AQI

Sign In

Subscribe Whatsapp Channel

તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

કાનુની સલાહ: શું છોકરીને આપવામાં આવેલા કરિયાવરને દહેજ માનવામાં આવશે?

દહેજ એટલે લગ્ન સમયે કન્યાના પરિવાર દ્વારા વરરાજાને આપવામાં આવેલી મિલકત. દહેજને ઉર્દૂમાં 'જહેઝ' કહેવામાં આવે છે. દહેજ પ્રથા એક સામાજિક દૂષણ છે. તેના માટે કાયદામાં ચોક્કસ સજાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.

Meera Kansagara | Updated on: Feb 22, 2025 | 11:03 AM

કરિયાવર એટલે લગ્ન સમયે છોકરીના માતાપિતા દ્વારા આપવામાં આવેલી મિલકત, ઘરેણાં, પૈસા અથવા અન્ય ભેટો. ભારતીય કાયદા મુજબ જો તે સ્વેચ્છાએ આપવામાં આવે અને લગ્ન માટે ફરજિયાત શરત ન હોય તો તેને દહેજ ગણવામાં આવશે નહીં. પરંતુ જો તે સામાજિક દબાણ, પરંપરા અથવા વરરાજાના પક્ષની માંગને કારણે આપવામાં આવે છે, તો તેને દહેજ ગણવામાં આવશે અને તેની સામે કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે. — કરિયાવર એટલે લગ્ન સમયે છોકરીના માતાપિતા દ્વારા આપવામાં આવેલી મિલકત, ઘરેણાં, પૈસા અથવા અન્ય ભેટો. ભારતીય કાયદા મુજબ જો તે સ્વેચ્છાએ આપવામાં આવે અને લગ્ન માટે ફરજિયાત શરત ન હોય તો તેને દહેજ ગણવામાં આવશે નહીં. પરંતુ જો તે સામાજિક દબાણ, પરંપરા અથવા વરરાજાના પક્ષની માંગને કારણે આપવામાં આવે છે, તો તેને દહેજ ગણવામાં આવશે અને તેની સામે કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે.
1 / 5

જો દહેજ સાબિત થાય તો કઈ કાનૂની કાર્યવાહી કરી શકાય?: દહેજ પ્રતિબંધ કાયદો 1961 કલમ 3 હેઠળ દહેજ લેવા કે આપવા બદલ 5 વર્ષ સુધીની સજા અને 15,000 રૂપિયા અથવા આપેલા દહેજની રકમ સુધીનો દંડ થઈ શકે છે. કલમ 4 હેઠળ દહેજ માંગવા બદલ 6 મહિનાથી 2 વર્ષ સુધીની જેલ અને 10,000 રૂપિયા સુધીનો દંડ થઈ શકે છે. — જો દહેજ સાબિત થાય તો કઈ કાનૂની કાર્યવાહી કરી શકાય?: દહેજ પ્રતિબંધ કાયદો 1961 કલમ 3 હેઠળ દહેજ લેવા કે આપવા બદલ 5 વર્ષ સુધીની સજા અને 15,000 રૂપિયા અથવા આપેલા દહેજની રકમ સુધીનો દંડ થઈ શકે છે. કલમ 4 હેઠળ દહેજ માંગવા બદલ 6 મહિનાથી 2 વર્ષ સુધીની જેલ અને 10,000 રૂપિયા સુધીનો દંડ થઈ શકે છે.
2 / 5

ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC) હેઠળ કાર્યવાહી: કલમ 498A- જો પતિ કે સાસરિયાં દહેજ માટે સ્ત્રીને ત્રાસ આપે છે તો 3 વર્ષ સુધીની સજા અને દંડ થઈ શકે છે. કલમ 304 B: જો લગ્નના 7 વર્ષની અંદર દહેજને કારણે પત્નીનું મૃત્યુ થાય તો સજા 7 વર્ષથી આજીવન કેદ સુધીની થઈ શકે છે. કલમ 406: જો દહેજના નામે છોકરીના ઘરેણાં અથવા મિલકત જપ્ત કરવામાં આવે તો 3 વર્ષ સુધીની સજા અને દંડ થઈ શકે છે. ઘરેલુ હિંસા અધિનિયમ 2005: જો કરિયાવરના નામે માનસિક કે શારીરિક ત્રાસ આપવામાં આવે છે તો મહિલા આ કાયદા હેઠળ સુરક્ષા, ભરણપોષણ અને વળતર માંગી શકે છે. — ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC) હેઠળ કાર્યવાહી: કલમ 498A- જો પતિ કે સાસરિયાં દહેજ માટે સ્ત્રીને ત્રાસ આપે છે તો 3 વર્ષ સુધીની સજા અને દંડ થઈ શકે છે. કલમ 304 B: જો લગ્નના 7 વર્ષની અંદર દહેજને કારણે પત્નીનું મૃત્યુ થાય તો સજા 7 વર્ષથી આજીવન કેદ સુધીની થઈ શકે છે. કલમ 406: જો દહેજના નામે છોકરીના ઘરેણાં અથવા મિલકત જપ્ત કરવામાં આવે તો 3 વર્ષ સુધીની સજા અને દંડ થઈ શકે છે. ઘરેલુ હિંસા અધિનિયમ 2005: જો કરિયાવરના નામે માનસિક કે શારીરિક ત્રાસ આપવામાં આવે છે તો મહિલા આ કાયદા હેઠળ સુરક્ષા, ભરણપોષણ અને વળતર માંગી શકે છે.
3 / 5

ફરિયાદ ક્યાં કરવી?: તમે નજીકના પોલીસ સ્ટેશન જઈને ફરિયાદ નોંધાવી શકો છો. તમે મહિલા હેલ્પલાઇન નંબર 181 પર કૉલ કરી શકો છો. તમે મહિલા આયોગ અથવા દહેજ પ્રતિબંધ અધિકારીનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે કોર્ટમાં ખાનગી ફરિયાદ દાખલ કરી શકો છો. — ફરિયાદ ક્યાં કરવી?: તમે નજીકના પોલીસ સ્ટેશન જઈને ફરિયાદ નોંધાવી શકો છો. તમે મહિલા હેલ્પલાઇન નંબર 181 પર કૉલ કરી શકો છો. તમે મહિલા આયોગ અથવા દહેજ પ્રતિબંધ અધિકારીનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે કોર્ટમાં ખાનગી ફરિયાદ દાખલ કરી શકો છો.
4 / 5

મહત્વપૂર્ણ બાબતો: જો કરિયાવર સ્વેચ્છાએ આપવામાં આવે તો તેને દહેજ ગણવામાં આવશે નહીં. પરંતુ જો તે વરરાજાના પરિવારના કોઈપણ દબાણ, પરંપરા, રિવાજ અથવા માંગણીને કારણે આપવામાં આવે છે તો તેને 'દહેજ' ગણવામાં આવશે અને તેની સામે કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે. દહેજ આપવું અને લેવું બંને ગુના છે અને બંને પક્ષો સામે કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે. (Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.) — મહત્વપૂર્ણ બાબતો: જો કરિયાવર સ્વેચ્છાએ આપવામાં આવે તો તેને દહેજ ગણવામાં આવશે નહીં. પરંતુ જો તે વરરાજાના પરિવારના કોઈપણ દબાણ, પરંપરા, રિવાજ અથવા માંગણીને કારણે આપવામાં આવે છે તો તેને 'દહેજ' ગણવામાં આવશે અને તેની સામે કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે. દહેજ આપવું અને લેવું બંને ગુના છે અને બંને પક્ષો સામે કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે. (Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)
5 / 5

ભારતની સુપ્રીમ કોર્ટ 28 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ અસ્તિત્વમાં આવી હતી. ભારતના સુપ્રીમ કોર્ટની સ્થાપના ભારત અને પ્રિવેપ્સ કાઉન્સિલની ફેડરલ કોર્ટને મર્જ કરીને કરવામાં આવી હતી. ત્યારે સુપ્રીમ કોર્ટને લગતા સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

કામની વાત જનરલ નોલેજ લાઈફ સ્ટાઈલ જીવનશૈલી લીગલ એડવાઈઝ વેડિંગ સુપ્રીમ કોર્ટ

Related Photo Gallery

ચાંદીનો બાદશાહ કોણ? દુનિયાના આ ટોપ-5 દેશ પાસે છે સૌથી વધારે ચાંદી

ટીમ ઈન્ડિયાએ સફળતાની નવી સ્ટોરી લખી

ઘરમાં પારિજાતનો છોડ લગાવવો શુભ કે અશુભ? જાણો વાસ્તુ શું કહે છે

ગુજરાતમાં દારૂબંધી વચ્ચે ઐતિહાસિક છૂટછાટ

ફ્રિજ, વોશિંગ મશીન જેવા ઉપકરણોમાં કેમ 3 પિનવાળો પ્લગ હોય છે?

