5

તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી ચૂંટણી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

Satyamev Jayate: દેશના રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક સ્તંભની નીચે લખાયેલું ‘સત્યમેવ જયતે’ ક્યાંથી લેવામાં આવ્યું?

આપણા રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક સ્તંભની નીચે સત્યમેવ જયતે લખાયેલું છે, જેને રાષ્ટ્રીય આદર્શ વાક્ય માનવામાં આવે છે. મતલબ સત્યની હંમેશા જીત થાય છે.

TV9 Gujarati | Edited By: Charmi Katira | Updated on: Jan 14, 2022 | 9:15 AM

આપણે બાળપણથી દેશના રાષ્ટ્રીય પ્રતીકો વિશે વાંચતા આવ્યા છીએ. જેમ આપણો રાષ્ટ્રધ્વજ ત્રિરંગો છે, રાષ્ટ્રગીત છે 'જન ગણ મન...' અને રાષ્ટ્રીય પ્રાણી વાઘ છે અને રાષ્ટ્રીય પક્ષી છે મોર, રાષ્ટ્રીય ફૂલ કમળ છે અને રાષ્ટ્રીય ફળ કેરી છે. એ જ રીતે આપણું રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક સ્તંભ છે. આ રાષ્ટ્રીય પ્રતીક સમ્રાટ અશોક દ્વારા સારનાથ ખાતે બાંધવામાં આવેલા સ્તંભ પરથી લેવામાં આવ્યું છે. 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ દેશના બંધારણના અમલમાં આવતા આ રાષ્ટ્રીય પ્રતીકોને અપનાવવામાં આવ્યા હતા. અશોક સ્તંભ પર 'સત્યમેવ જયતે' લખેલું છે. તો પછી આ સૂત્ર ક્યાંથી લેવામાં આવ્યું હતું? — આપણે બાળપણથી દેશના રાષ્ટ્રીય પ્રતીકો વિશે વાંચતા આવ્યા છીએ. જેમ આપણો રાષ્ટ્રધ્વજ ત્રિરંગો છે, રાષ્ટ્રગીત છે 'જન ગણ મન...' અને રાષ્ટ્રીય પ્રાણી વાઘ છે અને રાષ્ટ્રીય પક્ષી છે મોર, રાષ્ટ્રીય ફૂલ કમળ છે અને રાષ્ટ્રીય ફળ કેરી છે. એ જ રીતે આપણું રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક સ્તંભ છે. આ રાષ્ટ્રીય પ્રતીક સમ્રાટ અશોક દ્વારા સારનાથ ખાતે બાંધવામાં આવેલા સ્તંભ પરથી લેવામાં આવ્યું છે. 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ દેશના બંધારણના અમલમાં આવતા આ રાષ્ટ્રીય પ્રતીકોને અપનાવવામાં આવ્યા હતા. અશોક સ્તંભ પર 'સત્યમેવ જયતે' લખેલું છે. તો પછી આ સૂત્ર ક્યાંથી લેવામાં આવ્યું હતું?
1 / 5

