5

IPL 2024 તાજા સમાચાર લોકસભા ચૂંટણી 2024 ગુજરાત વીડિયોઝ રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ફોટો ગેલેરી ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ ભક્તિ રામ મંદિર મહારાષ્ટ્ર

Satyamev Jayate: દેશના રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક સ્તંભની નીચે લખાયેલું ‘સત્યમેવ જયતે’ ક્યાંથી લેવામાં આવ્યું?

આપણા રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક સ્તંભની નીચે સત્યમેવ જયતે લખાયેલું છે, જેને રાષ્ટ્રીય આદર્શ વાક્ય માનવામાં આવે છે. મતલબ સત્યની હંમેશા જીત થાય છે.

TV9 Gujarati | Edited By: Charmi Katira | Updated on: Jan 14, 2022 | 9:15 AM

આપણે બાળપણથી દેશના રાષ્ટ્રીય પ્રતીકો વિશે વાંચતા આવ્યા છીએ. જેમ આપણો રાષ્ટ્રધ્વજ ત્રિરંગો છે, રાષ્ટ્રગીત છે 'જન ગણ મન...' અને રાષ્ટ્રીય પ્રાણી વાઘ છે અને રાષ્ટ્રીય પક્ષી છે મોર, રાષ્ટ્રીય ફૂલ કમળ છે અને રાષ્ટ્રીય ફળ કેરી છે. એ જ રીતે આપણું રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક સ્તંભ છે. આ રાષ્ટ્રીય પ્રતીક સમ્રાટ અશોક દ્વારા સારનાથ ખાતે બાંધવામાં આવેલા સ્તંભ પરથી લેવામાં આવ્યું છે. 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ દેશના બંધારણના અમલમાં આવતા આ રાષ્ટ્રીય પ્રતીકોને અપનાવવામાં આવ્યા હતા. અશોક સ્તંભ પર 'સત્યમેવ જયતે' લખેલું છે. તો પછી આ સૂત્ર ક્યાંથી લેવામાં આવ્યું હતું? — આપણે બાળપણથી દેશના રાષ્ટ્રીય પ્રતીકો વિશે વાંચતા આવ્યા છીએ. જેમ આપણો રાષ્ટ્રધ્વજ ત્રિરંગો છે, રાષ્ટ્રગીત છે 'જન ગણ મન...' અને રાષ્ટ્રીય પ્રાણી વાઘ છે અને રાષ્ટ્રીય પક્ષી છે મોર, રાષ્ટ્રીય ફૂલ કમળ છે અને રાષ્ટ્રીય ફળ કેરી છે. એ જ રીતે આપણું રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક સ્તંભ છે. આ રાષ્ટ્રીય પ્રતીક સમ્રાટ અશોક દ્વારા સારનાથ ખાતે બાંધવામાં આવેલા સ્તંભ પરથી લેવામાં આવ્યું છે. 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ દેશના બંધારણના અમલમાં આવતા આ રાષ્ટ્રીય પ્રતીકોને અપનાવવામાં આવ્યા હતા. અશોક સ્તંભ પર 'સત્યમેવ જયતે' લખેલું છે. તો પછી આ સૂત્ર ક્યાંથી લેવામાં આવ્યું હતું?
1 / 5

