AQI

Sign In

Subscribe Whatsapp Channel

તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

આજે પણ છે રેલવેનું ધબકતું હૃદય ! ગુજરાત, કોલકાતા કે દિલ્હી નહીં પણ આ છે ભારતનું પહેલું રેલવે સ્ટેશન, શું તમને નામ ખબર છે કે નહીં?

ભારતીય રેલવે આજે વિશ્વનું ચોથું સૌથી મોટું રેલ નેટવર્ક છે પરંતુ તેની શરૂઆત એક નાના સ્ટેશનથી થઈ હતી. એવામાં શું તમે જાણો છો કે, ભારતનું પહેલું રેલવે સ્ટેશન કયું હતું?

Ravi Prajapati | Updated on: Dec 19, 2025 | 6:26 PM

ભારતીય રેલવે નેટવર્ક વિશ્વના સૌથી મોટા અને બિઝી રેલવે નેટવર્કમાંનું એક છે. દૂરના ગામડાઓથી લઈને મહાનગરો સુધી ફેલાયેલા હજારો સ્ટેશનો મારફતે તે કરોડો મુસાફરોને તેમની મંઝિલ સુધી પહોંચાડે છે. એવામાં શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે, ભારતનો આ વિશાળ રેલવે ઇતિહાસ ક્યાંથી શરૂ થયો? ભારતમાં પરિવહન ક્રાંતિની શરૂઆત કરનાર પ્રથમ રેલવે સ્ટેશન કયું હતું? — ભારતીય રેલવે નેટવર્ક વિશ્વના સૌથી મોટા અને બિઝી રેલવે નેટવર્કમાંનું એક છે. દૂરના ગામડાઓથી લઈને મહાનગરો સુધી ફેલાયેલા હજારો સ્ટેશનો મારફતે તે કરોડો મુસાફરોને તેમની મંઝિલ સુધી પહોંચાડે છે. એવામાં શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે, ભારતનો આ વિશાળ રેલવે ઇતિહાસ ક્યાંથી શરૂ થયો? ભારતમાં પરિવહન ક્રાંતિની શરૂઆત કરનાર પ્રથમ રેલવે સ્ટેશન કયું હતું?
1 / 7

ભારતના પ્રથમ રેલવે સ્ટેશનનું નામ 'બોરી બંદર' હતું અને તે વર્ષ 1853 માં બનાવવામાં આવ્યું હતું. આ સ્ટેશન મુંબઈ (તે સમયે બોમ્બે) માં આવેલું હતું. આ સ્ટેશન ઐતિહાસિક રીતે મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે ભારતની પ્રથમ પેસેન્જર ટ્રેન 16 એપ્રિલ, 1853 ના રોજ આ બોરી બંદર સ્ટેશનથી થાણે માટે રવાના થઈ હતી. તે સમયે સ્ટેશનનું માળખું સરળ હતું પરંતુ આ રેલવેએ ભારતના ભવિષ્યનો પાયો નાખ્યો હતો. — ભારતના પ્રથમ રેલવે સ્ટેશનનું નામ 'બોરી બંદર' હતું અને તે વર્ષ 1853 માં બનાવવામાં આવ્યું હતું. આ સ્ટેશન મુંબઈ (તે સમયે બોમ્બે) માં આવેલું હતું. આ સ્ટેશન ઐતિહાસિક રીતે મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે ભારતની પ્રથમ પેસેન્જર ટ્રેન 16 એપ્રિલ, 1853 ના રોજ આ બોરી બંદર સ્ટેશનથી થાણે માટે રવાના થઈ હતી. તે સમયે સ્ટેશનનું માળખું સરળ હતું પરંતુ આ રેલવેએ ભારતના ભવિષ્યનો પાયો નાખ્યો હતો.
2 / 7

