हिन्दी English ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 Trends9
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

History of city name : ધોળાવીરાના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ, જાણો સમસ્ત વાર્તા

ધોળાવીરા ભારતની એક મહત્વપૂર્ણ સિંધુ સંસ્કૃતિનું સ્થળ છે, જે ગુજરાત રાજ્યના કચ્છ જિલ્લામાં સ્થિત છે. ધોળાવીરાનું મહત્વ માત્ર પુરાતત્વીય દ્રષ્ટિએ જ નહીં, પણ તેનું નામકરણ અને ઇતિહાસ પણ ખૂબ રસપ્રદ છે.

| Updated on: Apr 17, 2025 | 5:03 PM
"ધોળાવીરા" નામ નજીકના ગામના નામ પરથી પડેલું છે, જે ગામનું નામ પણ ધોળાવીરા છે. આ ગામ ખડીર બેટ ખાતે આવેલું છે, જે રણકાંઠા (Great Rann of Kutch)ના મધ્યમાં આવેલું દ્વીપ સદૃશ પ્રદેશ છે. ( Credits: Getty Images )

"ધોળાવીરા" નામ નજીકના ગામના નામ પરથી પડેલું છે, જે ગામનું નામ પણ ધોળાવીરા છે. આ ગામ ખડીર બેટ ખાતે આવેલું છે, જે રણકાંઠા (Great Rann of Kutch)ના મધ્યમાં આવેલું દ્વીપ સદૃશ પ્રદેશ છે. ( Credits: Getty Images )

1 / 9
‘ધોળા’ શબ્દનો અર્થ સફેદ અથવા ચોખ્ખો થાય છે અને 'વીરા'નો સંબંધ પણ પ્રાચીન વસાહત અથવા વસવાટવાળું સ્થળ સૂચવતો હોય શકે છે. આમ, ધોળાવીરાનું નામ સ્થાનિક પરંપરા અને ભૌગોલિક ઓળખ સાથે જોડાયેલું છે. ( Credits: Getty Images )

‘ધોળા’ શબ્દનો અર્થ સફેદ અથવા ચોખ્ખો થાય છે અને 'વીરા'નો સંબંધ પણ પ્રાચીન વસાહત અથવા વસવાટવાળું સ્થળ સૂચવતો હોય શકે છે. આમ, ધોળાવીરાનું નામ સ્થાનિક પરંપરા અને ભૌગોલિક ઓળખ સાથે જોડાયેલું છે. ( Credits: Getty Images )

2 / 9
ધોળાવીરાનું ખોદકામ સૌપ્રથમવાર 1967-68માં જગત પતિ જોશી દ્વારા શરૂ કરાયું હતું, અને બાદમાં ભારતના ખ્યાતનામ પુરાતત્વવિદ્ આર.એસ. બિસ્ત દ્વારા 1990ના દાયકામાં વધુ વિસ્તૃત રીતે ખોદકામ કરાયું. ( Credits: Getty Images )

ધોળાવીરાનું ખોદકામ સૌપ્રથમવાર 1967-68માં જગત પતિ જોશી દ્વારા શરૂ કરાયું હતું, અને બાદમાં ભારતના ખ્યાતનામ પુરાતત્વવિદ્ આર.એસ. બિસ્ત દ્વારા 1990ના દાયકામાં વધુ વિસ્તૃત રીતે ખોદકામ કરાયું. ( Credits: Getty Images )

3 / 9
આ સ્થળનો ઇતિહાસ આશરે 3000 થી 1500ના સમયગાળાના હડપ્પા સંસ્કૃતિ સાથે સંબંધિત છે. ધોળાવીરા સિંધુ સંસ્કૃતિના છ મોટા નગરોમાંનું એક છે, અને તેનું નગર આયોજન ખૂબ અદભુત છે. જેમાં કિલ્લાબંધી, મધ્યશહેર અને સામાન્ય નગર સહિત ત્રણ ભાગો છે. ( Credits: Getty Images )

