શું તમને ખબર છે સુરતની આ ઐતિહાસિક ઈમારત પહેલા હતી જેલ? હવે ત્યાં થાય છે શહેરને વિકસિત કરવાની વાતો

કરોડો રૂપિયાનું બજેટ ધરાવનાર સુરત મહાનગર પાલિકાની મુખ્ય કચેરી શહેરના પ્રાચીન સ્મારકોમાંથી એક છે. આ હેરિટેજ ઈમારત 1644 એડીમાં મુગલ સમ્રાટ શાહજહાંના સમયગાળા દરમિયાન બનાવવામાં આવ્યું હતું અને તે મુગલ સરાઈ તરીકે જાણીતું હતું.

Sanjay Chandel
| Edited By: | Updated on: Nov 25, 2023 | 4:17 PM
સૌથી અગત્યની વાત આજ છે કે આજે જે આ કરોડો રૂપિયાનો વહીવટ શહેરને વિકસિત કરવા માટે કરવામાં આવે છે, તેનો 18મી સદી દરમિયાન આ જ ઈમારતનો જેલ તરીકે ઉપયોગ થતો હતો. 1867થી આ ઈમારત હાલના કોર્પોરેશન દ્વારા કબજે કરવામાં આવી હતી.

સૌથી અગત્યની વાત આજ છે કે આજે જે આ કરોડો રૂપિયાનો વહીવટ શહેરને વિકસિત કરવા માટે કરવામાં આવે છે, તેનો 18મી સદી દરમિયાન આ જ ઈમારતનો જેલ તરીકે ઉપયોગ થતો હતો. 1867થી આ ઈમારત હાલના કોર્પોરેશન દ્વારા કબજે કરવામાં આવી હતી.

1 / 5
સુરત શહેરના મુગલીસર વિસ્તાર ખાતે આવેલ આ હેરિટેજ ઈમારતને લોકો સુરત મહાનગરપાલિકાની મુખ્ય કચેરી તરીકે ઓળખે છે. સુરત નગરપાલિકાના તત્કાલિન પ્રમુખ ટી.સી. હોપના કહેવાથી 1864માં સરકાર દ્વારા મુગલ સરાયને મ્યુનિસિપલ ઓફિસ કોમ્પ્લેક્સ તરીકે વાપરવા માટે સોંપવામાં આવ્યું અને તે પછી નોંધપાત્ર ખર્ચે તેનું નવીનીકરણ કરવામાં આવ્યું હતું.

સુરત શહેરના મુગલીસર વિસ્તાર ખાતે આવેલ આ હેરિટેજ ઈમારતને લોકો સુરત મહાનગરપાલિકાની મુખ્ય કચેરી તરીકે ઓળખે છે. સુરત નગરપાલિકાના તત્કાલિન પ્રમુખ ટી.સી. હોપના કહેવાથી 1864માં સરકાર દ્વારા મુગલ સરાયને મ્યુનિસિપલ ઓફિસ કોમ્પ્લેક્સ તરીકે વાપરવા માટે સોંપવામાં આવ્યું અને તે પછી નોંધપાત્ર ખર્ચે તેનું નવીનીકરણ કરવામાં આવ્યું હતું.

2 / 5
તેના પ્રવેશદ્વાર પરનો ઘડિયાળ ટાવર આ પછી જ ઉમેરવામાં આવ્યું. જો કે, મૂળ બિલ્ડીંગમાં તાજેતરમાં કેટલાક ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે, પરંતુ સંરચનાની એકંદર સંવાદિતાને નુકસાન ન થાય તે માટે યોગ્ય કાળજી લેવામાં આવે છે. હાલમાં કોર્પોરેશનના કર્મચારીઓના વાહનો પાર્ક કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા કેન્દ્રીય પ્રાંગણમાં આજે પણ વિશાળ વૃક્ષો છે જેમાં વિવિધ પ્રકારના પક્ષીઓ જોવા મળે છે, જે તેને હજુ પણ પ્રકૃતિનો એ જ સ્પર્શ આપે છે.

