हिन्दी English ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 Trends9
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

કાનુની સવાલ : લગ્નના કેટલા સમય બાદ પતિ કે પત્ની છુટાછેડા માંગી શકે ? જાણો

અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે કહ્યું કે, જો એક જીવનસાથી દ્વારા બીજા સામે ફોજદારી કેસ દાખલ કર્યા પછી, પક્ષકારો પરસ્પર સંમતિથી છૂટાછેડા માટે કોર્ટનો સંપર્ક કરે છે, તો હિન્દુ લગ્ન અધિનિયમ, 1955ની કલમ 14(1) ની જોગવાઈનો ઉપયોગ કરીને છૂટાછેડાને મંજૂરી આપવી જોઈએ.

| Updated on: Jun 05, 2025 | 10:55 AM
હિન્દુ લગ્ન અધિનિયમની કલમ 13-બી પરસ્પર સંમતિથી છૂટાછેડાની જોગવાઈ છે. કાયદાની કલમ 14 મુજબ, લગ્નના એક વર્ષની અંદર કોઈપણ કોર્ટમાં છૂટાછેડાની અરજી દાખલ કરી શકાતી નથી. કલમ 14 (1) ની જોગવાઈ મુજબ, જો અરજી દાખલ કરવામાં આવી હોય તે કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરનાર પક્ષને અપવાદરૂપ મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડતો હોય અથવા પ્રતિવાદી તરફથી અપવાદરૂપ ભ્રષ્ટાચાર થયો હોય તો આવી અરજી પર વિચાર કરી શકાય છે.

હિન્દુ લગ્ન અધિનિયમની કલમ 13-બી પરસ્પર સંમતિથી છૂટાછેડાની જોગવાઈ છે. કાયદાની કલમ 14 મુજબ, લગ્નના એક વર્ષની અંદર કોઈપણ કોર્ટમાં છૂટાછેડાની અરજી દાખલ કરી શકાતી નથી. કલમ 14 (1) ની જોગવાઈ મુજબ, જો અરજી દાખલ કરવામાં આવી હોય તે કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરનાર પક્ષને અપવાદરૂપ મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડતો હોય અથવા પ્રતિવાદી તરફથી અપવાદરૂપ ભ્રષ્ટાચાર થયો હોય તો આવી અરજી પર વિચાર કરી શકાય છે.

1 / 10
જસ્ટિસ વિવેક ચૌધરી અને જસ્ટિસ બ્રિજ રાજ સિંહની પીઠે કહ્યું કે,અધિનિયમ 1955ની કલમ 14 (1)ની જોગવાઈ મુજબ લગ્નની તારીખથી એક વર્ષનો સમયગાળો પસાર થઈ ગયો હોવાથી પક્ષ છુટાછેડા માટે અરજી દાખલ કરવા માટે સક્ષમ નથી.

જસ્ટિસ વિવેક ચૌધરી અને જસ્ટિસ બ્રિજ રાજ સિંહની પીઠે કહ્યું કે,અધિનિયમ 1955ની કલમ 14 (1)ની જોગવાઈ મુજબ લગ્નની તારીખથી એક વર્ષનો સમયગાળો પસાર થઈ ગયો હોવાથી પક્ષ છુટાછેડા માટે અરજી દાખલ કરવા માટે સક્ષમ નથી.

2 / 10
1955ના કાયદાની કલમ 14 (1) હેઠળ કોર્ટ સમક્ષ અરજી દાખલ કરવામાં આવે, પછી ચોક્કસપણે કોર્ટે જોવું પડશે કે અરજદારને અપવાદરૂપ મુશ્કેલી છે કે પ્રતિવાદી તરફથી અપવાદરૂપ ભ્રષ્ટતા છે. પક્ષકારોએ 05.08.2024 ના રોજ લગ્ન કર્યા હતા અને 12.08.2024ના રોજ લગ્નની નોંધણી કરવામાં આવી હતી. પક્ષકારોએ 03.09.2024 ના રોજ ફરીથી હિન્દુ રીતરિવાજો અનુસાર તેમના લગ્ન કર્યા.