બીજું કે, જેમ જેમ રેલવેનો વિસ્તાર થતો ગયો તેમ તેમ સ્ટેશનને પુનઃવિકાસ (Re-Development) કરવાની જરૂર પડી. મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, આ પ્રતિષ્ઠિત સ્ટેશનની આધુનિક રચના બ્રિટિશ આર્કિટેક્ટ ફ્રેડરિક વિલિયમ સ્ટીવેન્સે ડિઝાઇન કરી હતી. તેમણે તેને "ઇન્ડો-સેરાસેનિક" શૈલીમાં બનાવ્યું હતું, જે ભારતીય અને ગોથિક આર્કિટેક્ચરનું આકર્ષક મિશ્રણ છે. — બીજું કે, જેમ જેમ રેલવેનો વિસ્તાર થતો ગયો તેમ તેમ સ્ટેશનને પુનઃવિકાસ (Re-Development) કરવાની જરૂર પડી. મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, આ પ્રતિષ્ઠિત સ્ટેશનની આધુનિક રચના બ્રિટિશ આર્કિટેક્ટ ફ્રેડરિક વિલિયમ સ્ટીવેન્સે ડિઝાઇન કરી હતી. તેમણે તેને "ઇન્ડો-સેરાસેનિક" શૈલીમાં બનાવ્યું હતું, જે ભારતીય અને ગોથિક આર્કિટેક્ચરનું આકર્ષક મિશ્રણ છે.
3 / 7

વર્ષ 1853 થી આ સ્ટેશને ઇતિહાસના ઘણા તબક્કા જોયા છે અને તેના નામમાં ઘણા મહત્વપૂર્ણ ફેરફારો થયા છે. વર્ષ 1853માં બોરી બંદર સાથે શરૂઆતમાં આ એક સામાન્ય સ્ટેશન હતું. વર્ષ 1887 માં રાણી વિક્ટોરિયાના ગોલ્ડન જ્યુબિલીના અવસર પર તેનું નામ બદલીને ‘વિક્ટોરિયા ટર્મિનસ (VT)’ રાખવામાં આવ્યું. — વર્ષ 1853 થી આ સ્ટેશને ઇતિહાસના ઘણા તબક્કા જોયા છે અને તેના નામમાં ઘણા મહત્વપૂર્ણ ફેરફારો થયા છે. વર્ષ 1853માં બોરી બંદર સાથે શરૂઆતમાં આ એક સામાન્ય સ્ટેશન હતું. વર્ષ 1887 માં રાણી વિક્ટોરિયાના ગોલ્ડન જ્યુબિલીના અવસર પર તેનું નામ બદલીને ‘વિક્ટોરિયા ટર્મિનસ (VT)’ રાખવામાં આવ્યું.
4 / 7

ત્યારબાદ વર્ષ 1996 માં મરાઠા સામ્રાજ્યના યોદ્ધા રાજા શિવાજીના સન્માનમાં તેનું નામ બદલીને 'છત્રપતિ શિવાજી ટર્મિનસ' (CST) રાખવામાં આવ્યું. અંતે વર્ષ 2017માં આ રેલવે સ્ટેશનના નામમાં ‘મહારાજ’ શબ્દ જોડવામાં આવ્યો અને આજે તે છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ ટર્મિનસ (CSMT) નામથી સમગ્ર વિશ્વમાં ઓળખ ધરાવે છે. — ત્યારબાદ વર્ષ 1996 માં મરાઠા સામ્રાજ્યના યોદ્ધા રાજા શિવાજીના સન્માનમાં તેનું નામ બદલીને 'છત્રપતિ શિવાજી ટર્મિનસ' (CST) રાખવામાં આવ્યું. અંતે વર્ષ 2017માં આ રેલવે સ્ટેશનના નામમાં ‘મહારાજ’ શબ્દ જોડવામાં આવ્યો અને આજે તે છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ ટર્મિનસ (CSMT) નામથી સમગ્ર વિશ્વમાં ઓળખ ધરાવે છે.
5 / 7

