AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

રસોઈ બન્યા પછી કેટલા કલાકમાં ખાઈ લેવું જોઈએ ? જાણો આયુર્વેદ શું કહે છે

આયુર્વેદના સિદ્ધાંતો મુજબ, બચેલો ખોરાક ખાવું ટાળવું જોઈએ, કારણ કે તે શરીરના સ્વાસ્થ્ય પર નકારાત્મક અસર કરી શકે છે. ખાસ કરીને, સવારના સમયે રાત્રિનું બચેલું ભોજન અથવા રાત્રે દિવસનું બચેલું ખોરાક લેવાથી અનેક તકલીફો થઈ શકે છે. ચાલો જાણીએ, આયુર્વેદ શાસ્ત્રમાં આ ખોરાક ન ખાવાના ત્રણ મુખ્ય કારણો શું જણાવ્યા છે.

| Updated on: Oct 08, 2025 | 8:57 PM
Share
બાળપણથી જ આપણને શીખવવામાં આવ્યું છે કે ખોરાકનો વ્યય કરવો યોગ્ય નથી. તેથી ઘણા લોકો બચેલો ખોરાક ફેંકી દેવાની જગ્યાએ તેને રેફ્રિજરેટરમાં રાખે છે અને જરૂર પડે ત્યારે તેને ગરમ કરીને ખાઈ લે છે. આધુનિક વિજ્ઞાનના મત મુજબ બચેલો ખોરાક યોગ્ય રીતે સાચવી અને ગરમ કરીને ખાઈ શકાય છે, પરંતુ આયુર્વેદ શાસ્ત્ર આ મુદ્દે જુદી દૃષ્ટિ આપે છે. આયુર્વેદના મત મુજબ બચેલો ખોરાક શરીર માટે અનુકૂળ નથી, કારણ કે તે સ્વાસ્થ્ય પર હાનિકારક અસર કરી શકે છે. ખાસ કરીને રાત્રે બચેલું ભોજન સવારમાં અથવા સવારે બનાવેલું ભોજન રાત્રે લેવાથી તંદુરસ્તી પર નકારાત્મક પ્રભાવ પડે છે.  ( Credits: AI Generated )

બાળપણથી જ આપણને શીખવવામાં આવ્યું છે કે ખોરાકનો વ્યય કરવો યોગ્ય નથી. તેથી ઘણા લોકો બચેલો ખોરાક ફેંકી દેવાની જગ્યાએ તેને રેફ્રિજરેટરમાં રાખે છે અને જરૂર પડે ત્યારે તેને ગરમ કરીને ખાઈ લે છે. આધુનિક વિજ્ઞાનના મત મુજબ બચેલો ખોરાક યોગ્ય રીતે સાચવી અને ગરમ કરીને ખાઈ શકાય છે, પરંતુ આયુર્વેદ શાસ્ત્ર આ મુદ્દે જુદી દૃષ્ટિ આપે છે. આયુર્વેદના મત મુજબ બચેલો ખોરાક શરીર માટે અનુકૂળ નથી, કારણ કે તે સ્વાસ્થ્ય પર હાનિકારક અસર કરી શકે છે. ખાસ કરીને રાત્રે બચેલું ભોજન સવારમાં અથવા સવારે બનાવેલું ભોજન રાત્રે લેવાથી તંદુરસ્તી પર નકારાત્મક પ્રભાવ પડે છે. ( Credits: AI Generated )

1 / 5
તાજું બનાવેલું ભોજન શરીરને જરૂરી પોષક તત્વો અને ઊર્જા પૂરી પાડે છે, જ્યારે વાસી અથવા લાંબા સમય સુધી રાખેલો ખોરાક પોતાનું પોષણ મૂલ્ય ગુમાવી દે છે. આવા ખોરાકથી તંદુરસ્તી કરતા ભારેપણું અને સુસ્તી અનુભવાય છે. આયુર્વેદના મતે, ખોરાક રાંધ્યા બાદ તે માત્ર એકથી ત્રણ કલાક સુધી જ તાજું અને લાભદાયી રહે છે. તેથી, તે સમયગાળામાં જ તેનું સેવન કરવું ઉત્તમ માનવામાં આવે છે.

તાજું બનાવેલું ભોજન શરીરને જરૂરી પોષક તત્વો અને ઊર્જા પૂરી પાડે છે, જ્યારે વાસી અથવા લાંબા સમય સુધી રાખેલો ખોરાક પોતાનું પોષણ મૂલ્ય ગુમાવી દે છે. આવા ખોરાકથી તંદુરસ્તી કરતા ભારેપણું અને સુસ્તી અનુભવાય છે. આયુર્વેદના મતે, ખોરાક રાંધ્યા બાદ તે માત્ર એકથી ત્રણ કલાક સુધી જ તાજું અને લાભદાયી રહે છે. તેથી, તે સમયગાળામાં જ તેનું સેવન કરવું ઉત્તમ માનવામાં આવે છે.