પોલીસથી લઈને સેના સુધી, ડ્રેસ અને મેડલ્સમાં, રાષ્ટ્રીય અને રાજ્યની ઇમારતો પર સિક્કાઓ અને નોટોમાં સરકારી દસ્તાવેજો પર, પાસપોર્ટ અને રાષ્ટ્રીય ઓળખ સાથેના અન્ય દસ્તાવેજો પર, તમે અશોક સ્તંભને રાષ્ટ્રીય પ્રતીક તરીકે જોશો. તે સમ્રાટ અશોક દ્વારા ઉભા કરાયેલા સ્તંભ પરથી લેવામાં આવ્યો છે. રાષ્ટ્રીય ચિહ્નમાં આ સ્તંભ પર ચાર સિંહ છે, પરંતુ આગળથી ફક્ત ત્રણ સિંહો દેખાય છે. આગળ ધર્મચક્ર બનાવવામાં આવે છે અને ઘોડો અને બળદ પણ બનાવવામાં આવે છે. હવે તેના સૂત્ર સત્યમેવ જયતે પર આવીએ છીએ. — પોલીસથી લઈને સેના સુધી, ડ્રેસ અને મેડલ્સમાં, રાષ્ટ્રીય અને રાજ્યની ઇમારતો પર સિક્કાઓ અને નોટોમાં સરકારી દસ્તાવેજો પર, પાસપોર્ટ અને રાષ્ટ્રીય ઓળખ સાથેના અન્ય દસ્તાવેજો પર, તમે અશોક સ્તંભને રાષ્ટ્રીય પ્રતીક તરીકે જોશો. તે સમ્રાટ અશોક દ્વારા ઉભા કરાયેલા સ્તંભ પરથી લેવામાં આવ્યો છે. રાષ્ટ્રીય ચિહ્નમાં આ સ્તંભ પર ચાર સિંહ છે, પરંતુ આગળથી ફક્ત ત્રણ સિંહો દેખાય છે. આગળ ધર્મચક્ર બનાવવામાં આવે છે અને ઘોડો અને બળદ પણ બનાવવામાં આવે છે. હવે તેના સૂત્ર સત્યમેવ જયતે પર આવીએ છીએ.
2 / 5

સત્યમેવ જયતે ભારતનું 'રાષ્ટ્રીય સૂત્ર' માનવામાં આવે છે, જેનો અર્થ થાય છે - "સત્યની જ જીત થાય છે". એવું કહેવાય છે કે પંડિત મદન મોહન માલવીયએ 'સત્યમેવ જયતે'ને રાષ્ટ્રીય બોર્ડમાં લાવવામાં અને તેનો પ્રચાર કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. સત્યમેવ જયતેનો એફોરિઝમ મુંડક-ઉપનિષદમાંથી લેવામાં આવ્યો છે. આ મૂળભૂત રીતે મુંડક-ઉપનિષદના જાણીતા મંત્ર 3.1.6 નો પ્રારંભિક ભાગ છે. — સત્યમેવ જયતે ભારતનું 'રાષ્ટ્રીય સૂત્ર' માનવામાં આવે છે, જેનો અર્થ થાય છે - "સત્યની જ જીત થાય છે". એવું કહેવાય છે કે પંડિત મદન મોહન માલવીયએ 'સત્યમેવ જયતે'ને રાષ્ટ્રીય બોર્ડમાં લાવવામાં અને તેનો પ્રચાર કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. સત્યમેવ જયતેનો એફોરિઝમ મુંડક-ઉપનિષદમાંથી લેવામાં આવ્યો છે. આ મૂળભૂત રીતે મુંડક-ઉપનિષદના જાણીતા મંત્ર 3.1.6 નો પ્રારંભિક ભાગ છે.
3 / 5

