हिन्दी English ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 Trends9
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી ચૂંટણી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

કાનુની સલાહ: શું છોકરીને આપવામાં આવેલા કરિયાવરને દહેજ માનવામાં આવશે?

દહેજ એટલે લગ્ન સમયે કન્યાના પરિવાર દ્વારા વરરાજાને આપવામાં આવેલી મિલકત. દહેજને ઉર્દૂમાં 'જહેઝ' કહેવામાં આવે છે. દહેજ પ્રથા એક સામાજિક દૂષણ છે. તેના માટે કાયદામાં ચોક્કસ સજાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.

| Updated on: Feb 22, 2025 | 11:03 AM
કરિયાવર એટલે લગ્ન સમયે છોકરીના માતાપિતા દ્વારા આપવામાં આવેલી મિલકત, ઘરેણાં, પૈસા અથવા અન્ય ભેટો. ભારતીય કાયદા મુજબ જો તે સ્વેચ્છાએ આપવામાં આવે અને લગ્ન માટે ફરજિયાત શરત ન હોય તો તેને દહેજ ગણવામાં આવશે નહીં. પરંતુ જો તે સામાજિક દબાણ, પરંપરા અથવા વરરાજાના પક્ષની માંગને કારણે આપવામાં આવે છે, તો તેને દહેજ ગણવામાં આવશે અને તેની સામે કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે.

કરિયાવર એટલે લગ્ન સમયે છોકરીના માતાપિતા દ્વારા આપવામાં આવેલી મિલકત, ઘરેણાં, પૈસા અથવા અન્ય ભેટો. ભારતીય કાયદા મુજબ જો તે સ્વેચ્છાએ આપવામાં આવે અને લગ્ન માટે ફરજિયાત શરત ન હોય તો તેને દહેજ ગણવામાં આવશે નહીં. પરંતુ જો તે સામાજિક દબાણ, પરંપરા અથવા વરરાજાના પક્ષની માંગને કારણે આપવામાં આવે છે, તો તેને દહેજ ગણવામાં આવશે અને તેની સામે કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે.

1 / 5
જો દહેજ સાબિત થાય તો કઈ કાનૂની કાર્યવાહી કરી શકાય?: દહેજ પ્રતિબંધ કાયદો 1961 કલમ 3 હેઠળ દહેજ લેવા કે આપવા બદલ 5 વર્ષ સુધીની સજા અને 15,000 રૂપિયા અથવા આપેલા દહેજની રકમ સુધીનો દંડ થઈ શકે છે. કલમ 4 હેઠળ દહેજ માંગવા બદલ 6 મહિનાથી 2 વર્ષ સુધીની જેલ અને 10,000 રૂપિયા સુધીનો દંડ થઈ શકે છે.

જો દહેજ સાબિત થાય તો કઈ કાનૂની કાર્યવાહી કરી શકાય?: દહેજ પ્રતિબંધ કાયદો 1961 કલમ 3 હેઠળ દહેજ લેવા કે આપવા બદલ 5 વર્ષ સુધીની સજા અને 15,000 રૂપિયા અથવા આપેલા દહેજની રકમ સુધીનો દંડ થઈ શકે છે. કલમ 4 હેઠળ દહેજ માંગવા બદલ 6 મહિનાથી 2 વર્ષ સુધીની જેલ અને 10,000 રૂપિયા સુધીનો દંડ થઈ શકે છે.

2 / 5
ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC) હેઠળ કાર્યવાહી: કલમ 498A- જો પતિ કે સાસરિયાં દહેજ માટે સ્ત્રીને ત્રાસ આપે છે તો 3 વર્ષ સુધીની સજા અને દંડ થઈ શકે છે. કલમ 304 B: જો લગ્નના 7 વર્ષની અંદર દહેજને કારણે પત્નીનું મૃત્યુ થાય તો સજા 7 વર્ષથી આજીવન કેદ સુધીની થઈ શકે છે. કલમ 406: જો દહેજના નામે છોકરીના ઘરેણાં અથવા મિલકત જપ્ત કરવામાં આવે તો 3 વર્ષ સુધીની સજા અને દંડ થઈ શકે છે. ઘરેલુ હિંસા અધિનિયમ 2005: જો કરિયાવરના નામે માનસિક કે શારીરિક ત્રાસ આપવામાં આવે છે તો મહિલા આ કાયદા હેઠળ સુરક્ષા, ભરણપોષણ અને વળતર માંગી શકે છે.

ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC) હેઠળ કાર્યવાહી: કલમ 498A- જો પતિ કે સાસરિયાં દહેજ માટે સ્ત્રીને ત્રાસ આપે છે તો 3 વર્ષ સુધીની સજા અને દંડ થઈ શકે છે. કલમ 304 B: જો લગ્નના 7 વર્ષની અંદર દહેજને કારણે પત્નીનું મૃત્યુ થાય તો સજા 7 વર્ષથી આજીવન કેદ સુધીની થઈ શકે છે. કલમ 406: જો દહેજના નામે છોકરીના ઘરેણાં અથવા મિલકત જપ્ત કરવામાં આવે તો 3 વર્ષ સુધીની સજા અને દંડ થઈ શકે છે. ઘરેલુ હિંસા અધિનિયમ 2005: જો કરિયાવરના નામે માનસિક કે શારીરિક ત્રાસ આપવામાં આવે છે તો મહિલા આ કાયદા હેઠળ સુરક્ષા, ભરણપોષણ અને વળતર માંગી શકે છે.

3 / 5
ફરિયાદ ક્યાં કરવી?: તમે નજીકના પોલીસ સ્ટેશન જઈને ફરિયાદ નોંધાવી શકો છો. તમે મહિલા હેલ્પલાઇન નંબર 181 પર કૉલ કરી શકો છો. તમે મહિલા આયોગ અથવા દહેજ પ્રતિબંધ અધિકારીનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે કોર્ટમાં ખાનગી ફરિયાદ દાખલ કરી શકો છો.

ફરિયાદ ક્યાં કરવી?: તમે નજીકના પોલીસ સ્ટેશન જઈને ફરિયાદ નોંધાવી શકો છો. તમે મહિલા હેલ્પલાઇન નંબર 181 પર કૉલ કરી શકો છો. તમે મહિલા આયોગ અથવા દહેજ પ્રતિબંધ અધિકારીનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે કોર્ટમાં ખાનગી ફરિયાદ દાખલ કરી શકો છો.

4 / 5
મહત્વપૂર્ણ બાબતો: જો કરિયાવર સ્વેચ્છાએ આપવામાં આવે તો તેને દહેજ ગણવામાં આવશે નહીં. પરંતુ જો તે વરરાજાના પરિવારના કોઈપણ દબાણ, પરંપરા, રિવાજ અથવા માંગણીને કારણે આપવામાં આવે છે તો તેને 'દહેજ' ગણવામાં આવશે અને તેની સામે કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે. દહેજ આપવું અને લેવું બંને ગુના છે અને બંને પક્ષો સામે કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે. (Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)

મહત્વપૂર્ણ બાબતો: જો કરિયાવર સ્વેચ્છાએ આપવામાં આવે તો તેને દહેજ ગણવામાં આવશે નહીં. પરંતુ જો તે વરરાજાના પરિવારના કોઈપણ દબાણ, પરંપરા, રિવાજ અથવા માંગણીને કારણે આપવામાં આવે છે તો તેને 'દહેજ' ગણવામાં આવશે અને તેની સામે કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે. દહેજ આપવું અને લેવું બંને ગુના છે અને બંને પક્ષો સામે કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે. (Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)

5 / 5

ભારતની સુપ્રીમ કોર્ટ 28 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ અસ્તિત્વમાં આવી હતી. ભારતના સુપ્રીમ કોર્ટની સ્થાપના ભારત અને પ્રિવેપ્સ કાઉન્સિલની ફેડરલ કોર્ટને મર્જ કરીને કરવામાં આવી હતી. ત્યારે સુપ્રીમ કોર્ટને લગતા સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