મહારાષ્ટ્રના મુંબઈમાં આવેલું આ સ્ટેશન માત્ર એક રેલવે સ્ટેશન જ નહીં પણ એક ઐતિહાસિક સ્મારક પણ છે. આના ઐતિહાસિક અને સ્થાપત્ય મહત્વને ધ્યાનમાં રાખીને, તેને જુલાઈ 2004 માં યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું. — મહારાષ્ટ્રના મુંબઈમાં આવેલું આ સ્ટેશન માત્ર એક રેલવે સ્ટેશન જ નહીં પણ એક ઐતિહાસિક સ્મારક પણ છે. આના ઐતિહાસિક અને સ્થાપત્ય મહત્વને ધ્યાનમાં રાખીને, તેને જુલાઈ 2004 માં યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું.
6 / 7

આજે છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ ટર્મિનસ ભારતીય રેલવેના મધ્ય રેલવે ઝોનનું મુખ્ય મથક છે. તે મુંબઈ (લોકલ ટ્રેનો) ની જીવનરેખા છે અને લાંબા અંતરની ટ્રેનો માટેનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે, જે દરરોજ લાખો મુસાફરોને લઈ જાય છે. બોરી બંદરથી શરૂ થયેલું આ સફર આજે વૈશ્વિક ઓળખ બની ચૂક્યું છે. — આજે છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ ટર્મિનસ ભારતીય રેલવેના મધ્ય રેલવે ઝોનનું મુખ્ય મથક છે. તે મુંબઈ (લોકલ ટ્રેનો) ની જીવનરેખા છે અને લાંબા અંતરની ટ્રેનો માટેનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે, જે દરરોજ લાખો મુસાફરોને લઈ જાય છે. બોરી બંદરથી શરૂ થયેલું આ સફર આજે વૈશ્વિક ઓળખ બની ચૂક્યું છે.
7 / 7

આ પણ વાંચો : રેલવે ટ્રેક પર દેખાતા T/P અને T/G ના ચિહ્નો શું દર્શાવે છે ? તમે નહીં જાણતા હોવ..

