हिन्दी English News9 ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 TV9-UP
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

કાનુની સવાલ : બહેન ક્યારે પોતાના ભાઈની મિલકતમાં હિસ્સો ન માંગી શકે? જાણો કાયદો શું કહે છે?

કાનુની સવાલ: આપણા હિન્દુ ધર્મમાં હવે બહેન અપરિણીત હોય કે તેમના મેરેજ થઈ ગયા હોય પરંતુ પિતાની મિલકતમાં તેનો હક બને છે. પરંતુ અમુક પરિસ્થિતિ એવી હોય છે કે જેમાં બહેનનો હક ક્યારે પણ લાગતો નથી અને તે ભાઈ પાસેથી મિલકતમાં ભાગ માંગી શકતી નથી. તો ચાલો જોઈએ કે કેવી પરિસ્થિતિમાં બહેન ભાગ ન માંગી શકે.

| Updated on: Apr 15, 2025 | 2:50 PM
Share
બહેન ભાઈની મિલકતમાં હિસ્સો માંગી શકતી નથી: ભાઈની મિલકત સ્વ-સંપાદિત હોવી જોઈએ-- જો ભાઈએ પોતાની મહેનત કે કમાણીથી મિલકત મેળવી હોય અને તેણે વસિયતનામા દ્વારા તે બીજા કોઈને આપી હોય તો બહેન કાયદેસર રીતે તેમાં હિસ્સો માંગી શકતી નથી. IPC નહીં, પરંતુ મિલકત કાયદો (Transfer of Property Act) અને ભારતીય ઉત્તરાધિકાર કાયદો લાગુ પડે છે.

બહેન ભાઈની મિલકતમાં હિસ્સો માંગી શકતી નથી: ભાઈની મિલકત સ્વ-સંપાદિત હોવી જોઈએ-- જો ભાઈએ પોતાની મહેનત કે કમાણીથી મિલકત મેળવી હોય અને તેણે વસિયતનામા દ્વારા તે બીજા કોઈને આપી હોય તો બહેન કાયદેસર રીતે તેમાં હિસ્સો માંગી શકતી નથી. IPC નહીં, પરંતુ મિલકત કાયદો (Transfer of Property Act) અને ભારતીય ઉત્તરાધિકાર કાયદો લાગુ પડે છે.

1 / 7
બહેનને વસિયતનામા દ્વારા હિસ્સો આપવામાં આવ્યો નથી - જો ભાઈએ સ્પષ્ટ વસિયતનામા બનાવીને મિલકત બીજા કોઈને આપી દીધી હોય, તો બહેનને હક નહીં મળે. વસિયતનામાને ભારતીય ઉત્તરાધિકાર અધિનિયમ, 1925 હેઠળ માન્ય ગણવામાં આવે છે. જો મિલકત સંયુક્ત ન હોય અથવા પહેલાથી જ વિભાજિત થઈ ગઈ હોય તો - જો ભાઈ અને બહેન વચ્ચે મિલકતનું વિભાજન થઈ ચૂક્યું હોય અને બહેને વાંધો ન ઉઠાવ્યો હોય તેથી તે પછીથી તેનો દાવો કરી શકશે નહીં.

બહેનને વસિયતનામા દ્વારા હિસ્સો આપવામાં આવ્યો નથી - જો ભાઈએ સ્પષ્ટ વસિયતનામા બનાવીને મિલકત બીજા કોઈને આપી દીધી હોય, તો બહેનને હક નહીં મળે. વસિયતનામાને ભારતીય ઉત્તરાધિકાર અધિનિયમ, 1925 હેઠળ માન્ય ગણવામાં આવે છે. જો મિલકત સંયુક્ત ન હોય અથવા પહેલાથી જ વિભાજિત થઈ ગઈ હોય તો - જો ભાઈ અને બહેન વચ્ચે મિલકતનું વિભાજન થઈ ચૂક્યું હોય અને બહેને વાંધો ન ઉઠાવ્યો હોય તેથી તે પછીથી તેનો દાવો કરી શકશે નહીં.

2 / 7
જો બહેને પાવર ઓફ એટર્ની (મુક્તિ/ત્યાગ કરાર) પર સહી કરી હોય તો – જો બહેને સ્વેચ્છાએ લેખિતમાં પોતાનો હિસ્સો છોડી દીધો હોય, તેથી હવે તે કાયદેસર રીતે પોતાના અધિકારો માંગી શકતી નથી. આ નાગરિક પ્રક્રિયા હેઠળ આવે છે, IPC હેઠળ નહીં.

જો બહેને પાવર ઓફ એટર્ની (મુક્તિ/ત્યાગ કરાર) પર સહી કરી હોય તો – જો બહેને સ્વેચ્છાએ લેખિતમાં પોતાનો હિસ્સો છોડી દીધો હોય, તેથી હવે તે કાયદેસર રીતે પોતાના અધિકારો માંગી શકતી નથી. આ નાગરિક પ્રક્રિયા હેઠળ આવે છે, IPC હેઠળ નહીં.