મુંડક-ઉપનિષદનો મંત્ર જેમાંથી આ ભાગ લેવામાં આવ્યો છે તે છે - सत्यमेव जयते नानृतं सत्येन पन्था विततो देवयानः/ येनाक्रमंत्यृषयो ह्याप्तकामो यत्र तत्सत्यस्य परमं निधानम्/ //. upanisads.org.in અનુસાર, આ આખા મંત્રનો અર્થ છે - 'સત્ય'નો જ વિજય થાય છે, અસત્યની નહીં. 'સત્ય' દ્વારા જ દેવતાઓની યાત્રા-માર્ગનો વિસ્તાર થયો હતો. આ એ માર્ગ છે જેના દ્વારા આપ્તકામના ઋષિઓ જીવનના અંતિમ ધ્યેય / 'સત્ય'ના પરમ ધામને પ્રાપ્ત કરે છે. — મુંડક-ઉપનિષદનો મંત્ર જેમાંથી આ ભાગ લેવામાં આવ્યો છે તે છે - सत्यमेव जयते नानृतं सत्येन पन्था विततो देवयानः/ येनाक्रमंत्यृषयो ह्याप्तकामो यत्र तत्सत्यस्य परमं निधानम्/ //. upanisads.org.in અનુસાર, આ આખા મંત્રનો અર્થ છે - 'સત્ય'નો જ વિજય થાય છે, અસત્યની નહીં. 'સત્ય' દ્વારા જ દેવતાઓની યાત્રા-માર્ગનો વિસ્તાર થયો હતો. આ એ માર્ગ છે જેના દ્વારા આપ્તકામના ઋષિઓ જીવનના અંતિમ ધ્યેય / 'સત્ય'ના પરમ ધામને પ્રાપ્ત કરે છે.
4 / 5

ઉપનિષદમાંથી 'સત્યમેવ જયતે' વાક્ય રાષ્ટ્રીય પ્રતીકમાં મુદ્રાલેખ તરીકે સમાવિષ્ટ છે, તેથી તેનો વ્યક્તિગત રીતે ઉપયોગ કરી શકાતો નથી. આ અશોક સ્તંભ શિખરની નીચે જોઈ શકાય છે. ભારતીય નોટો અને સિક્કાઓ પણ રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક સ્તંભ સાથે આ સૂત્ર હોય છે. — ઉપનિષદમાંથી 'સત્યમેવ જયતે' વાક્ય રાષ્ટ્રીય પ્રતીકમાં મુદ્રાલેખ તરીકે સમાવિષ્ટ છે, તેથી તેનો વ્યક્તિગત રીતે ઉપયોગ કરી શકાતો નથી. આ અશોક સ્તંભ શિખરની નીચે જોઈ શકાય છે. ભારતીય નોટો અને સિક્કાઓ પણ રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક સ્તંભ સાથે આ સૂત્ર હોય છે.
5 / 5

Latest News Updates

Follow Us:

Related Photo Gallery

T20 વર્લ્ડ કપમાં ટીમ ઈન્ડિયાના 5 સૌથી સફળ બોલર

અદાણીની 5KW સોલાર સિસ્ટમ પર સરકાર આપી રહી છે સબસિડી

આખરે કેમ આવે છે બગાસાં? જાણો બગાસું આવવા પાછળનું કારણ

બોલ્ટ ટી 20 વર્લ્ડકપને લઈ ખુબ ઉત્સાહિત

દર્શન રાવલના ગીતોમાં સેકન્ડમાં જ લાખો વ્યુજ આવી જાય છે

સૌરાષ્ટ્રથી ઉપડે છે હૈદરાબાદ ફરવા માટેની ટ્રેન

એક-બે નહીં પરંતુ આ 5 પ્રકારના હોય છે મેલેરિયાના તાવ

RCB IPLની 250મી મેચ માટે મેદાનમાં ઉતરશે

UIDAIમાં આધાર કાર્ડ બનાવવાની નોકરી, આ રીતે કરો અરજી

81 વર્ષની ઉંમરે પણ કરોડોની કમાણી કરે છે બચ્ચન

LIC પોલિસી લીધી હોય અથવા પ્લાનિંગ કરી રહ્યા હોવ... તો ચેતજો! જાણો કારણ

Mukesh Ambani કઈ કઈ વસ્તુ વેચે છે? ખૂબ લાંબુ છે લિસ્ટ

Green Chilies : ભર ઉનાળામાં લીલા મરચા ખાવા કેટલું યોગ્ય?

