हिन्दी English ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 Trends9
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

History of city name : શામળાજીના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ, જાણો સમસ્ત વાર્તા

શામળાજીનું નામકરણ અને ઇતિહાસ ગુજરાતના મહત્વપૂર્ણ ધાર્મિક અને ઐતિહાસિક સ્થળોમાંનું એક છે. શામળાજી એક પ્રખ્યાત હિંદુ તીર્થસ્થળ છે જે અરવલ્લી જિલ્લામાં સ્થિત છે. આ સ્થાન ખાસ કરીને ભગવાન વિષ્ણુના અવતાર શામળાજી સાથે સંકળાયેલું છે.

| Updated on: May 31, 2025 | 6:21 PM
શામળાજી નામ "શામળ" શબ્દ પરથી આવ્યું છે, જે શ્યામ (અર્થાત્ કાળાં રંગ) નો સંક્ષિપ્ત સ્વરૂપ છે. શ્રી કૃષ્ણ કે વિષ્ણુનું શ્યામવર્ણી રૂપ એટલે શામળ. અહીં સ્થાપિત મૂર્તિ શ્યામવર્ણની હોવાથી તેને "શામળાજી" તરીકે ઓળખવા લાગ્યું. (Credits: - Wikipedia)

શામળાજી નામ "શામળ" શબ્દ પરથી આવ્યું છે, જે શ્યામ (અર્થાત્ કાળાં રંગ) નો સંક્ષિપ્ત સ્વરૂપ છે. શ્રી કૃષ્ણ કે વિષ્ણુનું શ્યામવર્ણી રૂપ એટલે શામળ. અહીં સ્થાપિત મૂર્તિ શ્યામવર્ણની હોવાથી તેને "શામળાજી" તરીકે ઓળખવા લાગ્યું. (Credits: - Wikipedia)

1 / 10
સંસ્કૃતમાં "શામળ" નો અર્થ કાળો અથવા શ્યામ થાય છે, અને "જી" ઉમેરવાથી તેને સન્માનજનક સ્વરૂપ મળે છે, એટલે "શામળાજી" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. (Credits: - Wikipedia)

સંસ્કૃતમાં "શામળ" નો અર્થ કાળો અથવા શ્યામ થાય છે, અને "જી" ઉમેરવાથી તેને સન્માનજનક સ્વરૂપ મળે છે, એટલે "શામળાજી" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. (Credits: - Wikipedia)

2 / 10
ગુજરાતનુ ગૌરવ સમુ આ તીર્થધામ એટલે શામળાજીના આ સ્થળે પ્રાચિનકાળની હરી ચંદ્રપરી નગરી શોભતી હતી. મેશ્વો નદી પર શામળાજી પાસે બંધ બાંધવામાં આવેલો છે. શામળાજી મંદિર મેશ્વો નદીના કિનારે, જંગલોથી ઘેરાયેલી ખીણમાં આવેલું છે. મંદિરની ટોચ પર સફેદ રેશમી ધ્વજ લહેરાતો હોવાથી તેને ધોળી ધજાવાલા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે . (Credits: - Wikipedia)

ગુજરાતનુ ગૌરવ સમુ આ તીર્થધામ એટલે શામળાજીના આ સ્થળે પ્રાચિનકાળની હરી ચંદ્રપરી નગરી શોભતી હતી. મેશ્વો નદી પર શામળાજી પાસે બંધ બાંધવામાં આવેલો છે. શામળાજી મંદિર મેશ્વો નદીના કિનારે, જંગલોથી ઘેરાયેલી ખીણમાં આવેલું છે. મંદિરની ટોચ પર સફેદ રેશમી ધ્વજ લહેરાતો હોવાથી તેને ધોળી ધજાવાલા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે . (Credits: - Wikipedia)