1955ના કાયદાની કલમ 14 (1) હેઠળ કોર્ટ સમક્ષ અરજી દાખલ કરવામાં આવે, પછી ચોક્કસપણે કોર્ટે જોવું પડશે કે અરજદારને અપવાદરૂપ મુશ્કેલી છે કે પ્રતિવાદી તરફથી અપવાદરૂપ ભ્રષ્ટતા છે. પક્ષકારોએ 05.08.2024 ના રોજ લગ્ન કર્યા હતા અને 12.08.2024ના રોજ લગ્નની નોંધણી કરવામાં આવી હતી. પક્ષકારોએ 03.09.2024 ના રોજ ફરીથી હિન્દુ રીતરિવાજો અનુસાર તેમના લગ્ન કર્યા.

3 / 10
ત્યારબાદ, દુશ્મનાવટને કારણે, પતિએ IGRs પોર્ટલ પર પત્ની દ્વારા ખોટી FIR ની ધમકીનો દાવો કરતી ફરિયાદ નોંધાવી. બદલો લેવા માટે, પત્નીએ ભારતીય દંડ સંહિતા, 2023 ની કલમ 115(2), 352 અને 351(3) હેઠળ FIR નોંધાવી. ત્યારબાદ, પત્નીએ IPC ની કલમ 376 અને 506 અને POCSO કાયદાની કલમ 3⁄4 હેઠળ બીજી FIR નોંધાવી.

ત્યારબાદ, દુશ્મનાવટને કારણે, પતિએ IGRs પોર્ટલ પર પત્ની દ્વારા ખોટી FIR ની ધમકીનો દાવો કરતી ફરિયાદ નોંધાવી. બદલો લેવા માટે, પત્નીએ ભારતીય દંડ સંહિતા, 2023 ની કલમ 115(2), 352 અને 351(3) હેઠળ FIR નોંધાવી. ત્યારબાદ, પત્નીએ IPC ની કલમ 376 અને 506 અને POCSO કાયદાની કલમ 3⁄4 હેઠળ બીજી FIR નોંધાવી.

4 / 10
જ્યારે ફોજદારી કાર્યવાહી ચાલી રહી હતી, ત્યારે પક્ષકારોએ કાયદાની કલમ 13-B હેઠળ પરસ્પર સંમતિથી છૂટાછેડા માટે અરજી કરી અને પરસ્પર છૂટાછેડા માટે અરજી કરતા પહેલા 1 વર્ષની ફરજિયાત અવધિમાં છૂટછાટ માટે કાયદાની કલમ 14 હેઠળ અરજી પણ દાખલ કરી.આ અરજીને મુખ્ય ન્યાયાધીશ, ફેમિલી કોર્ટ, આંબેડકર નગર દ્વારા ફગાવી દેવામાં આવી હતી. તેથી, પક્ષકારોએ હાઇકોર્ટનો દરવાજો ખટખટાવ્યો હતો.

જ્યારે ફોજદારી કાર્યવાહી ચાલી રહી હતી, ત્યારે પક્ષકારોએ કાયદાની કલમ 13-B હેઠળ પરસ્પર સંમતિથી છૂટાછેડા માટે અરજી કરી અને પરસ્પર છૂટાછેડા માટે અરજી કરતા પહેલા 1 વર્ષની ફરજિયાત અવધિમાં છૂટછાટ માટે કાયદાની કલમ 14 હેઠળ અરજી પણ દાખલ કરી.આ અરજીને મુખ્ય ન્યાયાધીશ, ફેમિલી કોર્ટ, આંબેડકર નગર દ્વારા ફગાવી દેવામાં આવી હતી. તેથી, પક્ષકારોએ હાઇકોર્ટનો દરવાજો ખટખટાવ્યો હતો.

5 / 10
પંજાબ અને હરિયાણા હાઈકોર્ટે મનદીપ કૌર બાજવા વિરુદ્ધ ચેતનજીત સિંહ રંધાવા કેસમાં ચુકાદો આપ્યો હતો કે, "જો કાયદાની કલમ 14(1) ની જોગવાઈ હેઠળ રજા માટેની અરજી પક્ષકારો દ્વારા દાખલ કરવામાં આવે છે, તો કોર્ટ એ જોવાની અપેક્ષા રાખે છે કે અરજદાર દ્વારા અપવાદરૂપ મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે પ્રતિવાદી તરફથી અપવાદરૂપ દુષ્કૃત્ય છે.