પોલીસથી લઈને સેના સુધી, ડ્રેસ અને મેડલ્સમાં, રાષ્ટ્રીય અને રાજ્યની ઇમારતો પર સિક્કાઓ અને નોટોમાં સરકારી દસ્તાવેજો પર, પાસપોર્ટ અને રાષ્ટ્રીય ઓળખ સાથેના અન્ય દસ્તાવેજો પર, તમે અશોક સ્તંભને રાષ્ટ્રીય પ્રતીક તરીકે જોશો. તે સમ્રાટ અશોક દ્વારા ઉભા કરાયેલા સ્તંભ પરથી લેવામાં આવ્યો છે. રાષ્ટ્રીય ચિહ્નમાં આ સ્તંભ પર ચાર સિંહ છે, પરંતુ આગળથી ફક્ત ત્રણ સિંહો દેખાય છે. આગળ ધર્મચક્ર બનાવવામાં આવે છે અને ઘોડો અને બળદ પણ બનાવવામાં આવે છે. હવે તેના સૂત્ર સત્યમેવ જયતે પર આવીએ છીએ. — પોલીસથી લઈને સેના સુધી, ડ્રેસ અને મેડલ્સમાં, રાષ્ટ્રીય અને રાજ્યની ઇમારતો પર સિક્કાઓ અને નોટોમાં સરકારી દસ્તાવેજો પર, પાસપોર્ટ અને રાષ્ટ્રીય ઓળખ સાથેના અન્ય દસ્તાવેજો પર, તમે અશોક સ્તંભને રાષ્ટ્રીય પ્રતીક તરીકે જોશો. તે સમ્રાટ અશોક દ્વારા ઉભા કરાયેલા સ્તંભ પરથી લેવામાં આવ્યો છે. રાષ્ટ્રીય ચિહ્નમાં આ સ્તંભ પર ચાર સિંહ છે, પરંતુ આગળથી ફક્ત ત્રણ સિંહો દેખાય છે. આગળ ધર્મચક્ર બનાવવામાં આવે છે અને ઘોડો અને બળદ પણ બનાવવામાં આવે છે. હવે તેના સૂત્ર સત્યમેવ જયતે પર આવીએ છીએ.
2 / 5

સત્યમેવ જયતે ભારતનું 'રાષ્ટ્રીય સૂત્ર' માનવામાં આવે છે, જેનો અર્થ થાય છે - "સત્યની જ જીત થાય છે". એવું કહેવાય છે કે પંડિત મદન મોહન માલવીયએ 'સત્યમેવ જયતે'ને રાષ્ટ્રીય બોર્ડમાં લાવવામાં અને તેનો પ્રચાર કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. સત્યમેવ જયતેનો એફોરિઝમ મુંડક-ઉપનિષદમાંથી લેવામાં આવ્યો છે. આ મૂળભૂત રીતે મુંડક-ઉપનિષદના જાણીતા મંત્ર 3.1.6 નો પ્રારંભિક ભાગ છે. — સત્યમેવ જયતે ભારતનું 'રાષ્ટ્રીય સૂત્ર' માનવામાં આવે છે, જેનો અર્થ થાય છે - "સત્યની જ જીત થાય છે". એવું કહેવાય છે કે પંડિત મદન મોહન માલવીયએ 'સત્યમેવ જયતે'ને રાષ્ટ્રીય બોર્ડમાં લાવવામાં અને તેનો પ્રચાર કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. સત્યમેવ જયતેનો એફોરિઝમ મુંડક-ઉપનિષદમાંથી લેવામાં આવ્યો છે. આ મૂળભૂત રીતે મુંડક-ઉપનિષદના જાણીતા મંત્ર 3.1.6 નો પ્રારંભિક ભાગ છે.
3 / 5

મુંડક-ઉપનિષદનો મંત્ર જેમાંથી આ ભાગ લેવામાં આવ્યો છે તે છે - सत्यमेव जयते नानृतं सत्येन पन्था विततो देवयानः/ येनाक्रमंत्यृषयो ह्याप्तकामो यत्र तत्सत्यस्य परमं निधानम्/ //. upanisads.org.in અનુસાર, આ આખા મંત્રનો અર્થ છે - 'સત્ય'નો જ વિજય થાય છે, અસત્યની નહીં. 'સત્ય' દ્વારા જ દેવતાઓની યાત્રા-માર્ગનો વિસ્તાર થયો હતો. આ એ માર્ગ છે જેના દ્વારા આપ્તકામના ઋષિઓ જીવનના અંતિમ ધ્યેય / 'સત્ય'ના પરમ ધામને પ્રાપ્ત કરે છે. — મુંડક-ઉપનિષદનો મંત્ર જેમાંથી આ ભાગ લેવામાં આવ્યો છે તે છે - सत्यमेव जयते नानृतं सत्येन पन्था विततो देवयानः/ येनाक्रमंत्यृषयो ह्याप्तकामो यत्र तत्सत्यस्य परमं निधानम्/ //. upanisads.org.in અનુસાર, આ આખા મંત્રનો અર્થ છે - 'સત્ય'નો જ વિજય થાય છે, અસત્યની નહીં. 'સત્ય' દ્વારા જ દેવતાઓની યાત્રા-માર્ગનો વિસ્તાર થયો હતો. આ એ માર્ગ છે જેના દ્વારા આપ્તકામના ઋષિઓ જીવનના અંતિમ ધ્યેય / 'સત્ય'ના પરમ ધામને પ્રાપ્ત કરે છે.
4 / 5

