કાનુની સવાલ: વિદ્યાર્થીની પર એસિડ એટેક થાય તો કાયદો શું કહે છે? જાણો પીડિતાને મળતા અધિકાર અને આરોપીની સજા અંગેની માહિતી
ભારતમાં છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં મહિલાઓ અને યુવતીઓ પર એસિડ એટેકના બનાવોમાં વધારો જોવા મળ્યો છે. ખાસ કરીને કોઈ વિદ્યાર્થીની પર એસિડ ફેંકવાનો ગુનો માત્ર શારીરિક નહીં પરંતુ માનસિક રીતે પણ અપરાધી માનવતાને હચમચાવી નાખે છે. આવો ગુનો અત્યંત ગંભીર ગણાય છે અને તેના માટે ભારતીય કાયદામાં કડક જોગવાઈઓ છે.

ભારતમાં છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં મહિલાઓ અને યુવતીઓ પર એસિડ એટેકના બનાવોમાં વધારો જોવા મળ્યો છે. ખાસ કરીને કોઈ વિદ્યાર્થીની પર એસિડ ફેંકવાનો ગુનો માત્ર શારીરિક નહીં પરંતુ માનસિક રીતે પણ અપરાધી માનવતાને હચમચાવી નાખે છે. આવો ગુનો અત્યંત ગંભીર ગણાય છે અને તેના માટે ભારતીય કાયદામાં કડક જોગવાઈઓ છે. એસિડ એટેકને "Indian Penal Code (IPC)" હેઠળ અલગથી ધારા 326A અને 326B દ્વારા નિર્ધારિત કરવામાં આવ્યો છે.

ધારા 326A એસિડ ફેંકવાથી ગંભીર ઇજા કરવી - જો કોઈ વ્યક્તિ કોઈ મહિલા કે યુવતી પર એસિડ ફેંકે છે, તેના શરીરને નુકસાન પહોંચાડે છે, તેને વિકલાંગ બનાવે છે અથવા તેનો ચહેરો બગાડે છે, તો તેને આ ધારા હેઠળ ગુનેગાર ગણવામાં આવે છે. સજા: ન્યૂનતમ 10 વર્ષની કેદ અને તે આજીવન કેદ સુધી જઈ શકે છે. દંડ: ગુનેગારે પીડિતાને મેડિકલ અને પુનઃસ્થાપન માટે વળતર આપવું ફરજિયાત છે.

ધારા 326B એસિડ ફેંકવાનો પ્રયત્ન કરવો - જો કોઈ વ્યક્તિ એસિડ ફેંકવાનો પ્રયત્ન કરે છે પરંતુ હુમલો સફળ થતો નથી, તો પણ તે ગુનો ગણાય છે. સજા: ન્યૂનતમ 5 વર્ષની કેદ અને તે 7 વર્ષ સુધી જઈ શકે છે અને સાથે દંડ પણ ફરજિયાત છે.

એસિડ વેચાણ પર પ્રતિબંધ: ભારતમાં સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ અનુસાર એસિડનું ખુલ્લું વેચાણ પ્રતિબંધિત છે. દુકાનદારને ખરીદદારોની ઓળખ (ID Proof) અને રેકોર્ડ રાખવો ફરજિયાત છે. નાબાલિકોને એસિડ વેચવું કાયદેસર ગુનો છે.

(પીડિતાને મળતા અધિકાર અને સહાય) તાત્કાલિક તબીબી સારવાર: કોઈપણ સરકારી કે ખાનગી હોસ્પિટલ એસિડ એટેક પીડિતાને તાત્કાલિક સારવાર આપવી ફરજિયાત છે. વળતર યોજના: રાજ્ય સરકાર દ્વારા ₹3 લાખ સુધીનું વળતર નક્કી કરવામાં આવ્યું છે. કેટલીક રાજ્યોમાં આ રકમ વધારે કે ઓછી પણ હોઈ શકે છે. કાનૂની સહાય: મફત કાનૂની સહાય અને સલામતી માટે પોલીસ પ્રોટેક્શન મળી શકે છે.

એસિડ એટેક માત્ર એક વ્યક્તિ પરનો હુમલો નથી, તે સમાજની માનવતાને પડકાર આપે છે. આવા ગુનાઓ સામે કડક સજા અને તાત્કાલિક ન્યાય આપવો જ જરૂરી છે. દરેક વિદ્યાર્થીની, મહિલા અને નાગરિકને પોતાના સુરક્ષા અધિકાર વિશે માહિતગાર રહેવું જોઈએ.
(Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(Image Credit: AI Whisk Photo)
કાનૂની સલાહ લેવા માટે વકીલો પહેલા હકીકતોનું વિશ્લેષણ કરે છે અને પછી બીજી વ્યક્તિને કહે છે કે કયા ક્રમમાં શું કરવું. કાનુની સલાહ લેવા માટે તમે વકીલનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે નિષ્ણાત અથવા વ્યાવસાયિક સલાહકારનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે ઓનલાઈન કાનૂની સલાહ સેવાઓનો લાભ લઈ શકો છો. તમે રાષ્ટ્રીય કાનૂની સેવા સત્તામંડળ (NALSA) નો પણ સંપર્ક કરી શકો છો. લીગલ એડવાઈઝની સ્ટોરી વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.