પંજાબ અને હરિયાણા હાઈકોર્ટે મનદીપ કૌર બાજવા વિરુદ્ધ ચેતનજીત સિંહ રંધાવા કેસમાં ચુકાદો આપ્યો હતો કે, "જો કાયદાની કલમ 14(1) ની જોગવાઈ હેઠળ રજા માટેની અરજી પક્ષકારો દ્વારા દાખલ કરવામાં આવે છે, તો કોર્ટ એ જોવાની અપેક્ષા રાખે છે કે અરજદાર દ્વારા અપવાદરૂપ મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે પ્રતિવાદી તરફથી અપવાદરૂપ દુષ્કૃત્ય છે.

6 / 10
જો કોર્ટ કાયદાની કલમ 14(1) ની જોગવાઈના તત્વોના અસ્તિત્વ વિશે સંતુષ્ટ હોય, તો લગ્નની તારીખથી એક વર્ષ પૂર્ણ થાય તે પહેલાં પણ છૂટાછેડા માટેની અરજી દાખલ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે." તેણે ઠરાવ્યું હતું કે જો સુનાવણી દરમિયાન કોર્ટને જાણવા મળ્યું કે કોઈ અપવાદરૂપ સંજોગો નથી, તો અરજી ફગાવીને રદ કરી શકાય છે. તે કિસ્સામાં, પત્ની લગ્નના 3 મહિના પછી તેના પતિને છોડીને કેનેડા ગઈ હતી. કોર્ટે 1 વર્ષનો સમયગાળો માફ કર્યો અને અપીલને મંજૂરી આપી.

જો કોર્ટ કાયદાની કલમ 14(1) ની જોગવાઈના તત્વોના અસ્તિત્વ વિશે સંતુષ્ટ હોય, તો લગ્નની તારીખથી એક વર્ષ પૂર્ણ થાય તે પહેલાં પણ છૂટાછેડા માટેની અરજી દાખલ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે." તેણે ઠરાવ્યું હતું કે જો સુનાવણી દરમિયાન કોર્ટને જાણવા મળ્યું કે કોઈ અપવાદરૂપ સંજોગો નથી, તો અરજી ફગાવીને રદ કરી શકાય છે. તે કિસ્સામાં, પત્ની લગ્નના 3 મહિના પછી તેના પતિને છોડીને કેનેડા ગઈ હતી. કોર્ટે 1 વર્ષનો સમયગાળો માફ કર્યો અને અપીલને મંજૂરી આપી.

7 / 10
મનીષ સિરોહી વિરુદ્ધ મીનાક્ષી કેસમાં, અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટની બીજી બેન્ચે છૂટાછેડાને મંજૂરી આપી હતી, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે લગ્ન પછી, જ્યારે પક્ષકારો વચ્ચે કોઈ વૈવાહિક સંબંધ ન વિકસે અને તેઓ સંબંધથી અલગ થવા માંગતા હોય, ત્યારે તેમણે અલગ થઈને બીજે ક્યાંક પોતાનું જીવન જીવવું જોઈએ. તેમાં ઠરાવ્યું હતું કે મુકદ્દમા ચાલુ રાખવાથી બંને પક્ષોને બિનજરૂરી માનસિક અને શારીરિક ત્રાસ થશે.

મનીષ સિરોહી વિરુદ્ધ મીનાક્ષી કેસમાં, અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટની બીજી બેન્ચે છૂટાછેડાને મંજૂરી આપી હતી, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે લગ્ન પછી, જ્યારે પક્ષકારો વચ્ચે કોઈ વૈવાહિક સંબંધ ન વિકસે અને તેઓ સંબંધથી અલગ થવા માંગતા હોય, ત્યારે તેમણે અલગ થઈને બીજે ક્યાંક પોતાનું જીવન જીવવું જોઈએ. તેમાં ઠરાવ્યું હતું કે મુકદ્દમા ચાલુ રાખવાથી બંને પક્ષોને બિનજરૂરી માનસિક અને શારીરિક ત્રાસ થશે.

