हिन्दी English ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 Trends9
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

દ્વારકા અને બેટ દ્વારકાના દરિયામાં UAW દ્વારા કરવામાં આવી રહ્યુ છે ખોદકામ, સર્વે ટીમમાં 3 મહિલા ડાઇવર્સ સામેલ

હજારો વર્ષો પહેલા દ્વારકા નગરી ડુબી ગઇ હતી એવી માન્યતા છે. ત્યારે ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ (ASI) ની શિપબ્રેક પુરાતત્વ શાખા (UAW) ગુજરાતના દ્વારકા અને બેટ દ્વારકા ખાતે પુરાતત્વીય સંશોધન કરી રહી છે. આ ઝુંબેશ ASI ના અધિક મહાનિર્દેશક પ્રો. આલોક ત્રિપાઠીના નેતૃત્વ હેઠળ ચલાવવામાં આવી રહી છે. આ શોધખોળ ફેબ્રુઆરી 2025 માં દ્વારકામાં કરવામાં આવેલા સર્વેક્ષણનું વિસ્તરણ છે. આ સર્વે ટીમમાં ત્રણ મહિલા ડાઇવર્સનો પણ સમાવેશ થાય છે.

| Updated on: Mar 28, 2025 | 9:55 AM
દ્વારકા ઐતિહાસિક, પુરાતત્વીય અને સાંસ્કૃતિક રીતે ભારતમાં એક મહત્વપૂર્ણ સ્થળ છે. પ્રાચીન ગ્રંથોમાં તેના ઉલ્લેખને કારણે, તે લાંબા સમયથી સંશોધનનો વિષય રહ્યો છે. ઘણા ઇતિહાસકારો અને પુરાતત્વવિદોએ આ વિસ્તારનો અભ્યાસ કર્યો છે. આ કારણે, ફેબ્રુઆરી 2025 માં, ASI ની પાંચ સભ્યોની ટીમે ગોમતી ક્રીકના દક્ષિણ ભાગમાં શોધખોળ હાથ ધરી હતી.

દ્વારકા ઐતિહાસિક, પુરાતત્વીય અને સાંસ્કૃતિક રીતે ભારતમાં એક મહત્વપૂર્ણ સ્થળ છે. પ્રાચીન ગ્રંથોમાં તેના ઉલ્લેખને કારણે, તે લાંબા સમયથી સંશોધનનો વિષય રહ્યો છે. ઘણા ઇતિહાસકારો અને પુરાતત્વવિદોએ આ વિસ્તારનો અભ્યાસ કર્યો છે. આ કારણે, ફેબ્રુઆરી 2025 માં, ASI ની પાંચ સભ્યોની ટીમે ગોમતી ક્રીકના દક્ષિણ ભાગમાં શોધખોળ હાથ ધરી હતી.

1 / 8
આ સર્વેક્ષણનો હેતુ અગાઉ શોધાયેલા વિસ્તારોની વર્તમાન સ્થિતિનું નિરીક્ષણ કરવાનો અને ભવિષ્યમાં સંભવિત ખોદકામ સ્થળોને ઓળખવાનો છે.

આ સર્વેક્ષણનો હેતુ અગાઉ શોધાયેલા વિસ્તારોની વર્તમાન સ્થિતિનું નિરીક્ષણ કરવાનો અને ભવિષ્યમાં સંભવિત ખોદકામ સ્થળોને ઓળખવાનો છે.

2 / 8
વર્તમાન જહાજ ભંગાણ પુરાતત્વીય સંશોધનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ડૂબી ગયેલા પુરાતત્વીય અવશેષોને શોધવા, દસ્તાવેજીકરણ કરવાનો અને અભ્યાસ કરવાનો છે. આ ઉપરાંત, આ ક્ષેત્રમાં કામ કરતા પુરાતત્વવિદોને જહાજ પુરાતત્વના ક્ષેત્રમાં પણ તાલીમ આપવામાં આવી રહી છે. અભ્યાસ દરમિયાન, દરિયાઈ કાંપ અને પુરાતત્વીય અવશેષોનું વૈજ્ઞાનિક વિશ્લેષણ કરવામાં આવશે જેથી તેમની પ્રાચીનતા નક્કી કરી શકાય.

