાં ભાગ લેવા આવી રહ્યા છે. તે જ સમયે, મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથે પોતે તેમના સ્વાગત માટે તૈયારીઓ કરી લીધી છે.
કુંભનગરીના દરેક સેક્ટરમાં કડક સુરક્ષા વ્યવસ્થા સુનિશ્ચિત કરવા માટે પોલીસ સ્ટેશનો સ્થાપવામાં આવ્યા છે. વધુમાં, ફાયર બ્રિગેડની ટીમો પણ તૈનાત કરવામાં આવી છે. કુંભનગરીમાં કુલ 56 કામચલાઉ પોલીસ સ્ટેશન સ્થાપવામાં આવ્યા છે. 37 હજાર પોલીસકર્મીઓને તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે, જેમને તમામ પ્રકારની કટોકટીની પરિસ્થિતિઓનો સામનો કરવા માટે તાલીમ આપવામાં આવી છે. કુંભ મેળામાં ભારે ભીડ વચ્ચે કોઈનું ખોવાઈ જવું એ સામાન્ય વાત છે, પરંતુ આ માટે પણ ખાસ તૈયારીઓ કરવામાં આવી છે. આ વખતે ભક્તોની મદદ માટે 15 ખોવાયેલા અને મળેલા કેન્દ્રો બનાવવામાં આવ્યા છે.
તમને જણાવી દઈએ કે પ્રયાગરાજમાં 12 વર્ષ પછી મહાકુંભનું આયોજન થઈ રહ્યું છે. ૨૦૧૩ના કુંભ મેળા માટે ₹1214 કરોડનું બજેટ ફાળવવામાં આવ્યું હતું. તે સમયગાળા દરમિયાન, 160 કિમી લાંબા રસ્તાઓનું નિર્માણ થયું. સ્વચ્છતા માટે 35 હજાર શૌચાલય બનાવવામાં આવ્યા. આંકડા મુજબ, 2013ના કુંભ મેળા દરમિયાન લગભગ 70 લાખ ભક્તોએ શહેરમાં મુલાકાત લીધી હતી, પરંતુ આ વખતે 45 કરોડ ભક્તો આવવાની અપેક્ષા છે.
જ્યોતિષીઓના મતે, જ્યારે ગુરુ કુંભ રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે અને સૂર્ય મેષ રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે, ત્યારે કુંભ શરૂ થાય છે. ત્રિવેણી સંગમને કારણે, પ્રયાગના મહાકુંભનું બધા મેળાઓમાં સૌથી વધુ મહત્વ છે. એવું કહેવાય છે કે દેવતાઓ અને દાનવો વચ્ચે સમુદ્ર મંથન દરમિયાન, અમૃત કળશ 14મા રત્ન તરીકે ઉભરી આવ્યો હતો અને તેને મેળવવા માટે તેમની વચ્ચે યુદ્ધ થયું હતું. રાક્ષસોથી અમૃત બચાવવા માટે, ભગવાન વિષ્ણુએ વિશ્વ મોહિનીનું સ્વરૂપ ધારણ કર્યું અને પોતાના વાહન ગરુડને અમૃત કુંડ આપ્યો. જ્યારે રાક્ષસોએ ગરુડ પાસેથી ઘડો છીનવી લેવાનો પ્રયાસ કર્યો, ત્યારે અમૃતના કેટલાક ટીપાં પ્રયાગરાજ, નાસિક, હરિદ્વાર અને ઉજ્જૈનમાં પડ્યા. ત્યારથી દર 12 વર્ષે આ સ્થળોએ કુંભ મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે તેવું કહેવાય છે.
મહાકુંભ ક્યારે શરૂ થયો તે અંગે કોઈ લેખિત પુરાવા નથી. જોકે, આ મેળાના સૌથી જૂના લેખિત પુરાવા બૌદ્ધ યાત્રાળુ હ્યુએન ત્સંગના લખાણોમાં જોવા મળે છે. તેમણે છઠ્ઠી સદીમાં સમ્રાટ હર્ષવર્ધનના શાસનકાળ દરમિયાન યોજાયેલા કુંભ મેળાનું વર્ણન કર્યું છે. તે જ સમયે, ખ્રિસ્ત પહેલા 400 વર્ષ પહેલાં સમ્રાટ ચંદ્રગુપ્તના દરબારમાં આવેલા એક ગ્રીક રાજદૂતે પણ પોતાના લેખમાં આવા જ મેળાનો ઉલ્લેખ કર્યો છે.
Published On - 11:21 am, Mon, 13 January 25