કામની વાતજનરલ નોલેજલાઈફ સ્ટાઈલ જીવનશૈલીલીગલ એડવાઈઝવેડિંગસુપ્રીમ કોર્ટ
Follow Us:
Web Stories View more
આજનું રાશિફળ તારીખ : 25-03-2025
આજનું રાશિફળ તારીખ : 25-03-2025
IPL વચ્ચે ખુશખબર, આથિયા શેટ્ટી માતા બની, નાની પરીને આપ્યો જન્મ
IPL વચ્ચે ખુશખબર, આથિયા શેટ્ટી માતા બની, નાની પરીને આપ્યો જન્મ
અત્યાર સુધીમાં કેટલા ઓટો-રિક્ષા ચાલકના પુત્રોએ IPLમાં નામના મેળવી છે?
અત્યાર સુધીમાં કેટલા ઓટો-રિક્ષા ચાલકના પુત્રોએ IPLમાં નામના મેળવી છે?
Jioનું સૌથી સસ્તું રિચાર્જ, માત્ર 11 રૂપિયામાં મળી રહ્યો છે મોટો લાભ
Jioનું સૌથી સસ્તું રિચાર્જ, માત્ર 11 રૂપિયામાં મળી રહ્યો છે મોટો લાભ
આ 5 ભૂલ તમારા હાડકાંને કરી દેશે પોલા,યુવાનીમાં આવી જશે ઘડપણ
આ 5 ભૂલ તમારા હાડકાંને કરી દેશે પોલા,યુવાનીમાં આવી જશે ઘડપણ
હરભજન સિંહ પર IPLમાંથી પ્રતિબંધ મુકવાની માંગ ઉઠી
હરભજન સિંહ પર IPLમાંથી પ્રતિબંધ મુકવાની માંગ ઉઠી
Latest Videos View more
મોરારી બાપુએ સુનિતા વિલિયમ્સની કરી પ્રશંસા, જુઓ Video
મોરારી બાપુએ સુનિતા વિલિયમ્સની કરી પ્રશંસા, જુઓ Video
NEET રજીસ્ટ્રેશનની તારીખ લંબાવવા વાલીઓએ NTA સમક્ષ કરી માગ
NEET રજીસ્ટ્રેશનની તારીખ લંબાવવા વાલીઓએ NTA સમક્ષ કરી માગ
ધોરાજીમાં કાચા રસ્તે ડાયવર્ઝન અપાતા વાહનચાલકો થયા પારાવાર પરેશાન
ધોરાજીમાં કાચા રસ્તે ડાયવર્ઝન અપાતા વાહનચાલકો થયા પારાવાર પરેશાન
બોડેલીમાં બનશે ગુજરાતનો સૌપ્રથમ રબર ડેમ, ખેડૂતોને સમસ્યાનો આવશે અંત
બોડેલીમાં બનશે ગુજરાતનો સૌપ્રથમ રબર ડેમ, ખેડૂતોને સમસ્યાનો આવશે અંત
અમદાવાદ ઍરપોર્ટ પરથી ઝડપાયુ ₹2.76 કરોડની કિંમતનું દાણચોરીનું સોનુ
અમદાવાદ ઍરપોર્ટ પરથી ઝડપાયુ ₹2.76 કરોડની કિંમતનું દાણચોરીનું સોનુ
ગુજરાતમાં RSSનો વધ્યો વ્યાપ, રોજ મળતી શાખામાં થયો નોંધપાત્ર વધારો
ગુજરાતમાં RSSનો વધ્યો વ્યાપ, રોજ મળતી શાખામાં થયો નોંધપાત્ર વધારો
શંકરાચાર્ય સદાનંદ સરસ્વતીએ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ અંગે ટિપ્પણીને વખોડી
શંકરાચાર્ય સદાનંદ સરસ્વતીએ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ અંગે ટિપ્પણીને વખોડી
સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયના વધુ એક સાહિત્યએ સર્જ્યો વિવાદ
સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયના વધુ એક સાહિત્યએ સર્જ્યો વિવાદ
ગીરના રિસોર્ટમાં ઝડપાયો જુગારનો મોટો અડ્ડો, 55 શખ્સો ઝડપાયા
ગીરના રિસોર્ટમાં ઝડપાયો જુગારનો મોટો અડ્ડો, 55 શખ્સો ઝડપાયા
ગુજરાતમાં કાળઝાળ ગરમી, 43 ડિગ્રીથી વધુ તાપમાનની આગાહી
ગુજરાતમાં કાળઝાળ ગરમી, 43 ડિગ્રીથી વધુ તાપમાનની આગાહી
g clip-path="url(#clip0_868_265)">