ઉપનિષદમાંથી 'સત્યમેવ જયતે' વાક્ય રાષ્ટ્રીય પ્રતીકમાં મુદ્રાલેખ તરીકે સમાવિષ્ટ છે, તેથી તેનો વ્યક્તિગત રીતે ઉપયોગ કરી શકાતો નથી. આ અશોક સ્તંભ શિખરની નીચે જોઈ શકાય છે. ભારતીય નોટો અને સિક્કાઓ પણ રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક સ્તંભ સાથે આ સૂત્ર હોય છે. — ઉપનિષદમાંથી 'સત્યમેવ જયતે' વાક્ય રાષ્ટ્રીય પ્રતીકમાં મુદ્રાલેખ તરીકે સમાવિષ્ટ છે, તેથી તેનો વ્યક્તિગત રીતે ઉપયોગ કરી શકાતો નથી. આ અશોક સ્તંભ શિખરની નીચે જોઈ શકાય છે. ભારતીય નોટો અને સિક્કાઓ પણ રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક સ્તંભ સાથે આ સૂત્ર હોય છે.
5 / 5

(PS: indiamart/bharatdiscovery/twitter)

Follow Us:

Related Photo Gallery

જાન્યુઆરી 2025 થી UAEમાં નવો ટેક્સ નિયમ થશે લાગુ, જાણો શું થશે બદલાવ?

પજેશન અને રજિસ્ટ્રી વચ્ચે શું છે તફાવત?

એક્ટર અલ્લુ અર્જુન જેલમાંથી થયા મુક્ત

નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિને આ રીતે સ્ટ્રોંગ બનાવો

Google Gemini 2.0 ને ટક્કર આપે છે OpenAI નું નવું આવ્યું ફિચર

રજત પાટીદારની આક્રમક બેટિંગ, દિલ્હીને હરાવી મધ્યપ્રદેશ ફાઈનલમાં

સવારે ખાલી પેટ હળદરનું પાણી પીવાના 9 ચમત્કારિક ફાયદા

Road Safety Rules : રસ્તા પરની આ 3 લાઇન વિશે જાણી લો

મહારાષ્ટ્રમાં શનિવારે યોજાશે મંત્રીમંડળની શપથવિધિ

ગાબા ટેસ્ટમાં પાંચેય દિવસ વરસાદની આગાહી, ટીમ ઈન્ડિયાની વધી મુશ્કેલી !

