हिन्दी English News9 ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 TV9-UP
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

History of city name : ભુજિયા ડુંગરના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ, જાણો સમસ્ત વાર્તા

ભુજિયો ડુંગર ગુજરાતના કચ્છ જિલ્લાની ભુજ શહેરની ઉત્તર તરફ આવેલું એક ઐતિહાસિક અને ધાર્મિક મહત્વ ધરાવતો ડુંગર છે. આ ડુંગરના શિખરે આવેલું છે ભુજંગ નાગ મંદિર, જે ભુજ શહેરના રક્ષક દેવતા તરીકે માનવામાં આવે છે.

| Updated on: Jun 19, 2025 | 6:57 PM
Share
ભુજિયો ડુંગરનું નામ ભુજ શહેર અને ભુજંગ નાગ દેવતા પરથી પડ્યું છે. કચ્છના પુરાતન રાજા નાગવંશીઓ સાથે સંકળાયેલાં હતા અને તેઓ નાગ દેવતાને પૌરાણિક રક્ષક માનતા. એવું માનવામાં આવે છે કે નાગ દેવતા ભુજ શહેરના રક્ષણ માટે અહીં વસ્યા હતા, અને તેમનું નામ "ભુજંગ નાગ" હોવાથી, તેમના નામ પરથી આ ડુંગરનું નામ પણ "ભુજીયા ડુંગર" પડ્યું.

ભુજિયો ડુંગરનું નામ ભુજ શહેર અને ભુજંગ નાગ દેવતા પરથી પડ્યું છે. કચ્છના પુરાતન રાજા નાગવંશીઓ સાથે સંકળાયેલાં હતા અને તેઓ નાગ દેવતાને પૌરાણિક રક્ષક માનતા. એવું માનવામાં આવે છે કે નાગ દેવતા ભુજ શહેરના રક્ષણ માટે અહીં વસ્યા હતા, અને તેમનું નામ "ભુજંગ નાગ" હોવાથી, તેમના નામ પરથી આ ડુંગરનું નામ પણ "ભુજીયા ડુંગર" પડ્યું.

1 / 7
દંતકથાના અનુસાર, કચ્છ પ્રદેશ પર એક સમય નાગલોકોનું શાસન હતું. શેષપટ્ટનની રાણી સાગાઈએ ભેરિયા જાતિના યુવાન સાથે મળીને નાગલોકોના પ્રમુખ ભુજંગ સામે બળવો કર્યો હતો. આ યુદ્ધમાં ભેરિયા પરાજય પામ્યો અને રાણી સાગાઈએ સતી થવાનું પસંદ કર્યું. ભુજંગ જ્યાં રહેતો હતો તે ટેકરી પછીથી "ભુજિયા ડુંગર" તરીકે ઓળખાવા લાગી. આ ડુંગર પાસે વસેલું નગર "ભુજ" નામે પ્રસિદ્ધ થયું. નાગ દેવતા તરીકે ભુજંગની પૂજા નાગદેવતા તરીકે કરવામાં આવે છે અને ત્યાં તેનું મંદિર બાંધવામાં આવ્યું છે. (Credits: - Wikipedia)

દંતકથાના અનુસાર, કચ્છ પ્રદેશ પર એક સમય નાગલોકોનું શાસન હતું. શેષપટ્ટનની રાણી સાગાઈએ ભેરિયા જાતિના યુવાન સાથે મળીને નાગલોકોના પ્રમુખ ભુજંગ સામે બળવો કર્યો હતો. આ યુદ્ધમાં ભેરિયા પરાજય પામ્યો અને રાણી સાગાઈએ સતી થવાનું પસંદ કર્યું. ભુજંગ જ્યાં રહેતો હતો તે ટેકરી પછીથી "ભુજિયા ડુંગર" તરીકે ઓળખાવા લાગી. આ ડુંગર પાસે વસેલું નગર "ભુજ" નામે પ્રસિદ્ધ થયું. નાગ દેવતા તરીકે ભુજંગની પૂજા નાગદેવતા તરીકે કરવામાં આવે છે અને ત્યાં તેનું મંદિર બાંધવામાં આવ્યું છે. (Credits: - Wikipedia)

2 / 7
આ ડુંગર પાસે વસેલું નગર "ભુજ" નામે પ્રસિદ્ધ થયું. નાગ દેવતા તરીકે ભુજંગની પૂજા નાગદેવતા તરીકે કરવામાં આવે છે અને ત્યાં તેનું મંદિર બાંધવામાં આવ્યું છે. (Credits: - Wikipedia)

આ ડુંગર પાસે વસેલું નગર "ભુજ" નામે પ્રસિદ્ધ થયું. નાગ દેવતા તરીકે ભુજંગની પૂજા નાગદેવતા તરીકે કરવામાં આવે છે અને ત્યાં તેનું મંદિર બાંધવામાં આવ્યું છે. (Credits: - Wikipedia)

3 / 7
ભુજિયા ડુંગર પર એક દૃઢ કિલ્લો આવેલો છે, જેને ભુજીયા કિલ્લો કહેવાય છે. આ કિલ્લો 18મી સદીમાં કચ્છના રાજા રાવ લખપતજીના સમયમાં દુશ્મનોના હુમલાથી શહેરનું રક્ષણ કરવા માટે બાંધવામાં આવ્યો હતો.અહીં આવેલું ભુજીંગ નાગ મંદિર નાગ પંચમીના દિવસે ખાસ પૂજાવિધિ માટે જાણીતું છે, જેમાં હજારો ભક્તો ઉપસ્થિત રહે છે. (Credits: - Wikipedia)