3 / 10
શામળાજી મંદિર લગભગ 500 થી 1000 વર્ષ જુનું હોવાનું મનાય છે. શામળાજી મંદિરનું નિર્માણ 11મી સદીમાં થયું હોવાનું અનુમાન છે, અને તે ચાલુક્ય વંશની સ્થાપત્ય શૈલીના ઉદાહરણરૂપ માનવામાં આવે છે. આ મંદિરનું એક સમયગાળામાં જૈન સમાજ દ્વારા સંચાલન કરવામાં આવતું હતું. ઇડર રાજ્યના શાસકોએ મંદિર સહિત દેવદર, નાપાડા, ખાલસા, સુણસર, રેવદર અને મોધારી જેવા કેટલાક ગામો માધુરી રાવ સાહેબના સંચાલનમાં સોંપ્યા હતા.

શામળાજી મંદિર લગભગ 500 થી 1000 વર્ષ જુનું હોવાનું મનાય છે. શામળાજી મંદિરનું નિર્માણ 11મી સદીમાં થયું હોવાનું અનુમાન છે, અને તે ચાલુક્ય વંશની સ્થાપત્ય શૈલીના ઉદાહરણરૂપ માનવામાં આવે છે. આ મંદિરનું એક સમયગાળામાં જૈન સમાજ દ્વારા સંચાલન કરવામાં આવતું હતું. ઇડર રાજ્યના શાસકોએ મંદિર સહિત દેવદર, નાપાડા, ખાલસા, સુણસર, રેવદર અને મોધારી જેવા કેટલાક ગામો માધુરી રાવ સાહેબના સંચાલનમાં સોંપ્યા હતા.

4 / 10
શામળાજીનું મંદિર સોલંકી યુગની મંદિર શૈલીમાં બંધાયું છે. અહીંની નકશીકામ અને શિલ્પકલા અત્યંત સુંદર છે. શામળાજી મંદિર સફેદ રંગના પથ્થરોમાંથી બનાવાયેલું છે અને તેમાં હસ્તીનાં આકારવાળાં સ્તંભો છે, જેમાં શિલ્પકળાની સુંદરતા જોવા મળે છે.

શામળાજીનું મંદિર સોલંકી યુગની મંદિર શૈલીમાં બંધાયું છે. અહીંની નકશીકામ અને શિલ્પકલા અત્યંત સુંદર છે. શામળાજી મંદિર સફેદ રંગના પથ્થરોમાંથી બનાવાયેલું છે અને તેમાં હસ્તીનાં આકારવાળાં સ્તંભો છે, જેમાં શિલ્પકળાની સુંદરતા જોવા મળે છે.

5 / 10
મંદિરમાં શ્રી શામળાજી (વિષ્ણુ) ની મૂર્તિ શ્યામવર્ણની છે અને તેઓ ચાર ભુજાવાળા દર્શાવવામાં આવે છે. તેમને સામાન્ય રીતે "સાંકળિયા શામળાજી" પણ કહેવાય છે કારણ કે તેમની મૂર્તિમાં સાંકળિયું દેખાય છે.

મંદિરમાં શ્રી શામળાજી (વિષ્ણુ) ની મૂર્તિ શ્યામવર્ણની છે અને તેઓ ચાર ભુજાવાળા દર્શાવવામાં આવે છે. તેમને સામાન્ય રીતે "સાંકળિયા શામળાજી" પણ કહેવાય છે કારણ કે તેમની મૂર્તિમાં સાંકળિયું દેખાય છે.

