हिन्दी English ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 Trends9
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી ચૂંટણી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

કાનુની સવાલ: સાસરીયા સામે દહેજનો કેસ કરવા માટે કેટલા પુરાવા જોઈએ, કેવી રીતે દહેજ કેસ કરી શકાય? જાણો ભારતીય કાયદો શું કહે છે

કાનુની સવાલ: દહેજ લેવું કે આપવું એ ભારતીય કાયદા હેઠળ ગુનો છે. જો કોઈ મહિલા દહેજ ઉત્પીડન અથવા દહેજ માટે ક્રૂરતાનો કેસ દાખલ કરવા માંગતી હોય તો તેને કેટલાક નક્કર પુરાવાની જરૂર પડશે.

| Updated on: Mar 15, 2025 | 7:37 AM
દહેજ સંબંધિત મુખ્ય કાયદા: દહેજ પ્રતિબંધ કાયદો 1961 મુજબ દહેજ લેવું કે આપવું ગેરકાયદેસર છે. ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC) ની કલમ 498A દહેજ માટે પત્નીને ત્રાસ આપવા બદલ પતિ અને સાસરિયાઓ સામે કાર્યવાહી. ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 304B મુજબ દહેજ મૃત્યુ માટે સજા. કલમ 406 IPC લગ્ન સમયે આપવામાં આવેલા ઘરેણાં, મિલકત અથવા ભેટના રૂપમાં છેતરપિંડી. કલમ 323, 506 IPC મુજબ હુમલો અને ધમકી સંબંધિત કલમો. કલમ 125 સીઆરપીસી પત્ની માટે ભરણપોષણ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.

દહેજ સંબંધિત મુખ્ય કાયદા: દહેજ પ્રતિબંધ કાયદો 1961 મુજબ દહેજ લેવું કે આપવું ગેરકાયદેસર છે. ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC) ની કલમ 498A દહેજ માટે પત્નીને ત્રાસ આપવા બદલ પતિ અને સાસરિયાઓ સામે કાર્યવાહી. ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 304B મુજબ દહેજ મૃત્યુ માટે સજા. કલમ 406 IPC લગ્ન સમયે આપવામાં આવેલા ઘરેણાં, મિલકત અથવા ભેટના રૂપમાં છેતરપિંડી. કલમ 323, 506 IPC મુજબ હુમલો અને ધમકી સંબંધિત કલમો. કલમ 125 સીઆરપીસી પત્ની માટે ભરણપોષણ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.

1 / 8
દહેજના કેસમાં કયા પુરાવાની જરૂર પડે છે?: લેખિત અને ડિજિટલ પુરાવા: લગ્ન પહેલા કે પછી દહેજ માંગવા સંબંધિત વાતચીત જેમાં આનો સમાવેશ થાય છે. વોટ્સએપ ચેટ, SMS, ઈમેલ, ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ અથવા અન્ય સોશિયલ મીડિયા ચેટ. ઓડિયો અથવા વિડિયો રેકોર્ડિંગ (કોલ રેકોર્ડિંગ), માંગણી સંબંધિત કોઈપણ પત્ર અથવા ડોક્યુમેન્ટ્સ (જો સાસરિયાઓએ લેખિતમાં કંઈક માંગ્યું હોય તો)

દહેજના કેસમાં કયા પુરાવાની જરૂર પડે છે?: લેખિત અને ડિજિટલ પુરાવા: લગ્ન પહેલા કે પછી દહેજ માંગવા સંબંધિત વાતચીત જેમાં આનો સમાવેશ થાય છે. વોટ્સએપ ચેટ, SMS, ઈમેલ, ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ અથવા અન્ય સોશિયલ મીડિયા ચેટ. ઓડિયો અથવા વિડિયો રેકોર્ડિંગ (કોલ રેકોર્ડિંગ), માંગણી સંબંધિત કોઈપણ પત્ર અથવા ડોક્યુમેન્ટ્સ (જો સાસરિયાઓએ લેખિતમાં કંઈક માંગ્યું હોય તો)

