हिन्दी English News9 ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 TV9-UP
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

History of city name : સંતરામ મંદિરના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ, જાણો સમસ્ત વાર્તા

સંતરામ મંદિરનું નામકરણ અને ઈતિહાસ અત્યંત રસપ્રદ અને ભક્તિભાવથી ભરેલું છે. આ મંદિર ગુજરાતના નડીયાદ શહેરમાં આવેલું છે અને તે શ્રી સંતરામ મહારાજના આધ્યાત્મિક કાર્યસ્થળ અને નિર્વાણ સ્થળ તરીકે જાણીતું છે.

| Updated on: Jun 09, 2025 | 2:19 PM
Share
"સંત" અર્થાત્ આધ્યાત્મિક માર્ગે ચાલનારા ભક્તગણ, "રામ" અર્થાત્ પરમાત્માનું સ્વરૂપ. એટલે કે "સંતરામ" એ એવા પરમાત્મા છે, જેમણે સંતરૂપે ભક્તિ, સેવા અને જ્ઞાનનો માર્ગ બતાવ્યો. સંતરામ મહારાજ પોતે ભગવાનનું અવતાર સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે જેમણે પોતાના જીવનથી લોકોમાં ધર્મ અને કરુણા ફેલાવી.

"સંત" અર્થાત્ આધ્યાત્મિક માર્ગે ચાલનારા ભક્તગણ, "રામ" અર્થાત્ પરમાત્માનું સ્વરૂપ. એટલે કે "સંતરામ" એ એવા પરમાત્મા છે, જેમણે સંતરૂપે ભક્તિ, સેવા અને જ્ઞાનનો માર્ગ બતાવ્યો. સંતરામ મહારાજ પોતે ભગવાનનું અવતાર સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે જેમણે પોતાના જીવનથી લોકોમાં ધર્મ અને કરુણા ફેલાવી.

1 / 8
નડીઆદ શહેરમાં આવેલા સંતરામ મંદિરને ગુજરાતના પ્રસિદ્ધ અવધૂત સંત સંતરામ મહારાજ સાથે જોડવામાં આવે છે. અહીં કોઈ પરંપરાગત દેવી-દેવતાની પ્રતિમાઓ સ્થાન પામેલી નથી. મંદિરમાં સંતરામ મહારાજની સમાધિ આવેલ છે અને ત્યાં સતત પ્રગટેલી અખંડ જ્યોત ભક્તો માટે શ્રદ્ધાનો મુખ્ય કેન્દ્રબિંદુ બની છે.

નડીઆદ શહેરમાં આવેલા સંતરામ મંદિરને ગુજરાતના પ્રસિદ્ધ અવધૂત સંત સંતરામ મહારાજ સાથે જોડવામાં આવે છે. અહીં કોઈ પરંપરાગત દેવી-દેવતાની પ્રતિમાઓ સ્થાન પામેલી નથી. મંદિરમાં સંતરામ મહારાજની સમાધિ આવેલ છે અને ત્યાં સતત પ્રગટેલી અખંડ જ્યોત ભક્તો માટે શ્રદ્ધાનો મુખ્ય કેન્દ્રબિંદુ બની છે.

2 / 8
સંતરામ મહારાજ એક અવધૂત પરમહંસ સંત હતા. તેઓએ જીવનભર નિર્વિકાર જીવન જીવી, કોઈપણ જાતનું વૈભવ સ્વીકાર્યું નહિ. મહારાજ નડીયાદ આવ્યા ત્યારે લોકકલ્યાણની ભાવના સાથે લોકોમાં નૈતિકતા, ભક્તિ અને સેવાભાવ વિકસાવવાનો સંદેશ આપ્યો.તેઓએ જાતિ-પાતિના ભેદને ત્યજી, સર્વ જનમાટે આશ્રય આપી સાધનાનો માર્ગ બતાવ્યો.

સંતરામ મહારાજ એક અવધૂત પરમહંસ સંત હતા. તેઓએ જીવનભર નિર્વિકાર જીવન જીવી, કોઈપણ જાતનું વૈભવ સ્વીકાર્યું નહિ. મહારાજ નડીયાદ આવ્યા ત્યારે લોકકલ્યાણની ભાવના સાથે લોકોમાં નૈતિકતા, ભક્તિ અને સેવાભાવ વિકસાવવાનો સંદેશ આપ્યો.તેઓએ જાતિ-પાતિના ભેદને ત્યજી, સર્વ જનમાટે આશ્રય આપી સાધનાનો માર્ગ બતાવ્યો.

3 / 8
માન્યતા મુજબ તેઓ પૃથ્વી પર કેટલાય સ્થળોએ ફર્યા બાદ અંતે નડીયાદમાં નિવાસ કર્યો. તેઓએ નડીયાદના લોકોના દુઃખ દૂર કર્યા, રોગોથી મુક્તિ આપી અને ધાર્મિક માર્ગે દોર્યા. તેમના સાધુ સમૂહે તેમના જીવનકાળ દરમિયાન અનેક સેવાકાર્યો શરૂ કર્યા જેમ કે અનાથાલય, ધર્મશાળા, પાઠશાળા, અને ભોજનાલય.