જનરલ નોલેજ મહારાષ્ટ્ર રેલવે

Related Photo Gallery

ઠંડીમાં બાઇક વારંવાર બંધ થઈ જાય છે ? જાણો 5 મોટાં કારણ અને તેના ઉપાય

રાત્રે સૂતા પહેલા ફક્ત એક એલચી ખાવાના ફાયદા જાણી ચોંકી જશો

ઘરે તમારા Pet Dog ને એકલું મૂકવાના છો, જાણી લો કેવી તૈયારી કરવી

84 દિવસની વેલિડિટી સાથે જિયોનો સૌથી સસ્તો પ્લાન, ઓછી કિંમતે ઘણા લાભ

નવા વર્ષે શનિ આ 4 રાશિના જાતકો પર વરસાવશે પૈસા, સુખ-સમુદ્ધિ લાવશે

ગુજરાતની કંપની લાવી રહી છે 'IPO', પ્રાઇસ બેન્ડ ₹108 થી ₹114 ની વચ્ચે

યશસ્વી જયસ્વાલે પોતાની બીમારી અંગે મોટી અપડેટ આપી

ICICI Prudentialના IPO એ કરી દીધો કમાલ, 20%ના નફા સાથે થયો લિસ્ટ

સૌરવ ગાંગુલીએ 50 કરોડનો માનહાનિનો દાવો કર્યો

ફક્ત 15,000 રૂપિયામાં દર મહિને 40,000 થી 50,000 રૂપિયા કમાશો

EPFOનો મોટો નિર્ણય, નોકરી બદલનારાઓ માટે ખુશખબર

અચાનક એવું શું થયું કે એક જ દિવસમાં Olaનો શેર 10% વધ્યો? જાણો કારણ

Post Office Scheme : ફક્ત વ્યાજમાંથી જ થશે રૂપિયા 2.5 લાખની કમાણી

જો તુલસીના છોડ પાસે દુર્વા ઘાસ ઉગવુ શુભ કે અશુભ?જાણો વાસ્તુ શું કહે છે

વિદેશમાં ભણવું થયું મોંઘુ! રુ 4 લાખ સુધી વધશે અમેરિકામાં ભણતરનો ખર્ચ

જો પાણી ગરમ કરતા ગીઝર આપી રહ્યું આવા સંકેત, તો ખરાબ થઈ રહ્યું છે તે

સતત ત્રીજા દિવસે વધ્યો સોનાનો ભાવ, ચાંદીમાં પણ ઉછાળો, જાણો આજની કિંમત

નીતુ ચંદ્રાનો આવો છે પરિવાર

મેષથી મીન સુધીની તમામ રાશિઓનું સંપૂર્ણ રાશિફળ

સોનું સ્થિર પણ ચાંદી બેકાબૂ! જાણો લેટેસ્ટ ભાવ

રેલવે ટ્રેક પર દેખાતા T/P અને T/G ના ચિહ્નો શું દર્શાવે છે?

બાળકો માટે પરફેક્ટ નાસ્તો: પાલક–સાબુદાણાના વડા જે સ્વાદમાં છે લાજવાબ

જેના પર KKR એ કરોડો ખર્ચ્યા, હવે તે આટલા દિવસ IPLમાં નહીં રમે

Jioનો 336 દિવસનો સસ્તો પ્લાન, માત્ર 1748 રુપિયામાં મળશે ઘણા બધા લાભ

બીયરની બોટલ કેપ્સ પર 21 આરા કેમ હોય છે?

શિયાળામાં ઠંડા પાણીથી સ્નાન: ફાયદા જાણો અને નિષ્ણાતની સલાહ

બોલિવૂડ ડિરેક્ટરને લઈ ભારતીય ક્રિકેટરની બહેને કર્યો ચોંકાવનારો ખુલાસો

ગાંગુલીએ ખરીદી ટીમ, મેન્ટર તરીકે પણ કરશે કામ

BSNLનો આ પ્લાન 300 દિવસ સુધી એક્ટિવ રાખશે સિમ, જાણો રિચાર્જના ફાયદા

એક જ વર્ષમાં ચાંદીમાં થયો 135%નો વધારો, હવે રોકાણ કરવું કે વેચી દેવું?

25 ડિસેમ્બરથી આ રાશિઓના શરૂ થવાના છે ગોલ્ડન દિવસો ! મંગળ કરશે ભાગ્યોદય

લવિંગ, એલચી કે આદુવાળી ચા? શિયાળામાં કઈ ચા છે વધુ ફાયદાકારક

ભારતના આ મંદિરમાં ભગવાનની નહીં પણ શ્વાનની થાય છે પૂજા, રસપ્રદ છે કારણ

SEBI એ મ્યુચ્યુઅલ ફંડના નિયમોમાં કર્યો મોટો ફેરફાર

Pet Dog ની કેર કરવા અપનાવો આ 7 ટિપ્સ, નહીં પડે બીમાર

Christmas 2025: ક્રિસમસ માટે લાલ, લીલો અને સફેદ રંગનું મહત્ત્વ

મીશોનો શેર બન્યો મલ્ટીબેગર, 7 દિવસમાં રોકાણકારોને કર્યા માલામાલ

2026 શરૂ થાય તે પહેલાં ઘરમાં લાવો આ વસ્તુ, ધનની થશે વર્ષા

ફ્રિજ ખોલતા અને બંધ કરતા લાગે છે ઈલેક્ટ્રિક ઝટકો? જાણો કારણ

સોનાના ભાવમાં ફરી મોટો વધારો, ચાંદીના ભાવ પણ વધ્યા, ચેક કરો આજનો ભાવ

Pushpa 2ની ડાન્સિંગ ક્વિનનો આવો છે પરિવાર

લગ્ન પ્રસંગ કે અન્ય પ્રસંગે કિન્નર વધારે પૈસા માંગે તો શું કાયદો છે?

