5

તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી ચૂંટણી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

Nalanda University History: શિક્ષણનું સૌથી મોટું કેન્દ્ર કેવી રીતે બન્યું ખંડેર ? જાણો નાલંદા યુનિવર્સિટીનો ઇતિહાસ

તક્ષશિલા પછી નાલંદા યુનિવર્સિટીની ચર્ચા થાય છે. બિહારના નાલંદામાં આવેલી આ યુનિવર્સિટીમાં આઠમી સદીથી 12મી સદીની વચ્ચે વિશ્વના ઘણા દેશોના વિદ્યાર્થીઓ આ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરવા આવ્યા હતા.

TV9 Gujarati | Edited By: Jayraj Vala | Updated on: Jan 05, 2022 | 5:37 PM

જ્યારે પણ દુનિયાની સૌથી જૂની શૈક્ષણિક સંસ્થાઓની વાત આવે છે ત્યારે નાલંદા યુનિવર્સિટીનું નામ સૌથી ઉપર આવે છે. પ્રાચીન નાલંદા યુનિવર્સિટીના (Nalanda University) અવશેષો આજે પણ બિહારની રાજધાની પટનાથી લગભગ 120 કિમી દક્ષિણ-ઉત્તરમાં જોઈ શકાય છે. ઇતિહાસકારોના મતે, તે ભારતમાં ઉચ્ચ શિક્ષણનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને વિશ્વ વિખ્યાત કેન્દ્ર હતું. — જ્યારે પણ દુનિયાની સૌથી જૂની શૈક્ષણિક સંસ્થાઓની વાત આવે છે ત્યારે નાલંદા યુનિવર્સિટીનું નામ સૌથી ઉપર આવે છે. પ્રાચીન નાલંદા યુનિવર્સિટીના (Nalanda University) અવશેષો આજે પણ બિહારની રાજધાની પટનાથી લગભગ 120 કિમી દક્ષિણ-ઉત્તરમાં જોઈ શકાય છે. ઇતિહાસકારોના મતે, તે ભારતમાં ઉચ્ચ શિક્ષણનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને વિશ્વ વિખ્યાત કેન્દ્ર હતું.
1 / 6

બિહારના નાલંદામાં આવેલી આ યુનિવર્સિટીમાં આઠમી સદીથી 12મી સદીની વચ્ચે વિશ્વના ઘણા દેશોના વિદ્યાર્થીઓ આ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરવા આવ્યા હતા. કહેવાય છે કે, આ યુનિવર્સિટીમાં કોરિયા, જાપાન, ચીન, તિબેટ, ઈન્ડોનેશિયા, ફ્રાન્સ અને તુર્કીના વિદ્યાર્થીઓ આવતા હતા. આજે તે યુનિવર્સિટી ખંડેરમાં ફેરવાઈ ગઈ છે. ચાલો વિશ્વની પ્રથમ યુનિવર્સિટી (Nalanda University History) ના ઇતિહાસ પર એક નજર કરીએ. — બિહારના નાલંદામાં આવેલી આ યુનિવર્સિટીમાં આઠમી સદીથી 12મી સદીની વચ્ચે વિશ્વના ઘણા દેશોના વિદ્યાર્થીઓ આ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરવા આવ્યા હતા. કહેવાય છે કે, આ યુનિવર્સિટીમાં કોરિયા, જાપાન, ચીન, તિબેટ, ઈન્ડોનેશિયા, ફ્રાન્સ અને તુર્કીના વિદ્યાર્થીઓ આવતા હતા. આજે તે યુનિવર્સિટી ખંડેરમાં ફેરવાઈ ગઈ છે. ચાલો વિશ્વની પ્રથમ યુનિવર્સિટી (Nalanda University History) ના ઇતિહાસ પર એક નજર કરીએ.
2 / 6