3 / 7
જો બહેનને દત્તક લેવામાં આવી હોય અને તે દત્તક પરિવારનો ભાગ બની ગઈ હોય તો - આવી સ્થિતિમાં બહેનને સગા પરિવાર (ભાઈ)ની મિલકતની વારસદાર ગણવામાં આવશે નહીં. તે ગાર્ડિયન એન્ડ વોર્ડ્સ એક્ટ, 1890 અને હિન્દુ એડોપ્શન એન્ડ મેઇન્ટેનન્સ એક્ટ, 1956 હેઠળ આવે છે.

જો બહેનને દત્તક લેવામાં આવી હોય અને તે દત્તક પરિવારનો ભાગ બની ગઈ હોય તો - આવી સ્થિતિમાં બહેનને સગા પરિવાર (ભાઈ)ની મિલકતની વારસદાર ગણવામાં આવશે નહીં. તે ગાર્ડિયન એન્ડ વોર્ડ્સ એક્ટ, 1890 અને હિન્દુ એડોપ્શન એન્ડ મેઇન્ટેનન્સ એક્ટ, 1956 હેઠળ આવે છે.

4 / 7
જો બહેન મુસ્લિમ અથવા ખ્રિસ્તી કાયદા હેઠળ આવે છે - જુદા-જુદા ધર્મો માટે જુદા જુદા ઉત્તરાધિકાર કાયદા છે, જેમ કે: મુસ્લિમ પર્સનલ લો (શરિયત) એપ્લિકેશન એક્ટ, 1937 અને ભારતીય ઉત્તરાધિકાર અધિનિયમ, 1925 હેઠળ આમાં બહેનોનો હિસ્સો અલગ રીતે નક્કી કરવામાં આવે છે અથવા કેટલાક કિસ્સાઓમાં તે બિલકુલ નક્કી કરવામાં આવતો નથી.

જો બહેન મુસ્લિમ અથવા ખ્રિસ્તી કાયદા હેઠળ આવે છે - જુદા-જુદા ધર્મો માટે જુદા જુદા ઉત્તરાધિકાર કાયદા છે, જેમ કે: મુસ્લિમ પર્સનલ લો (શરિયત) એપ્લિકેશન એક્ટ, 1937 અને ભારતીય ઉત્તરાધિકાર અધિનિયમ, 1925 હેઠળ આમાં બહેનોનો હિસ્સો અલગ રીતે નક્કી કરવામાં આવે છે અથવા કેટલાક કિસ્સાઓમાં તે બિલકુલ નક્કી કરવામાં આવતો નથી.

5 / 7
જો મિલકત કોઈ ટ્રસ્ટ અથવા સંસ્થાના નામે ટ્રાન્સફર કરવામાં આવી હોય તો - ટ્રસ્ટ કે દાનમાં આપેલી મિલકત પર કોઈ પણ વ્યક્તિ વ્યક્તિગત દાવો કરી શકશે નહીં. જો બહેને લાંબા સમયથી કોઈ દાવો ન કર્યો હોય અને મર્યાદા અવધિ પૂરી થઈ ગઈ હોય તો - મિલકતનો દાવો કરવા માટે એક મર્યાદિત સમયગાળો પણ છે (મર્યાદા અધિનિયમ, 1963 મુજબ). જો સમયસર દાવો કરવામાં ન આવે, તો બહેન કાયદેસર રીતે દાવો ગુમાવી શકે છે.

જો મિલકત કોઈ ટ્રસ્ટ અથવા સંસ્થાના નામે ટ્રાન્સફર કરવામાં આવી હોય તો - ટ્રસ્ટ કે દાનમાં આપેલી મિલકત પર કોઈ પણ વ્યક્તિ વ્યક્તિગત દાવો કરી શકશે નહીં. જો બહેને લાંબા સમયથી કોઈ દાવો ન કર્યો હોય અને મર્યાદા અવધિ પૂરી થઈ ગઈ હોય તો - મિલકતનો દાવો કરવા માટે એક મર્યાદિત સમયગાળો પણ છે (મર્યાદા અધિનિયમ, 1963 મુજબ). જો સમયસર દાવો કરવામાં ન આવે, તો બહેન કાયદેસર રીતે દાવો ગુમાવી શકે છે.

6 / 7
(All Image Symbolic) (Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(અહીં આપવામાં આવેલા કાયદાઓ મળતી માહિતી મુજબ છે. વધારે જાણવા માટે અને નવા કાયદાઓના અપડેટ માટે તમારા વકીલને મળવું સલાહભર્યું છે.)

(All Image Symbolic) (Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(અહીં આપવામાં આવેલા કાયદાઓ મળતી માહિતી મુજબ છે. વધારે જાણવા માટે અને નવા કાયદાઓના અપડેટ માટે તમારા વકીલને મળવું સલાહભર્યું છે.)