ઘરેલું બાબતો પર તાત્કાલિક ધ્યાન આપો, આજે તમે ખૂબ વ્યસ્ત રહેશો

થિયેટરમાં કઈ સીટ છે બેસ્ટ? હવે ફિલ્મ જોવાનો આનંદ થશે બમણો

આ IPO એલોટ થશે, તો શેરની કિંમત ₹3,000 ને પાર જઈ શકે છે

1 શેર ઉપર 5 શેર મળશે! જાન્યુઆરીમાં રેકોર્ડ તારીખ

દેશભરમાં લાગુ થશે AI-આધારિત ડિજિટલ ટોલ સિસ્ટમ

મુકેશ અંબાણીની આ કંપનીના શેર બનશે 'રોકેટ'! જાણો

શુભમન ગિલ પ્લેઈંગ ઈલેવનમાંથી બહાર, ટીમ ઈન્ડિયાનો મોટો નિર્ણય

ગીઝર ફાટતા પહેલા તમને દેખાશે આ 5 સંકેતો, જાણો

Web Stories View more

ક્રિકેટ કરતા 10 ગણી વધુ છે ફૂટબોલ વર્લ્ડ કપ 2026 ની પ્રાઈઝ મની

ગીઝર ફાટતા પહેલા તમને દેખાશે આ 5 સંકેતો, જાણી લો

20 સેકન્ડમાં જ સીતાફળના બી થઈ જશે અલગ, ખાવાની આવશે મજા!

દૂધ સાથે ફક્ત આ 2 ફળો જ ખાવા માટે સલામત, અન્ય ફળો પેટમાં દુખાવો અને ઉલટીનું કારણ બની શકે

આવો છે રાજ અર્જુનનો પરિવાર

શિયાળામાં હૃદય માટે કયા ડ્રાયફ્રુટ્સ ફાયદાકારક છે?

Latest News View more

શું તમે ભારતના પહેલા રેલવે સ્ટેશનનું નામ જાણો છો?

ભારતની સૌથી મોટી બેન્કના ATM ફ્રોડ કેસમાં 2 આરોપી સુરતથી ઝડપાયા!

પતંજલિ ફૂડ્સના શેરના ભાવ વધ્યા, કંપનીનું મૂલ્યાંકન ₹61,000 કરોડને પાર

ઠંડીમાં બાઇક વારંવાર બંધ થઈ જાય છે ? જાણો 5 મોટાં કારણ અને તેના ઉપાય

રાત્રે સૂતા પહેલા ફક્ત એક એલચી ખાવાના ફાયદા જાણી ચોંકી જશો

Latest Videos View more

ભારતની સૌથી મોટી બેન્કના ATM ફ્રોડ કેસમાં 2 આરોપી સુરતથી ઝડપાયા!

હવે ST બસના મુસાફરો પણ પોતાની સીટ પર મગાવી શકશે મનપસંદ ફુડ પેકેટ

નકલી પોલીસે અસલી પોલીસનો ખેલ પાડ્યો, કિમ પોલીસ સ્ટેશનના PI ઝડપાયા

ગુજરાતમાં ઠંડીનો પારો 8.4 ડિગ્રીએ અટક્યો

અમદાવાદમાં શાળાઓની મનમાની, NSUI એ DEO કચેરીએ કર્યો હલ્લાબોલ

સૌરાષ્ટ્રનું ગૌરવ: જુનાગઢના ક્રેન્સની IPL-19માં SRH માટે થઈ પસંદગી

શ્વાનના બચ્ચાંને રમડતા નજરે પડ્યો સિંહ જુઓ અનોખા દ્રશ્યો

અંકલેશ્વરમાં વિકાસકાર્યોને લઈ સત્તા–વિપક્ષ એકસાથે પ્રમુખ સામે પડયા

ઘરઘાટીએ જ ઘરમાં ખાતર પાડ્યું, અમદાવાદના આ વિસ્તારમાં બની ઘટના

અમદાવાદની 7થી વધુ પ્રાયમરી સ્કૂલ સીલ કરવામાં આવી

ફોટો સ્ટોરી

રીલ્સ

વીડિયોઝ