हिन्दी English News9 ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 TV9-UP
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

History of city name : શામળાજીના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ, જાણો સમસ્ત વાર્તા

શામળાજીનું નામકરણ અને ઇતિહાસ ગુજરાતના મહત્વપૂર્ણ ધાર્મિક અને ઐતિહાસિક સ્થળોમાંનું એક છે. શામળાજી એક પ્રખ્યાત હિંદુ તીર્થસ્થળ છે જે અરવલ્લી જિલ્લામાં સ્થિત છે. આ સ્થાન ખાસ કરીને ભગવાન વિષ્ણુના અવતાર શામળાજી સાથે સંકળાયેલું છે.

| Updated on: May 31, 2025 | 6:21 PM
Share
શામળાજી નામ "શામળ" શબ્દ પરથી આવ્યું છે, જે શ્યામ (અર્થાત્ કાળાં રંગ) નો સંક્ષિપ્ત સ્વરૂપ છે. શ્રી કૃષ્ણ કે વિષ્ણુનું શ્યામવર્ણી રૂપ એટલે શામળ. અહીં સ્થાપિત મૂર્તિ શ્યામવર્ણની હોવાથી તેને "શામળાજી" તરીકે ઓળખવા લાગ્યું. (Credits: - Wikipedia)

શામળાજી નામ "શામળ" શબ્દ પરથી આવ્યું છે, જે શ્યામ (અર્થાત્ કાળાં રંગ) નો સંક્ષિપ્ત સ્વરૂપ છે. શ્રી કૃષ્ણ કે વિષ્ણુનું શ્યામવર્ણી રૂપ એટલે શામળ. અહીં સ્થાપિત મૂર્તિ શ્યામવર્ણની હોવાથી તેને "શામળાજી" તરીકે ઓળખવા લાગ્યું. (Credits: - Wikipedia)

1 / 10
સંસ્કૃતમાં "શામળ" નો અર્થ કાળો અથવા શ્યામ થાય છે, અને "જી" ઉમેરવાથી તેને સન્માનજનક સ્વરૂપ મળે છે, એટલે "શામળાજી" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. (Credits: - Wikipedia)

સંસ્કૃતમાં "શામળ" નો અર્થ કાળો અથવા શ્યામ થાય છે, અને "જી" ઉમેરવાથી તેને સન્માનજનક સ્વરૂપ મળે છે, એટલે "શામળાજી" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. (Credits: - Wikipedia)

2 / 10
ગુજરાતનુ ગૌરવ સમુ આ તીર્થધામ એટલે શામળાજીના આ સ્થળે પ્રાચિનકાળની હરી ચંદ્રપરી નગરી શોભતી હતી. મેશ્વો નદી પર શામળાજી પાસે બંધ બાંધવામાં આવેલો છે. શામળાજી મંદિર મેશ્વો નદીના કિનારે, જંગલોથી ઘેરાયેલી ખીણમાં આવેલું છે. મંદિરની ટોચ પર સફેદ રેશમી ધ્વજ લહેરાતો હોવાથી તેને ધોળી ધજાવાલા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે . (Credits: - Wikipedia)

ગુજરાતનુ ગૌરવ સમુ આ તીર્થધામ એટલે શામળાજીના આ સ્થળે પ્રાચિનકાળની હરી ચંદ્રપરી નગરી શોભતી હતી. મેશ્વો નદી પર શામળાજી પાસે બંધ બાંધવામાં આવેલો છે. શામળાજી મંદિર મેશ્વો નદીના કિનારે, જંગલોથી ઘેરાયેલી ખીણમાં આવેલું છે. મંદિરની ટોચ પર સફેદ રેશમી ધ્વજ લહેરાતો હોવાથી તેને ધોળી ધજાવાલા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે . (Credits: - Wikipedia)

3 / 10
શામળાજી મંદિર લગભગ 500 થી 1000 વર્ષ જુનું હોવાનું મનાય છે. શામળાજી મંદિરનું નિર્માણ 11મી સદીમાં થયું હોવાનું અનુમાન છે, અને તે ચાલુક્ય વંશની સ્થાપત્ય શૈલીના ઉદાહરણરૂપ માનવામાં આવે છે. આ મંદિરનું એક સમયગાળામાં જૈન સમાજ દ્વારા સંચાલન કરવામાં આવતું હતું. ઇડર રાજ્યના શાસકોએ મંદિર સહિત દેવદર, નાપાડા, ખાલસા, સુણસર, રેવદર અને મોધારી જેવા કેટલાક ગામો માધુરી રાવ સાહેબના સંચાલનમાં સોંપ્યા હતા.

શામળાજી મંદિર લગભગ 500 થી 1000 વર્ષ જુનું હોવાનું મનાય છે. શામળાજી મંદિરનું નિર્માણ 11મી સદીમાં થયું હોવાનું અનુમાન છે, અને તે ચાલુક્ય વંશની સ્થાપત્ય શૈલીના ઉદાહરણરૂપ માનવામાં આવે છે. આ મંદિરનું એક સમયગાળામાં જૈન સમાજ દ્વારા સંચાલન કરવામાં આવતું હતું. ઇડર રાજ્યના શાસકોએ મંદિર સહિત દેવદર, નાપાડા, ખાલસા, સુણસર, રેવદર અને મોધારી જેવા કેટલાક ગામો માધુરી રાવ સાહેબના સંચાલનમાં સોંપ્યા હતા.