2 / 8
1. લગ્ન સમયે અથવા પછી આપવામાં આવતું દહેજ: જો કોઈએ લગ્નમાં દહેજ તરીકે ઘરેણાં, રોકડ, કાર, મિલકત અથવા અન્ય વસ્તુઓ આપી હોય તો તેના બિલ, રસીદો, બેંક વ્યવહારની વિગતો હોવી જોઈએ. બેંક સ્ટેટમેન્ટ, ચેક પેમેન્ટની નકલ, ઓનલાઈન ટ્રાન્સફર રેકોર્ડ. 2. ફોટા અને વિડીયો: લગ્નના ફોટા અને વિડીયો જેમાં દહેજ આપવામાં આવી રહ્યું છે અથવા દહેજ સંબંધિત વ્યવહારો દર્શાવવામાં આવ્યા છે. જો કોઈ સાક્ષીએ લગ્નમાં દહેજની માંગણી જોઈ હોય તો તેનું નિવેદન. આટલા પુરાવા રજૂ કરવા પડે છે.

1. લગ્ન સમયે અથવા પછી આપવામાં આવતું દહેજ: જો કોઈએ લગ્નમાં દહેજ તરીકે ઘરેણાં, રોકડ, કાર, મિલકત અથવા અન્ય વસ્તુઓ આપી હોય તો તેના બિલ, રસીદો, બેંક વ્યવહારની વિગતો હોવી જોઈએ. બેંક સ્ટેટમેન્ટ, ચેક પેમેન્ટની નકલ, ઓનલાઈન ટ્રાન્સફર રેકોર્ડ. 2. ફોટા અને વિડીયો: લગ્નના ફોટા અને વિડીયો જેમાં દહેજ આપવામાં આવી રહ્યું છે અથવા દહેજ સંબંધિત વ્યવહારો દર્શાવવામાં આવ્યા છે. જો કોઈ સાક્ષીએ લગ્નમાં દહેજની માંગણી જોઈ હોય તો તેનું નિવેદન. આટલા પુરાવા રજૂ કરવા પડે છે.

3 / 8
3. સાક્ષીઓ: પરિવાર અને મિત્રો તરફથી નિવેદનો લેવામાં આવે છે. માતાપિતા, ભાઈ-બહેનો, સંબંધીઓ, મિત્રો અથવા અન્ય મહેમાનો તરફથી સાક્ષી (સાક્ષીનું નિવેદન), કોઈપણ વ્યક્તિ જેણે દહેજની માંગણી અથવા સ્ત્રી સાથે દુર્વ્યવહાર જોયો હોય તો તે. 4. પડોશીઓ અથવા અન્ય વિશ્વસનીય વ્યક્તિઓના નિવેદનો: પડોશીઓ અથવા અન્ય લોકો જેમણે ઉત્પીડન જોયું હશે. જો કોઈએ ઉત્પીડનના અવાજો સાંભળ્યા હોય અથવા કોઈને ફરિયાદ કરતા જોયા હોય. પાડોશીઓએ માર મારતા જોયું હોય કે સ્ત્રીને હેરાન કરતા જોઈ હોય તો તેનું નિવેદન.

3. સાક્ષીઓ: પરિવાર અને મિત્રો તરફથી નિવેદનો લેવામાં આવે છે. માતાપિતા, ભાઈ-બહેનો, સંબંધીઓ, મિત્રો અથવા અન્ય મહેમાનો તરફથી સાક્ષી (સાક્ષીનું નિવેદન), કોઈપણ વ્યક્તિ જેણે દહેજની માંગણી અથવા સ્ત્રી સાથે દુર્વ્યવહાર જોયો હોય તો તે. 4. પડોશીઓ અથવા અન્ય વિશ્વસનીય વ્યક્તિઓના નિવેદનો: પડોશીઓ અથવા અન્ય લોકો જેમણે ઉત્પીડન જોયું હશે. જો કોઈએ ઉત્પીડનના અવાજો સાંભળ્યા હોય અથવા કોઈને ફરિયાદ કરતા જોયા હોય. પાડોશીઓએ માર મારતા જોયું હોય કે સ્ત્રીને હેરાન કરતા જોઈ હોય તો તેનું નિવેદન.

