हिन्दी English News9 ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 TV9-UP
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

કાનુની સવાલ: Marital Rape શું હોય છે, એ કેવી રીતે સાબિત થાય કે કોઈ સાથે મેરિટલ રેપ થયો છે?

કાનુની સવાલ: Marital Rape વૈવાહિક રેપ એ એવી સ્થિતિ છે, જેમાં પતિ તેની પત્નીની ઇચ્છા વિરુદ્ધ બળજબરીથી જાતીય સંભોગ કરે છે. આ એક ગંભીર શારીરિક, માનસિક અને ભાવનાત્મક દુર્વ્યવહાર છે. વિશ્વના ઘણા દેશોમાં તેને ગુનો ગણવામાં આવે છે, પરંતુ ભારતમાં તેની પરિસ્થિતિ કંઈક અલગ છે.

Meera Kansagara
| Edited By: | Updated on: Apr 18, 2025 | 1:16 PM
Share
Marital Rape શું છે: જો વૈવાહિક સંબંધ દરમિયાન પતિ તેની પત્ની સાથે બળજબરીથી, ધમકી આપીને અથવા તેની સંમતિ વિના જાતીય સંબંધ બનાવે છે, તો તેને મેરિટલ રેપ કહેવામાં આવે છે. ભારતીય કાયદો Marital Rapeને કેવી રીતે જુએ છે?: હાલમાં ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC) ની કલમ 375 (રેપની વ્યાખ્યા) માં અપવાદ 2 છે: "જો પત્ની 18 વર્ષથી વધુ ઉંમરની હોય, અને પતિ તેની સાથે જાતીય સંબંધ બાંધે તો પત્ની સંમતિ આપે કે ન આપે તેને રેપ ગણવામાં આવશે નહીં."

Marital Rape શું છે: જો વૈવાહિક સંબંધ દરમિયાન પતિ તેની પત્ની સાથે બળજબરીથી, ધમકી આપીને અથવા તેની સંમતિ વિના જાતીય સંબંધ બનાવે છે, તો તેને મેરિટલ રેપ કહેવામાં આવે છે. ભારતીય કાયદો Marital Rapeને કેવી રીતે જુએ છે?: હાલમાં ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC) ની કલમ 375 (રેપની વ્યાખ્યા) માં અપવાદ 2 છે: "જો પત્ની 18 વર્ષથી વધુ ઉંમરની હોય, અને પતિ તેની સાથે જાતીય સંબંધ બાંધે તો પત્ની સંમતિ આપે કે ન આપે તેને રેપ ગણવામાં આવશે નહીં."

1 / 7
18 વર્ષથી વધુ ઉંમરની પત્ની સાથે બળજબરીથી સેક્સ કરવું એ કાયદાની નજરમાં રેપ નથી, જો તે તેનો પતિ હોય. આ અપવાદને ઘણા માનવાધિકાર સંગઠનો અને મહિલાઓના હિતની વિરુદ્ધ માને છે. લાગુ કાયદા (Sections Relevant to Marital Rape): જો કે ભારતમાં મેરિટલ રેપને ગુનો ગણવામાં આવતો નથી, કેટલાક વિભાગો પીડિતાને મદદ કરી શકે છે:

18 વર્ષથી વધુ ઉંમરની પત્ની સાથે બળજબરીથી સેક્સ કરવું એ કાયદાની નજરમાં રેપ નથી, જો તે તેનો પતિ હોય. આ અપવાદને ઘણા માનવાધિકાર સંગઠનો અને મહિલાઓના હિતની વિરુદ્ધ માને છે. લાગુ કાયદા (Sections Relevant to Marital Rape): જો કે ભારતમાં મેરિટલ રેપને ગુનો ગણવામાં આવતો નથી, કેટલાક વિભાગો પીડિતાને મદદ કરી શકે છે:

2 / 7
IPC Section 498A પતિ કે સાસરિયાઓ દ્વારા ક્રૂરતા: ઘરેલુ હિંસાથી મહિલાઓનું રક્ષણ કાયદો 2005 આમાં Marital Rapeને માનસિક/શારીરિક સતામણી તરીકે ગણવામાં આવ્યો છે અને પીડિતા વળતર/પ્રતિબંધની માંગ કરી શકે છે. IPC Section 376- તે બળાત્કારને સજા આપે છે પરંતુ વૈવાહિક બળાત્કારને આવરી લેતું નથી. કયા સંજોગોમાં પતિ સામે રેપનો કેસ કરી શકાય?: જો Judicial Separation IPC Section 376Bના આદેશ પછી પતિ બળજબરીથી પત્ની સાથે શારીરિક સંબંધ બાંધે છે તો તે લાગુ થઈ શકે છે. જો પત્ની સગીર હોય (18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની) તો પતિ દ્વારા સેક્સ પણ રેપ ગણાશે - Supreme Court એ આ સ્પષ્ટ કર્યું છે.