Tata ની સૌથી મજબૂત 7 સીટર Car, જુઓ Photos

અલ્લુ અર્જુનની કમાણી

ક્રિસમસ અને નવા વર્ષની ઉજવણી માટે બેગ આ રીતે પેક કરો

અજિંક્ય રહાણેએ મચાવ્યું તોફાન, બન્યો ટુર્નામેન્ટનો ટોપ બેટ્સમેન

સંસદ હુમલાના 23 વર્ષ : શહીદ જવાનોને શ્રદ્ધાંજલિ આપી

ચેસના બાદશાહ ગુકેશનો આવો છે પરિવાર જુઓ

Year Ender : પેરિસ ઓલિમ્પિકમાં ઈતિહાસ રચનાર ભારતીય ખેલાડીઓ

ક્રિસમસની રજાઓ માણો કતારમાં ! 3 દિવસમાં ફરી શકો છો 10થી પણ વધારે સ્થળ

જો તમે સનાતની છો તો આ જાણકારી તમારા માટે છે

શિયાળામાં બાળકોને આ ફ્રુટ્સ જરૂર ખવડાવો

સરકારી કંપનીનો શેર Buy કરવાની સલાહ, એનાલિસ્ટે કહ્યું- 30% નફો મળશે

મોબાઈલ નંબર સેવ કર્યા વગર WhatsAppમાં કેવી રીતે મોકલશો મેસેજ ?

દિલ્હી બન્યુ કાશ્મીર અને કાશ્મીર બન્યુ દિલ્હી, જાણો કેટલુ થયુ તાપમાન

સરકાર તરફથી 13 હજાર કરોડનો ઓર્ડર મળતા જ HALના શેરમાં આવી તેજી

ડી ગુકેશની પ્રાઈઝમની ધોનીની આઈપીએલ 2025ની સેલેરી કરતા પણ વધારે

આજે ફરી લાલ નિશાન પર ખુલ્યું શેરબજાર, નિફ્ટી 24,600ની નીચે

Zaheer Iqbalના બાળકની માતા બનવાની છે Sonakshi Sinha?

જામનગર APMCમાં મગફળીના મહત્તમ ભાવ રૂપિયા 7025 રહ્યા, જાણો

3 દિવસની રજામાં મિત્રો સાથે માણો કચ્છના રણોત્સવની મજા

ઈન્દિરા ગાંધીના પરિવાર વિશે જાણો

રાજ કપૂરની આ પહેલી કલર ફિલ્મ

વિશ્વનાથન આનંદની જીત કરતાં મોટી છે ડી ગુકેશની જીત

1 કે 2 નહીં, 14 કાર પર મળી રહ્યું છે બમ્પર ડિસ્કાઉન્ટ, લાખોની થશે બચત

ઘરમાં વાસ્તુ દોષ છે કે નહીં, આ રીતે જાણી શકાય !