4 / 8
5. તબીબી અને પોલીસ રિપોર્ટ: તબીબી અહેવાલ અને શરીર પર મારના ઈજાના નિશાન થયા હોય તો એ. જો મહિલાને માર મારવામાં આવ્યો હોય કે શારીરિક ત્રાસ આપવામાં આવ્યો હોય, તો ડૉક્ટરનો મેડિકલ રિપોર્ટ. ઈજાના નિશાનના ફોટોગ્રાફ્સ (જો મહિલા પર શારીરિક હુમલો થયો હોય તો). 6. પોલીસ રિપોર્ટ અને ફરિયાદો: જો મહિલાએ ક્યારેય પોલીસમાં ફરિયાદ નોંધાવી હોય તો FIR અથવા GD એન્ટ્રીની નકલ. મહિલા હેલ્પલાઈન અથવા ઘરેલુ હિંસા કેન્દ્રોમાં કરવામાં આવેલી ફરિયાદોનો રેકોર્ડ.

5. તબીબી અને પોલીસ રિપોર્ટ: તબીબી અહેવાલ અને શરીર પર મારના ઈજાના નિશાન થયા હોય તો એ. જો મહિલાને માર મારવામાં આવ્યો હોય કે શારીરિક ત્રાસ આપવામાં આવ્યો હોય, તો ડૉક્ટરનો મેડિકલ રિપોર્ટ. ઈજાના નિશાનના ફોટોગ્રાફ્સ (જો મહિલા પર શારીરિક હુમલો થયો હોય તો). 6. પોલીસ રિપોર્ટ અને ફરિયાદો: જો મહિલાએ ક્યારેય પોલીસમાં ફરિયાદ નોંધાવી હોય તો FIR અથવા GD એન્ટ્રીની નકલ. મહિલા હેલ્પલાઈન અથવા ઘરેલુ હિંસા કેન્દ્રોમાં કરવામાં આવેલી ફરિયાદોનો રેકોર્ડ.

5 / 8
7. દહેજ ઉત્પીડન પછીની ઘટનાઓના પુરાવા: જો સ્ત્રીને ઘરમાંથી કાઢી મૂકવામાં આવી હોય તો એ નિવેદન, આગળના રહેઠાણના રેકોર્ડ્સ (ભાડા કરાર, હોટેલ રસીદો, અન્ય દસ્તાવેજો). જો સ્ત્રી તેના માતા-પિતાના ઘરે રહેતી હોય તો ત્યાં રહેવાનો કોઈ પુરાવો. 8. માનસિક અને ભાવનાત્મક ત્રાસના પુરાવા: જો મહિલા તણાવમાં હોય તો મનોવિજ્ઞાની પાસેથી કાઉન્સેલિંગ રિપોર્ટ મેળવો. જો મહિલાએ આત્મહત્યા કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હોય તો હોસ્પિટલ રિપોર્ટ.

7. દહેજ ઉત્પીડન પછીની ઘટનાઓના પુરાવા: જો સ્ત્રીને ઘરમાંથી કાઢી મૂકવામાં આવી હોય તો એ નિવેદન, આગળના રહેઠાણના રેકોર્ડ્સ (ભાડા કરાર, હોટેલ રસીદો, અન્ય દસ્તાવેજો). જો સ્ત્રી તેના માતા-પિતાના ઘરે રહેતી હોય તો ત્યાં રહેવાનો કોઈ પુરાવો. 8. માનસિક અને ભાવનાત્મક ત્રાસના પુરાવા: જો મહિલા તણાવમાં હોય તો મનોવિજ્ઞાની પાસેથી કાઉન્સેલિંગ રિપોર્ટ મેળવો. જો મહિલાએ આત્મહત્યા કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હોય તો હોસ્પિટલ રિપોર્ટ.