7 / 7

કાનૂની સલાહ લેવા માટે વકીલો પહેલા હકીકતોનું વિશ્લેષણ કરે છે અને પછી બીજી વ્યક્તિને કહે છે કે કયા ક્રમમાં શું કરવું. કાનુની સલાહ લેવા માટે તમે વકીલનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે નિષ્ણાત અથવા વ્યાવસાયિક સલાહકારનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે ઓનલાઈન કાનૂની સલાહ સેવાઓનો લાભ લઈ શકો છો. તમે રાષ્ટ્રીય કાનૂની સેવા સત્તામંડળ (NALSA) નો પણ સંપર્ક કરી શકો છો. લીગલ એડવાઈઝની સ્ટોરી વાંચવા માટે  અહીં ક્લિક કરો.

જનરલ નોલેજલાઈફ સ્ટાઈલ જીવનશૈલીલીગલ એડવાઈઝસુપ્રીમ કોર્ટ
Web Stories View more
ઘરમાં આવી ઘડિયાળ રાખવી શુભ રહેશે, ખુલશે ભાગ્યના દ્વાર
ઘરમાં આવી ઘડિયાળ રાખવી શુભ રહેશે, ખુલશે ભાગ્યના દ્વાર
શેફાલી વર્માનો પરિવાર જુઓ
શેફાલી વર્માનો પરિવાર જુઓ
વાપરેલી ટી બેગને ફેંકો નહીં, આ 5 રીતે ઉપયોગ કરો અને લાઈફને સરળ બનાવો
વાપરેલી ટી બેગને ફેંકો નહીં, આ 5 રીતે ઉપયોગ કરો અને લાઈફને સરળ બનાવો
કેમિકલથી પાકેલા અને ઓર્ગેનિક રીતે પાકેલા કેળા વચ્ચે શું છે તફાવત
કેમિકલથી પાકેલા અને ઓર્ગેનિક રીતે પાકેલા કેળા વચ્ચે શું છે તફાવત
ધુરંધર ફિલ્મના ડિરેક્ટરનો આવો છે પરિવાર
ધુરંધર ફિલ્મના ડિરેક્ટરનો આવો છે પરિવાર
'બોર્ડર 2' ની અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર
'બોર્ડર 2' ની અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર
Latest Videos View more
વેપારની આડમાં સાયબર ફ્રોડ! SOG ના દરોડામાં 4 સાયબર ગઠિયા ઝડપાયા
વેપારની આડમાં સાયબર ફ્રોડ! SOG ના દરોડામાં 4 સાયબર ગઠિયા ઝડપાયા
રાજકોટના ધોરાજીમાં મગફળી કેન્દ્ર પર મજૂરો અને ખેડૂતો વચ્ચે વિવાદ,
રાજકોટના ધોરાજીમાં મગફળી કેન્દ્ર પર મજૂરો અને ખેડૂતો વચ્ચે વિવાદ,
ખોદકામ દરમિયાન જૈન તિર્થંકરોની પ્રાચીન મૂર્તિઓ મળી આવી
ખોદકામ દરમિયાન જૈન તિર્થંકરોની પ્રાચીન મૂર્તિઓ મળી આવી
અંબાજીમાં રાજવી પરિવારની આઠમની પૂજાનો વિશેષાધિકાર સમાપ્ત
અંબાજીમાં રાજવી પરિવારની આઠમની પૂજાનો વિશેષાધિકાર સમાપ્ત
ભાજપના મહિલા ધારાસભ્યે ટોળાની સાથે રહીને તંત્રને અશાંતધારાની કરી રજૂઆત
ભાજપના મહિલા ધારાસભ્યે ટોળાની સાથે રહીને તંત્રને અશાંતધારાની કરી રજૂઆત
સુરેન્દ્રનગરમાં ભ્રષ્ટાચારનો ભંડાફોડ, કલેક્ટરની બદલી, ફાઇલો જપ્ત
સુરેન્દ્રનગરમાં ભ્રષ્ટાચારનો ભંડાફોડ, કલેક્ટરની બદલી, ફાઇલો જપ્ત
જેઠા ભરવાડે ગુજરાત વિઘાનસભાના ઉપાધ્યક્ષપદેથી આપ્યુ રાજીનામુ
જેઠા ભરવાડે ગુજરાત વિઘાનસભાના ઉપાધ્યક્ષપદેથી આપ્યુ રાજીનામુ
નર્મદામાં મનસુખ વસાવાએ ચૈતર વસાવા પર લગ્યા તોડપાણીના આરોપ-Video
નર્મદામાં મનસુખ વસાવાએ ચૈતર વસાવા પર લગ્યા તોડપાણીના આરોપ-Video
25 December 2025 રાશિફળ: પ્રેમ સંબંધો મજબૂત થશે, કેટલીક રાશિને ચેતવણી
25 December 2025 રાશિફળ: પ્રેમ સંબંધો મજબૂત થશે, કેટલીક રાશિને ચેતવણી
અયોધ્યા રામ મંદિરને મળી ભવ્ય રામ લલ્લાની પ્રતિમા
અયોધ્યા રામ મંદિરને મળી ભવ્ય રામ લલ્લાની પ્રતિમા
g clip-path="url(#clip0_868_265)">