માન્યતા મુજબ તેઓ પૃથ્વી પર કેટલાય સ્થળોએ ફર્યા બાદ અંતે નડીયાદમાં નિવાસ કર્યો. તેઓએ નડીયાદના લોકોના દુઃખ દૂર કર્યા, રોગોથી મુક્તિ આપી અને ધાર્મિક માર્ગે દોર્યા. તેમના સાધુ સમૂહે તેમના જીવનકાળ દરમિયાન અનેક સેવાકાર્યો શરૂ કર્યા જેમ કે અનાથાલય, ધર્મશાળા, પાઠશાળા, અને ભોજનાલય.

4 / 8
સંતરામ મંદિર જરૂરીયાતમંદ લોકોને સહાય પહોંચાડવા તેમજ સમાજહિતના વિવિધ કાર્યો માટે ઓળખાય છે. મંદિરના ટ્રસ્ટ દ્વારા ફિઝિયોથેરાપી કેન્દ્ર, નેત્ર ચિકિત્સા સેવા તેમજ અન્ય અનેક સેવાભાવી પ્રવૃત્તિઓ હંમેશા પ્રવાહમાં રહે છે. આ મંદિર માત્ર ધર્મસ્થાન જ નહીં, પણ વિવિધ સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો અને સમાજકલ્યાણ કાર્યોથી પણ સક્રિય ભૂમિકા ભજવે છે. ગુજરાતમાં વડોદરા, કરમસદ, ઉમરેઠ, કોયલી, રધુ, પાચેગામ, પાદરા, સોજિત્રા, ચકલાસી, વરદ અને કાલસર જેવી અનેક જગ્યાઓએ પણ સંતરામ મહારાજના મંદિરો આવેલા છે, જે લોકસેવાનું કાર્ય કરી રહ્યા છે.

સંતરામ મંદિર જરૂરીયાતમંદ લોકોને સહાય પહોંચાડવા તેમજ સમાજહિતના વિવિધ કાર્યો માટે ઓળખાય છે. મંદિરના ટ્રસ્ટ દ્વારા ફિઝિયોથેરાપી કેન્દ્ર, નેત્ર ચિકિત્સા સેવા તેમજ અન્ય અનેક સેવાભાવી પ્રવૃત્તિઓ હંમેશા પ્રવાહમાં રહે છે. આ મંદિર માત્ર ધર્મસ્થાન જ નહીં, પણ વિવિધ સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો અને સમાજકલ્યાણ કાર્યોથી પણ સક્રિય ભૂમિકા ભજવે છે. ગુજરાતમાં વડોદરા, કરમસદ, ઉમરેઠ, કોયલી, રધુ, પાચેગામ, પાદરા, સોજિત્રા, ચકલાસી, વરદ અને કાલસર જેવી અનેક જગ્યાઓએ પણ સંતરામ મહારાજના મંદિરો આવેલા છે, જે લોકસેવાનું કાર્ય કરી રહ્યા છે.

5 / 8
મહા સુદ પૂર્ણિમાના દિવસે, જે સંતરામ મહારાજના નિર્વાણ દિન તરીકે ઓળખાય છે, તે સમયે મંદિર પ્રાંગણમાં દર વર્ષે મોટો મેળો ભરાય છે. તે ઉપરાંત, પોષ મહિનાની પૂર્ણિમાને લોકો પોતાના બાળકોને બોલવાની શક્તિ મળે તેવી શુભેચ્છા સાથે માનતા રૂપે બોર ઉછાળે છે.

મહા સુદ પૂર્ણિમાના દિવસે, જે સંતરામ મહારાજના નિર્વાણ દિન તરીકે ઓળખાય છે, તે સમયે મંદિર પ્રાંગણમાં દર વર્ષે મોટો મેળો ભરાય છે. તે ઉપરાંત, પોષ મહિનાની પૂર્ણિમાને લોકો પોતાના બાળકોને બોલવાની શક્તિ મળે તેવી શુભેચ્છા સાથે માનતા રૂપે બોર ઉછાળે છે.

6 / 8
સંવત્ 1993માં, ભારતીય પ્રધાનમંત્રી પી.વી. નરસિંહ રાવએ કોમી એકતાને પ્રોત્સાહન આપનાર કાર્ય માટે સંતરામ મંદિરના મહંત શ્રી નારાયણદાસ મહારાજને કબીર પુરસ્કારથી સન્માનિત કર્યા હતા.

સંવત્ 1993માં, ભારતીય પ્રધાનમંત્રી પી.વી. નરસિંહ રાવએ કોમી એકતાને પ્રોત્સાહન આપનાર કાર્ય માટે સંતરામ મંદિરના મહંત શ્રી નારાયણદાસ મહારાજને કબીર પુરસ્કારથી સન્માનિત કર્યા હતા.

