5

તાજા સમાચાર દિવાળી ક્રિકેટ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી ચૂંટણી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

Nalanda University History: શિક્ષણનું સૌથી મોટું કેન્દ્ર કેવી રીતે બન્યું ખંડેર ? જાણો નાલંદા યુનિવર્સિટીનો ઇતિહાસ

તક્ષશિલા પછી નાલંદા યુનિવર્સિટીની ચર્ચા થાય છે. બિહારના નાલંદામાં આવેલી આ યુનિવર્સિટીમાં આઠમી સદીથી 12મી સદીની વચ્ચે વિશ્વના ઘણા દેશોના વિદ્યાર્થીઓ આ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરવા આવ્યા હતા.

TV9 Gujarati | Edited By: Jayraj Vala | Updated on: Jan 05, 2022 | 5:37 PM

જ્યારે પણ દુનિયાની સૌથી જૂની શૈક્ષણિક સંસ્થાઓની વાત આવે છે ત્યારે નાલંદા યુનિવર્સિટીનું નામ સૌથી ઉપર આવે છે. પ્રાચીન નાલંદા યુનિવર્સિટીના (Nalanda University) અવશેષો આજે પણ બિહારની રાજધાની પટનાથી લગભગ 120 કિમી દક્ષિણ-ઉત્તરમાં જોઈ શકાય છે. ઇતિહાસકારોના મતે, તે ભારતમાં ઉચ્ચ શિક્ષણનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને વિશ્વ વિખ્યાત કેન્દ્ર હતું. — જ્યારે પણ દુનિયાની સૌથી જૂની શૈક્ષણિક સંસ્થાઓની વાત આવે છે ત્યારે નાલંદા યુનિવર્સિટીનું નામ સૌથી ઉપર આવે છે. પ્રાચીન નાલંદા યુનિવર્સિટીના (Nalanda University) અવશેષો આજે પણ બિહારની રાજધાની પટનાથી લગભગ 120 કિમી દક્ષિણ-ઉત્તરમાં જોઈ શકાય છે. ઇતિહાસકારોના મતે, તે ભારતમાં ઉચ્ચ શિક્ષણનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને વિશ્વ વિખ્યાત કેન્દ્ર હતું.
1 / 6

બિહારના નાલંદામાં આવેલી આ યુનિવર્સિટીમાં આઠમી સદીથી 12મી સદીની વચ્ચે વિશ્વના ઘણા દેશોના વિદ્યાર્થીઓ આ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરવા આવ્યા હતા. કહેવાય છે કે, આ યુનિવર્સિટીમાં કોરિયા, જાપાન, ચીન, તિબેટ, ઈન્ડોનેશિયા, ફ્રાન્સ અને તુર્કીના વિદ્યાર્થીઓ આવતા હતા. આજે તે યુનિવર્સિટી ખંડેરમાં ફેરવાઈ ગઈ છે. ચાલો વિશ્વની પ્રથમ યુનિવર્સિટી (Nalanda University History) ના ઇતિહાસ પર એક નજર કરીએ. — બિહારના નાલંદામાં આવેલી આ યુનિવર્સિટીમાં આઠમી સદીથી 12મી સદીની વચ્ચે વિશ્વના ઘણા દેશોના વિદ્યાર્થીઓ આ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરવા આવ્યા હતા. કહેવાય છે કે, આ યુનિવર્સિટીમાં કોરિયા, જાપાન, ચીન, તિબેટ, ઈન્ડોનેશિયા, ફ્રાન્સ અને તુર્કીના વિદ્યાર્થીઓ આવતા હતા. આજે તે યુનિવર્સિટી ખંડેરમાં ફેરવાઈ ગઈ છે. ચાલો વિશ્વની પ્રથમ યુનિવર્સિટી (Nalanda University History) ના ઇતિહાસ પર એક નજર કરીએ.
2 / 6

નાલંદા પ્રાચીન ભારતમાં ઉચ્ચ શિક્ષણનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને પ્રખ્યાત કેન્દ્ર હતું. બૌદ્ધકાળ દરમિયાન ભારત શિક્ષણનું કેન્દ્ર હતું. આ યુનિવર્સિટીની સ્થાપના ગુપ્ત શાસક કુમારગુપ્ત પ્રથમ (450-470) દ્વારા કરવામાં આવી હતી. નવમી સદીથી બારમી સદી સુધી, આ યુનિવર્સિટીએ આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિ મેળવી. અહીં એટલા બધા પુસ્તકો રાખવામાં આવ્યા હતા કે, તેમની ગણતરી કરવી સરળ ન હતી. આ યુનિવર્સિટીમાં દરેક વિષયના પુસ્તકો હાજર હતા. — નાલંદા પ્રાચીન ભારતમાં ઉચ્ચ શિક્ષણનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને પ્રખ્યાત કેન્દ્ર હતું. બૌદ્ધકાળ દરમિયાન ભારત શિક્ષણનું કેન્દ્ર હતું. આ યુનિવર્સિટીની સ્થાપના ગુપ્ત શાસક કુમારગુપ્ત પ્રથમ (450-470) દ્વારા કરવામાં આવી હતી. નવમી સદીથી બારમી સદી સુધી, આ યુનિવર્સિટીએ આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિ મેળવી. અહીં એટલા બધા પુસ્તકો રાખવામાં આવ્યા હતા કે, તેમની ગણતરી કરવી સરળ ન હતી. આ યુનિવર્સિટીમાં દરેક વિષયના પુસ્તકો હાજર હતા.
3 / 6

