AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

કાનુની સવાલ : ડિવોર્સ થયેલા હોય તો, પત્નીનું ભરણપોષણ ક્યા સંજોગોમાં રદ્ થઈ શકે?

કાનુની સવાલ: જો છૂટાછેડા લીધેલી પત્ની ભરણપોષણ મેળવતી હોય અને બીજા કોઈ સાથે લિવ-ઇન રિલેશનશિપમાં રહેતી હોય તો શું તે ભરણપોષણ મેળવવા માટે હકદાર છે? આ આખી સ્ટોરી વિશે અહીં જાણો.

| Updated on: Jun 10, 2025 | 3:32 PM
ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 125 CrPC (હવે BNS હેઠળ કલમ 144) હેઠળ છૂટાછેડા લીધેલી પત્ની તેના પતિ પાસેથી ભરણપોષણ મેળવવા માટે હકદાર છે. જ્યાં સુધી તે પોતાનું ભરણપોષણ એટલે કે કમાતી ન હોય અને બીજા પુરુષ સાથે "પત્ની તરીકે" ન રહેતી હોય. જો છૂટાછેડા લીધેલી સ્ત્રી બીજા પુરુષ સાથે "પત્ની તરીકે" લિવ-ઇન રિલેશનશિપમાં રહેતી હોય તો તે ભારતીય કાયદા હેઠળ ભરણપોષણ મેળવવા માટે પાત્ર નથી.

ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 125 CrPC (હવે BNS હેઠળ કલમ 144) હેઠળ છૂટાછેડા લીધેલી પત્ની તેના પતિ પાસેથી ભરણપોષણ મેળવવા માટે હકદાર છે. જ્યાં સુધી તે પોતાનું ભરણપોષણ એટલે કે કમાતી ન હોય અને બીજા પુરુષ સાથે "પત્ની તરીકે" ન રહેતી હોય. જો છૂટાછેડા લીધેલી સ્ત્રી બીજા પુરુષ સાથે "પત્ની તરીકે" લિવ-ઇન રિલેશનશિપમાં રહેતી હોય તો તે ભારતીય કાયદા હેઠળ ભરણપોષણ મેળવવા માટે પાત્ર નથી.

1 / 7
મુખ્ય શરતો આ છે, જ્યારે ભરણપોષણ બંધ કરી શકાય છે: છૂટાછેડા થઈ ગયા છે. પત્ની સ્વેચ્છાએ બીજા પુરુષ સાથે રહે છે (પત્ની તરીકે), તે લિવ-ઇન સંબંધ કાયમી થઈ ગયો છે. પત્ની પોતાને ગુજરાન ચલાવવા સક્ષમ છે. (સ્વનિર્ભર આવક ધરાવે છે). આવા કિસ્સામાં ભરણપોષણ બંધ કરી શકાય છે.

મુખ્ય શરતો આ છે, જ્યારે ભરણપોષણ બંધ કરી શકાય છે: છૂટાછેડા થઈ ગયા છે. પત્ની સ્વેચ્છાએ બીજા પુરુષ સાથે રહે છે (પત્ની તરીકે), તે લિવ-ઇન સંબંધ કાયમી થઈ ગયો છે. પત્ની પોતાને ગુજરાન ચલાવવા સક્ષમ છે. (સ્વનિર્ભર આવક ધરાવે છે). આવા કિસ્સામાં ભરણપોષણ બંધ કરી શકાય છે.

2 / 7
Landmark Judgements: Manish Jain vs Akanksha Jain (2017) 15 SCC 801- સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું: "ભરણપોષણનો હેતુ એવી વ્યક્તિને નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવાનો છે જે પોતાનો ખર્ચ ઉઠાવી શકતો નથી. જો પત્ની સક્ષમ હોય અથવા પત્ની તરીકે બીજા પુરુષ સાથે રહેતી હોય, તો તે ભૂતપૂર્વ પતિ પાસેથી ભરણપોષણ માંગી શકતી નથી. બીજો કેસ-Abhilasha vs Prakash (2020) 2 SCC 498- સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે જો સ્ત્રી સ્વતંત્ર અને આત્મનિર્ભર હોય, તો તે ભરણપોષણ મેળવવા માટે હકદાર નથી.

Landmark Judgements: Manish Jain vs Akanksha Jain (2017) 15 SCC 801- સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું: "ભરણપોષણનો હેતુ એવી વ્યક્તિને નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવાનો છે જે પોતાનો ખર્ચ ઉઠાવી શકતો નથી. જો પત્ની સક્ષમ હોય અથવા પત્ની તરીકે બીજા પુરુષ સાથે રહેતી હોય, તો તે ભૂતપૂર્વ પતિ પાસેથી ભરણપોષણ માંગી શકતી નથી. બીજો કેસ-Abhilasha vs Prakash (2020) 2 SCC 498- સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે જો સ્ત્રી સ્વતંત્ર અને આત્મનિર્ભર હોય, તો તે ભરણપોષણ મેળવવા માટે હકદાર નથી.