નાલંદા પ્રાચીન ભારતમાં ઉચ્ચ શિક્ષણનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને પ્રખ્યાત કેન્દ્ર હતું. બૌદ્ધકાળ દરમિયાન ભારત શિક્ષણનું કેન્દ્ર હતું. આ યુનિવર્સિટીની સ્થાપના ગુપ્ત શાસક કુમારગુપ્ત પ્રથમ (450-470) દ્વારા કરવામાં આવી હતી. નવમી સદીથી બારમી સદી સુધી, આ યુનિવર્સિટીએ આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિ મેળવી. અહીં એટલા બધા પુસ્તકો રાખવામાં આવ્યા હતા કે, તેમની ગણતરી કરવી સરળ ન હતી. આ યુનિવર્સિટીમાં દરેક વિષયના પુસ્તકો હાજર હતા. — નાલંદા પ્રાચીન ભારતમાં ઉચ્ચ શિક્ષણનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને પ્રખ્યાત કેન્દ્ર હતું. બૌદ્ધકાળ દરમિયાન ભારત શિક્ષણનું કેન્દ્ર હતું. આ યુનિવર્સિટીની સ્થાપના ગુપ્ત શાસક કુમારગુપ્ત પ્રથમ (450-470) દ્વારા કરવામાં આવી હતી. નવમી સદીથી બારમી સદી સુધી, આ યુનિવર્સિટીએ આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિ મેળવી. અહીં એટલા બધા પુસ્તકો રાખવામાં આવ્યા હતા કે, તેમની ગણતરી કરવી સરળ ન હતી. આ યુનિવર્સિટીમાં દરેક વિષયના પુસ્તકો હાજર હતા.
3 / 6

પ્રાચીન નાલંદા યુનિવર્સિટીમાં ત્રણસો ઓરડાઓ, સાત મોટા ઓરડાઓ અને અભ્યાસ માટે નવ માળનું પુસ્તકાલય હતું, જેમાં ત્રણ લાખથી વધુ પુસ્તકો હતા. પ્રાચીન નાલંદા યુનિવર્સિટીનું સમગ્ર કેમ્પસ એક વિશાળ દિવાલથી ઘેરાયેલું હતું, જેમાં મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર હતો. — પ્રાચીન નાલંદા યુનિવર્સિટીમાં ત્રણસો ઓરડાઓ, સાત મોટા ઓરડાઓ અને અભ્યાસ માટે નવ માળનું પુસ્તકાલય હતું, જેમાં ત્રણ લાખથી વધુ પુસ્તકો હતા. પ્રાચીન નાલંદા યુનિવર્સિટીનું સમગ્ર કેમ્પસ એક વિશાળ દિવાલથી ઘેરાયેલું હતું, જેમાં મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર હતો.
4 / 6

1199 માં, ઓટ્ટોમન આક્રમણખોર બખ્તિયાર ખિલજીએ આ યુનિવર્સિટીને સળગાવીને સંપૂર્ણ રીતે નાશ કર્યો. કેટલાક ઈતિહાસકારો કહે છે કે, આ યુનિવર્સિટીમાં એટલા બધા પુસ્તકો હતા કે આખા ત્રણ મહિના સુધી આગ સળગતી રહી. દરેક વ્યક્તિએ નાલંદા વિશ્વવિદ્યાલયનો ભૂતકાળ અને તેનો ભવ્ય ઇતિહાસ જાણવો જોઈએ. — 1199 માં, ઓટ્ટોમન આક્રમણખોર બખ્તિયાર ખિલજીએ આ યુનિવર્સિટીને સળગાવીને સંપૂર્ણ રીતે નાશ કર્યો. કેટલાક ઈતિહાસકારો કહે છે કે, આ યુનિવર્સિટીમાં એટલા બધા પુસ્તકો હતા કે આખા ત્રણ મહિના સુધી આગ સળગતી રહી. દરેક વ્યક્તિએ નાલંદા વિશ્વવિદ્યાલયનો ભૂતકાળ અને તેનો ભવ્ય ઇતિહાસ જાણવો જોઈએ.
5 / 6

