AQI

Sign In

Subscribe Whatsapp Channel

તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

History of city name : ‘કાળો ડુંગર’ ના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ, જાણો સમસ્ત વાર્તા

ગુજરાત રાજ્યના કચ્છ જિલ્લાની ઉત્તરે આવેલું એક મહત્ત્વપૂર્ણ અને ઐતિહાસિક સ્થાન છે કાળો ડુંગર. આ સ્થાનનું નામ અને ઇતિહાસ બંને ખૂબ જ રસપ્રદ છે. ચાલો તેના નામકરણ અને ઇતિહાસ પર વિગતવાર નજર કરીએ.

Ashvin Patel | Updated on: Jul 26, 2025 | 9:13 PM

"કાળો ડુંગર" શબ્દશઃ અર્થ થાય છે “કાળો પર્વત”, તેને આ નામ તેના પર્વત જેવા ઊંચા કાળા પથ્થરોને કારણે મળ્યું છે. કચ્છના બાકીના વિસ્તાર કરતાં આ ડુંગર ઉંચો છે અને તેના પથ્થરો કાળા રંગના હોવાથી લોકોને તે કાળા ડુંગર તરીકે ઓળખાતો ગયો.ઇતિહાસકારો અને સ્થાનિક લોકકથાઓ અનુસાર, સમય જતા તેને "કાળો ડુંગર" તરીકે ઓળખવાનું શરૂ થયું, અને આજે તે કચ્છનું સૌથી ઊંચા શિખર તરીકે જાણીતી જગ્યા છે. (Credits: - Wikipedia) — "કાળો ડુંગર" શબ્દશઃ અર્થ થાય છે “કાળો પર્વત”, તેને આ નામ તેના પર્વત જેવા ઊંચા કાળા પથ્થરોને કારણે મળ્યું છે. કચ્છના બાકીના વિસ્તાર કરતાં આ ડુંગર ઉંચો છે અને તેના પથ્થરો કાળા રંગના હોવાથી લોકોને તે કાળા ડુંગર તરીકે ઓળખાતો ગયો.ઇતિહાસકારો અને સ્થાનિક લોકકથાઓ અનુસાર, સમય જતા તેને "કાળો ડુંગર" તરીકે ઓળખવાનું શરૂ થયું, અને આજે તે કચ્છનું સૌથી ઊંચા શિખર તરીકે જાણીતી જગ્યા છે. (Credits: - Wikipedia)
1 / 6

કાળા ડુંગરની ટોચ પર ભગવાન દત્તાત્રેયનું 400 વર્ષ જૂનું મંદિર છે. દત્તાત્રેય ભગવાન ત્રણ દેવતાઓ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ ના સંયુક્ત અવતાર તરીકે પૂજાય છે. સ્થાનિક માન્યતા મુજબ, ભગવાન દત્તાત્રેય કાળમાં અહીં વસવાટ કરતા હતા અને તેમની ઉપાસના માટે આ સ્થાન વિખ્યાત છે. — કાળા ડુંગરની ટોચ પર ભગવાન દત્તાત્રેયનું 400 વર્ષ જૂનું મંદિર છે. દત્તાત્રેય ભગવાન ત્રણ દેવતાઓ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ ના સંયુક્ત અવતાર તરીકે પૂજાય છે. સ્થાનિક માન્યતા મુજબ, ભગવાન દત્તાત્રેય કાળમાં અહીં વસવાટ કરતા હતા અને તેમની ઉપાસના માટે આ સ્થાન વિખ્યાત છે.
2 / 6

કાળો ડુંગર કચ્છનું સૌથી ઉંચું શિખર છે, જેની ઉંચાઇ 458 મીટર છે. તે જિલ્લાના મુખ્ય શહેર ભુજથી 97 કિમી દૂર આવેલો છે અને સૌથી નજીકનું શહેર ખાવડા છે. આ કદાચ એક માત્ર એવી જગ્યા છે જ્યાંથી કચ્છના રણનો 360 અંશનો દેખાવ જોવા મળે છે. આ જગ્યા પાકિસ્તાનની સરહદની નજીક હોવાથી તેની ટોચ પર લશ્કરી થાણું છે, તેની આગળ માત્ર લશ્કરના વ્યક્તિઓ જ જઇ શકે છે. (Credits: - Wikipedia) — કાળો ડુંગર કચ્છનું સૌથી ઉંચું શિખર છે, જેની ઉંચાઇ 458 મીટર છે. તે જિલ્લાના મુખ્ય શહેર ભુજથી 97 કિમી દૂર આવેલો છે અને સૌથી નજીકનું શહેર ખાવડા છે. આ કદાચ એક માત્ર એવી જગ્યા છે જ્યાંથી કચ્છના રણનો 360 અંશનો દેખાવ જોવા મળે છે. આ જગ્યા પાકિસ્તાનની સરહદની નજીક હોવાથી તેની ટોચ પર લશ્કરી થાણું છે, તેની આગળ માત્ર લશ્કરના વ્યક્તિઓ જ જઇ શકે છે. (Credits: - Wikipedia)
3 / 6