6 / 10
શામળાજી સાથે અનેક લોકકથાઓ જોડાયેલી છે. એવી માન્યતા છે કે અહીં કડી તરફથી વહેતી મહી નદીના કિનારે ભગવાન શામળાજી સ્વયંભૂ રૂપે પ્રગટ થયા હતા. યાત્રાળુઓ એવી પણ માન્યતા રાખે છે કે અહીં દર્શન કરવાથી તેમના દોષ દૂર થાય છે અને ઈચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે. (Credits: - Wikipedia)

શામળાજી સાથે અનેક લોકકથાઓ જોડાયેલી છે. એવી માન્યતા છે કે અહીં કડી તરફથી વહેતી મહી નદીના કિનારે ભગવાન શામળાજી સ્વયંભૂ રૂપે પ્રગટ થયા હતા. યાત્રાળુઓ એવી પણ માન્યતા રાખે છે કે અહીં દર્શન કરવાથી તેમના દોષ દૂર થાય છે અને ઈચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે. (Credits: - Wikipedia)

7 / 10
દર વર્ષે કારતક સુદ અગિયારસથી શરૂ થતા મેળામાં લાખો ભક્તો હાજરી આપે છે. આ મેળો ખાસ કરીને રાઠવા, ભીલ, ગરાસિયા જેવી આદિવાસી જ્ઞાતિઓ માટે શ્રદ્ધાનો વિષય છે. તેઓ ટેકો વગાડીને, ભજનો ગાઈને ભગવાન શામળાજી તરફ યાત્રા કરે છે. (Credits: - Wikipedia)

દર વર્ષે કારતક સુદ અગિયારસથી શરૂ થતા મેળામાં લાખો ભક્તો હાજરી આપે છે. આ મેળો ખાસ કરીને રાઠવા, ભીલ, ગરાસિયા જેવી આદિવાસી જ્ઞાતિઓ માટે શ્રદ્ધાનો વિષય છે. તેઓ ટેકો વગાડીને, ભજનો ગાઈને ભગવાન શામળાજી તરફ યાત્રા કરે છે. (Credits: - Wikipedia)

8 / 10
શામળાજી મંદિર મહી નદીના તટે વસેલું છે, જે એક પવિત્ર નદી તરીકે ગણાય છે. નદીમાં સ્નાન કરીને ભક્તો પાપમુક્તિ પ્રાપ્ત કરવાના વિશ્વાસથી દર્શન માટે આવે છે. (Credits: - Wikipedia)

શામળાજી મંદિર મહી નદીના તટે વસેલું છે, જે એક પવિત્ર નદી તરીકે ગણાય છે. નદીમાં સ્નાન કરીને ભક્તો પાપમુક્તિ પ્રાપ્ત કરવાના વિશ્વાસથી દર્શન માટે આવે છે. (Credits: - Wikipedia)

9 / 10
આજે શામળાજી માત્ર ધાર્મિક સ્થળ જ નહિ પણ પર્યટન અને સાંસ્કૃતિક સ્થળ તરીકે પણ ઓળખાય છે. અહીં મંદિરોની શિલ્પકલા, મહી નદીના દર્શન, અને આસપાસના પ્રાકૃતિક દૃશ્યો પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)

આજે શામળાજી માત્ર ધાર્મિક સ્થળ જ નહિ પણ પર્યટન અને સાંસ્કૃતિક સ્થળ તરીકે પણ ઓળખાય છે. અહીં મંદિરોની શિલ્પકલા, મહી નદીના દર્શન, અને આસપાસના પ્રાકૃતિક દૃશ્યો પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)