વર્તમાન જહાજ ભંગાણ પુરાતત્વીય સંશોધનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ડૂબી ગયેલા પુરાતત્વીય અવશેષોને શોધવા, દસ્તાવેજીકરણ કરવાનો અને અભ્યાસ કરવાનો છે. આ ઉપરાંત, આ ક્ષેત્રમાં કામ કરતા પુરાતત્વવિદોને જહાજ પુરાતત્વના ક્ષેત્રમાં પણ તાલીમ આપવામાં આવી રહી છે. અભ્યાસ દરમિયાન, દરિયાઈ કાંપ અને પુરાતત્વીય અવશેષોનું વૈજ્ઞાનિક વિશ્લેષણ કરવામાં આવશે જેથી તેમની પ્રાચીનતા નક્કી કરી શકાય.

3 / 8
2005 અને 2007 ની વચ્ચે, ASI ના જહાજ ભંગાણ પુરાતત્વ વિભાગે દ્વારકાના દરિયાકાંઠાના અને દરિયાઈ વિસ્તારોમાં વ્યાપક સંશોધન હાથ ધર્યું. આ શોધખોળોમાં, પ્રાચીન મૂર્તિઓ, પથ્થરના લંગર અને અન્ય મહત્વપૂર્ણ પુરાતત્વીય અવશેષો મળી આવ્યા હતા. જોકે, દ્વારકાધીશ મંદિરની આસપાસ ખુલ્લા વિસ્તારના અભાવે, ખોદકામ ફક્ત મર્યાદિત વિસ્તારમાં જ થઈ શક્યું.

2005 અને 2007 ની વચ્ચે, ASI ના જહાજ ભંગાણ પુરાતત્વ વિભાગે દ્વારકાના દરિયાકાંઠાના અને દરિયાઈ વિસ્તારોમાં વ્યાપક સંશોધન હાથ ધર્યું. આ શોધખોળોમાં, પ્રાચીન મૂર્તિઓ, પથ્થરના લંગર અને અન્ય મહત્વપૂર્ણ પુરાતત્વીય અવશેષો મળી આવ્યા હતા. જોકે, દ્વારકાધીશ મંદિરની આસપાસ ખુલ્લા વિસ્તારના અભાવે, ખોદકામ ફક્ત મર્યાદિત વિસ્તારમાં જ થઈ શક્યું.

4 / 8
2007માં મંદિરના ઉત્તરીય દરવાજા પાસે કરવામાં આવેલા ખોદકામમાં ૧૦ મીટર ઊંડા અને ૨૬ સ્તરો ધરાવતા બાંધકામો મળી આવ્યા હતા. અહીંથી લોખંડ અને તાંબાની વસ્તુઓ, વીંટીઓ, માળા અને માટીકામ મળી આવ્યું હતું.

2007માં મંદિરના ઉત્તરીય દરવાજા પાસે કરવામાં આવેલા ખોદકામમાં ૧૦ મીટર ઊંડા અને ૨૬ સ્તરો ધરાવતા બાંધકામો મળી આવ્યા હતા. અહીંથી લોખંડ અને તાંબાની વસ્તુઓ, વીંટીઓ, માળા અને માટીકામ મળી આવ્યું હતું.

5 / 8
હાલનું સંશોધન કાર્ય ઓખામંડળ વિસ્તાર સુધી વિસ્તરેલું છે. પુરાતત્વવિદો સંભવિત સ્થળોની ઓળખ કરી રહ્યા છે અને વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરીને તેમનો અભ્યાસ કરી રહ્યા છે. આ સંશોધનમાં 9 પુરાતત્વવિદોની એક ખાસ ટીમ ભાગ લઈ રહી છે, જેમને જહાજ પુરાતત્વનું ઊંડાણપૂર્વકનું જ્ઞાન આપવામાં આવી રહ્યું છે.

હાલનું સંશોધન કાર્ય ઓખામંડળ વિસ્તાર સુધી વિસ્તરેલું છે. પુરાતત્વવિદો સંભવિત સ્થળોની ઓળખ કરી રહ્યા છે અને વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરીને તેમનો અભ્યાસ કરી રહ્યા છે. આ સંશોધનમાં 9 પુરાતત્વવિદોની એક ખાસ ટીમ ભાગ લઈ રહી છે, જેમને જહાજ પુરાતત્વનું ઊંડાણપૂર્વકનું જ્ઞાન આપવામાં આવી રહ્યું છે.

