हिन्दी English News9 ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 TV9-UP
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

કાનુની સવાલ: પિતાની મિલકત પર દીકરીને કેટલો હક મળી શકે, શું કહે છે હિન્દુ-મુસ્લિમ કાયદો?

કાનુની સવાલ: હા દીકરીને તેના પિતાની મિલકત પર કાયદેસર અધિકાર છે. 2005માં હિન્દુ ઉત્તરાધિકાર અધિનિયમ 1956માં સુધારા પછી આ અધિકાર વધુ સ્પષ્ટ થયો છે. ચાલો વિગતવાર સમજીએ

| Updated on: Feb 26, 2025 | 1:13 PM
Share
2005નો સુધારો શું કહે છે?: 2005માં હિન્દુ ઉત્તરાધિકાર કાયદામાં એક મહત્વપૂર્ણ સુધારો કરવામાં આવ્યો. જે મુજબ પુત્રીઓને પિતાની મિલકતમાં પુત્રો જેટલો સમાન અધિકાર આપવામાં આવ્યો. પહેલાં દીકરીઓ ફક્ત ત્યારે જ મિલકતનો વારસો મેળવી શકતી હતી. જો તે તેમના પિતાના વસિયતનામામાં નામ હોય અથવા જો તેઓ તેમના પિતાના મૃત્યુ પછી વારસદાર બને.

2005નો સુધારો શું કહે છે?: 2005માં હિન્દુ ઉત્તરાધિકાર કાયદામાં એક મહત્વપૂર્ણ સુધારો કરવામાં આવ્યો. જે મુજબ પુત્રીઓને પિતાની મિલકતમાં પુત્રો જેટલો સમાન અધિકાર આપવામાં આવ્યો. પહેલાં દીકરીઓ ફક્ત ત્યારે જ મિલકતનો વારસો મેળવી શકતી હતી. જો તે તેમના પિતાના વસિયતનામામાં નામ હોય અથવા જો તેઓ તેમના પિતાના મૃત્યુ પછી વારસદાર બને.

1 / 8
દીકરીનો અધિકાર ક્યારે લાગુ પડે છે?: જો પિતા હિન્દુ અવિભાજિત પરિવાર (Hindu Undivided Family - HUF) મિલકતના સહ-માલિક હોય તો પુત્રીને પણ તેમાં સમાન અધિકાર મળશે. આ અધિકાર જન્મથી જ લાગુ પડે છે, પછી ભલે તે પુત્રી પરિણીત હોય કે અપરિણીત. જો પિતાનું મૃત્યુ 9 સપ્ટેમ્બર 2005 પછી થયું હોય તો પુત્રીના હકો સંપૂર્ણપણે માન્ય રહેશે.

દીકરીનો અધિકાર ક્યારે લાગુ પડે છે?: જો પિતા હિન્દુ અવિભાજિત પરિવાર (Hindu Undivided Family - HUF) મિલકતના સહ-માલિક હોય તો પુત્રીને પણ તેમાં સમાન અધિકાર મળશે. આ અધિકાર જન્મથી જ લાગુ પડે છે, પછી ભલે તે પુત્રી પરિણીત હોય કે અપરિણીત. જો પિતાનું મૃત્યુ 9 સપ્ટેમ્બર 2005 પછી થયું હોય તો પુત્રીના હકો સંપૂર્ણપણે માન્ય રહેશે.

2 / 8
શું પરિણીત દીકરીને પણ અધિકાર મળે છે?: હા લગ્ન પછી પણ દીકરીને તેના પિતાની મિલકતમાં હિસ્સો મળે છે. પહેલા એવું માનવામાં આવતું હતું કે લગ્ન પછી પુત્રી તેના પતિના પરિવારની સભ્ય બને છે પરંતુ 2005ના સુધારા પછી આ માન્યતા બદલાઈ ગઈ અને તેને પૂર્વજોની મિલકતમાં પણ સંપૂર્ણ અધિકાર આપવામાં આવ્યો.

શું પરિણીત દીકરીને પણ અધિકાર મળે છે?: હા લગ્ન પછી પણ દીકરીને તેના પિતાની મિલકતમાં હિસ્સો મળે છે. પહેલા એવું માનવામાં આવતું હતું કે લગ્ન પછી પુત્રી તેના પતિના પરિવારની સભ્ય બને છે પરંતુ 2005ના સુધારા પછી આ માન્યતા બદલાઈ ગઈ અને તેને પૂર્વજોની મિલકતમાં પણ સંપૂર્ણ અધિકાર આપવામાં આવ્યો.