6 / 8
9. કેસ દાખલ કરવાની પ્રક્રિયા (કેસ કેવી રીતે દાખલ કરવો?): નજીકના પોલીસ સ્ટેશનમાં જાઓ અને FIR નોંધાવો. મહિલા હેલ્પલાઇન નંબર (181) અથવા રાષ્ટ્રીય મહિલા આયોગ (NCW) પર ફરિયાદ કરો. મહિલા આયોગ અથવા ફેમિલી કોર્ટમાં કેસ દાખલ કરો. IPC 498A, 304B હેઠળ કેસ દાખલ કરો. જો તમને મિલકત પાછી જોઈતી હોય તો કલમ 406 IPC હેઠળ ફરિયાદ દાખલ કરો.

9. કેસ દાખલ કરવાની પ્રક્રિયા (કેસ કેવી રીતે દાખલ કરવો?): નજીકના પોલીસ સ્ટેશનમાં જાઓ અને FIR નોંધાવો. મહિલા હેલ્પલાઇન નંબર (181) અથવા રાષ્ટ્રીય મહિલા આયોગ (NCW) પર ફરિયાદ કરો. મહિલા આયોગ અથવા ફેમિલી કોર્ટમાં કેસ દાખલ કરો. IPC 498A, 304B હેઠળ કેસ દાખલ કરો. જો તમને મિલકત પાછી જોઈતી હોય તો કલમ 406 IPC હેઠળ ફરિયાદ દાખલ કરો.

7 / 8
નિષ્કર્ષ: દહેજના કેસને મજબૂત બનાવવા માટે, પૂરતા પુરાવા (લેખિત, ડિજિટલ, સાક્ષીઓ, તબીબી અહેવાલ, પોલીસ ફરિયાદ) હોવા જરૂરી છે. ઝડપથી FIR દાખલ કરો અને પોલીસને ઉપલબ્ધ બધા પુરાવા આપો. મહિલા આયોગ અને કાનૂની નિષ્ણાતોની મદદ લો. જો કોઈ મહિલાનો જીવ જોખમમાં હોય તો તાત્કાલિક રક્ષણની માંગ કરો. (Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)

નિષ્કર્ષ: દહેજના કેસને મજબૂત બનાવવા માટે, પૂરતા પુરાવા (લેખિત, ડિજિટલ, સાક્ષીઓ, તબીબી અહેવાલ, પોલીસ ફરિયાદ) હોવા જરૂરી છે. ઝડપથી FIR દાખલ કરો અને પોલીસને ઉપલબ્ધ બધા પુરાવા આપો. મહિલા આયોગ અને કાનૂની નિષ્ણાતોની મદદ લો. જો કોઈ મહિલાનો જીવ જોખમમાં હોય તો તાત્કાલિક રક્ષણની માંગ કરો. (Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)

8 / 8

કાનૂની સલાહ લેવા માટે વકીલો પહેલા હકીકતોનું વિશ્લેષણ કરે છે અને પછી બીજી વ્યક્તિને કહે છે કે કયા ક્રમમાં શું કરવું. કાનુની સલાહ લેવા માટે તમે વકીલનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે નિષ્ણાત અથવા વ્યાવસાયિક સલાહકારનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે ઓનલાઈન કાનૂની સલાહ સેવાઓનો લાભ લઈ શકો છો. તમે રાષ્ટ્રીય કાનૂની સેવા સત્તામંડળ (NALSA) નો પણ સંપર્ક કરી શકો છો. લીગલ એડવાઈઝની સ્ટોરી વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