6 / 8
ટીમમાં ત્રણ મહિલા ડાઇવર્સનો પણ સમાવેશ થાય છે: 1. ડૉ. અપરાજિતા શર્મા (સહાયક અધિક્ષક પુરાતત્વવિદ, UAW) 2. પૂનમ વિંદ (સહાયક અધિક્ષક પુરાતત્વવિદ) 3. ડૉ. રાજકુમારી બાર્બીના (સહાયક પુરાતત્વવિદ)

ટીમમાં ત્રણ મહિલા ડાઇવર્સનો પણ સમાવેશ થાય છે: 1. ડૉ. અપરાજિતા શર્મા (સહાયક અધિક્ષક પુરાતત્વવિદ, UAW) 2. પૂનમ વિંદ (સહાયક અધિક્ષક પુરાતત્વવિદ) 3. ડૉ. રાજકુમારી બાર્બીના (સહાયક પુરાતત્વવિદ)

7 / 8
વધુમાં, ખોદકામ અને સંશોધન નિયામક હેમસાગર એ. નાઇક પણ આ અભિયાન સાથે સંકળાયેલા છે. આ અભ્યાસ ભારતીય પુરાતત્વશાસ્ત્રમાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું સાબિત થઈ શકે છે, જે દ્વારકા અને તેની આસપાસના ઐતિહાસિક સ્થળોની પ્રાચીનતા અને ઐતિહાસિક મહત્વને વધુ સારી રીતે સમજવામાં મદદ કરશે. (All Image Credit-Chatgpt)

વધુમાં, ખોદકામ અને સંશોધન નિયામક હેમસાગર એ. નાઇક પણ આ અભિયાન સાથે સંકળાયેલા છે. આ અભ્યાસ ભારતીય પુરાતત્વશાસ્ત્રમાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું સાબિત થઈ શકે છે, જે દ્વારકા અને તેની આસપાસના ઐતિહાસિક સ્થળોની પ્રાચીનતા અને ઐતિહાસિક મહત્વને વધુ સારી રીતે સમજવામાં મદદ કરશે. (All Image Credit-Chatgpt)

8 / 8

 ગુજરાતના તમામ જિલ્લાના સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો

ગુજરાતદેવભૂમિ દ્વારકા
Follow Us:
Web Stories View more
કાવ્યાની ટીમના 23 વર્ષના ખેલાડીએ IPLમાં પોતાની પહેલી અડધી સદી ફટકારી
કાવ્યાની ટીમના 23 વર્ષના ખેલાડીએ IPLમાં પોતાની પહેલી અડધી સદી ફટકારી
શેરડીના રસમાં કયા વિટામિન ભરપૂર હોય છે?
શેરડીના રસમાં કયા વિટામિન ભરપૂર હોય છે?
મુકેશ અંબાણીની Jio યુઝર્સને ભેટ, 365 દિવસના પ્લાનમાં મળશે 912.5 GB ડેટા ફ્રી !
મુકેશ અંબાણીની Jio યુઝર્સને ભેટ, 365 દિવસના પ્લાનમાં મળશે 912.5 GB ડેટા ફ્રી !
Navratri: નવરાત્રી દરમિયાન ભૂલથી પણ આ વસ્તુઓ ન ખરીદો, તમારા જીવનમાં ગરીબી છવાઈ જશે!
Navratri: નવરાત્રી દરમિયાન ભૂલથી પણ આ વસ્તુઓ ન ખરીદો, તમારા જીવનમાં ગરીબી છવાઈ જશે!
તુલસીના છોડમાં કીડીઓનું નીકળવું કઈ વાતનો આપે છે સંકેત?
તુલસીના છોડમાં કીડીઓનું નીકળવું કઈ વાતનો આપે છે સંકેત?
ચૈત્ર નવરાત્રી આજથી શરૂ ! આ 5 રાશિઓનું ભાગ્ય ચમકી ઉઠશે
ચૈત્ર નવરાત્રી આજથી શરૂ ! આ 5 રાશિઓનું ભાગ્ય ચમકી ઉઠશે
Latest Videos View more
g clip-path="url(#clip0_868_265)">