તક્ષશિલા પછી નાલંદા યુનિવર્સિટીની ચર્ચા થાય છે. આ શિક્ષણ કેન્દ્રમાં હિનયાન બૌદ્ધ ધર્મ તેમજ અન્ય ધર્મના વિદ્યાર્થીઓ અને ઘણા દેશોના વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસ કરતા હતા. અહીં માત્ર ધર્મ જ નહીં પરંતુ રાજકારણ, શિક્ષણ, ઇતિહાસ, જ્યોતિષ, વિજ્ઞાન વગેરે પણ ભણાવવામાં આવતા હતા. આજે તે બિહાર રાજ્યનું મુખ્ય આકર્ષણ છે. — તક્ષશિલા પછી નાલંદા યુનિવર્સિટીની ચર્ચા થાય છે. આ શિક્ષણ કેન્દ્રમાં હિનયાન બૌદ્ધ ધર્મ તેમજ અન્ય ધર્મના વિદ્યાર્થીઓ અને ઘણા દેશોના વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસ કરતા હતા. અહીં માત્ર ધર્મ જ નહીં પરંતુ રાજકારણ, શિક્ષણ, ઇતિહાસ, જ્યોતિષ, વિજ્ઞાન વગેરે પણ ભણાવવામાં આવતા હતા. આજે તે બિહાર રાજ્યનું મુખ્ય આકર્ષણ છે.
6 / 6

Follow Us:

Related Photo Gallery

Weight Loss : રાત્રે ભાત કે રોટલી? વજન ઘટાડવાનો શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ શું

ઓલ ટાઈમ હાઈથી 20% સસ્તો મળી રહ્યો છે આ શેર, 600 રૂપિયા સુધી જશે ભાવ !

બોક્સિંગ ડે ટેસ્ટ માત્ર મેલબોર્નમાં જ શા માટે રમાય છે?

ગૌરીથી છુપાઈને અડધી રાત્રે કોના ઘરે જતો હતો શાહરૂખ ખાન?

18 ચોગ્ગા, 7 છગ્ગા અને 170 રન, 22 વર્ષના બેટ્સમેને કરી જોરદાર બેટિંગ

ગ્રીન એનર્જી કંપનીનો બિહાર સરકાર સાથે મોટો કરાર, ફોકસમાં રહેશે શેર

18 વર્ષના અફઘાનીએ રચ્યો ઈતિહાસ, સૌથી નાની ઉંમરમાં બનાવ્યો આ રેકોર્ડ

શિયાળામાં ગરમીનો અનુભવ કરાવશે આ AC, જાણો કેવી રીતે કરે છે કામ

ગ્રે માર્કેટમાં 191નો નફો દર્શાવી રહ્યો છે અમદાવાદની કંપનીનો IPO, જાણો

અર્જુન તેંડુલકર ઝીરોમાંથી હીરો બન્યો, દમદાર બોલિંગથી ટીમને અપાવી જીત

PM મોદીને કુવૈતમાં અરબી ભાષામાં લખાયેલ રામાયણ-મહાભારતની મળી ભેટ

અદાણીની આ કંપનીના શેરમાં ભૂકંપ, મુશ્કેલીમાં મુકાયા રોકાણકારો, જાણો

મુંબઈની ટીમ 382 રન બનાવ્યા બાદ પણ કર્ણાટક સામે હારી ગઈ

સારા તેંડુલકર રિવીલિંગ ડ્રેસ પહેરીને બીચ પર મસ્તી કરતી જોવા મળી

રિટેલ રોકાણકારો માટે ખુલ્યા પહેલા જ IPOએ ભેગા કર્યા 149 કરોડ રૂપિયા

ઓસ્ટ્રેલિયન મીડિયાએ કોહલી બાદ જાડેજા પર નિશાન સાધ્યું

50 રૂપિયાથી ઓછી કિંમતના સ્ટોકની કંપની આપશે બોનસ શેર, જાણો તારીખ

બોક્સિંગ ડે ટેસ્ટ પહેલા ટીમ ઈન્ડિયાને મોટો ઝટકો, રાહુલ થયો ઈજાગ્રસ્ત

મંદિરમાંથી બહાર નીકળતી વખતે ઘંટ કેમ ન વગાડવો જોઈએ?