IPC Section 498A પતિ કે સાસરિયાઓ દ્વારા ક્રૂરતા: ઘરેલુ હિંસાથી મહિલાઓનું રક્ષણ કાયદો 2005 આમાં Marital Rapeને માનસિક/શારીરિક સતામણી તરીકે ગણવામાં આવ્યો છે અને પીડિતા વળતર/પ્રતિબંધની માંગ કરી શકે છે. IPC Section 376- તે બળાત્કારને સજા આપે છે પરંતુ વૈવાહિક બળાત્કારને આવરી લેતું નથી. કયા સંજોગોમાં પતિ સામે રેપનો કેસ કરી શકાય?: જો Judicial Separation IPC Section 376Bના આદેશ પછી પતિ બળજબરીથી પત્ની સાથે શારીરિક સંબંધ બાંધે છે તો તે લાગુ થઈ શકે છે. જો પત્ની સગીર હોય (18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની) તો પતિ દ્વારા સેક્સ પણ રેપ ગણાશે - Supreme Court એ આ સ્પષ્ટ કર્યું છે.

3 / 7
લેન્ડમાર્ક જજમેન્ટ્સ: Independent Thought v. Union of India (2017)- સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે 15 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની પત્ની સાથે સેક્સ કરવું રેપ છે, ભલે તે પરિણીત હોય. આ નિર્ણય IPC અપવાદ 2 ને આંશિક રીતે ગેરબંધારણીય જાહેર કરે છે. Joseph Shine v. Union of India (2018) - આ કેસમાં કોર્ટે વ્યભિચારને ગુનાહિત જાહેર કર્યો અને કહ્યું કે લગ્નમાં સ્ત્રીઓની dignityને માન્યતા આપવી જોઈએ. Delhi High Court (Split Verdict on Marital Rape, 2022) - બે જજોની બેન્ચમાંથી એકે કહ્યું કે મેરિટલ રેપને ગુનો ગણવો જોઈએ, જ્યારે બીજાએ તેની વિરુદ્ધ પોતાનો અભિપ્રાય આપ્યો. આ મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે, જે નક્કી કરશે કે અપવાદ 2 બંધારણની વિરુદ્ધ છે કે નહીં.

લેન્ડમાર્ક જજમેન્ટ્સ: Independent Thought v. Union of India (2017)- સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે 15 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની પત્ની સાથે સેક્સ કરવું રેપ છે, ભલે તે પરિણીત હોય. આ નિર્ણય IPC અપવાદ 2 ને આંશિક રીતે ગેરબંધારણીય જાહેર કરે છે. Joseph Shine v. Union of India (2018) - આ કેસમાં કોર્ટે વ્યભિચારને ગુનાહિત જાહેર કર્યો અને કહ્યું કે લગ્નમાં સ્ત્રીઓની dignityને માન્યતા આપવી જોઈએ. Delhi High Court (Split Verdict on Marital Rape, 2022) - બે જજોની બેન્ચમાંથી એકે કહ્યું કે મેરિટલ રેપને ગુનો ગણવો જોઈએ, જ્યારે બીજાએ તેની વિરુદ્ધ પોતાનો અભિપ્રાય આપ્યો. આ મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે, જે નક્કી કરશે કે અપવાદ 2 બંધારણની વિરુદ્ધ છે કે નહીં.

4 / 7
Marital Rape કેવી રીતે સાબિત કરવો: મેરિટલ રેપ સાબિત કરવો અત્યંત મુશ્કેલ છે કારણ કે મોટાભાગના કિસ્સાઓ ચાર દિવાલોની અંદર બને છે. પતિ-પત્નીના સંબંધોમાં ગૂંચવણો રહે છે. તબીબી અહેવાલ માનસિક સ્વાસ્થ્ય અહેવાલ અને પત્નીની જુબાની મુખ્ય આધારો છે. વધારાના પુરાવા જેમ કે વોટ્સએપ ચેટ્સ, ધમકીઓના વીડિયો/ઓડિયો પણ મદદ કરી શકે છે.