પ્રાચીન નાલંદા યુનિવર્સિટીમાં ત્રણસો ઓરડાઓ, સાત મોટા ઓરડાઓ અને અભ્યાસ માટે નવ માળનું પુસ્તકાલય હતું, જેમાં ત્રણ લાખથી વધુ પુસ્તકો હતા. પ્રાચીન નાલંદા યુનિવર્સિટીનું સમગ્ર કેમ્પસ એક વિશાળ દિવાલથી ઘેરાયેલું હતું, જેમાં મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર હતો. — પ્રાચીન નાલંદા યુનિવર્સિટીમાં ત્રણસો ઓરડાઓ, સાત મોટા ઓરડાઓ અને અભ્યાસ માટે નવ માળનું પુસ્તકાલય હતું, જેમાં ત્રણ લાખથી વધુ પુસ્તકો હતા. પ્રાચીન નાલંદા યુનિવર્સિટીનું સમગ્ર કેમ્પસ એક વિશાળ દિવાલથી ઘેરાયેલું હતું, જેમાં મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર હતો.
4 / 6

1199 માં, ઓટ્ટોમન આક્રમણખોર બખ્તિયાર ખિલજીએ આ યુનિવર્સિટીને સળગાવીને સંપૂર્ણ રીતે નાશ કર્યો. કેટલાક ઈતિહાસકારો કહે છે કે, આ યુનિવર્સિટીમાં એટલા બધા પુસ્તકો હતા કે આખા ત્રણ મહિના સુધી આગ સળગતી રહી. દરેક વ્યક્તિએ નાલંદા વિશ્વવિદ્યાલયનો ભૂતકાળ અને તેનો ભવ્ય ઇતિહાસ જાણવો જોઈએ. — 1199 માં, ઓટ્ટોમન આક્રમણખોર બખ્તિયાર ખિલજીએ આ યુનિવર્સિટીને સળગાવીને સંપૂર્ણ રીતે નાશ કર્યો. કેટલાક ઈતિહાસકારો કહે છે કે, આ યુનિવર્સિટીમાં એટલા બધા પુસ્તકો હતા કે આખા ત્રણ મહિના સુધી આગ સળગતી રહી. દરેક વ્યક્તિએ નાલંદા વિશ્વવિદ્યાલયનો ભૂતકાળ અને તેનો ભવ્ય ઇતિહાસ જાણવો જોઈએ.
5 / 6

તક્ષશિલા પછી નાલંદા યુનિવર્સિટીની ચર્ચા થાય છે. આ શિક્ષણ કેન્દ્રમાં હિનયાન બૌદ્ધ ધર્મ તેમજ અન્ય ધર્મના વિદ્યાર્થીઓ અને ઘણા દેશોના વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસ કરતા હતા. અહીં માત્ર ધર્મ જ નહીં પરંતુ રાજકારણ, શિક્ષણ, ઇતિહાસ, જ્યોતિષ, વિજ્ઞાન વગેરે પણ ભણાવવામાં આવતા હતા. આજે તે બિહાર રાજ્યનું મુખ્ય આકર્ષણ છે. — તક્ષશિલા પછી નાલંદા યુનિવર્સિટીની ચર્ચા થાય છે. આ શિક્ષણ કેન્દ્રમાં હિનયાન બૌદ્ધ ધર્મ તેમજ અન્ય ધર્મના વિદ્યાર્થીઓ અને ઘણા દેશોના વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસ કરતા હતા. અહીં માત્ર ધર્મ જ નહીં પરંતુ રાજકારણ, શિક્ષણ, ઇતિહાસ, જ્યોતિષ, વિજ્ઞાન વગેરે પણ ભણાવવામાં આવતા હતા. આજે તે બિહાર રાજ્યનું મુખ્ય આકર્ષણ છે.
6 / 6

Follow Us:

Related Photo Gallery

નામ જેટલું જ મોટું છે દિલજીત દોસાંઝનું દિલ

અંબાણીએ ખરીદી લીધી ઈંગ્લેન્ડની આ આખી કંપની, મિલિયનમાં થઈ આ ડિલ

ચાલી રહ્યો છે ખરાબ સમય, તો પ્રેમાનંદ મહારાજની આ વાતનું કરો પાલન

હવે ફ્લાઈટ દ્વારા જઈ શકાશે સોમનાથ, જાણો રુટ વિશે

શું તમે જાણો છો શિયાળામાં ગરમ પાણી પીવાના ફાયદા ? જાણો

ભારતે ન્યુઝીલેન્ડને વનડે શ્રેણીમાં 2-1થી હરાવ્યું

સ્મૃતિ મંધાનાએ સદી ફટકારીને રચ્યો ઈતિહાસ

શરીરનો બધો ગેસ નીકળી જશે, ફક્ત કરો આ એક કામ

શુભમન ગિલના એક નિર્ણયે ફેન્સનું દિલ જીતી લીધું

1 શેર પર 3 મફત શેર આપશે આ કંપની, જાણો રેકોર્ડ ડેટ

CM ભૂપેન્દ્ર પટેલે દિવ્યાંગ છાત્રાઓ દ્વારા બનાવેલ દીવડાની કરી ખરીદી

LSGના રિટેન્શન લિસ્ટમાં હતું જેનું નામ તે ખેલાડી થયો ઈજાગ્રસ્ત

664% વધ્યો અદાણીની ફ્લેગશિપ કંપનીનો નફો, 22608 કરોડ રૂપિયા રહી આવક

સસ્તી થશે બ્રેસ્ટ અને ફેફસાના કેન્સરની 3 જરૂરી દવા

Dividend Stock: આ કંપની 1 શેર પર રૂ. 28નું ડિવિડન્ડ આપશે

JSW સ્ટીલે દક્ષિણ કોરિયાની દિગ્ગજ કંપની POSCO સાથે મિલાવ્યો હાથ, જાણો

આ છે દુનિયાનું સૌથી ડરામણું ઘર! જ્યાં 10 કલાક વિતાવી લીધા તો મળશે ઈનામ

ગુજરાત ટાઈટન્સ આ 5 ખેલાડીઓને રિટેન કરશે

સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી ખાતે PM મોદી અનેક પ્રોજેક્ટનુ કરશે લોકાર્પણ

Canara Bank ને થયો રૂ. 4015 કરોડનો નફો, શેરમાં નોંધાયો ઉછાળો

શું તમે પણ ચહેરા પર લગાવો છો લીંબુ કે ટામેટા ? તો જાણી લો નુકસાન

અનુલોમ વિલોમથી તમારા શરીરની આટલી બીમારી થશે ગાયબ

બ્લેક એન્ડ વ્હાઇટ આઉટફિટમાં મોનાલિસાના કિલર લુક્સે મચાવ્યો કહેર

મુંબઈ-ચેન્નાઈ-ગુજરાત આ એક ખેલાડીને ખરીદવા તૈયાર

આ દિગ્ગજ કાર બનાવતી કંપનીનો શેર તૂટ્યો, રોકાણકારો ગભરાયા

Mahindraની આ SUVની જોરદાર ડિમાન્ડ, આજે બુક કરાવો તો 2026માં મળશે ચાવી!

ધનતેરસ પર દેવી લક્ષ્મીએ શેરબજારમાં કર્યો ધનનો વરસાદ, જાણો

મુંબઈ ટેસ્ટ પહેલા ટીમ ઈન્ડિયામાં મોટો ફેરફાર

બાળકો પાસે આ કામ કરાવશો, તો ફટાકડા હાથમાં પણ નહીં લે

એક જ દિવસમા 8 વધ્યો Federal Bank નો શેર

Ballon d'Or 2024: સ્પેનનો રોડ્રી બન્યો વર્ષનો શ્રેષ્ઠ ફૂટબોલર

આ છે ગુજરાતમાં ડેસ્ટિનેશન વેડિંગ માટે બેસ્ટ સ્થળ

હવે ભારત નહીં આવે ન્યુઝીલેન્ડનો સૌથી સિનિયર ખેલાડી

મુકેશ અંબાણીની કંપની આપી રહી છે ગજબ ઓફર

Eco Friendly Diwali : ઈકો ફ્રેન્ડલી દિવાળી કેવી રીતે ઉજવવી?

'ભૂલ ભુલૈયા 3'ની Star Cast ને કેટલી મળી Fees, જાણો દરેક કલાકારોની ફી

અમેરિકાના વ્હાઈટ હાઉસમાં ઉજવાઈ દિવાળી, સુનિતા વિલિયમ્સે આપ્યો સંદેશ

ડાયાબિટીસના દર્દી પણ શોખથી ખાઈ શકશે અંજીર-ખજૂર રોલ

Muhurat Trading:દિવાળી 31 તારીખે તો મુહૂર્ત ટ્રેડિંગ 1 તારીખે કેમ ?