નવરત્ન કંપનીને મળ્યો 300 કરોડનો મોટો ઓર્ડર, શેરની કિંમત છે 100થી ઓછી

શિયાળામાં માણો લદ્દાખમાં આવેલા મનમોહક ચાદર ટ્રેકની મજા

ટીમ ઈન્ડિયાએ મેલબોર્ન ટેસ્ટ માટે બનાવ્યું 'ચક્રવ્યુહ'

ભારતના આ પાડોશી દેશમાં હજારો મુસ્લિમો હોવા છતાં નથી એક પણ મસ્જિદ

કુંભ મેળો 2025: ભક્તોની સુરક્ષા માટે 220 હાઇ-ટેક તરવૈયાઓ

દાદીમાનો નખનો નિયમ : રાત્રે નખ ન કાપવા પાછળનું રહસ્ય

1 વર્ષમાં 190% વધ્યો આ સ્ટોક, નિષ્ણાતો એ આપ્યો 'BUY' ટેગ

Cancer નવી વેક્સિન કેટલી અસરકારક હશે? શું હશે કિંમત ?

આ અઠવાડિયે સેન્સેક્સ 4000 પોઈન્ટ તૂટ્યો, સોમવારે શું થશે?

Parenting Tips : હેલિકોપ્ટર પેરેન્ટિંગથી બાળકોમાં પડે છે નેગેટિવ અસર

Shukra Gochar 2024 : ડિસેમ્બરમાં શુક્ર ફરી બદલશે પોતાની ચાલ

ફોનને દિવસમાં કેટલી વખત ચાર્જ કરવો જોઈએ? લોકો કરી રહ્યા ભૂલ

ઠંડીમાં રાતે સ્વેટર પહેરીને સૂતા હોવ તો ચેતી જજો ! થશે આ સમસ્યા

પૂર્વ ક્રિકેટર રોબિન ઉથપ્પા વિરુદ્ધ ધરપકડ વોરંટ જાહેર

લક્ઝરી સાડીઓ : વિશ્વ સાડી દિવસ પર 5 સૌથી મોંઘી ભારતીય સાડીઓ

અભિનેત્રી આપી ચૂકી છે હિટ ફિલ્મો, પતિ રહે છે ફિલ્મોથી દુર

હિમતનગર APMCમાં કપાસના મહત્તમ ભાવ રૂપિયા 7470 રહ્યા, જાણો

Penny Stock: 1 રૂપિયાના પેની સ્ટોકની કંપનીએ બનાવ્યો મોટો પ્લાન, જાણો

માર્કેટમાં ભારે વેચવાલી, પણ આ સ્ટોકમાં રોકાણકારોની ભારે ખરીદી, જાણો

શિયાળામાં પણ ઠંડા પાણીથી નહાવાના છે ઘણા ફાયદા

ગુકેશને સરકાર તરફથી 4.67 કરોડ રૂપિયાની રાહત મળી

5 મોટા કારણો જેના કારણે શેરબજારની તબિયત થઈ ખરાબ, સેન્સેક્સ પણ તૂટ્યો

Airtel યુઝર્સને મોટી ભેટ, આ OTT સર્વિસ ફ્રીમાં મળશે

રિંકુ સિંહ કારકિર્દીમાં પહેલીવાર બન્યો ટીમનો કેપ્ટન

રોગપ્રતિકારક શક્તિ કરવા માંગો છો પાવરફુલ, તો આહારમાં આ શાકભાજીનો કરો સ

26500% રિટર્ન આપેલા શેરમાં ભારે ખરીદી, આજે લાગી અપર સર્કિટ, જાણો

2200 ગણું સબ્સ્ક્રિપ્શન, 50 રૂપિયા પ્રીમિયમ, સારૂ રિટર્ન આપશે આ IPO?