આ સ્થળનો ઇતિહાસ આશરે 3000 થી 1500ના સમયગાળાના હડપ્પા સંસ્કૃતિ સાથે સંબંધિત છે. ધોળાવીરા સિંધુ સંસ્કૃતિના છ મોટા નગરોમાંનું એક છે, અને તેનું નગર આયોજન ખૂબ અદભુત છે. જેમાં કિલ્લાબંધી, મધ્યશહેર અને સામાન્ય નગર સહિત ત્રણ ભાગો છે. ( Credits: Getty Images )

4 / 9
ધોળાવીરાના લોકો કાપડ, દાગીના, મઢેલી ઇંટો, હથિયાર અને ચિત્રિત મૃદભાંડ બનાવતા હતા. આ શહેર સમુદ્રના કાંઠે હોવાથી મસાલા, ધાતુ, નગીનાઓ અને મશીનરી જેવા માલ માટે વેપાર કેન્દ્ર હતું. અહીંથી ઘેટાં-બકરાં, ગાય અને ઘોડાંના અવશેષો પણ મળ્યા છે, જે પશુપાલનના પુરાવા આપે છે. ( Credits: Getty Images )

ધોળાવીરાના લોકો કાપડ, દાગીના, મઢેલી ઇંટો, હથિયાર અને ચિત્રિત મૃદભાંડ બનાવતા હતા. આ શહેર સમુદ્રના કાંઠે હોવાથી મસાલા, ધાતુ, નગીનાઓ અને મશીનરી જેવા માલ માટે વેપાર કેન્દ્ર હતું. અહીંથી ઘેટાં-બકરાં, ગાય અને ઘોડાંના અવશેષો પણ મળ્યા છે, જે પશુપાલનના પુરાવા આપે છે. ( Credits: Getty Images )

5 / 9
ધોળાવીરાની વિશેષતા એ છે કે અહીં વિશ્વનો પહેલો જળસંચયનું સુસંગત તંત્ર જોવા મળે છે. પાણીના મોટા રિઝર્વોયર, પાણીની નાળીઓ અને નદી આધારિત સંરચનાઓ. આ ઉપરાંત, અહીંથી મળેલા મોટા શિલાલેખ અને લખાણો, સડક વ્યવસ્થાઓ, ઘરો અને ધર્મસ્થળોની અવશેષો સિંધુ સંસ્કૃતિની ઊંચી ઔદ્યોગિક અને નાગરિક વિકાસની સાક્ષી આપે છે. ( Credits: Getty Images )

ધોળાવીરાની વિશેષતા એ છે કે અહીં વિશ્વનો પહેલો જળસંચયનું સુસંગત તંત્ર જોવા મળે છે. પાણીના મોટા રિઝર્વોયર, પાણીની નાળીઓ અને નદી આધારિત સંરચનાઓ. આ ઉપરાંત, અહીંથી મળેલા મોટા શિલાલેખ અને લખાણો, સડક વ્યવસ્થાઓ, ઘરો અને ધર્મસ્થળોની અવશેષો સિંધુ સંસ્કૃતિની ઊંચી ઔદ્યોગિક અને નાગરિક વિકાસની સાક્ષી આપે છે. ( Credits: Getty Images )

6 / 9
ધોળાવીરામાં સિંધુ લિપિ (Indus Script) ના મોટાં સંકેતોવાળું લખાણ મળ્યું છે. જે પથ્થર ઉપર કોતરવામાં આવ્યું છે. આજે પણ એ લખાણ વાંચી શકાયું નથી, પણ એ બતાવે છે કે ધોળાવીરાનાં લોકો સંસ્કૃતિશીલ અને બુદ્ધિશાળી હતા. ( Credits: Getty Images )

ધોળાવીરામાં સિંધુ લિપિ (Indus Script) ના મોટાં સંકેતોવાળું લખાણ મળ્યું છે. જે પથ્થર ઉપર કોતરવામાં આવ્યું છે. આજે પણ એ લખાણ વાંચી શકાયું નથી, પણ એ બતાવે છે કે ધોળાવીરાનાં લોકો સંસ્કૃતિશીલ અને બુદ્ધિશાળી હતા. ( Credits: Getty Images )