10 / 10

Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

ઈતિહાસજનરલ નોલેજ
Follow Us:
Web Stories View more
કેટલાક લોકોને વધુ કેમ કરડે છે મચ્છર?
કેટલાક લોકોને વધુ કેમ કરડે છે મચ્છર?
બે વખત બ્રેસ્ટ કેન્સરનો ભોગ બની ચૂકેલી અભિનેત્રી અરુણા ઈરાનીનો આવો છે પરિવાર
બે વખત બ્રેસ્ટ કેન્સરનો ભોગ બની ચૂકેલી અભિનેત્રી અરુણા ઈરાનીનો આવો છે પરિવાર
Vastu Tips: મંદિરમાંથી બહાર નીકળતી વખતે ઘંટ કેમ ન વગાડવો જોઈએ?
Vastu Tips: મંદિરમાંથી બહાર નીકળતી વખતે ઘંટ કેમ ન વગાડવો જોઈએ?
ઇઝરાયેલના વડા પ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહુના પરિવાર વિશે જાણો
ઇઝરાયેલના વડા પ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહુના પરિવાર વિશે જાણો
ખાલી પેટે કડવા લીમડાના પાન ખાવાથી કયા રોગો નિયંત્રિત થાય છે?
ખાલી પેટે કડવા લીમડાના પાન ખાવાથી કયા રોગો નિયંત્રિત થાય છે?
3 વખત લગ્ન અને 5 બાળકોના પિતા ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનો આવો છે પરિવાર
3 વખત લગ્ન અને 5 બાળકોના પિતા ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનો આવો છે પરિવાર
Latest Videos View more
બોટાદમાં મેઘરાજાની તોફાની શરૂઆત, શહેરના માર્ગો પાણીમાં ગરકાવ
બોટાદમાં મેઘરાજાની તોફાની શરૂઆત, શહેરના માર્ગો પાણીમાં ગરકાવ
મેઘરાજાની ધમાકેદાર શરૂઆતથી રાજ્યના જળાશયો છલકાયા, 35થી વધુ ગામો એલર્ટ
મેઘરાજાની ધમાકેદાર શરૂઆતથી રાજ્યના જળાશયો છલકાયા, 35થી વધુ ગામો એલર્ટ
ખાડા પડ્યા, બાળકો ખાબક્યા, વાહનો ગરકાવ થયા- જુઓ અમદાવાદના દૃશ્યો
ખાડા પડ્યા, બાળકો ખાબક્યા, વાહનો ગરકાવ થયા- જુઓ અમદાવાદના દૃશ્યો
અમરેલીમાં જોલાપરી નદીમાં કાર તણાતા કારચાલનું મોત - જુઓ Video
અમરેલીમાં જોલાપરી નદીમાં કાર તણાતા કારચાલનું મોત - જુઓ Video
માર્ગો પર પાણી ફરી વળતા તંત્રે 134 રસ્તા વાહન વ્યવહાર માટે બંધ કર્યા
માર્ગો પર પાણી ફરી વળતા તંત્રે 134 રસ્તા વાહન વ્યવહાર માટે બંધ કર્યા
સૌરાષ્ટ્રમાં ધસમસતા પૂરમાં રમકડાની માફક તણાયા વાહનો, જુઓ વીડિયો
સૌરાષ્ટ્રમાં ધસમસતા પૂરમાં રમકડાની માફક તણાયા વાહનો, જુઓ વીડિયો
શેત્રુંજી ડેમના 59 દરવાજા 2 ફૂટ ખોલાયા, નીચાણવાળા 17 ગામને કરાયા એલર્ટ
શેત્રુંજી ડેમના 59 દરવાજા 2 ફૂટ ખોલાયા, નીચાણવાળા 17 ગામને કરાયા એલર્ટ
અમદાવાદ વિમાન દુર્ઘટનાનો વધુ એક વીડિયો સામે આવ્યો
અમદાવાદ વિમાન દુર્ઘટનાનો વધુ એક વીડિયો સામે આવ્યો
સૌરાષ્ટ્રમાં અતિભારે વરસાદના પગલે NDRFની  ટીમ સ્ટેન્ડ બાય રખાઈ
સૌરાષ્ટ્રમાં અતિભારે વરસાદના પગલે NDRFની  ટીમ સ્ટેન્ડ બાય રખાઈ
દક્ષિણ ગુજરાત પર લૉ-પ્રેશર સિસ્ટમ સક્રિય થતા અતિભારે વરસાદની આગાહી
દક્ષિણ ગુજરાત પર લૉ-પ્રેશર સિસ્ટમ સક્રિય થતા અતિભારે વરસાદની આગાહી
g clip-path="url(#clip0_868_265)">