સોનું થયું વધારે મોંઘુ, ચાંદીની ચમક પણ સતત બીજા દિવસે વધી

5 વખતના વિશ્વ ચેસ ચેમ્પિયન વિશ્વનાથન આનંદનો આવો છે પરિવાર

બ્રેસ્ટ ઑગ્મેન્ટેશન શું છે?

શું સરકાર તમારી જમીન સંમતિ વિના લઈ શકે છે?

ભાગીદારી વ્યવસાયમાં પ્રવેશવાનું ટાળો, તમારું ઘર મહેમાનોથી ભરાઈ શકે છે

IT સેક્ટરમાં મોટી તેજીના સંકેત, આ ત્રણ શેર માટે મળ્યા Buy Signal

સોનામાં ₹1685 અને ચાંદીમાં ₹10,400 નો જોરદાર વધારો

ભારતીય રેલવેએ કર્યું કારનામું! હવે તો બ્રિટન, રશિયા અને ચીન પણ પાછળ

ગીઝર ચાલુ કરતા પહેલા આ ભૂલ ન કરતાં

ઉપરકોટ કિલ્લાના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ ? જાણો આખી વાર્તા

એક એવું રેલવે સ્ટેશન, જ્યાંથી દેશના દરેક ખૂણામાં સીધી ટ્રેન મળે છે

ATMમાં એક સમયે કેટલા લાખ રૂપિયા રાખી શકાય?

ભારતની સૌથી ધીમી ટ્રેન, છતાં દુનિયાભરના પ્રવાસીઓની પસંદ, જાણો નામ

આ 10 સ્ટોક આપશે 'અદભૂત રિટર્ન'! તમારી પાસે કયા શેર છે?

સ્માર્ટ ટીવીની પાવર લાઇટ પરથી જ ખબર પડી જશે TVનો ફોલ્ટ

આ શહેરોમાં યોજાશે ઈન્ટરનેશનલ કાઈટ ફેસ્ટિવલ

દેવાથી છુટકારો મેળવવા માટે આ ત્રણ સરળ રીતો તમને કોઈ નહીં જણાવે

BSNL લાવ્યું અત્યાર સુધીનો સૌથી સસ્તો પ્લાન, રોજ 5 રુપિયામાં મળશે 2GB

Jioનો ન્યૂ યર પ્લાન ! રુ 500માં 2GB ડેટા અને 12 OTTનું સબસ્ક્રિપ્શન

યાદશક્તિ વધારવા માટે તમારા આહારમાં સામેલ કરો આ સુપરફુડ્સ - Photos

ચાંદીના ભાવ કેમ આટલા વધી રહ્યા છે? કોણ ખરીદી રહ્યું છે આટલી બધી ચાંદી?

જો કોઈ બેંક નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરે તો શું કરવું જોઈએ?

મની પ્લાન્ટમાં સિક્કો મુકવાથી શું થાય છે? જાણો વાસ્તુનો આ ઉપાય

આ 6 કલાકારો 2026માં બોલિવૂડમાં એન્ટ્રી કરશે

2025ના અંતમાં આ 3 રાશિની કિસ્મત સોનાની જેમ ચમકશે

સૂતા પહેલા અનપ્લગ કરો આ 6 ગેજેટ્સ, બચાવશે હજારોનું વીજળીનું બિલ

સપ્તાહના પહેલા દિવસે જ ઘટ્યો સોનાનો ભાવ, ચાંદીનો ભાવ પણ ઘટ્યો

શું ટ્રાફિક પોલીસને કોઈને થપ્પડ મારવાનો અધિકાર છે?

42 વર્ષ અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર

આ સ્ટોકમાં કરી દો રોકાણ

વૈવાહિક જીવનમાં તણાવ આવી શકે છે, તમારા ખર્ચાઓ પર નિયંત્રણ રાખો

તમને જોઈને Dog કેમ ભસે છે? તમે નહીં જાણતા હોવ

આ '4 IPO' એ વર્ષ 2025 માં મજબૂત રિટર્ન આપ્યું

કયા દેશના લોકો સૌથી વધુ દારૂ પીવે છે? ભારત કયા નંબરે છે?

