History of city name : અરવલ્લીના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ, જાણો સમસ્ત વાર્તા
અરવલ્લી જિલ્લાનું નામ ભારતની પ્રાચીન અને પ્રખ્યાત અરવલ્લી પર્વતમાળાના નામ પરથી પાડવામાં આવ્યું છે. અરવલ્લી પર્વતમાળા વિશ્વની સૌથી પ્રાચીન પર્વતમાળાઓમાંની એક છે અને તેનું મહત્વ ભૌગોલિક તેમજ ઐતિહાસિક બંને રીતે વિશાળ છે.

“અરવલ્લી” શબ્દ સંસ્કૃતમાંથી લેવાયો છે, જેમાં “અર” નો અર્થ ‘શત્રુ’ અને “વલ્લી” નો અર્થ ‘રક્ષણ’ થાય છે. અરવલ્લી પર્વતમાળા ઐતિહાસિક રીતે ઉત્તર ભારતમાં રાજસ્થાન અને ગુજરાતને આક્રમણકારીઓથી રક્ષણ આપતી અવરોધક રેખા તરીકે પણ ઓળખાય છે.

આ જ પ્રાચીન પર્વતમાળાના નામ પરથી 15 ઓગસ્ટ 2013 ના રોજ સાબરકાંઠા જિલ્લામાંથી અલગ કરી અરવલ્લી જિલ્લાનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું.

અરવલ્લી જિલ્લો ગુજરાત અને રાજસ્થાનની સરહદને જોડે છે. આ જિલ્લાનું નામ અરવલ્લી પર્વતમાળા પરથી પડ્યું છે. તે અરવલ્લી ટેકરીઓ, દાંતા અને મોડાસા વચ્ચે આવેલું છે. 2013 માં, જ્યારે ગુજરાત સરકારે 7 નવા જિલ્લાઓ બનાવ્યા, ત્યારે અરવલ્લીને સાબરકાંઠા જિલ્લામાંથી અલગ કરવામાં આવ્યું.

અરવલ્લી પર્વતમાળાનો ઇતિહાસ ભારતીય ઉપખંડના ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય અને ભૌગોલિક માળખાનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. આ પર્વતમાળા પ્રાચીન કાળથી અસ્તિત્વમાં છે, અને તેની રચનાની પ્રક્રિયામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય ઘટનાઓ સામેલ હતી.

અરવલ્લી પર્વતમાળા લગભગ 2500 મિલિયન વર્ષો પહેલા રચાઈ હતી, જ્યારે ભારતીય પ્લેટ અને એશિયન પ્લેટ અથડાઈ હતી. આ અથડામણથી પૃથ્વીની સપાટી પર તણાવ પેદા થયો, જેનાથી પર્વત નિર્માણની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ. આ પ્રક્રિયા ખૂબ જ ધીમી હતી, અને સમય જતાં આ પર્વતોની ઊંચાઈ ઓછી થતી ગઈ, જેના કારણે આજે તેમને પ્રાચીન પર્વતો તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે.

અરવલ્લી પર્વતમાળા દુનિયાની સૌથી જૂની પર્વતમાળાઓમાંની એક છે, જે લગભગ 250 કરોડ વર્ષ જૂની માનવામાં આવે છે. મહાભારત અને રામાયણના સમયગાળામાં પણ આ વિસ્તારનું મહત્વ હતું.કેટલાક પૌરાણિક સાહિત્ય મુજબ, પાંડવોએ તેમના અજ્ઞાતવાસ દરમિયાન આ વિસ્તારમાં થોડો સમય વિતાવ્યો હતો.

આ વિસ્તાર પર પહેલેથી જ રાજપૂત, સોલંકી અને અન્ય રાજવંશોનું શાસન રહ્યું છે. 10મી અને 13મી સદી દરમિયાન ગુજરાતના રાજા કુમારપાળ સોલંકી અને સિદ્ધરાજ જયસિંહ જેવા શાસકોએ અહીં સંસ્કૃતિ અને સ્થાપત્યનો વિકાસ કર્યો.

મુગલો અને મહારાણા પ્રતાપ વચ્ચેના સંઘર્ષમાં પણ અરવલ્લી પર્વતમાળાનું મહત્વ હતું. શેખ ફરીદ અને અન્ય સુફી સંતો અહીંના કેટલાક વિસ્તારોમાં રહ્યા હતા.

બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન, અરવલ્લી પર્વતોના વિસ્તારમાં રજવાડાઓનો પ્રભાવ રહ્યો હતો. 1947 પછી, ભારત સ્વતંત્ર થયું ત્યારે આ વિસ્તાર ગુજરાત રાજ્યમાં શામેલ થયો.

અરવલ્લી જિલ્લાનું સૌથી પ્રસિદ્ધ ધામ શામળાજી મંદિર છે, જે વિષ્ણુના અવતારનું ભવ્ય પ્રાચીન મંદિર છે. અહીંનો મેળો ખૂબ જ પ્રખ્યાત છે.

અરવલ્લી પર્વતમાળા આ વિસ્તારમાંથી પસાર થતી હોવાથી, અહીંની ભૂપ્રકૃતિ ઉચા-નીચા ટેકરાવાળી છે. મુખ્ય નદીઓમાં વખત, મઝમ, હર્નાવ, ખારી અને સાબરમતી શામેલ છે.હવામાન સામાન્ય રીતે ઉષ્ણકટિબંધિય છે, પરંતુ પર્વતીય વિસ્તારોમાં શીતળ હવા વહે છે.
અરવલ્લી જિલ્લાનું નામ તેની પ્રાચીન પર્વતમાળાને અર્પણ કરાયું છે, જે ઐતિહાસિક, ભૌગોલિક અને સાંસ્કૃતિક રીતે મહત્ત્વપૂર્ણ છે. અરવલ્લીની આવી સ્ટોરી વાંચવા અહીં ક્લિક કરો..






































