તેના પ્રવેશદ્વાર પરનો ઘડિયાળ ટાવર આ પછી જ ઉમેરવામાં આવ્યું. જો કે, મૂળ બિલ્ડીંગમાં તાજેતરમાં કેટલાક ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે, પરંતુ સંરચનાની એકંદર સંવાદિતાને નુકસાન ન થાય તે માટે યોગ્ય કાળજી લેવામાં આવે છે. હાલમાં કોર્પોરેશનના કર્મચારીઓના વાહનો પાર્ક કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા કેન્દ્રીય પ્રાંગણમાં આજે પણ વિશાળ વૃક્ષો છે જેમાં વિવિધ પ્રકારના પક્ષીઓ જોવા મળે છે, જે તેને હજુ પણ પ્રકૃતિનો એ જ સ્પર્શ આપે છે.

3 / 5
આ શાહી સરાઈ સમૃદ્ધ રીતે સુશોભિત શૈલી અને ઈન્ડો-ઈસ્લામિક આર્કિટેક્ચરના સારી રીતે બાંધવામાં આવેલા સ્મારકની સાક્ષી આપે છે. સ્થાપત્યની એક શૈલી જે ભારતમાં ઈસ્લામના પ્રસારને કારણે વિકસિત થઈ છે. પ્રવેશદ્વાર પરની કમાનનો આકાર વિશિષ્ટ છે- કોણીયતાને બદલે તે વધુ નમ્રતા અને ગ્રેસના રૂપરેખાના આધારે છે. 17મી સદીમાં મુગલ શાહજહાંના સમયગાળા દરમિયાન એક મુખ્ય શૈલી હતી જે કોતરેલી કમાનોની શ્રેણી હતી. આ યુગની મોટાભાગની ઈમારતો માટે એક લાક્ષણિક આર્કિટેક્ચરલ તત્વ નોંધપાત્ર માનવામાં આવતું હતું તે પણ આ ઈમારતમાં પ્રદર્શિત થાય છે.

આ શાહી સરાઈ સમૃદ્ધ રીતે સુશોભિત શૈલી અને ઈન્ડો-ઈસ્લામિક આર્કિટેક્ચરના સારી રીતે બાંધવામાં આવેલા સ્મારકની સાક્ષી આપે છે. સ્થાપત્યની એક શૈલી જે ભારતમાં ઈસ્લામના પ્રસારને કારણે વિકસિત થઈ છે. પ્રવેશદ્વાર પરની કમાનનો આકાર વિશિષ્ટ છે- કોણીયતાને બદલે તે વધુ નમ્રતા અને ગ્રેસના રૂપરેખાના આધારે છે. 17મી સદીમાં મુગલ શાહજહાંના સમયગાળા દરમિયાન એક મુખ્ય શૈલી હતી જે કોતરેલી કમાનોની શ્રેણી હતી. આ યુગની મોટાભાગની ઈમારતો માટે એક લાક્ષણિક આર્કિટેક્ચરલ તત્વ નોંધપાત્ર માનવામાં આવતું હતું તે પણ આ ઈમારતમાં પ્રદર્શિત થાય છે.

4 / 5
આ હેરિટેજ ઈમારત સુરતની ઓળખ છે. મુઘલ શાસનકાળમાં બનાવવામાં આવેલ આ હેરિટેજ ઈમારત અલગ અલગ ઉપયોગમાં લેવાઈ ચૂકી છે. જોકે હજુ પણ તેની સુંદરતા યથાવત છે. આ શાનદાર વૉલ્ટિંગની શ્રેણીના સ્વરૂપમાં જોવામાં આવે છે, જે તેના હોલના આંતરિક ભાગમાં પણ પ્રભાવશાળીતા સાથે ઉપયોગમાં લેવાય છે. કેટલાક કુશળ ઉપાયો પૈકી રવેશ પર મુગટ બાંધતા સુશોભન પેરાપેટનો સ્વભાવ, નાના ગુંબજ આકારના તત્વો સાથે સુશોભિત પૂર્ણાહુતિ સાથે જોડાયેલો છે જે પાતળી મિનારાની જેમ બિલ્ડિંગના મુખ્ય ખૂણાઓને સર કરે છે.