4 / 10
શામળાજીનું મંદિર સોલંકી યુગની મંદિર શૈલીમાં બંધાયું છે. અહીંની નકશીકામ અને શિલ્પકલા અત્યંત સુંદર છે. શામળાજી મંદિર સફેદ રંગના પથ્થરોમાંથી બનાવાયેલું છે અને તેમાં હસ્તીનાં આકારવાળાં સ્તંભો છે, જેમાં શિલ્પકળાની સુંદરતા જોવા મળે છે.

શામળાજીનું મંદિર સોલંકી યુગની મંદિર શૈલીમાં બંધાયું છે. અહીંની નકશીકામ અને શિલ્પકલા અત્યંત સુંદર છે. શામળાજી મંદિર સફેદ રંગના પથ્થરોમાંથી બનાવાયેલું છે અને તેમાં હસ્તીનાં આકારવાળાં સ્તંભો છે, જેમાં શિલ્પકળાની સુંદરતા જોવા મળે છે.

5 / 10
મંદિરમાં શ્રી શામળાજી (વિષ્ણુ) ની મૂર્તિ શ્યામવર્ણની છે અને તેઓ ચાર ભુજાવાળા દર્શાવવામાં આવે છે. તેમને સામાન્ય રીતે "સાંકળિયા શામળાજી" પણ કહેવાય છે કારણ કે તેમની મૂર્તિમાં સાંકળિયું દેખાય છે.

મંદિરમાં શ્રી શામળાજી (વિષ્ણુ) ની મૂર્તિ શ્યામવર્ણની છે અને તેઓ ચાર ભુજાવાળા દર્શાવવામાં આવે છે. તેમને સામાન્ય રીતે "સાંકળિયા શામળાજી" પણ કહેવાય છે કારણ કે તેમની મૂર્તિમાં સાંકળિયું દેખાય છે.

6 / 10
શામળાજી સાથે અનેક લોકકથાઓ જોડાયેલી છે. એવી માન્યતા છે કે અહીં કડી તરફથી વહેતી મહી નદીના કિનારે ભગવાન શામળાજી સ્વયંભૂ રૂપે પ્રગટ થયા હતા. યાત્રાળુઓ એવી પણ માન્યતા રાખે છે કે અહીં દર્શન કરવાથી તેમના દોષ દૂર થાય છે અને ઈચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે. (Credits: - Wikipedia)

શામળાજી સાથે અનેક લોકકથાઓ જોડાયેલી છે. એવી માન્યતા છે કે અહીં કડી તરફથી વહેતી મહી નદીના કિનારે ભગવાન શામળાજી સ્વયંભૂ રૂપે પ્રગટ થયા હતા. યાત્રાળુઓ એવી પણ માન્યતા રાખે છે કે અહીં દર્શન કરવાથી તેમના દોષ દૂર થાય છે અને ઈચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે. (Credits: - Wikipedia)

7 / 10
દર વર્ષે કારતક સુદ અગિયારસથી શરૂ થતા મેળામાં લાખો ભક્તો હાજરી આપે છે. આ મેળો ખાસ કરીને રાઠવા, ભીલ, ગરાસિયા જેવી આદિવાસી જ્ઞાતિઓ માટે શ્રદ્ધાનો વિષય છે. તેઓ ટેકો વગાડીને, ભજનો ગાઈને ભગવાન શામળાજી તરફ યાત્રા કરે છે. (Credits: - Wikipedia)

દર વર્ષે કારતક સુદ અગિયારસથી શરૂ થતા મેળામાં લાખો ભક્તો હાજરી આપે છે. આ મેળો ખાસ કરીને રાઠવા, ભીલ, ગરાસિયા જેવી આદિવાસી જ્ઞાતિઓ માટે શ્રદ્ધાનો વિષય છે. તેઓ ટેકો વગાડીને, ભજનો ગાઈને ભગવાન શામળાજી તરફ યાત્રા કરે છે. (Credits: - Wikipedia)

8 / 10
શામળાજી મંદિર મહી નદીના તટે વસેલું છે, જે એક પવિત્ર નદી તરીકે ગણાય છે. નદીમાં સ્નાન કરીને ભક્તો પાપમુક્તિ પ્રાપ્ત કરવાના વિશ્વાસથી દર્શન માટે આવે છે. (Credits: - Wikipedia)

શામળાજી મંદિર મહી નદીના તટે વસેલું છે, જે એક પવિત્ર નદી તરીકે ગણાય છે. નદીમાં સ્નાન કરીને ભક્તો પાપમુક્તિ પ્રાપ્ત કરવાના વિશ્વાસથી દર્શન માટે આવે છે. (Credits: - Wikipedia)