કાળા ડુંગર પર આવેલ દત્તાત્રેય મંદિર એક અનોખી દંતકથાથી જોડાયેલું છે. માન્યતા છે કે જ્યારે ભગવાન દત્તાત્રેય પૃથ્વી પર ભ્રમણ કરી રહ્યા હતા ત્યારે તેઓ કાળા ડુંગર નજીક રોકાયા હતા, ત્યારે તેમણે ભૂખ્યા શિયાળના ટોળાને જોયા. દયાથી અભિભૂત થઈ તેઓએ પોતાના શરીરનો અંશ તેમને ખવડાવ્યો. લોકવિશ્વાસ અનુસાર, ભગવાનના અંગો જાતે જ સજીવન થવા લાગ્યા હતા. ત્યારથી, છેલ્લા ચારસો વર્ષથી અહીંના મંદિરના પૂજારી દ્વારા દરરોજ સાંજે આરતી પછી રાંધેલા ભાતનો પ્રસાદ શિયાળને અર્પણ કરવામાં આવે છે.આ પરંપરા આજે પણ અવિરત ચાલે છે અને અનેક ભાવિકો માટે આ એક દૈવી ચમત્કાર રૂપ ઘટના ગણાય છે. — કાળા ડુંગર પર આવેલ દત્તાત્રેય મંદિર એક અનોખી દંતકથાથી જોડાયેલું છે. માન્યતા છે કે જ્યારે ભગવાન દત્તાત્રેય પૃથ્વી પર ભ્રમણ કરી રહ્યા હતા ત્યારે તેઓ કાળા ડુંગર નજીક રોકાયા હતા, ત્યારે તેમણે ભૂખ્યા શિયાળના ટોળાને જોયા. દયાથી અભિભૂત થઈ તેઓએ પોતાના શરીરનો અંશ તેમને ખવડાવ્યો. લોકવિશ્વાસ અનુસાર, ભગવાનના અંગો જાતે જ સજીવન થવા લાગ્યા હતા. ત્યારથી, છેલ્લા ચારસો વર્ષથી અહીંના મંદિરના પૂજારી દ્વારા દરરોજ સાંજે આરતી પછી રાંધેલા ભાતનો પ્રસાદ શિયાળને અર્પણ કરવામાં આવે છે.આ પરંપરા આજે પણ અવિરત ચાલે છે અને અનેક ભાવિકો માટે આ એક દૈવી ચમત્કાર રૂપ ઘટના ગણાય છે.
4 / 6

કાળા ડુંગર, ખાસ કરીને “રણોત્સવ” (Rann Utsav) દરમિયાન હજારો પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે. અહીંથી થતું "સનસેટ વિહાર" પણ ઘણી લોકપ્રિય છે. યાત્રા દરમિયાન, અહીં આવેલ દત્તાત્રેય મંદિર અને ઉપરથી જોવા મળતો રણનો નજારો દરેક પ્રવાસીને ભાવે છે. (Credits: - Wikipedia) — કાળા ડુંગર, ખાસ કરીને “રણોત્સવ” (Rann Utsav) દરમિયાન હજારો પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે. અહીંથી થતું "સનસેટ વિહાર" પણ ઘણી લોકપ્રિય છે. યાત્રા દરમિયાન, અહીં આવેલ દત્તાત્રેય મંદિર અને ઉપરથી જોવા મળતો રણનો નજારો દરેક પ્રવાસીને ભાવે છે. (Credits: - Wikipedia)
5 / 6

( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia) — ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)
6 / 6

Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

ઈતિહાસ કચ્છનું રણ ગુજરાત જનરલ નોલેજ

Related Photo Gallery

આ સ્ટોક તમારી પાસે છે, તો તમારી પોર્ટફોલિયો માઈનસમાં જશે

આ અઠવાડિયે શેરબજારમાં જોવા મળશે હલચલ, 2 કંપની કરશે સ્ટોક સ્પ્લિટ

દુનિયાની આ જગ્યાઓ, જ્યાં સૂર્ય નથી આથમતો, જાણો અહીં

છઠ્ઠી રાજ્યકક્ષા ચોટીલા આરોહણ અવરોહણ સ્પર્ધા 2025-26

અમદાવાદ શહેરમાં BAPSના મંદિરોમાં ઉજવાયો ભવ્ય અન્નકુટ મહોત્સવ

પત્ની કરતા 9 વર્ષ મોટો છે ગૌરવ ખન્ના,

ઘરમાં રોજ કપૂર બાળવાથી થાય છે આ 5 ફાયદા, ઘરમાં સુખ-સમુદ્ધિ વધી જશે

ચેમ્પિયન બન્યા બાદ મહિલા ક્રિકેટરોની બ્રાન્ડ વેલ્યુમાં 50%નો વધારો થયો

તમારા iPhoneની બેટરી ઝડપથી ઉતરી જાય છે? તો બદલી નાખો આ 3 સેટિંગ્સ

એક અઠવાડિયામાં સોનું 1160 રુપિયા સસ્તું થયું, જાણો આજની લેટેસ્ટ કિંમત

શિયાળાના સુપરફૂડ શક્કરિયા ખાવાના ફાયદા, જાણો

શિયાળામાં ગુલાબનો છોડ સુકાઈ જાય છે ? અપનાવો આ ટીપ્સ

મહિલાની ધરપકડ વિશે કાયદો શું કહે છે? જાણો

દાદીના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું અભિનેત્રીનું નામ

મહિલાઓને બ્રેસ્ટ સંબંધિત આ સમસ્યાઓ કેટલીક વખત પરેશાન કરે છે

આજે તમને આર્થિક લાભ થઈ શકે છે, ખાસ વ્યક્તિને મળતી વખતે ગભરાશો નહીં

હાઈ બ્લડ પ્રેશરના દર્દીઓએ આ વસ્તુ ભૂલથી પણ ના ખાવી જોઈએ? જાણો

વર્લ્ડ કપ જીત્યા પછી DSP બની ટીમ ઈન્ડિયાની સ્ટાર ખેલાડી

આ 3 IPO કંપનીઓમાંથી કઈ બનશે મલ્ટિબેગર અને રોકાણકારો માટે શું છે સંકેત?

આ 3 શેરમાં રોકાણ કરવું સલામત છે કે જોખમભર્યું?

ટૂથપેસ્ટનો ઉપયોગ ફક્ત દાંત સાફ માટે જ નહીં, તેના અન્ય ફાયદા જાણો

તમે પણ આ એક 'પોર્ટલ'નો ઉપયોગ કરીને તગડી કમાણી કરશો

રિટાયર્ડ હર્ટ થયા બાદ રિષભ પંતની આક્રમક બેટિંગ

ચાંદીના ભાવ વધશે! અમેરિકાની એક જાહેરાતે વૈશ્વિક હલચલ મચાવી દીધી

Jio, Airtel, VI માં ડિસેમ્બરથી રિચાર્જ પ્લાનોમાં વધારો શક્ય

બ્રહ્મમુહૂર્તમાં બોલેલા શબ્દો બને છે સત્ય

સોનાના ભાવ કેમ ઘટી રહ્યા છે, કરેક્શનનું કારણ શું છે

કોઈને ભેટમાં આ 6 વસ્તુઓ આપી તો આવશે ખરાબ પરિણામ!

સ્માર્ટ ગીઝરથી તમારા બાથરૂમને સ્માર્ટ બનાવો

BSNLનો મોટો ધમાકો, લોન્ચ કર્યો સિલ્વર જુબલી પ્લાન, 2500 GB મળશે ડેટા

શિયાળામાં દરરોજ શક્કરિયા ખાવાના ચોંકાવનારા ફાયદા

પલાળેલી બદામ ખાવાના અનેક ચોંકાવનારા ફાયદા

મોબાઇલની મદદથી હવે તમે તરત 'કેશ' ઉપાડી શકશો, બસ આટલું કામ કરો

આખું વર્ષ ચાલશે રિચાર્જ, Jio આ પ્લાનમાં આપી રહ્યું 365 દિવસની વેલિડિટી

સોનું જ નહીં પણ હવે ચાંદી પર પણ મળશે લોન, જાણો કેટલા મળી શકે છે નાણા?

દુનિયાના એ ખૂબસૂરત દેશો જ્યાં નથી જતું વિમાન

ભુલ્લર અટક ક્યાંથી આવી? જાણો હરમનપ્રીત કૌરની અટકનો ઈતિહાસ

આ કંપનીના શેર હોય તો Hold કરો, નહીંતર થઈ જશો કંગાળ

સામંથા રૂથ પ્રભુએ રાજ નિદિમોરુ સાથેના તેના સંબંધોની કરી પુષ્ટિ?