આ દિવસે ભૂલથી પણ સાવરણી ન ખરીદતા

અમદાવાદને મળશે નવું નજરાણું, બની રહ્યું છે 'રેલ કોચ રેસ્ટોરન્ટ'

દરરોજ 1 કલાક ગીઝર ચાલુ રાખશો તો કેટલુ વીજળી બિલ આવશે?

10,000mAh બેટરીવાળા 'સ્માર્ટફોન' જલ્દી જ માર્કેટમાં 'એન્ટ્રી' કરશે

વાસ્તુ દોષ દૂર કરવા માટે કરો આ ખાસ મંત્રોનો જાપ, જાણો તેના ફાયદા

રિચાર્જ મોંઘા થાય તે પહેલાં ખરીદો આ Jio પ્લાન,365 દિવસની ઝંઝટ ખતમ

મુકેશ અંબાણી લોકોને સસ્તામાં આપશે ગ્રીન અને ક્લીન એનર્જી..

આ 4 શેર રોકાણકારોને કરાવી શકે છે ડબલ નફો, એક્સપર્ટે આપી ખરીદવાની રાય

આ દેશમાં પાણી કરતાં પણ સસ્તું વેચાય છે 'પેટ્રોલ'!

દૂધ ગમે તેટલું પાતળું હોય, ચા બનશે એકદમ જાડી

શિયાળાનું સુપરફૂડ શક્કરિયા, જાણો તેના ફાયદા

Web Stories View more

ધુરંધર ફિલ્મના ડિરેક્ટરનો આવો છે પરિવાર

'બોર્ડર 2' ની અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર

T20 વર્લ્ડ કપ 2026 માં ટીમ ઈન્ડિયા ક્યારે અને કોની સામે ટકરાશે?

Stock Market: 1 શેર ઉપર '2 શેર' ફ્રી! ચોખાના બિઝનેસમાં જોડાયેલી અગ્રણી કંપનીએ રોકાણકારોને ભેટ આપી

ક્રિકેટ કરતા 10 ગણી વધુ છે ફૂટબોલ વર્લ્ડ કપ 2026 ની પ્રાઈઝ મની

ગીઝર ફાટતા પહેલા તમને દેખાશે આ 5 સંકેતો, જાણી લો

Latest News View more

જાહેરમાં ફટાકડા ફોડી નિયમનો ભંગ ઉદ્યોગપતિ વિરુદ્ધ નોંધાયો ગુનો

શિયાળામાં એડી ફાટી જાય તો ચિંતા કરશો નહીં, આ ઉપાયો ખૂબ ઉપયોગી થશે

Viral Video: ઈન્ટરનેટ પર છવાયો ટાઈ બાંધવાની સરળ રીત

ચાંદીનો બાદશાહ કોણ? દુનિયાના આ ટોપ-5 દેશ પાસે છે સૌથી વધારે ચાંદી

ટીમ ઈન્ડિયાએ સફળતાની નવી સ્ટોરી લખી

Latest Videos View more

જાહેરમાં ફટાકડા ફોડી નિયમનો ભંગ ઉદ્યોગપતિ વિરુદ્ધ નોંધાયો ગુનો

આગામી બે દિવસ બાદ ઠંડીમાં વધારો થવાની શક્યતા

તમારું સ્વાસ્થ્ય સારું રહેશે, નાણાકીય સ્થિતિ સુધરશે

ચાઈનીઝ દોરીના ઉત્પાદન મૂળ સુધી પહોંચેલી પોલીસ, જુઓ Video

સુરત ગોડાદરામાં ફર્નિચરના ગોડાઉનમાં ભીષણ આગ

ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટ માટે AMC નો એક્શન પ્લાન તૈયાર - જુઓ Video

હરિત ઊર્જાની દિશામાં ઐતિહાસિક પગલું, ગોરજમાં સૂર્યની શક્તિનો ઉપયોગ

મનસુખ વસાવા-ચૈતર વસાવાના સામ સામે આક્ષેપો, જુઓ Video

વડોદરામાં આંગણવાડી બહાર જ ગંદકી અને કચરાના ગંજ, દારૂની થેલીઓએ ખોલી પોલ

નીતિન પટેલે કહ્યું- કેટલાક ભાજપનો ખેસ પહેરીને સીધા હોદ્દા માંગે છે

ફોટો સ્ટોરી

રીલ્સ

વીડિયોઝ