History of city name : અશોક શિલાલેખના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ, જાણો સમસ્ત વાર્તા
જૂનાગઢમાં આવેલ અશોક શિલાલેખ ગુજરાતના ઐતિહાસિક દ્રષ્ટિકોણે મહત્વ ધરાવે છે. આ શિલાલેખથી ભારતના મૌર્યકાળ, ખાસ કરીને સમ્રાટ અશોકના શાસન સમયની બૌદ્ધ નૈતિકતા અને રાજકીય વિચારધારાની ઝાંખી મળે છે.

બીજી સદીમાં લખાયેલા જૂનાગઢ સ્થિત રુદ્રદમનના શિલાલેખમાં ઐતિહાસિક ઘટના તરીકે ઉલ્લેખ જોવા મળે છે. જેને કેટલાક વિદ્વાનો સમ્રાટ અશોકના “પ્રિયાદર્શી” ઉપનામ સાથે જોડે છે. આ લખાણ અરામાઇક ભાષામાં ત્રીજી સદી ઇસાપૂર્વે લખાયું હોવાનું અનુમાન છે, પરંતુ તેનો પૂરાવો પૂર્ણપણે નિશ્ચિત નથી.

જૂનાગઢ અશોક શિલાલેખ નામ સ્થાન અને શાસકના આધારે આપમેળે રચાયેલું છે, જે તમામ ઐતિહાસિક ગ્રંથોમાં આવું જોવા મળે છે. જૂનાગઢના અશોક શિલાલેખ નામ તેના સ્થાન (જૂનાગઢ શહેર) અને શાસક (સમ્રાટ અશોક)ના આધારે આપવામાં આવ્યું છે. (Credits: - Wikipedia)

ગુજરાતના જૂનાગઢ પાસે સ્થિત ગિરનાર પર્વતની નજીક આવેલા ખડક પર પશ્ચિમ ક્ષત્રપ શાસક રુદ્રદમન પ્રથમ દ્વારા એક મહત્વપૂર્ણ શિલાલેખ ઓળખવામાં આવ્યો હતો. આ શિલાલેખ, જેને "રુદ્રદમનનો જુનાગઢ ખડક શિલાલેખ" કે "રુદ્રદમનનો ગિરનાર શિલાલેખ" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. સંસ્કૃત ભાષામાં રચાયેલ ગદ્ય સ્વરૂપનું છે. આશરે 250 વર્ષ પૂર્વે, મૌર્ય વંશના મહાન શાસક સમ્રાટ અશોક દ્વારા લખાવવામાં આવ્યો હતો. (Credits: - kathiyawadikhamir)

આ શિલાલેખમાં અહિંસા, નૈતિક જીવન, ધર્મપ્રચાર અને જનકલ્યાણ સંબંધિત શાસન આદેશો. માનવતાવાદી નીતિ, પશુહિંસા વિરોધ, તીર્થયાત્રા, અને ધાર્મિક સહિષ્ણુતા જેવા વિષયોનો ઉલ્લેખ છે.

આ પથ્થર પર માત્ર અશોકના શિલાલેખ જ નથી, પરંતુ તેના ઉપર અન્ય રાજાઓએ પણ લખાણો લખાવ્યા છે, જેનાથી તેનું ઐતિહાસિક મહત્વ વધી જાય છે. એ જ પથ્થર પર ત્રણ શાસકો દ્વારા કરાવવામાં આવેલાં શિલાલેખો જોઈને એ સ્થળનું ઐતિહાસિક મહત્વ બહુ ઊંડું થાય છે. શાસક રુદ્રદમનએ અહીં સંસ્કૃતમાં શિલાલેખ લખાવ્યો હતો. આ ભારતનો પ્રથમ સંસ્કૃત શિલાલેખ માનવામાં આવે છે. (Credits: - Wikipedia)

જૂનાગઢ શિલાલેખનો અભ્યાસ ઈતિહાસકારો, પુરાતત્વવિદો અને ભાષાશાસ્ત્રીઓ માટે ખૂબ મૂલ્યવાન છે. આ શિલાલેખ ગુજરાતના ઐતિહાસિક વારસાના જીવંત પુરાવા છે. તે યુનેસ્કોના મહત્વના ઐતિહાસિક સ્થળોમાં સ્થાન પામે તેવી પાત્રતા ધરાવે છે.

જૂનાગઢમાં આવેલ અશોક શિલાલેખ એ માત્ર સમ્રાટ અશોકના ધર્મપ્રચારનું પ્રતિનિધિત્વ કરતો શાસન આદેશ નથી, પણ એ એક જ પથ્થર પર ત્રણ અલગ-અલગ શાસકોએ લખાવેલ અનોખું ઐતિહાસિક દસ્તાવેજ છે, જે ગુજરાત તથા ભારતના પ્રાચીન ઈતિહાસમાં અનમોલ છે.

( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.)
Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.






































