Marital Rape કેવી રીતે સાબિત કરવો: મેરિટલ રેપ સાબિત કરવો અત્યંત મુશ્કેલ છે કારણ કે મોટાભાગના કિસ્સાઓ ચાર દિવાલોની અંદર બને છે. પતિ-પત્નીના સંબંધોમાં ગૂંચવણો રહે છે. તબીબી અહેવાલ માનસિક સ્વાસ્થ્ય અહેવાલ અને પત્નીની જુબાની મુખ્ય આધારો છે. વધારાના પુરાવા જેમ કે વોટ્સએપ ચેટ્સ, ધમકીઓના વીડિયો/ઓડિયો પણ મદદ કરી શકે છે.

5 / 7
જો દોષિત સાબિત થાય તો શું સજા થઈ શકે?: જો વૈવાહિક રેપને ક્યારેય ગુનો જાહેર કરવામાં આવે તો: તો IPC કલમ 376ની જેમ આ કેસમાં આપવામાં આવતી સજા 7 વર્ષથી આજીવન કેદ છે. અન્ય દેશોમાં શું પરિસ્થિતિ છે?: Marital Rape 100થી વધુ દેશોમાં ગુનો છે. અમેરિકા, યુકે, ફ્રાન્સ, કેનેડા જેવા દેશોમાં આ કાનૂની ગુનો છે. ભારતને આ બાબતમાં પાછળ માનવામાં આવે છે.

જો દોષિત સાબિત થાય તો શું સજા થઈ શકે?: જો વૈવાહિક રેપને ક્યારેય ગુનો જાહેર કરવામાં આવે તો: તો IPC કલમ 376ની જેમ આ કેસમાં આપવામાં આવતી સજા 7 વર્ષથી આજીવન કેદ છે. અન્ય દેશોમાં શું પરિસ્થિતિ છે?: Marital Rape 100થી વધુ દેશોમાં ગુનો છે. અમેરિકા, યુકે, ફ્રાન્સ, કેનેડા જેવા દેશોમાં આ કાનૂની ગુનો છે. ભારતને આ બાબતમાં પાછળ માનવામાં આવે છે.

6 / 7
ભારતમાં હજુ સુધી Marital Rapeને સ્વતંત્ર ગુનો ગણવામાં આવતો નથી, પરંતુ સમાજ અને ન્યાયતંત્રમાં તેના વિશે ગરમાગરમ ચર્ચા ચાલી રહી છે. જો તમે આ પરિસ્થિતિનો ભોગ બન્યા છો, તો તમે ઘરેલુ હિંસા અધિનિયમ, 498A, અને સુરક્ષા આદેશોનો આશરો લઈ શકો છો.(Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(All Image Symbolic)

ભારતમાં હજુ સુધી Marital Rapeને સ્વતંત્ર ગુનો ગણવામાં આવતો નથી, પરંતુ સમાજ અને ન્યાયતંત્રમાં તેના વિશે ગરમાગરમ ચર્ચા ચાલી રહી છે. જો તમે આ પરિસ્થિતિનો ભોગ બન્યા છો, તો તમે ઘરેલુ હિંસા અધિનિયમ, 498A, અને સુરક્ષા આદેશોનો આશરો લઈ શકો છો.(Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(All Image Symbolic)

7 / 7

કાનૂની સલાહ લેવા માટે વકીલો પહેલા હકીકતોનું વિશ્લેષણ કરે છે અને પછી બીજી વ્યક્તિને કહે છે કે કયા ક્રમમાં શું કરવું. કાનુની સલાહ લેવા માટે તમે વકીલનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે નિષ્ણાત અથવા વ્યાવસાયિક સલાહકારનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે ઓનલાઈન કાનૂની સલાહ સેવાઓનો લાભ લઈ શકો છો. તમે રાષ્ટ્રીય કાનૂની સેવા સત્તામંડળ (NALSA) નો પણ સંપર્ક કરી શકો છો. લીગલ એડવાઈઝની સ્ટોરી વાંચવા માટે  અહીં ક્લિક કરો.