સાનિયા મિર્ઝા દુબઈમાં શું કરી રહી છે?

નોર્વેની સેન્ટ્રલ બેંકે આ કંપનીના ખરીદ્યા 34 લાખ શેર, જાણો

84 દિવસનો જબરદસ્ત પ્લાન, Jio-Airtel-Vi અને BSNLમાં કોણ બેસ્ટ?

Web Stories View more

આજનું રાશિફળ તારીખ : 22-12-2024

નવા વર્ષમાં મુકેશ અંબાણીના Jio એ યુઝર્સને આપી ભેટ, 20GB ઇન્ટરનેટ મળશે ફ્રી

સારા તેંડુલકરે લિઝાર્ડ આઈલેન્ડથી શેર કરી સિઝલિંગ તસવીરો, જુઓ

ગુજરાતના જામનગરમાં આ સ્થળો પર ફરવા જાય છે અમીર લોકો, જાણો નામ

Narsingh Mantra : આ એક મંત્રથી ભૂત પ્રેત ભાગી જશે, દેવરાહા બાબા એ જણાવ્યો

Jaggery Tea : શિયાળામાં ગોળ વાળી ચા પીવાના અનેક ફાયદા ? જાણો બનાવવાની રીત

Most Read Stories

Weight Loss : રાત્રે ભાત કે રોટલી? વજન ઘટાડવાનો શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ શું

ભાવનગરના વડવા નેરામાં અસામાજિક તત્વોએ કર્યો પથ્થરમારો

રાણાજીના ભાલા સાથે બાપુની ગુજરાતની રાજનીતિમાં એન્ટ્રી-Video બાપુ Uncut

ગુજરાતના આ જિલ્લાઓમાં ઠંડી વચ્ચે કમોસમી વરસાદની આગાહી

Latest News View more

Weight Loss : રાત્રે ભાત કે રોટલી? વજન ઘટાડવાનો શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ શું

રાણાજીના ભાલા સાથે બાપુની ગુજરાતની રાજનીતિમાં એન્ટ્રી-Video બાપુ Uncut

ગુજરાતના આ જિલ્લાઓમાં ઠંડી વચ્ચે કમોસમી વરસાદની આગાહી

ભાવનગરના વડવા નેરામાં અસામાજિક તત્વોએ કર્યો પથ્થરમારો

PM મોદીનો કુવૈત પ્રવાસ : અમીર, ક્રાઉન પ્રિન્સ સાથે મુલાકાત

Latest Videos View more

રાણાજીના ભાલા સાથે બાપુની ગુજરાતની રાજનીતિમાં એન્ટ્રી-Video બાપુ Uncut

ગુજરાતના આ જિલ્લાઓમાં ઠંડી વચ્ચે કમોસમી વરસાદની આગાહી

Video : દ્વારકાધીશની સ્કુબા ડાઇવર્સ દ્વારા અનોખી જળ પૂજા

જો તમારો મોબાઈલ ખોવાઈ કે ચોરાઈ જાય તો ફટાફટ આ રીતે કરી દો બ્લોક

નસવાડીમાં મકાન પાસેના રસ્તાનો વિવાદ ન ઉકેલાતા યુવકે કર્યું આત્મવિલોપન

ભૂપેન્દ્ર ઝાલા VIP નંબર પરથી 450 લોકો સાથે કરતો હતો વાતચીત

બાળકોમાં કુપોષણ દૂર કરવા માટે જતન પ્રોજેકટ હેઠળ ઝુંબેશ હાથ ધરાઈ

લુખ્ખા તત્વોનું પોલીસે કાઢ્યું સરઘસ ! ભણાવ્યો કાયદાનો પાઠ-video

ગુજરાતમાં અકસ્માતની વણઝાર ! એક મહિલા સહિત 3ના મોત

સંસદમાં રાહુલ ગાંધીને ખખડાવનાર સાંસદે વડોદરામાં કહી આ મોટી વાત