મુકેશ અંબાણીને દિવાળી પહેલા મળી ભેટ, RBIએ Jio પેમેન્ટને આપ્યુ લાયસન્સ

કેરળ કાસરગોડ મંદિરમાં ફટાકડાના જથ્થામાં લાગી આગ, 150 દાઝ્યા

Kali chaudas 2024 : રૂપ ચતુર્દશીને નરક ચૌદશ કેમ કહેવામાં આવે છે?

અમદાવાદ શોપિંગ ફેસ્ટિવલ બન્યો લોકોના આકર્ષણનું કેન્દ્ર, જુઓ-Photo

પૂજામાં ચઢાવવામાં આવતા ફૂલને ફેંકવાને બદલે આ રીતે ઉપયોગ કરી શકો છો

BSNLએ આપી મોટી દિવાળી ભેટ ! 356 દિવસની વેલિડિટી વાળો પ્લાન કર્યો સસ્તો

રાષ્ટ્રીય આયુર્વેદ દિવસ એટલે ધનતેરસ, જાણો ઇતિહાસ અને મહત્વ

શિલ્પા શેટ્ટીની રેસ્ટોરન્ટમાંથી થઈ 80 લાખની કારની ચોરી

New Rules : દિવાળીના બીજા દિવસથી બદલાશે નિયમો, જાણો શું આવશે નવા ચેન્જ

Acidity : ગેસ કે એસિડિટી તમને નહીં કરે પરેશાન

ખડગેના બાળકોનું ગાંધી પરિવાર સાથે છે અનોખું કનેક્શન

Web Stories View more

આજનું રાશિફળ તારીખ 30-10-2024

પગમાં અહીં દબાવશો એટલે શરીરનો બધો ગેસ નીકળી જશે, જુઓ Video

સુરતમાં અહીં બનશે 6 નવા ફ્લાય ઓવરબ્રિજ, જાણો સંપૂર્ણ વિગત

માત્ર અનુલોમ વિલોમથી જ શરીરની આટલી બધી સમસ્યાઓનું થશે સમાધાન,જાણો

તમે પણ કમાઓ અને ખરીદો... ચામડાની બેગના દાવા પર ટ્રોલર્સને જયા કિશોરીનો વળતો જવાબ

દિવાળી પહેલા કેદારનાથ પહોંચી બોલિવુડ અભિનેત્રી, જુઓ ફોટો

Most Read Stories

આ રાશિના જાતકોને આજે આર્થિક લાભના સંકેત, જાણો આજનું રાશિફળ

ગુજરાતમાં આગામી કેટલાક દિવસ સહન કરવી પડશે ગરમી

Lakshmi Ganesh Idol : ગયા વર્ષની જૂની મુર્તિનું શું કરવું?

નામ જેટલું જ મોટું છે દિલજીત દોસાંઝનું દિલ

Latest News View more

આ રાશિના જાતકોને આજે આર્થિક લાભના સંકેત, જાણો આજનું રાશિફળ

ગુજરાતમાં આગામી કેટલાક દિવસ સહન કરવી પડશે ગરમી

Lakshmi Ganesh Idol : ગયા વર્ષની જૂની મુર્તિનું શું કરવું?

નામ જેટલું જ મોટું છે દિલજીત દોસાંઝનું દિલ

CMએ મનપા માટે 502 કામો માટે રૂપિયા 1664 કરોડની મંજૂરી આપી

Latest Videos View more

આ રાશિના જાતકોને આજે આર્થિક લાભના સંકેત, જાણો આજનું રાશિફળ

ગુજરાતમાં આગામી કેટલાક દિવસ સહન કરવી પડશે ગરમી

બેસતુ વર્ષના દિવસે અંબાજી મંદિરમાં દર્શન અને આરતીના સમયમાં ફેરફાર

ભરૂચ SOGએ ગેરકાયદે સિગારેટનો મોટો જથ્થો ઝડપ્યો, 2 આરોપીની ધરપકડ

અમદાવાદના એરપોર્ટ બહારથી ઝડપાયો 2 કરોડ 10 લાખનો હાઇબ્રિડ ગાંજો

અમદાવાદમાંથી ઝડપાયેલા નકલી જજની તમામ ડીગ્રી બનાવટી હોવાનો ખુલાસો

અડાલજ ટોલપ્લાઝા પાસેથી 10 કિલો ચરસ સાથે 3 ની ધરપકડ

રાજ્યના આ જિલ્લાઓમાં મહત્તમ અને લઘુત્તમ તાપમાનમાં વધારો થવાની સંભાવના

આ 4 રાશિના જાતકોને આજે કાર્યક્ષેત્રે લાભના સંકેત

વિશ્વના દેશો આજે ભારતમાં રોકાણ કરવા પડાપડી કરે છે : PM મોદી