हिन्दी English ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 Trends9
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

History of city name : પ્રભાસ-પાટણના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ, જાણો સમસ્ત વાર્તા

પ્રભાસ પાટણ, જેને સંક્ષિપ્તમાં પ્રભાસ પણ કહેવામાં આવે છે, તેના નામનું મૂળ "પ્રભાસ" શબ્દ છે, જે સંસ્કૃતમાં "પ્રકાશ" અથવા "પ્રભા" માટે વપરાય છે. અહીં "પાટણ"નો અર્થ છે નગર અથવા વસાહત. આ શહેરનું નામ કદાચ તેના ધાર્મિક અને ઐતિહાસિક મહત્વને કારણે પડ્યું હશે.

| Updated on: Jun 05, 2025 | 11:13 AM
પ્રભાસ પાટણ એ ભારતના અતિપ્રાચીન તીર્થસ્થાનોમાંનું એક ગણાય છે. દેવી-દેવતાઓ અને ઋષિ મુનિઓના કથાઓમાં પ્રભાસનો અનેક વખત ઉલ્લેખ થયો છે. અહીં હિન્દુ ધર્મના ત્રણ મુખ્ય દેવતાઓ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ, ત્રણેયના દર્શન થતાં હોય તેવી માન્યતા પણ છે.

પ્રભાસ પાટણ એ ભારતના અતિપ્રાચીન તીર્થસ્થાનોમાંનું એક ગણાય છે. દેવી-દેવતાઓ અને ઋષિ મુનિઓના કથાઓમાં પ્રભાસનો અનેક વખત ઉલ્લેખ થયો છે. અહીં હિન્દુ ધર્મના ત્રણ મુખ્ય દેવતાઓ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ, ત્રણેયના દર્શન થતાં હોય તેવી માન્યતા પણ છે.

1 / 9
પ્રભાસ પાટણનું સૌથી મોટું ઐતિહાસિક અને ધાર્મિક મહત્વ સોમનાથ મહાદેવના પ્રાચીન અને પવિત્ર મંદિરને કારણે છે.એવું માનવામાં આવે છે કે સોમનાથ મંદિર અહીં પુરાણો સમયથી છે, અને તેનું નિર્માણ ચંદ્રદેવે કર્યું હતું.

પ્રભાસ પાટણનું સૌથી મોટું ઐતિહાસિક અને ધાર્મિક મહત્વ સોમનાથ મહાદેવના પ્રાચીન અને પવિત્ર મંદિરને કારણે છે.એવું માનવામાં આવે છે કે સોમનાથ મંદિર અહીં પુરાણો સમયથી છે, અને તેનું નિર્માણ ચંદ્રદેવે કર્યું હતું.

2 / 9
સોમનાથ મંદિરને વારંવાર વિધ્વંસ તથા પુનર્નિર્માણનો સામનો કરવો પડ્યો છે. મહંમદ ગઝનીએ 1025 સાલમાં આ મંદિર પર હુમલો કરી તેને લૂંટ્યું અને તોડ્યું. ત્યારબાદ આ મંદિરે અન્ય મુઘલ શાસકો અને મુસ્લિમ આક્રમણકારોથી પણ નુકસાન થયેલું.

સોમનાથ મંદિરને વારંવાર વિધ્વંસ તથા પુનર્નિર્માણનો સામનો કરવો પડ્યો છે. મહંમદ ગઝનીએ 1025 સાલમાં આ મંદિર પર હુમલો કરી તેને લૂંટ્યું અને તોડ્યું. ત્યારબાદ આ મંદિરે અન્ય મુઘલ શાસકો અને મુસ્લિમ આક્રમણકારોથી પણ નુકસાન થયેલું.

3 / 9
એવું કહેવાય છે કે મહાભારત યુદ્ધ પછી શ્રીકૃષ્ણે દ્વારકા છોડીને પ્રભાસ પાટણમાં વસવાટ કર્યો હતો. અહીં જરુ નામના શિકારી દ્વારા શ્રીકૃષ્ણને વાગેલા બાણની ઘટનાને કારણે પ્રભાસ પાટણ ધાર્મિક અને ઐતિહાસિક રૂપે વધુ પાવન માનવામાં આવે છે.

એવું કહેવાય છે કે મહાભારત યુદ્ધ પછી શ્રીકૃષ્ણે દ્વારકા છોડીને પ્રભાસ પાટણમાં વસવાટ કર્યો હતો. અહીં જરુ નામના શિકારી દ્વારા શ્રીકૃષ્ણને વાગેલા બાણની ઘટનાને કારણે પ્રભાસ પાટણ ધાર્મિક અને ઐતિહાસિક રૂપે વધુ પાવન માનવામાં આવે છે.

4 / 9
ગુજરાત રાજ્યના ગીર સોમનાથ જિલ્લામાં આવેલું પ્રભાસ પાટણ, જેને સોમનાથ પાટણ અથવા ઐતિહાસિક રીતે દેવ પાટણ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, વેરાવળથી આશરે 7 કિલોમીટર દૂર સ્થિત છે. આ શહેર ભગવાન શિવના 12 પવિત્ર જ્યોતિર્લિંગમાનું એક પૂજનીય એવા સોમનાથ મંદિર માટે પ્રસિદ્ધ છે.