2 / 5
જો ક્યારેક તમને પહેલેથી બનાવેલો ખોરાક ખાવાની ફરજ પડે, તો તેને બગાડથી બચાવવા માટે યોગ્ય રીતે સંગ્રહ કરવો ખૂબ જરૂરી છે. આયુર્વેદના સિદ્ધાંતો મુજબ, ખોરાકમાં બેક્ટેરિયા ન વધે અને તે ખાવા યોગ્ય રહે, તે માટે વેક્યુમ સીલિંગ અથવા તાપ નિયંત્રિત (હીટ ઇન્સ્યુલેટેડ)નો ઉપયોગ લાભદાયી માનવામાં આવે છે. ( Credits: AI Generated )

જો ક્યારેક તમને પહેલેથી બનાવેલો ખોરાક ખાવાની ફરજ પડે, તો તેને બગાડથી બચાવવા માટે યોગ્ય રીતે સંગ્રહ કરવો ખૂબ જરૂરી છે. આયુર્વેદના સિદ્ધાંતો મુજબ, ખોરાકમાં બેક્ટેરિયા ન વધે અને તે ખાવા યોગ્ય રહે, તે માટે વેક્યુમ સીલિંગ અથવા તાપ નિયંત્રિત (હીટ ઇન્સ્યુલેટેડ)નો ઉપયોગ લાભદાયી માનવામાં આવે છે. ( Credits: AI Generated )

3 / 5
આયુર્વેદના સિદ્ધાંતો મુજબ, બચેલો ખોરાક ખાવાથી શરીરમાં દોષોનું અસંતુલન અને પાચન સંબંધિત તકલીફો ઊભી થઈ શકે છે. આયુર્વેદમાં ઉલ્લેખિત ત્રણ દોષો, વાત, પિત્ત અને કફ  માંથી વાત દોષ પાચન પ્રક્રિયા સાથે સૌથી વધુ સંકળાયેલો છે. જ્યારે વાસી અથવા લાંબા સમય સુધી રાખેલો ખોરાક લેવાય છે, ત્યારે વાત દોષમાં અસંતુલન થવાની શક્યતા વધી જાય છે. તે ઉપરાંત, બચેલા ખોરાકમાં સમય જતા બેક્ટેરિયા અને જંતુઓ ઝડપથી વધવા લાગે છે, જે આરોગ્ય માટે હાનિકારક બની શકે છે. સાથે સાથે, ખોરાકમાં રહેલા પોષક તત્વો ધીમે ધીમે નાશ પામે છે, જેના કારણે તે શરીરને પૂરતું પોષણ આપી શકતો નથી. આ કારણસર, આયુર્વેદ સૂચવે છે કે રસોઈ કર્યા બાદ એક કલાકની અંદર ખોરાકનું સેવન કરવું શ્રેષ્ઠ ગણાય છે, જેથી શરીરને સંપૂર્ણ પોષણ અને ઊર્જા મળી શકે. ( Credits: AI Generated )

આયુર્વેદના સિદ્ધાંતો મુજબ, બચેલો ખોરાક ખાવાથી શરીરમાં દોષોનું અસંતુલન અને પાચન સંબંધિત તકલીફો ઊભી થઈ શકે છે. આયુર્વેદમાં ઉલ્લેખિત ત્રણ દોષો, વાત, પિત્ત અને કફ માંથી વાત દોષ પાચન પ્રક્રિયા સાથે સૌથી વધુ સંકળાયેલો છે. જ્યારે વાસી અથવા લાંબા સમય સુધી રાખેલો ખોરાક લેવાય છે, ત્યારે વાત દોષમાં અસંતુલન થવાની શક્યતા વધી જાય છે. તે ઉપરાંત, બચેલા ખોરાકમાં સમય જતા બેક્ટેરિયા અને જંતુઓ ઝડપથી વધવા લાગે છે, જે આરોગ્ય માટે હાનિકારક બની શકે છે. સાથે સાથે, ખોરાકમાં રહેલા પોષક તત્વો ધીમે ધીમે નાશ પામે છે, જેના કારણે તે શરીરને પૂરતું પોષણ આપી શકતો નથી. આ કારણસર, આયુર્વેદ સૂચવે છે કે રસોઈ કર્યા બાદ એક કલાકની અંદર ખોરાકનું સેવન કરવું શ્રેષ્ઠ ગણાય છે, જેથી શરીરને સંપૂર્ણ પોષણ અને ઊર્જા મળી શકે. ( Credits: AI Generated )