Chanakya Niti : અંતિમ શ્વાસ સુધી આ 3 લોકો પૈસા માટે તરસતા જ રહે છે

લગ્નમાં કન્યા વરરાજાને પહેલા શા માટે માળા પહેરાવે છે?

રોકાણકારો માટે કમાણીનો મોકો ! આવતા અઠવાડિયે ખુલી રહ્યા 5 નવા IPO

Silver: ઘરે કેટલી ચાંદી રાખી શકાય?

સારી આવક હોવા છતાં, ઘરમાં નથી ટકતા પૈસા, તો કરો આ વાસ્તુ ઉપાય

શિયાળામાં શરીર ગરમ રાખશે આ તિબેટી સૂપ – થુક્પા રેસિપી

અનેક કામ માટે ઉપયોગી છે વેસેલિન, આ રીતે કરો મલ્ટીપલ યુઝ

શિયાળામાં ફ્રિજને કેટલા ટેમ્પ્રેચર પર સેટ કરવું જોઈએ? આ જાણી લેજો

સોનાના ભાવમાં ફરી મોટો ઘટાડો, આજે 22 અને 24 કેરેટ સોનું થયું સસ્તું

ફુલાવરમાંથી ઇયળો કાઢો: જંતુઓ સાફ કરવાની અસરકારક અને કુદરતી રીતો

ખરતા વાળ અટકાવવામાં ઉપયોગી રોઝમેરીને ઘરે ઉગાડો, જાણો સંપૂર્ણ પદ્ધતિ

Web Stories View more

ઉઠતા-બેઠતા ઘૂંટણમાંથી કટ કટનો અવાજ કેમ આવે છે? જાણો કારણ

આજનું રાશિફળ તારીખ : 09-11-2025

લગ્ન પછી પણ ડેટિંગ કરે છે... અભિષેક શર્માની બહેનનો ખુલાસો

શિયાળામાં દરરોજ શક્કરિયા ખાવાથી શું ફાયદા થાય છે? જાણી લો

ઢાંકણ ખોલ્યા પછી કેટલીવારમાં દારૂ એક્સપાયર થઈ જાય છે?

તુલસીના છોડમાં દૂધ ચઢાવવાથી શું થાય છે?

Latest News View more

હળવદમાં સરકારી જમીન હડપવાનું કૌભાંડ, 9 આરોપીમાંથી 4ની ધરપકડ

અંબાજી પંથકમાં વકર્યો રોગચાળો,ઝેરી મલેરિયાના કેસમાં સતત ઉછાળો

આતંકીઓ પાસેથી 3 પિસ્તોલ, 30 કારતૂસ અને કેમિકલ મળી આવ્યું

શું મુસ્લિમો સંઘમાં જોડાઈ શકે ? આ પ્રશ્ને મોહન ભાગવતે શું કહ્યું ?

આ સ્ટોક તમારી પાસે છે, તો તમારી પોર્ટફોલિયો માઈનસમાં જશે

Latest Videos View more

હળવદમાં સરકારી જમીન હડપવાનું કૌભાંડ, 9 આરોપીમાંથી 4ની ધરપકડ

અંબાજી પંથકમાં વકર્યો રોગચાળો,ઝેરી મલેરિયાના કેસમાં સતત ઉછાળો

અમદાવાદની હવા ઝેરી બની, સૌથી વધુ AQI એરપોર્ટ વિસ્તારમાં 197 નોંધાયો

અમદાવાદ-ગાંધીનગરનું તાપમાન એક જ રાતમાં 3 ડિગ્રી ઘટ્યું

આ રાશિના જાતકો આજે ફુલ આરામ કરશે, તમારો દિવસ કેવો રહેશે, જુઓ Video

અનેક વિસ્તારોમાં હાડ થીજવતી ઠંડીની આગાહી

લસણની આડમાં દારૂની હેરાફેરીનો પર્દાફાશ ! 2 આરોપીની કરી ધરપકડ

માવઠાથી દાડમના બાગાયત પાકને વ્યાપક અસર, ખેડૂતો દાડમ ફેંકી દેવા મજબૂર

પાકિસ્તાની એજન્સી દ્વારા ભારતીય બોટ પર ફાયરિંગ કરાયુંઃ સૂત્ર

થલતેજ અન્ડરપાસમાં આઈસર ટ્રક અને કાર વચ્ચે ગમખ્વાર અકસ્માત, એકનું મોત

ફોટો સ્ટોરી

રીલ્સ

શેરબજાર

વીડિયોઝ