કામની વાતજનરલ નોલેજલાઈફ સ્ટાઈલ જીવનશૈલીલીગલ એડવાઈઝસુપ્રીમ કોર્ટ
Web Stories View more
મહારાષ્ટ્રીયન લુકમાં જોવા મળી મૃણાલ ઠાકુર, જુઓ Photos
મહારાષ્ટ્રીયન લુકમાં જોવા મળી મૃણાલ ઠાકુર, જુઓ Photos
સારા અર્જુનનો પરિવાર જુઓ
સારા અર્જુનનો પરિવાર જુઓ
દુનિયાની આ Dog બ્રીડ અત્યંત શક્તિશાળી અને ખતરનાક પરંતુ એકદમ વફાદાર
દુનિયાની આ Dog બ્રીડ અત્યંત શક્તિશાળી અને ખતરનાક પરંતુ એકદમ વફાદાર
શરીરમાં કયા પોષક તત્વોની કમીને કારણે ખરે છે વાળ ? જાણો
શરીરમાં કયા પોષક તત્વોની કમીને કારણે ખરે છે વાળ ? જાણો
શું શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીતા અને શ્રીમદ્ભાગવદ અલગ છે? જાણો આજે તફાવત
શું શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીતા અને શ્રીમદ્ભાગવદ અલગ છે? જાણો આજે તફાવત
ઠંડીમાં ગટ હેલ્થને બગડતા અટકાવવા માટે, આ બાબતોનું રાખો ધ્યાન
ઠંડીમાં ગટ હેલ્થને બગડતા અટકાવવા માટે, આ બાબતોનું રાખો ધ્યાન
Latest Videos View more
ગુજરાતના CM-DyCM સંગઠન અને સામાજિક સમીક્ષા મુદ્દે PM મોદીને મળ્યા
ગુજરાતના CM-DyCM સંગઠન અને સામાજિક સમીક્ષા મુદ્દે PM મોદીને મળ્યા
થોળ પક્ષી અભયારણ્યમાં છેલ્લા 20 વર્ષમાં યાયાવર પક્ષીની સંખ્યામાં વધારો
થોળ પક્ષી અભયારણ્યમાં છેલ્લા 20 વર્ષમાં યાયાવર પક્ષીની સંખ્યામાં વધારો
હવામાન વિભાગની આગાહી, ગુજરાતમાં જળવાઈ રહેશે ઠંડીનું પ્રમાણ
હવામાન વિભાગની આગાહી, ગુજરાતમાં જળવાઈ રહેશે ઠંડીનું પ્રમાણ
આ રાશિના જાતકોનો દિવસ ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થશે, જુઓ Video
આ રાશિના જાતકોનો દિવસ ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થશે, જુઓ Video
AMC દ્વારા 35 શાળાઓને સીલ કરવાનો મામલો, પ્રિ-સ્કૂલ એસોસિએશન નારાજ
AMC દ્વારા 35 શાળાઓને સીલ કરવાનો મામલો, પ્રિ-સ્કૂલ એસોસિએશન નારાજ
ડંકી રૂટથી વિદેશ જવા ઈચ્છતો મહેસાણાનો પરિવાર લિબિયામાં બન્યો બંધક
ડંકી રૂટથી વિદેશ જવા ઈચ્છતો મહેસાણાનો પરિવાર લિબિયામાં બન્યો બંધક
દાહોદના જંગલ બાદ હવે છોટા ઉદેપુરના જંગલમાં જોવા મળ્યો વાઘ
દાહોદના જંગલ બાદ હવે છોટા ઉદેપુરના જંગલમાં જોવા મળ્યો વાઘ
SOGએ ઝડપેલા હાઈબ્રીડ ગાંજાનો મુખ્ય સપ્લાયર ઝડપાયો
SOGએ ઝડપેલા હાઈબ્રીડ ગાંજાનો મુખ્ય સપ્લાયર ઝડપાયો
ચંડીસર GIDCમાંથી 35 લાખનો શંકાસ્પદ ઘીનો જથ્થો જપ્ત
ચંડીસર GIDCમાંથી 35 લાખનો શંકાસ્પદ ઘીનો જથ્થો જપ્ત
ગુજરાતમાં ગાત્રો થીંજવતી ઠંડીની આગાહી, ઠંડા પવનો ફૂંકાય તેવી પણ શક્યતા
ગુજરાતમાં ગાત્રો થીંજવતી ઠંડીની આગાહી, ઠંડા પવનો ફૂંકાય તેવી પણ શક્યતા
g clip-path="url(#clip0_868_265)">