4 / 5
યોગ અને આયુર્વેદના સિદ્ધાંતો મુજબ, તમે જે ખોરાક બનાવો છો, તે તમારી શારીરિક અને માનસિક સ્થિતિ પર સીધી અસર કરે છે. જો તમે તાજો, પૌષ્ટિક અને સાત્વિક ખોરાક લો, તો શરીરને ઊર્જા મળે છે અને મન શાંત રહે છે. તેના વિપરીત, વાસી, જંક અથવા રાજસિક ખોરાકનું સેવન કરવાથી શરીરમાં આળસ, ચીડિયાપણું અને ગુસ્સો વધે છે. તેથી, સંતુલિત આરોગ્ય અને સકારાત્મક મનોદશા માટે હંમેશા તાજો અને ગરમ ખોરાક ખાવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. ( નોંધ: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી પબ્લિક ડોમેન પરથી લેવામાં આવી છે, જે ફક્ત તમારી જાણકારી માટે છે.) ( Credits: AI Generated )

યોગ અને આયુર્વેદના સિદ્ધાંતો મુજબ, તમે જે ખોરાક બનાવો છો, તે તમારી શારીરિક અને માનસિક સ્થિતિ પર સીધી અસર કરે છે. જો તમે તાજો, પૌષ્ટિક અને સાત્વિક ખોરાક લો, તો શરીરને ઊર્જા મળે છે અને મન શાંત રહે છે. તેના વિપરીત, વાસી, જંક અથવા રાજસિક ખોરાકનું સેવન કરવાથી શરીરમાં આળસ, ચીડિયાપણું અને ગુસ્સો વધે છે. તેથી, સંતુલિત આરોગ્ય અને સકારાત્મક મનોદશા માટે હંમેશા તાજો અને ગરમ ખોરાક ખાવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. ( નોંધ: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી પબ્લિક ડોમેન પરથી લેવામાં આવી છે, જે ફક્ત તમારી જાણકારી માટે છે.) ( Credits: AI Generated )

5 / 5

બિનઆરોગ્યપ્રદ ખાનપાન, ખરાબ લાઈફસ્ટાઈલ, સ્થૂળતા, દારૂનું સેવન, વધતી ઉંમર અને આનુવંશિક પરિબળોને કારણે ડાયાબિટીસ અને હૃદય રોગની સમસ્યા થઈ શકે છે.તો ડાયાબિટીસ અને હૃદય રોગને લગતા વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહિ ક્લિક કરો

ભ્રષ્ટાચારનો ભંડાફોડ! CID ક્રાઇમના અધિકારીઓ ACBના ફંદામાં - જુઓ Video
ભ્રષ્ટાચારનો ભંડાફોડ! CID ક્રાઇમના અધિકારીઓ ACBના ફંદામાં - જુઓ Video
સુરત કોંગ્રેસમાં ભડકો, નવા વરાયેલા હોદ્દેદારોએ ધરી દીધા રાજીનામા
સુરત કોંગ્રેસમાં ભડકો, નવા વરાયેલા હોદ્દેદારોએ ધરી દીધા રાજીનામા
ગામમાં પિધેલો ઝડપાશે તેની સામે પોલીસ કાર્યવાહી અને પંચાયતની સુવિધા બંધ
ગામમાં પિધેલો ઝડપાશે તેની સામે પોલીસ કાર્યવાહી અને પંચાયતની સુવિધા બંધ
આ રાશિના જાતકો ઐતિહાસિક યાત્રાની યોજના બનાવી શકે છે, જુઓ Video
આ રાશિના જાતકો ઐતિહાસિક યાત્રાની યોજના બનાવી શકે છે, જુઓ Video
ગુજરાતના CM-DyCM સંગઠન અને સામાજિક સમીક્ષા મુદ્દે PM મોદીને મળ્યા
ગુજરાતના CM-DyCM સંગઠન અને સામાજિક સમીક્ષા મુદ્દે PM મોદીને મળ્યા
થોળ પક્ષી અભયારણ્યમાં છેલ્લા 20 વર્ષમાં યાયાવર પક્ષીની સંખ્યામાં વધારો
થોળ પક્ષી અભયારણ્યમાં છેલ્લા 20 વર્ષમાં યાયાવર પક્ષીની સંખ્યામાં વધારો
હવામાન વિભાગની આગાહી, ગુજરાતમાં જળવાઈ રહેશે ઠંડીનું પ્રમાણ
હવામાન વિભાગની આગાહી, ગુજરાતમાં જળવાઈ રહેશે ઠંડીનું પ્રમાણ
આ રાશિના જાતકોનો દિવસ ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થશે, જુઓ Video
આ રાશિના જાતકોનો દિવસ ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થશે, જુઓ Video
AMC દ્વારા 35 શાળાઓને સીલ કરવાનો મામલો, પ્રિ-સ્કૂલ એસોસિએશન નારાજ
AMC દ્વારા 35 શાળાઓને સીલ કરવાનો મામલો, પ્રિ-સ્કૂલ એસોસિએશન નારાજ
ડંકી રૂટથી વિદેશ જવા ઈચ્છતો મહેસાણાનો પરિવાર લિબિયામાં બન્યો બંધક
ડંકી રૂટથી વિદેશ જવા ઈચ્છતો મહેસાણાનો પરિવાર લિબિયામાં બન્યો બંધક
g clip-path="url(#clip0_868_265)">