જો તમે પશુપાલનનો વ્યવસાય કરો છો તો તમારે કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ. હવે લોકો માત્ર ગામડાઓમાં જ નહિ પરંતુ શહેરોમાં પણ ડેરીનો વ્યવસાય કરે છે. પશુપાલનના વ્યવસાયમાં પશુઓના સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે, નહીં તો તમને નુકસાન થઈ શકે છે. ત્યારે ખાસ કરીને શિયાળામાં પશુઓનું વધારે ધ્યાન રાખવું જોઈએ. આથી જો તમે પણ ગાય-ભેંસનું દૂધ ઉત્પાદન વધારવા માંગો છો તો આ ચારો તેમના માટે સૌથી બેસ્ટ છે.
ઠંડીના દિવસોમાં, મૂળ પ્રાણીઓને સામાન્ય રીતે 8 થી 10 કિલો ખોરાકની જરૂર પડે છે.આ માટે શિયાળામાં પશુઓને લીલા ચારા તરીકે નેપિયર ચારો ખવડાવો.
તમને જણાવી દઈએ કે શેરડી જેવું દેખાતું સુપર નેપિયર ગ્રાસ એક એવું ઘાસ છે જે મૂળ થાઈલેન્ડમાં ઉગે છે. આ ઘાસ પશુઓને ખવડાવવાથી દૂધ ઉત્પાદનમાં નોંધપાત્ર વધારો થાય છે અને પશુઓનું આરોગ્ય પણ સારું રહે છે.
જોકે નેપિયરની ખેતી ઘણા સમયથી ભારતમાં પણ થાય છે અને તેની ખેતી માટેનો શ્રેષ્ઠ સમય માર્ચ મહિનો છે. પરંતુ તમે તેને ડિસેમ્બરમાં પણ વાવી શકો છો. નેપિયરની શેરડીની જેમ જ વાવણી કરવામાં આવે છે.
નેપિયર 50 દિવસમાં લણણી માટે તૈયાર છે. આથી આ નેપિયર ઘાસને કાપીને તેને સૂકા ઘાસ સાથે ગાય-ભેંસને ખવડાવવાથી ફાયદો થાય છે.
આ સિવાય બરસીમ ઘાસને સ્ટ્રો ઘાસ (સૂકા ચારા) સાથે ભેળવીને ખાવડાવવાથી ફાયદો થાય છે. 3 કિલો સ્ટ્રો સાથે 1.5 કિલો બરસીમ ઘાસ ભેળવીને ખવડાવવું વધુ સારું રહેશે.
ગાય અને ભેંસનું દૂધ વધારવા માટે તમારે 200 થી 300 ગ્રામ સરસવનું તેલ, 250 ગ્રામ ઘઉંનો લોટ લેવો અને બંનેને મિક્સ કરવું. પછી પ્રાણીને ચારો અને પાણી મળી જાય પછી સાંજે તેને ખવડાવો.
તેમજ અનાજમાં ઘઉંના ફાળા, ગુવાર, કપાસના બીજ, ચણા ખવડાવવાથી પણ પ્રાણીઓને ફાયદો થાય છે. કપાસના બીજ પ્રાણીઓને ખવડાવવા માટે, પહેલા તેને આખી રાત પાણીમાં પલાળી રાખો. આ પછી, સવારે પાણી બદલો, નવશેકું પાણી લો અને તેને ઉકાળો. પછી તેને દિવસમાં બે વાર પ્રાણીઓને આપો. આમ કરવાથી પશુંને પુરતુ પોષણ પણ મળશે અને પશુ સારુ દૂધ પણ આપશે