9 / 10
આજે શામળાજી માત્ર ધાર્મિક સ્થળ જ નહિ પણ પર્યટન અને સાંસ્કૃતિક સ્થળ તરીકે પણ ઓળખાય છે. અહીં મંદિરોની શિલ્પકલા, મહી નદીના દર્શન, અને આસપાસના પ્રાકૃતિક દૃશ્યો પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)

આજે શામળાજી માત્ર ધાર્મિક સ્થળ જ નહિ પણ પર્યટન અને સાંસ્કૃતિક સ્થળ તરીકે પણ ઓળખાય છે. અહીં મંદિરોની શિલ્પકલા, મહી નદીના દર્શન, અને આસપાસના પ્રાકૃતિક દૃશ્યો પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)

10 / 10

Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

ઈતિહાસજનરલ નોલેજ
Web Stories View more
દુનિયાનો સૌથી ખારો સમુદ્ર કયો છે?
દુનિયાનો સૌથી ખારો સમુદ્ર કયો છે?
2462 દિવસ પછી વિરાટ કોહલી સાથે આ શું થઇ ગયું?
2462 દિવસ પછી વિરાટ કોહલી સાથે આ શું થઇ ગયું?
એક્ટિંગ છોડી બિઝનેસવુમન બનેલી અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર
એક્ટિંગ છોડી બિઝનેસવુમન બનેલી અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર
કોફી પ્રેમીઓ, ધ્યાન રાખો! Coffee સાથે આ 5 વસ્તુઓ ખાવાનું આજથી જ કરો બંધ, નહીતર હેલ્થ બગડી શકે છે
કોફી પ્રેમીઓ, ધ્યાન રાખો! Coffee સાથે આ 5 વસ્તુઓ ખાવાનું આજથી જ કરો બંધ, નહીતર હેલ્થ બગડી શકે છે
HDFC Bank માંથી 60 લાખની લોન લેવા કેટલો પગાર જોઈએ ?
HDFC Bank માંથી 60 લાખની લોન લેવા કેટલો પગાર જોઈએ ?
વિરાટ કોહલીએ સતત ત્રણ સદી ફટકારી, અનેક રેકોર્ડ તોડ્યા
વિરાટ કોહલીએ સતત ત્રણ સદી ફટકારી, અનેક રેકોર્ડ તોડ્યા
Latest Videos View more
કલાણા ગામે બે જૂથો વચ્ચે અવારનવાર અથડામણ થતા અલ્પેશ ઠાકોર મેદાને
કલાણા ગામે બે જૂથો વચ્ચે અવારનવાર અથડામણ થતા અલ્પેશ ઠાકોર મેદાને
આ રાશિના જાતકોનું સ્વપ્ન વાસ્તિવકમાં ફેરવાઇ જશે, બેરોજગારને નોકરી મળશે
આ રાશિના જાતકોનું સ્વપ્ન વાસ્તિવકમાં ફેરવાઇ જશે, બેરોજગારને નોકરી મળશે
ગુજરાતમાં કડકડતી ઠંડી સાથે કમોસમી વરસાદની આગાહી
ગુજરાતમાં કડકડતી ઠંડી સાથે કમોસમી વરસાદની આગાહી
અમદાવાદનો સૌથી વ્યસ્ત સુભાષ બ્રિજ 5 દિવસ માટે બંધ
અમદાવાદનો સૌથી વ્યસ્ત સુભાષ બ્રિજ 5 દિવસ માટે બંધ
પાલનપુરમાં જાહેર માર્ગ પર લારી-ગલ્લા ધારક, પાથરણાવાળાઓનો અડીંગો !
પાલનપુરમાં જાહેર માર્ગ પર લારી-ગલ્લા ધારક, પાથરણાવાળાઓનો અડીંગો !
રાજકોટમાં પેંડા ગેંગને હથિયાર આપનારની ધરપકડ
રાજકોટમાં પેંડા ગેંગને હથિયાર આપનારની ધરપકડ
અંબાલાલ પટેલે આ તારીખ બાદ કમોસમી વરસાદની આગાહી કરી
અંબાલાલ પટેલે આ તારીખ બાદ કમોસમી વરસાદની આગાહી કરી
આ રાશિના જાતકોને નાણાકીય મુશ્કેલીઓમાંથી મુક્તિ મળશે, જુઓ Video
આ રાશિના જાતકોને નાણાકીય મુશ્કેલીઓમાંથી મુક્તિ મળશે, જુઓ Video
તલાટી મંત્રીઓની, રખડતા શ્વાન પકડવાની કામગીરીનો અમલ નહીં કરવાની ચીમકી
તલાટી મંત્રીઓની, રખડતા શ્વાન પકડવાની કામગીરીનો અમલ નહીં કરવાની ચીમકી
ઈન્ડિગોની ફ્લાઈટ મોડી પડતા-રદ થતા મુસાફરોએ મચાવ્યો હોબાળો
ઈન્ડિગોની ફ્લાઈટ મોડી પડતા-રદ થતા મુસાફરોએ મચાવ્યો હોબાળો
g clip-path="url(#clip0_868_265)">