ભૂપેન્દ્ર પટેલે રાજ્યના પ્રથમ શ્રમિક સુવિધા કેન્દ્રનું કર્યું લોકાર્પણ

ભારતનો 'ડી ગુકેશ' ચેસ જગતનો નવો વર્લ્ડ ચેમ્પિયન

MS ધોની TC હતો કે TTE ? જાણો બંને વચ્ચે શું છે તફાવત

રોહિતને મુશ્કેલીમાં જોઈ કેપ્ટન્સી છોડ્યા બાદ વિરાટે પહેલીવાર કર્યું આ

'ઓમ નમો ભગવતે વાસુદેવાય નમઃ' મંત્રનો જાપ કરવાથી થશે લાભ

પાકિસ્તાને ઓગસ્ટમાં કોચની નિમણૂક કરી, ડિસેમ્બરમાં હટાવી દીધો

ગાબામાં 724 દિવસથી એકપણ રન નથી બનાવી શક્યો આ સ્ટાર બેટ્સમેન

15 વર્ષ સુધી ડેટિંગ કર્યા બાદ અભિનેત્રીએ બિઝનેસમેન સાથે લગ્ન કર્યા

અચાનક હીરોમાંથી વિલન કેવી રીતે બની ગયો યુવરાજ સિંહ

એક્ટ્રેસ કરિશ્મા તન્ના જેવી હેર કેરથી નહીં ખરે તમારા વાળ

વિરાટ કોહલીની બેટિંગ ગાબાની પિચ સાથે મેળ ખાતી નથી

ગુજરાતના આ બીચને જોઈ તમે ગોવા અને માલદિવ્સને ભૂલી જશો

એલોન મસ્કે કહ્યું- કેનેડામાં જસ્ટીન ટ્રુડો, કમલા હેરિસની માફક જ હારશે

2030માં આ 6 દેશો કરશે યજમાની

બાળકને જમતી વખતે ફોન કે ટીવી જોવાની આદત આ રીતે છોડાવો

કોલ આવતા જ ફોનની

Web Stories View more

આજનું રાશિફળ તારીખ : 14-12-2024

પાકિસ્તાનની આ 5 એક્ટ્રેસને ભારતમાં ખૂબ સર્ચ કરે છે લોકો, સુંદરતા છે અદભૂત

ભારતના 100 રૂપિયા ટ્રુડોના કેનેડામાં કેટલા થઈ જાય ?

લાઈફમાં એકવાર ઝીનત અમાનની આ 7 ફિલ્મો જરૂર જોવી

રાજ કપૂરનું આ 3 એક્ટ્રેસ સાથે જોડાયેલું હતું નામ, એક ના કારણે પત્નીએ છોડ્યું હતું ઘર!

Vastu shastra : કેવી રીતે જાણી શકાય, ઘરમાં વાસ્તુ દોષ છે કે નહીં ?

Most Read Stories

Breaking News : ભાજપના વરિષ્ઠ નેતા લાલકૃષ્ણ અડવાણીની તબિયત લથડી, દિલ્હીની એપોલો હોસ્પિટલમાં દાખલ

જાન્યુઆરી 2025 થી UAEમાં નવો ટેક્સ નિયમ થશે લાગુ, જાણો શું થશે બદલાવ?

આ 5 રાશિના જાતકોને આજે ધનલાભના સંકેત, જાણો કેવો રહેશે દિવસ

પજેશન અને રજિસ્ટ્રી વચ્ચે શું છે તફાવત?

Latest News View more

Breaking News : ભાજપના વરિષ્ઠ નેતા લાલકૃષ્ણ અડવાણીની તબિયત લથડી, દિલ્હીની એપોલો હોસ્પિટલમાં દાખલ

જાન્યુઆરી 2025 થી UAEમાં નવો ટેક્સ નિયમ થશે લાગુ, જાણો શું થશે બદલાવ?

આ 5 રાશિના જાતકોને આજે ધનલાભના સંકેત, જાણો કેવો રહેશે દિવસ

પજેશન અને રજિસ્ટ્રી વચ્ચે શું છે તફાવત?

નારોલ યુવક ગે એપ્લિકેશનના મિત્રનો ભોગ બન્યો, 2ની ધરપકડ

Latest Videos View more

આ 5 રાશિના જાતકોને આજે ધનલાભના સંકેત, જાણો કેવો રહેશે દિવસ

ગુજરાતીઓને નહીં મળે હાડ થીજવતી ઠંડીથી રાહત ! માવઠાની આગાહી

હવે 'અપાર કાર્ડ' વિદ્યાર્થીઓ માટે ફરજિયાત !

સુરતમાં 2 બોગસ તબીબ ઝડપાયા, જુઓ Video

પુષ્પા સ્ટાઈલમાં પાટણમાં કરોડોના રક્ત ચંદનની દાણચોરી ઝડપાઈ

રાયખડમાં સલમાન એવન્યુ ગેરકાયદે બાંધકામ: હાઈકોર્ટની રોક, ચુકાદો અનામત

કન્ટેનરમાં વિદેશી દારુની હેરાફેરીનો થયો પર્દાફાશ, 2 આરોપીની ધરપકડ

GILમાં ફરજ બજાવનાર તત્કાલીન એકજીક્યુટિવ રુચિ ભાવસારની અટકાયત

સિદ્ધપુર GIDCમાંથી 4 મહિના પહેલા લીધેલા ઘીના નમૂના ફેઈલ

અલ્લુ અર્જુનની ધરપકડ થતા તેની પત્ની સ્નેહાના આંખોમાંથી છલક્યા આંસુ