7 / 8
સંતરામ મંદિર એ માત્ર ભક્તિનું કેન્દ્ર નથી પણ એક સેવા અને આધ્યાત્મિકતાનું જીવંત ઉદાહરણ છે.સંતરામ મંદિરના નામમાં દર્શનશક્તિ અને ઇતિહાસ આજે પણ ભક્તોમાં શ્રદ્ધા જગાવે છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.)

સંતરામ મંદિર એ માત્ર ભક્તિનું કેન્દ્ર નથી પણ એક સેવા અને આધ્યાત્મિકતાનું જીવંત ઉદાહરણ છે.સંતરામ મંદિરના નામમાં દર્શનશક્તિ અને ઇતિહાસ આજે પણ ભક્તોમાં શ્રદ્ધા જગાવે છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.)

8 / 8

Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

ઈતિહાસગુજરાતજનરલ નોલેજ
Web Stories View more
દુનિયાનો સૌથી ખારો સમુદ્ર કયો છે?
દુનિયાનો સૌથી ખારો સમુદ્ર કયો છે?
2462 દિવસ પછી વિરાટ કોહલી સાથે આ શું થઇ ગયું?
2462 દિવસ પછી વિરાટ કોહલી સાથે આ શું થઇ ગયું?
એક્ટિંગ છોડી બિઝનેસવુમન બનેલી અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર
એક્ટિંગ છોડી બિઝનેસવુમન બનેલી અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર
કોફી પ્રેમીઓ, ધ્યાન રાખો! Coffee સાથે આ 5 વસ્તુઓ ખાવાનું આજથી જ કરો બંધ, નહીતર હેલ્થ બગડી શકે છે
કોફી પ્રેમીઓ, ધ્યાન રાખો! Coffee સાથે આ 5 વસ્તુઓ ખાવાનું આજથી જ કરો બંધ, નહીતર હેલ્થ બગડી શકે છે
HDFC Bank માંથી 60 લાખની લોન લેવા કેટલો પગાર જોઈએ ?
HDFC Bank માંથી 60 લાખની લોન લેવા કેટલો પગાર જોઈએ ?
વિરાટ કોહલીએ સતત ત્રણ સદી ફટકારી, અનેક રેકોર્ડ તોડ્યા
વિરાટ કોહલીએ સતત ત્રણ સદી ફટકારી, અનેક રેકોર્ડ તોડ્યા
Latest Videos View more
આ રાશિના જાતકોનું સ્વપ્ન વાસ્તિવકમાં ફેરવાઇ જશે, બેરોજગારને નોકરી મળશે
આ રાશિના જાતકોનું સ્વપ્ન વાસ્તિવકમાં ફેરવાઇ જશે, બેરોજગારને નોકરી મળશે
ગુજરાતમાં કડકડતી ઠંડી સાથે કમોસમી વરસાદની આગાહી
ગુજરાતમાં કડકડતી ઠંડી સાથે કમોસમી વરસાદની આગાહી
અમદાવાદનો સૌથી વ્યસ્ત સુભાષ બ્રિજ 5 દિવસ માટે બંધ
અમદાવાદનો સૌથી વ્યસ્ત સુભાષ બ્રિજ 5 દિવસ માટે બંધ
પાલનપુરમાં જાહેર માર્ગ પર લારી-ગલ્લા ધારક, પાથરણાવાળાઓનો અડીંગો !
પાલનપુરમાં જાહેર માર્ગ પર લારી-ગલ્લા ધારક, પાથરણાવાળાઓનો અડીંગો !
રાજકોટમાં પેંડા ગેંગને હથિયાર આપનારની ધરપકડ
રાજકોટમાં પેંડા ગેંગને હથિયાર આપનારની ધરપકડ
અંબાલાલ પટેલે આ તારીખ બાદ કમોસમી વરસાદની આગાહી કરી
અંબાલાલ પટેલે આ તારીખ બાદ કમોસમી વરસાદની આગાહી કરી
આ રાશિના જાતકોને નાણાકીય મુશ્કેલીઓમાંથી મુક્તિ મળશે, જુઓ Video
આ રાશિના જાતકોને નાણાકીય મુશ્કેલીઓમાંથી મુક્તિ મળશે, જુઓ Video
તલાટી મંત્રીઓની, રખડતા શ્વાન પકડવાની કામગીરીનો અમલ નહીં કરવાની ચીમકી
તલાટી મંત્રીઓની, રખડતા શ્વાન પકડવાની કામગીરીનો અમલ નહીં કરવાની ચીમકી
ઈન્ડિગોની ફ્લાઈટ મોડી પડતા-રદ થતા મુસાફરોએ મચાવ્યો હોબાળો
ઈન્ડિગોની ફ્લાઈટ મોડી પડતા-રદ થતા મુસાફરોએ મચાવ્યો હોબાળો
તથ્ય પટેલની 'સાપરાધ મનુષ્યવધ' કલમ દૂર કરવાની અરજી કોર્ટે ફગાવી
તથ્ય પટેલની 'સાપરાધ મનુષ્યવધ' કલમ દૂર કરવાની અરજી કોર્ટે ફગાવી
g clip-path="url(#clip0_868_265)">