GT vs DC વચ્ચેની મેચમાં 'પંત સેના'ની એક ભૂલ છેલ્લા બોલ સુધી નડી

દરેક લોકો પાસે હશે પોતાની માલિકીનું ઘર, જાણો યોજના વિશે

LICમાં રોકાણ કરી આટલા સમયમાં ભેગું થશે 14 લાખ રૂપિયાનું ફંડ

થોડા સમયમાં લિસ્ટ થશે આ TATA ગ્રુપની કંપની, જાણો વિગત

આ 6 લોકોએ ક્યારેય ન ખાવું જોઈએ 'પાન'

SIP શરૂ કરવી છે? તો પહેલા જાણી લો ટોપ 5 Value Funds વિશે

Paytm Payments Bank માંથી CFO મુકુંદ બાર્સગડેનું રાજીનામું

મુકેશ અંબાણી હવે રિલાયન્સ બેટરી પ્લાન્ટ સ્થાપવાના મૂડમાં

સંજય લીલા ભણસાલી પોતાની વેબ સિરીઝમાં ચાર્જ લેશે

ઉનાળામાં આ રીતે ઘરે બનાવો કાચી કેરીનું સલાડ

અભિનેત્રીના પતિના છે આ ત્રીજા લગ્ન

શુભમન ગિલ આજે 100મી આઈપીએલ મેચ રમશે

4 રાજ્યોમાંથી પસાર થાય છે સુપરફાસ્ટ ટ્રેન, ગુજરાતને પણ મળે છે લાભ

આવી છે સચિન અને અંજલિ તેંડુલકરની લવ સ્ટોરી

આજે સૌની નજર ફરી એક વખત તેવટિયાની ધમાલ પર

અંબાણી પરિવારના ડ્રાયવરોને ટ્રેનિંગમાંથી પસાર થવું પડે છે, જાણો સેલરી

ચશ્માના નિશાનને કહો 'ગુડ બાય', ફોલો કરો આ ટિપ્સ

શું તમે તમારા બાળકને પાઉડર દૂધ પીવડાવો છો? તો ભૂલથી પણ ના કરો આ ભૂલ

ટાટા-અંબાણી અને બીગ બીનું ઘર, જાણો 5 મોટા સેલિબ્રિટીઓના ઘરની કિંમત

Sachin Tendulkar : સંન્યાસ પછી પણ આ બિઝનેસ દ્વારા કમાય છે કરોડો રૂપિયા

સરકારી કન્સ્ટ્રક્શન કંપનીને મળ્યો મોટો ઓર્ડર, રોકાણકારો શેર પર તૂટી પડ

OTP વડે ફ્રોડ કરનારાનો ખેલ હવે ખતમ, સરકાર લાવી રહી છે મોટી યોજના

માત્ર 3 વર્ષ, 10,000ની SIPથી મળશે 6 લાખ રૂપિયા, જાણી લો ગણિત

અનિલ અંબાણીની કંપનીમાં આ દિગ્ગજે કર્યું મોટું રોકાણ

ક્રિકેટના ભગવાન તરીકે ઓળખાતા Sachin Tendulkar કેટલી કરે છે કમાણી

રોહન બોપન્ના સહિત 4 ખેલાડીઓને પદ્મશ્રીથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા

યુઝવેન્દ્ર ચહલને છોડવાનો કોને છે સૌથી વધુ અફસોસ?

60% સુધીની સબસિડી સાથે TATAની 3kw સોલર સિસ્ટમ ઇન્સ્ટોલ કરી શકાશે

700 કારીગરોએ 7 મહિનામાં તૈયાર કર્યો 'હીરામંડી'નો સેટ

MBBSમાં એડમિશન નહીં મળતા આરોપી બન્યો નકલી CBI ઓફિસર

શું ડાયાબિટીસના દર્દીઓ કેરી ખાઈ શકે? કેટલી માત્રામાં ? જાણો અહીં

દોસ્ત હાલાત બદલને વાલે રખો, હાલાત કે સાથ બદલને વાલે નહી

ભાણેજના લગ્ન ફંક્શનમાં ન જોવા મળ્યા મામા ગોવિંદા

સાઉથ ગુજરાત ફરવા માટે બેસ્ટ છે 'ગુજરાત ક્વિન'