7 / 9
યુનેસ્કો(UNESCO)એ 2021માં ધોળાવીરાને વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ જાહેર કરી છે. આજે ધોળાવીરા માત્ર ભારતીય જ નહીં, પરંતુ વિશ્વસંસ્કૃતિના અભ્યાસ માટે પણ અત્યંત મહત્વપૂર્ણ સ્થળ બની ચૂક્યું છે. (Credits: - Wikipedia)

યુનેસ્કો(UNESCO)એ 2021માં ધોળાવીરાને વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ જાહેર કરી છે. આજે ધોળાવીરા માત્ર ભારતીય જ નહીં, પરંતુ વિશ્વસંસ્કૃતિના અભ્યાસ માટે પણ અત્યંત મહત્વપૂર્ણ સ્થળ બની ચૂક્યું છે. (Credits: - Wikipedia)

8 / 9
ધોળાવીરા એ માત્ર એક પ્રાચીન નગર નહિ પરંતુ એ સમયની શ્રેષ્ઠ યાંત્રિક અને સમાજ વ્યવસ્થાની ઝાંખી છે. તેનું નગરયોજન, પાણી વ્યવસ્થા અને વાણિજ્ય આજીવન માટે અભ્યાસ યોગ્ય છે. ધોળાવીરાનું સંપૂર્ણ સિંધુ સંસ્કૃતિ માટેનું યોગદાન એટલું વિશાળ છે કે તે આજે પણ દુનિયાભરમાં પ્રશંસાનું કેન્દ્ર છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)

ધોળાવીરા એ માત્ર એક પ્રાચીન નગર નહિ પરંતુ એ સમયની શ્રેષ્ઠ યાંત્રિક અને સમાજ વ્યવસ્થાની ઝાંખી છે. તેનું નગરયોજન, પાણી વ્યવસ્થા અને વાણિજ્ય આજીવન માટે અભ્યાસ યોગ્ય છે. ધોળાવીરાનું સંપૂર્ણ સિંધુ સંસ્કૃતિ માટેનું યોગદાન એટલું વિશાળ છે કે તે આજે પણ દુનિયાભરમાં પ્રશંસાનું કેન્દ્ર છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)

9 / 9

Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

ઈતિહાસકચ્છનું રણગુજરાતજનરલ નોલેજ
Follow Us:
Web Stories View more
ડાલામથ્થા ક્યા બે પ્રાણીનો શિકાર ક્યારેય નથી કરતો?
ડાલામથ્થા ક્યા બે પ્રાણીનો શિકાર ક્યારેય નથી કરતો?
RCBએ રચ્યો ઈતિહાસ, બધી ટીમોને પાછળ છોડી દીધી
RCBએ રચ્યો ઈતિહાસ, બધી ટીમોને પાછળ છોડી દીધી
Jio એ આપી મોટી ભેટ ! આ સેવા મળશે એકદમ ફ્રી
Jio એ આપી મોટી ભેટ ! આ સેવા મળશે એકદમ ફ્રી
IPLમાં સૌથી વધુ વાર નર્વસ 90 નો શિકાર બનનાર ખેલાડીઓ
IPLમાં સૌથી વધુ વાર નર્વસ 90 નો શિકાર બનનાર ખેલાડીઓ
શાહરૂખ ખાન કરતા પણ વધુ પૈસાદાર છે આ ટોક શો હોસ્ટ,જુઓ ફોટો
શાહરૂખ ખાન કરતા પણ વધુ પૈસાદાર છે આ ટોક શો હોસ્ટ,જુઓ ફોટો
રાજકુમાર રાવની પત્ની છે ખુબ સુંદર, જુઓ ફોટો
રાજકુમાર રાવની પત્ની છે ખુબ સુંદર, જુઓ ફોટો
Latest Videos View more
g clip-path="url(#clip0_868_265)">