3 / 8
દીકરીને કઈ મિલકત પર અધિકાર છે?: સહ-માલિકીની પૂર્વજોની મિલકત: જો મિલકત કૌટુંબિક મિલકત હોય અને પિતા સહ-માલિક હોય તો પુત્રીનો પણ તેના પર અધિકાર રહેશે. સ્વ-ઉપાર્જિત મિલકત: જો પિતા પાસે પોતાની કમાણીમાંથી મેળવેલી મિલકત હોય અને તેમણે વસિયતનામામાં ભાગ ન લીધો હોય તો પુત્રીને પણ તેમાં હિસ્સો મળશે. જમીન, મકાન, બેંક બેલેન્સ: જો પિતા પાસે સ્થાવર મિલકત (જેમ કે ઘર, ખેતર) અથવા જંગમ મિલકત (બેંક બેલેન્સ, રોકાણો) હોય તો પુત્રીને તેમાં પણ કાનૂની અધિકાર મળશે.

દીકરીને કઈ મિલકત પર અધિકાર છે?: સહ-માલિકીની પૂર્વજોની મિલકત: જો મિલકત કૌટુંબિક મિલકત હોય અને પિતા સહ-માલિક હોય તો પુત્રીનો પણ તેના પર અધિકાર રહેશે. સ્વ-ઉપાર્જિત મિલકત: જો પિતા પાસે પોતાની કમાણીમાંથી મેળવેલી મિલકત હોય અને તેમણે વસિયતનામામાં ભાગ ન લીધો હોય તો પુત્રીને પણ તેમાં હિસ્સો મળશે. જમીન, મકાન, બેંક બેલેન્સ: જો પિતા પાસે સ્થાવર મિલકત (જેમ કે ઘર, ખેતર) અથવા જંગમ મિલકત (બેંક બેલેન્સ, રોકાણો) હોય તો પુત્રીને તેમાં પણ કાનૂની અધિકાર મળશે.

4 / 8
શું કોઈ દીકરીને મિલકતથી વંચિત રાખી શકે છે?: જો પિતાએ વિલ બનાવ્યું હોય અને તેમાં પુત્રીને કોઈ હિસ્સો ન આપ્યો હોય તો તે ફક્ત પિતાની સ્વ-અર્જિત મિલકતનો દાવો કરી શકતી નથી. પરંતુ જો કોઈ પૈતૃક મિલકત હોય તો પુત્રીને તેનો અધિકાર મળશે પછી ભલે તેનું નામ વસિયતમાં ઉલ્લેખિત હોય કે ન હોય. જો પરિવારના અન્ય સભ્યો દીકરીને તેના હક આપવાનો ઇનકાર કરે છે તો તે કોર્ટમાં તેના પર દાવો કરી શકે છે.

શું કોઈ દીકરીને મિલકતથી વંચિત રાખી શકે છે?: જો પિતાએ વિલ બનાવ્યું હોય અને તેમાં પુત્રીને કોઈ હિસ્સો ન આપ્યો હોય તો તે ફક્ત પિતાની સ્વ-અર્જિત મિલકતનો દાવો કરી શકતી નથી. પરંતુ જો કોઈ પૈતૃક મિલકત હોય તો પુત્રીને તેનો અધિકાર મળશે પછી ભલે તેનું નામ વસિયતમાં ઉલ્લેખિત હોય કે ન હોય. જો પરિવારના અન્ય સભ્યો દીકરીને તેના હક આપવાનો ઇનકાર કરે છે તો તે કોર્ટમાં તેના પર દાવો કરી શકે છે.

5 / 8
શું મુસ્લિમ અને ખ્રિસ્તી દીકરીઓને પણ આ અધિકાર છે?: મુસ્લિમ વારસા કાયદો અલગ છે, અને તેમાં પુત્રીને પિતાની મિલકતમાં હિસ્સો મળે છે, પરંતુ તે પુત્ર કરતા અડધો છે. ખ્રિસ્તી અને પારસી કાયદા અનુસાર પુત્રી અને પુત્રને પિતાની મિલકતમાં સમાન અધિકાર છે.

શું મુસ્લિમ અને ખ્રિસ્તી દીકરીઓને પણ આ અધિકાર છે?: મુસ્લિમ વારસા કાયદો અલગ છે, અને તેમાં પુત્રીને પિતાની મિલકતમાં હિસ્સો મળે છે, પરંતુ તે પુત્ર કરતા અડધો છે. ખ્રિસ્તી અને પારસી કાયદા અનુસાર પુત્રી અને પુત્રને પિતાની મિલકતમાં સમાન અધિકાર છે.