3 / 7
Bhuwan Mohan Singh vs Meena (2015) 6 SCC 353-  એ સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું હતું કે, લિવ-ઇન રિલેશનશિપ ભરણપોષણને અસર કરશે નહીં. જ્યાં સુધી તે સાબિત ન થાય કે સ્ત્રી પુરુષ સાથે "પત્ની" તરીકે રહે છે.

Bhuwan Mohan Singh vs Meena (2015) 6 SCC 353- એ સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું હતું કે, લિવ-ઇન રિલેશનશિપ ભરણપોષણને અસર કરશે નહીં. જ્યાં સુધી તે સાબિત ન થાય કે સ્ત્રી પુરુષ સાથે "પત્ની" તરીકે રહે છે.

4 / 7
બીજો કેસ-Laxmi vs Mahesh Chand (Rajasthan High Court, 2019)- છૂટાછેડા લીધેલી પત્ની લિવ-ઇનમાં હતી અને તે સાબિત થયું કે તે "પત્ની તરીકે" રહી રહી હતી - કોર્ટે ભરણપોષણ રદ કર્યું. જો છૂટાછેડા લીધેલી પત્ની લિવ-ઇન રિલેશનશિપમાં "પત્નીની જેમ" રહે છે અને આ કોર્ટમાં  સાબિત થાય છે, તો તે ભરણપોષણ માટે લાયક ગણાશે નહીં. પરંતુ જો લિવ-ઇન ફક્ત પ્રસંગોપાત અથવા કેઝ્યુઅલ હોય અથવા તેનો "પત્ની તરીકે" સાબિત ન થાય, તો ભરણપોષણ ચાલુ રાખી શકાય છે.

બીજો કેસ-Laxmi vs Mahesh Chand (Rajasthan High Court, 2019)- છૂટાછેડા લીધેલી પત્ની લિવ-ઇનમાં હતી અને તે સાબિત થયું કે તે "પત્ની તરીકે" રહી રહી હતી - કોર્ટે ભરણપોષણ રદ કર્યું. જો છૂટાછેડા લીધેલી પત્ની લિવ-ઇન રિલેશનશિપમાં "પત્નીની જેમ" રહે છે અને આ કોર્ટમાં સાબિત થાય છે, તો તે ભરણપોષણ માટે લાયક ગણાશે નહીં. પરંતુ જો લિવ-ઇન ફક્ત પ્રસંગોપાત અથવા કેઝ્યુઅલ હોય અથવા તેનો "પત્ની તરીકે" સાબિત ન થાય, તો ભરણપોષણ ચાલુ રાખી શકાય છે.

5 / 7
કોર્ટમાં કયા પુરાવાની જરૂર છે?: બંને એકસાથે રહે એ પુરવો, પુરુષના નામે સ્ત્રીની સામાજિક માન્યતા, એકબીજાના પરિવારો સાથેની ક્રિયાપ્રતિક્રિયા, અથવા બાળકોનો જન્મ, કોઈપણ દસ્તાવેજમાં બંનેને પતિ અને પત્ની તરીકે દર્શાવવા.

કોર્ટમાં કયા પુરાવાની જરૂર છે?: બંને એકસાથે રહે એ પુરવો, પુરુષના નામે સ્ત્રીની સામાજિક માન્યતા, એકબીજાના પરિવારો સાથેની ક્રિયાપ્રતિક્રિયા, અથવા બાળકોનો જન્મ, કોઈપણ દસ્તાવેજમાં બંનેને પતિ અને પત્ની તરીકે દર્શાવવા.

6 / 7
(Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(All Image Symbolic)

(Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(All Image Symbolic)

7 / 7

કાનૂની સલાહ લેવા માટે વકીલો પહેલા હકીકતોનું વિશ્લેષણ કરે છે અને પછી બીજી વ્યક્તિને કહે છે કે કયા ક્રમમાં શું કરવું. કાનુની સલાહ લેવા માટે તમે વકીલનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે નિષ્ણાત અથવા વ્યાવસાયિક સલાહકારનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે ઓનલાઈન કાનૂની સલાહ સેવાઓનો લાભ લઈ શકો છો. તમે રાષ્ટ્રીય કાનૂની સેવા સત્તામંડળ (NALSA) નો પણ સંપર્ક કરી શકો છો. લીગલ એડવાઈઝની સ્ટોરી વાંચવા માટે  અહીં ક્લિક કરો.

Follow Us:
g clip-path="url(#clip0_868_265)">