કામની વાતજનરલ નોલેજલાઈફ સ્ટાઈલ જીવનશૈલીલીગલ એડવાઈઝવેડિંગસુપ્રીમ કોર્ટ
Follow Us:
Web Stories View more
આજનું રાશિફળ તારીખ : 16-03-2025
આજનું રાશિફળ તારીખ : 16-03-2025
શુભમન ગિલ 23 વર્ષની અભિનેત્રીને કરી રહ્યો છે ડેટ ?
શુભમન ગિલ 23 વર્ષની અભિનેત્રીને કરી રહ્યો છે ડેટ ?
fenugreek seeds : આ વ્યક્તિએ મેથીના દાણા ભૂલથી ખાધા તો ગયા સમજજો
fenugreek seeds : આ વ્યક્તિએ મેથીના દાણા ભૂલથી ખાધા તો ગયા સમજજો
WPL 2025ની ફાઈનલમાં વરસાદ બનશે વિલન? જાણો કેવું હશે મુંબઈમાં હવામાન
WPL 2025ની ફાઈનલમાં વરસાદ બનશે વિલન? જાણો કેવું હશે મુંબઈમાં હવામાન
ભારતમાં સૌથી સસ્તી હાર્લી-ડેવિડસન બાઇકની કિંમત કેટલી છે?
ભારતમાં સૌથી સસ્તી હાર્લી-ડેવિડસન બાઇકની કિંમત કેટલી છે?
અજમા અને બ્લેક સોલ્ટ એકસાથે ખાવાથી સ્વાસ્થ્યને શું ફાયદો થાય?
અજમા અને બ્લેક સોલ્ટ એકસાથે ખાવાથી સ્વાસ્થ્યને શું ફાયદો થાય?
Latest Videos View more
આ 4 રાશિના જાતકોને લાંબા અંતરની યાત્રા કે પ્રવાસ પર જવાના સંકેત બનશે
આ 4 રાશિના જાતકોને લાંબા અંતરની યાત્રા કે પ્રવાસ પર જવાના સંકેત બનશે
અગનભઠ્ઠી બનશે ગુજરાતના આ વિસ્તાર !
અગનભઠ્ઠી બનશે ગુજરાતના આ વિસ્તાર !
અમદાવાદના નરોડામાં પાડોશીઓ વચ્ચે મારામારી, છરી વડે હુમલામાં 2 ગંભીર
અમદાવાદના નરોડામાં પાડોશીઓ વચ્ચે મારામારી, છરી વડે હુમલામાં 2 ગંભીર
અમદાવાદ : નિકોલમાં ટાઉન પ્લાઝા કોમ્પલેક્ષમાં બોમ્બ હોવાની અફવા
અમદાવાદ : નિકોલમાં ટાઉન પ્લાઝા કોમ્પલેક્ષમાં બોમ્બ હોવાની અફવા
Breaking News : કચ્છના અંજારમાં તળાવમાં ન્હાવા ગયેલા 5 બાળકો ડૂબ્યા
Breaking News : કચ્છના અંજારમાં તળાવમાં ન્હાવા ગયેલા 5 બાળકો ડૂબ્યા
Vadodara : નશાકારક કફ સિરપ વેચવાનું કૌભાંડ ઝડપાયું, 2 આરોપીની ધરપકડ
Vadodara : નશાકારક કફ સિરપ વેચવાનું કૌભાંડ ઝડપાયું, 2 આરોપીની ધરપકડ
Surat : બાળકી પર ગેટ પડ્યા બાદ પણ ચાલક કાર હંકારી ગયો
Surat : બાળકી પર ગેટ પડ્યા બાદ પણ ચાલક કાર હંકારી ગયો
Vadodara : નશામાં ધૂત કારચાલકે સર્જોય અકસ્માત
Vadodara : નશામાં ધૂત કારચાલકે સર્જોય અકસ્માત
TV9 ગુજરાતીના કોન્કલેવમાં સ્પોર્ટ પર ભાર મુકવા મનસુખ માંડવિયાએ જણાવ્યુ
TV9 ગુજરાતીના કોન્કલેવમાં સ્પોર્ટ પર ભાર મુકવા મનસુખ માંડવિયાએ જણાવ્યુ
આરોપીઓના ગેરકાયદેસર બનાવેલા મકાનના ડિમોલિશન કાર્યવાહી હાથ ધરી
આરોપીઓના ગેરકાયદેસર બનાવેલા મકાનના ડિમોલિશન કાર્યવાહી હાથ ધરી
g clip-path="url(#clip0_868_265)">