6 / 8
જો પિતાનું મૃત્યુ પહેલા થયું હોય, તો શું દીકરીને હક્ક મળશે?: જો પિતાનું મૃત્યુ 9 સપ્ટેમ્બર 2005 પહેલા થયું હોય તો પુત્રીને સંયુક્ત પરિવારની પૈતૃક મિલકતમાં કાનૂની અધિકાર મળશે નહીં. પરંતુ જો પિતાનું મૃત્યુ 2005 પછી થાય તો પુત્રીને મિલકતમાં સમાન હિસ્સો મળશે.

જો પિતાનું મૃત્યુ પહેલા થયું હોય, તો શું દીકરીને હક્ક મળશે?: જો પિતાનું મૃત્યુ 9 સપ્ટેમ્બર 2005 પહેલા થયું હોય તો પુત્રીને સંયુક્ત પરિવારની પૈતૃક મિલકતમાં કાનૂની અધિકાર મળશે નહીં. પરંતુ જો પિતાનું મૃત્યુ 2005 પછી થાય તો પુત્રીને મિલકતમાં સમાન હિસ્સો મળશે.

7 / 8
નિષ્કર્ષ: હિન્દુ ઉત્તરાધિકાર કાયદા હેઠળ પુત્રીઓને તેમના પિતાની મિલકતમાં પુત્રો જેટલો સમાન અધિકાર છે. જો કોઈ દીકરીને તેના હક આપવાનો ઇનકાર કરે છે, તો તે કોર્ટમાં જઈ શકે છે અને તેના હકની માંગણી કરી શકે છે.(All Image Symbolic)(Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(All Image are Symbolic)

નિષ્કર્ષ: હિન્દુ ઉત્તરાધિકાર કાયદા હેઠળ પુત્રીઓને તેમના પિતાની મિલકતમાં પુત્રો જેટલો સમાન અધિકાર છે. જો કોઈ દીકરીને તેના હક આપવાનો ઇનકાર કરે છે, તો તે કોર્ટમાં જઈ શકે છે અને તેના હકની માંગણી કરી શકે છે.(All Image Symbolic)(Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(All Image are Symbolic)

8 / 8

ભારતની સુપ્રીમ કોર્ટ 28 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ અસ્તિત્વમાં આવી હતી. ભારતના સુપ્રીમ કોર્ટની સ્થાપના ભારત અને પ્રિવેપ્સ કાઉન્સિલની ફેડરલ કોર્ટને મર્જ કરીને કરવામાં આવી હતી. ત્યારે સુપ્રીમ કોર્ટને લગતા સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

કામની વાતજનરલ નોલેજમહિલાલાઈફ સ્ટાઈલ જીવનશૈલીલીગલ એડવાઈઝસુપ્રીમ કોર્ટ
Web Stories View more
ક્રિકેટ કરતા 10 ગણી વધુ છે ફૂટબોલ વર્લ્ડ કપ 2026 ની પ્રાઈઝ મની
ક્રિકેટ કરતા 10 ગણી વધુ છે ફૂટબોલ વર્લ્ડ કપ 2026 ની પ્રાઈઝ મની
ગીઝર ફાટતા પહેલા તમને દેખાશે આ 5 સંકેતો, જાણી લો
ગીઝર ફાટતા પહેલા તમને દેખાશે આ 5 સંકેતો, જાણી લો
20 સેકન્ડમાં જ સીતાફળના બી થઈ જશે અલગ, ખાવાની આવશે મજા!
20 સેકન્ડમાં જ સીતાફળના બી થઈ જશે અલગ, ખાવાની આવશે મજા!
દૂધ સાથે ફક્ત આ 2 ફળો જ ખાવા માટે સલામત, અન્ય ફળો પેટમાં દુખાવો અને ઉલટીનું કારણ બની શકે
દૂધ સાથે ફક્ત આ 2 ફળો જ ખાવા માટે સલામત, અન્ય ફળો પેટમાં દુખાવો અને ઉલટીનું કારણ બની શકે
આવો છે રાજ અર્જુનનો પરિવાર
આવો છે રાજ અર્જુનનો પરિવાર
શિયાળામાં હૃદય માટે કયા ડ્રાયફ્રુટ્સ ફાયદાકારક છે?
શિયાળામાં હૃદય માટે કયા ડ્રાયફ્રુટ્સ ફાયદાકારક છે?
g clip-path="url(#clip0_868_265)">