આ હેરિટેજ ઈમારત સુરતની ઓળખ છે. મુઘલ શાસનકાળમાં બનાવવામાં આવેલ આ હેરિટેજ ઈમારત અલગ અલગ ઉપયોગમાં લેવાઈ ચૂકી છે. જોકે હજુ પણ તેની સુંદરતા યથાવત છે. આ શાનદાર વૉલ્ટિંગની શ્રેણીના સ્વરૂપમાં જોવામાં આવે છે, જે તેના હોલના આંતરિક ભાગમાં પણ પ્રભાવશાળીતા સાથે ઉપયોગમાં લેવાય છે. કેટલાક કુશળ ઉપાયો પૈકી રવેશ પર મુગટ બાંધતા સુશોભન પેરાપેટનો સ્વભાવ, નાના ગુંબજ આકારના તત્વો સાથે સુશોભિત પૂર્ણાહુતિ સાથે જોડાયેલો છે જે પાતળી મિનારાની જેમ બિલ્ડિંગના મુખ્ય ખૂણાઓને સર કરે છે.

5 / 5

Latest News Updates

Follow Us:
વિશ્વામિત્રીમાં આવેલા પૂરથી વડોદરામાં અનેક સોસાયટીમાં આવી ચડ્યા મગર
વિશ્વામિત્રીમાં આવેલા પૂરથી વડોદરામાં અનેક સોસાયટીમાં આવી ચડ્યા મગર
નવસારી શહેરમાં પૂર્ણા નદીનું તાંડવ, રસ્તાઓએ લીધી જળસમાધિ
નવસારી શહેરમાં પૂર્ણા નદીનું તાંડવ, રસ્તાઓએ લીધી જળસમાધિ
પૂર્ણા નદીએ ભયજનક સપાટી વટાવતા 40 ટકા નવસારી શહેર થયુ પાણીમાં ગરકાવ
પૂર્ણા નદીએ ભયજનક સપાટી વટાવતા 40 ટકા નવસારી શહેર થયુ પાણીમાં ગરકાવ
મુંબઈ બાદ રાજધાની દિલ્હી થઈ જળબંબાકાર, અનેક વિસ્તારોમાં ભરાયા પાણી
મુંબઈ બાદ રાજધાની દિલ્હી થઈ જળબંબાકાર, અનેક વિસ્તારોમાં ભરાયા પાણી
સુરતમા વરસાદે વિરામ લીધા બાદ પણ અનેક વિસ્તારોમાં નથી ઓસર્યા પૂરના પાણી
સુરતમા વરસાદે વિરામ લીધા બાદ પણ અનેક વિસ્તારોમાં નથી ઓસર્યા પૂરના પાણી
ચાઇના થી ચાની કીટલી સુધી સાયબર માયાજાળ, બેન્ક એકાઉન્ટ ભાડે આપવાનો ધંધો
ચાઇના થી ચાની કીટલી સુધી સાયબર માયાજાળ, બેન્ક એકાઉન્ટ ભાડે આપવાનો ધંધો
વિવેકાનંદ કોલેજ બહાર વિદ્યાર્થીઓએ પકોડા તળી તંત્ર સામે નોંધાવ્યો વિરોધ
વિવેકાનંદ કોલેજ બહાર વિદ્યાર્થીઓએ પકોડા તળી તંત્ર સામે નોંધાવ્યો વિરોધ
સાબરડેરી દ્વારા ચુકવવામાં આવતા ભાવફેરના મામલે પશુપાલકોનો વિરોધ, જુઓ
સાબરડેરી દ્વારા ચુકવવામાં આવતા ભાવફેરના મામલે પશુપાલકોનો વિરોધ, જુઓ
ગુજરાતના 3 ખેલાડીઓ પેરિસ ઓલિમ્પિકમાં ભાગ લઈ રહ્યા છે
ગુજરાતના 3 ખેલાડીઓ પેરિસ ઓલિમ્પિકમાં ભાગ લઈ રહ્યા છે
ઉપરવાસમાં ભારે વરસાદથી મધર ઈન્ડીયા ડેમ છલકાયો
ઉપરવાસમાં ભારે વરસાદથી મધર ઈન્ડીયા ડેમ છલકાયો
g clip-path="url(#clip0_868_265)">