ભારતમાં રહેતા હોવા છતાં આ સ્ટાર્સને મત આપવાનો અધિકાર નથી

UPSCની તૈયારી કરનાર વિદ્યાર્થીઓના ફેવરિટ છે ડો વિકાસ દિવ્યકીર્તિ

જાણો મુકેશ અંબાણીની કેટલી કંપની શેર બજારમાં લિસ્ટેડ છે

Web Stories View more

ડાઉન ટુ અર્થ છે અરિજીત સિંહ , જુઓ ફોટો

વિરાટ કોહલીએ ફટકારી અડધી સદી, છતાં આ મામલે કર્યા નિરાશ

જમતા પહેલા, જમતી વખતે કે જમ્યા બાદ જાણો ક્યારે ખાવું જોઈએ સલાડ?

Nita Ambani Tea Cup: 3 લાખના કપમાં ચા પીવે છે 'નીતા અંબાણી', જાણો તે કપ ક્યાં અને શેમાંથી બને છે?

Axis Bank માંથી 8 લાખની પર્સનલ લોન પર EMI કેટલી આવશે?

અમદાવાદમાં ઘર બનાવવા માટે કેટલો ખર્ચ થશે, જાણી લો A ટુ Z ગણિત

Most Read Stories

જો તમે અમદાવાદના નાગરિક છો, તો આ કંકોત્રી ખાસ તમારા માટે જ છે- વાંચો

બેંગલુરુની બીજી જીત, હૈદરાબાદને 35 રને હરાવ્યું

T20 વર્લ્ડ કપમાં ટીમ ઈન્ડિયાના 5 સૌથી સફળ બોલર

પોલીસ કમિશનર જીએસ મલિકની તાકીદ, કન્વીક્શન રેટ વધે તેવી કરો કામગીરી

Latest News View more

જો તમે અમદાવાદના નાગરિક છો, તો આ કંકોત્રી ખાસ તમારા માટે જ છે- વાંચો

બેંગલુરુની બીજી જીત, હૈદરાબાદને 35 રને હરાવ્યું

T20 વર્લ્ડ કપમાં ટીમ ઈન્ડિયાના 5 સૌથી સફળ બોલર

પોલીસ કમિશનર જીએસ મલિકની તાકીદ, કન્વીક્શન રેટ વધે તેવી કરો કામગીરી

રજત પાટીદારની તોફાની ઈનિંગ જોઈ કાવ્યા મારનના હોશ ઉડી ગયા

Latest Videos View more

જો તમે અમદાવાદના નાગરિક છો, તો આ કંકોત્રી ખાસ તમારા માટે જ છે- વાંચો

મહુવાના કોટિયા ગામને આઝાદીના 75 વર્ષ બાદ મળી પ્રથમ એસટી બસ- વીડિયો

ગુજરાત પર જળસંકટનો ખતરો? રાજ્યના ડેમોમાં બચ્યુ છે આટલુ જળસ્તર- Video

ક્ષત્રિયોએ અંબાજીથી વધુ એક ધર્મરથનું કરાવ્યુ પ્રસ્થાન- જુઓ Video

પાટીલનો દાવો,

સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટીના BCA સેમ 4ના પેપર લીકની તપાસ માટે કમિટીની રચના

પરશોત્તમ રુપાલાના વિરોધમાં ભાવનગરનું સોનગઢ ગામ સજ્જડ બંધ

ક્ષત્રિય સમાજના વિરોધ વચ્ચે 3000થી વધુ આદિવાસીના કેસરીયા

JEE મેઈન્સમાં ગુજરાતના 2 વિદ્યાર્થીઓ ઝળક્યા,જાણો ક્યાના છે બન્ને-VIDEO

PM મોદી ગુજરાતમાં 2 દિવસમાં પ્રચાર કરી 70 વિધાનસભા કરશે કવર