8 / 10
"હાલના કેસમાં, રેકોર્ડ પરથી એવું લાગે છે કે પ્રતિવાદી દ્વારા ફોજદારી કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યા છે અને લગ્ન ટકી રહેવાની કોઈ શક્યતા નથી. તેથી, કાયદા, 1955 ની કલમ 14(1) ની જોગવાઈ લાગુ કરવી જરૂરી છે, જેથી પક્ષકારો છૂટાછેડા મેળવી શકે અને તેમનું શાંતિપૂર્ણ જીવન જીવી શકે," ન્યાયાધીશ ચૌધરીની અધ્યક્ષતાવાળી બેન્ચે જણાવ્યું હતું. તે મુજબ, ફેમિલી કોર્ટના આદેશને રદ કરવામાં આવ્યો હતો અને નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો હતો કે ફેમિલી કોર્ટ 26.03.2025 થી 6 મહિનાની મુદત પૂરી થયા પછી પક્ષકારોને કલમ 13-B(2) હેઠળ અરજી દાખલ કરવાની પરવાનગી આપી શકે.

"હાલના કેસમાં, રેકોર્ડ પરથી એવું લાગે છે કે પ્રતિવાદી દ્વારા ફોજદારી કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યા છે અને લગ્ન ટકી રહેવાની કોઈ શક્યતા નથી. તેથી, કાયદા, 1955 ની કલમ 14(1) ની જોગવાઈ લાગુ કરવી જરૂરી છે, જેથી પક્ષકારો છૂટાછેડા મેળવી શકે અને તેમનું શાંતિપૂર્ણ જીવન જીવી શકે," ન્યાયાધીશ ચૌધરીની અધ્યક્ષતાવાળી બેન્ચે જણાવ્યું હતું. તે મુજબ, ફેમિલી કોર્ટના આદેશને રદ કરવામાં આવ્યો હતો અને નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો હતો કે ફેમિલી કોર્ટ 26.03.2025 થી 6 મહિનાની મુદત પૂરી થયા પછી પક્ષકારોને કલમ 13-B(2) હેઠળ અરજી દાખલ કરવાની પરવાનગી આપી શકે.

9 / 10
. (Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(All Image Symbolic)

. (Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(All Image Symbolic)

10 / 10

 

તમે નિષ્ણાત અથવા વ્યાવસાયિક સલાહકારનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે ઓનલાઈન કાનૂની સલાહ સેવાઓનો લાભ લઈ શકો છો. તમે રાષ્ટ્રીય કાનૂની સેવા સત્તામંડળ (NALSA) નો પણ સંપર્ક કરી શકો છો. લીગલ એડવાઈઝની સ્ટોરી વાંચવા માટે  અહીં ક્લિક કરો.

મહિલાલીગલ એડવાઈઝસુપ્રીમ કોર્ટ
Follow Us:
Web Stories View more
Toothache Problem : દાંત દુખે છે ? આ 5 ખોરાક ભૂલથી ન ખાતા
Toothache Problem : દાંત દુખે છે ? આ 5 ખોરાક ભૂલથી ન ખાતા
ચોમાસામાં ફંગલ ઇન્ફેક્શન કેમ વધુ જોવા મળે છે?
ચોમાસામાં ફંગલ ઇન્ફેક્શન કેમ વધુ જોવા મળે છે?
ડેઝર્ટ અને મીઠાઈ વચ્ચે શું તફાવત છે? 99 % ને આ વિશે નથી જાણતા
ડેઝર્ટ અને મીઠાઈ વચ્ચે શું તફાવત છે? 99 % ને આ વિશે નથી જાણતા
આ સુંદરીઓ પોતાની ફિટનેસનું રાખે છે ખાસ ધ્યાન, ચલાવે છે પોતાનો યોગ સ્ટુડિયો
આ સુંદરીઓ પોતાની ફિટનેસનું રાખે છે ખાસ ધ્યાન, ચલાવે છે પોતાનો યોગ સ્ટુડિયો
Patil Surname History : જાણો પાટીલ અટકનો અર્થ અને ઈતિહાસ
Patil Surname History : જાણો પાટીલ અટકનો અર્થ અને ઈતિહાસ
અહીં દેવી-દેવતા નહીં, પણ બિલાડીની થાય છે પૂજા ! ભગવાનની જેમ પૂજે છે લોકો
અહીં દેવી-દેવતા નહીં, પણ બિલાડીની થાય છે પૂજા ! ભગવાનની જેમ પૂજે છે લોકો
g clip-path="url(#clip0_868_265)">