ગુજરાત રાજ્યના ગીર સોમનાથ જિલ્લામાં આવેલું પ્રભાસ પાટણ, જેને સોમનાથ પાટણ અથવા ઐતિહાસિક રીતે દેવ પાટણ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, વેરાવળથી આશરે 7 કિલોમીટર દૂર સ્થિત છે. આ શહેર ભગવાન શિવના 12 પવિત્ર જ્યોતિર્લિંગમાનું એક પૂજનીય એવા સોમનાથ મંદિર માટે પ્રસિદ્ધ છે.

5 / 9
જૂનાગઢ દરવાજો સોમનાથ શહેરનો મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર છે, જ્યાંથી વેરાવળ તરફથી આવતા યાત્રીઓ પ્રભાસ પાટણમાં પ્રવેશ આ દરવાજેથી કરે છે. આ દરવાજો ઐતિહાસિક દૃષ્ટિએ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે અને તેમાં ત્રણ અલગ અલગ પ્રવેશદ્વાર છે. તેની દિવાલો પર કરેલા નકશીકામ અને કોતરણીથી તેનું કલાત્મક મહત્વ પણ સ્પષ્ટ થાય છે. ઇતિહાસ મુજબ મહમદ ગઝનીએ આ દરવાજો તોડી શહેરમાં પ્રવેશ કર્યો હતો.

જૂનાગઢ દરવાજો સોમનાથ શહેરનો મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર છે, જ્યાંથી વેરાવળ તરફથી આવતા યાત્રીઓ પ્રભાસ પાટણમાં પ્રવેશ આ દરવાજેથી કરે છે. આ દરવાજો ઐતિહાસિક દૃષ્ટિએ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે અને તેમાં ત્રણ અલગ અલગ પ્રવેશદ્વાર છે. તેની દિવાલો પર કરેલા નકશીકામ અને કોતરણીથી તેનું કલાત્મક મહત્વ પણ સ્પષ્ટ થાય છે. ઇતિહાસ મુજબ મહમદ ગઝનીએ આ દરવાજો તોડી શહેરમાં પ્રવેશ કર્યો હતો.

6 / 9
પ્રભાસ પાટણ ગુજરાતના ગિર-સોમનાથ જિલ્લામાં આવેલું છે. ભારતીય સ્વાતંત્ર્ય પછી સોમનાથ મંદિરનું પુન:નિર્માણ કરાયું અને તેની શરૂઆત સરદાર પટેલે કરી હતી. આજે પ્રભાસ પાટણ હિન્દુ ધર્મના અગત્યના તીર્થ સ્થળો પૈકીનું એક છે.

પ્રભાસ પાટણ ગુજરાતના ગિર-સોમનાથ જિલ્લામાં આવેલું છે. ભારતીય સ્વાતંત્ર્ય પછી સોમનાથ મંદિરનું પુન:નિર્માણ કરાયું અને તેની શરૂઆત સરદાર પટેલે કરી હતી. આજે પ્રભાસ પાટણ હિન્દુ ધર્મના અગત્યના તીર્થ સ્થળો પૈકીનું એક છે.

7 / 9
પ્રભાસ પાટણે સાહિત્ય, વિજ્ઞાન, ભક્તિ અને ધાર્મિક ચિંતનના ક્ષેત્રોમાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપ્યું છે. અહીંના તીર્થ,સાધુ-સંતો અને મંદિરોને કારણે આ સ્થળ આધ્યાત્મિક ઊર્જાનું કેન્દ્ર છે.

પ્રભાસ પાટણે સાહિત્ય, વિજ્ઞાન, ભક્તિ અને ધાર્મિક ચિંતનના ક્ષેત્રોમાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપ્યું છે. અહીંના તીર્થ,સાધુ-સંતો અને મંદિરોને કારણે આ સ્થળ આધ્યાત્મિક ઊર્જાનું કેન્દ્ર છે.

8 / 9
( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.)

( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.)

9 / 9

Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો

ઈતિહાસગુજરાતજનરલ નોલેજસોમનાથ મંદિર
Follow Us:
Web Stories View more
કેટલી સ્પીડ પર Aeroplane ટેકઓફ કરે છે ?
કેટલી સ્પીડ પર Aeroplane ટેકઓફ કરે છે ?
Food Colour થી શું સમસ્યાઓ થઈ શકે છે?
Food Colour થી શું સમસ્યાઓ થઈ શકે છે?
57 વર્ષની ઉંમરે બીજી વખત લગ્ન કરનાર આશિષ વિદ્યાર્થીનો આવો છે પરિવાર
57 વર્ષની ઉંમરે બીજી વખત લગ્ન કરનાર આશિષ વિદ્યાર્થીનો આવો છે પરિવાર
વસ્તી ગણતરી 2027: આ 6 સવાલો માટે થઈ જજો તૈયાર!
વસ્તી ગણતરી 2027: આ 6 સવાલો માટે થઈ જજો તૈયાર!
તમારી ઉંમર પ્રમાણે તમારે રોજ કેટલું ચાલવું?
તમારી ઉંમર પ્રમાણે તમારે રોજ કેટલું ચાલવું?
કેલ્શિયમની ખામી દૂર થશે, રોજ ખાવાનું ચાલુ કરો આ વસ્તુઓ
કેલ્શિયમની ખામી દૂર થશે, રોજ ખાવાનું ચાલુ કરો આ વસ્તુઓ
g clip-path="url(#clip0_868_265)">