ભુજિયા ડુંગર પર એક દૃઢ કિલ્લો આવેલો છે, જેને ભુજીયા કિલ્લો કહેવાય છે. આ કિલ્લો 18મી સદીમાં કચ્છના રાજા રાવ લખપતજીના સમયમાં દુશ્મનોના હુમલાથી શહેરનું રક્ષણ કરવા માટે બાંધવામાં આવ્યો હતો.અહીં આવેલું ભુજીંગ નાગ મંદિર નાગ પંચમીના દિવસે ખાસ પૂજાવિધિ માટે જાણીતું છે, જેમાં હજારો ભક્તો ઉપસ્થિત રહે છે. (Credits: - Wikipedia)

4 / 7
ભુજંગ નાગનું મંદિર ભુજિયા કિલ્લાની સાથે રાજા દેશલજી પ્રથમના શાસન દરમિયાન (ઇ.સ. 1718થી 1740) નિર્માણ પામ્યું હતું. નાગા બાવાઓની સહાયથી એક મહત્વપૂર્ણ યુદ્ધમાં વિજય મળ્યા બાદ, રાજા દેશલજીએ ઇ.સ. 1723માં ત્યાં એક વિશિષ્ટ છત્રી (સ્મારકગૃહ) બાંધાવવાનું આયોજિત કર્યું હતું. આ પ્રસંગના સ્મરણમાં દર વર્ષે નાગ પંચમીએ અહીં મેળો યોજાય છે, જે ભૂમિ પર ભુજંગ નાગના મહાત્મ્યને ઉજાગર કરે છે. (Credits: - Wikipedia)

ભુજંગ નાગનું મંદિર ભુજિયા કિલ્લાની સાથે રાજા દેશલજી પ્રથમના શાસન દરમિયાન (ઇ.સ. 1718થી 1740) નિર્માણ પામ્યું હતું. નાગા બાવાઓની સહાયથી એક મહત્વપૂર્ણ યુદ્ધમાં વિજય મળ્યા બાદ, રાજા દેશલજીએ ઇ.સ. 1723માં ત્યાં એક વિશિષ્ટ છત્રી (સ્મારકગૃહ) બાંધાવવાનું આયોજિત કર્યું હતું. આ પ્રસંગના સ્મરણમાં દર વર્ષે નાગ પંચમીએ અહીં મેળો યોજાય છે, જે ભૂમિ પર ભુજંગ નાગના મહાત્મ્યને ઉજાગર કરે છે. (Credits: - Wikipedia)

5 / 7
કિલ્લાના એક ખૂણામાં આવેલો નાનો ચોરસ આકારનો મિનારો ભુજંગ નાગને અર્પણ કરાયેલો છે. લોકમાન્યતાઓ અનુસાર, ભુજંગ નાગ પાતાળના દેવતા શેષનાગના ભાઈ તરીકે ઓળખાય છે. કહેવાય છે કે તેઓ કાઠિયાવાડના થાન વિસ્તારમાંથી આવ્યા હતા અને કચ્છ પ્રદેશને દૈત્યો તથા રાક્ષસોના આતંકથી મુક્તિ અપાવી હતી. (Credits: - Wikipedia)

કિલ્લાના એક ખૂણામાં આવેલો નાનો ચોરસ આકારનો મિનારો ભુજંગ નાગને અર્પણ કરાયેલો છે. લોકમાન્યતાઓ અનુસાર, ભુજંગ નાગ પાતાળના દેવતા શેષનાગના ભાઈ તરીકે ઓળખાય છે. કહેવાય છે કે તેઓ કાઠિયાવાડના થાન વિસ્તારમાંથી આવ્યા હતા અને કચ્છ પ્રદેશને દૈત્યો તથા રાક્ષસોના આતંકથી મુક્તિ અપાવી હતી. (Credits: - Wikipedia)

6 / 7
આજના સમયમાં ભુજિયા ડુંગર ભુજ નગર માટે માત્ર ઐતિહાસિક નહીં પરંતુ પર્યટન માટે પણ લોકપ્રિય સ્થળ બની ગયું છે. અહીંથી ભુજ શહેરનું ખૂબ જ સુંદર દૃશ્ય દેખાય છે અને રોજ હજારો લોકો સવાર-સાંજ દર્શન માટે અહીં આવે છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)

આજના સમયમાં ભુજિયા ડુંગર ભુજ નગર માટે માત્ર ઐતિહાસિક નહીં પરંતુ પર્યટન માટે પણ લોકપ્રિય સ્થળ બની ગયું છે. અહીંથી ભુજ શહેરનું ખૂબ જ સુંદર દૃશ્ય દેખાય છે અને રોજ હજારો લોકો સવાર-સાંજ દર્શન માટે અહીં આવે છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)

7 / 7

Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

ઈતિહાસકચ્છનું રણગુજરાતજનરલ નોલેજ
Web Stories View more
શિયાળામાં હૃદય માટે કયા ડ્રાયફ્રુટ્સ ફાયદાકારક છે?
શિયાળામાં હૃદય માટે કયા ડ્રાયફ્રુટ્સ ફાયદાકારક છે?
અમેરિકામાં 2 બેડરૂમવાળા એપાર્ટમેન્ટનું ભાડું કેટલું છે?
અમેરિકામાં 2 બેડરૂમવાળા એપાર્ટમેન્ટનું ભાડું કેટલું છે?
માત્ર 2 દિવસમાં કરિયરમાં લાગ્યો બ્રેક, હવે અચાનક ટીમ ઈન્ડિયામાં થયું કમબેક
માત્ર 2 દિવસમાં કરિયરમાં લાગ્યો બ્રેક, હવે અચાનક ટીમ ઈન્ડિયામાં થયું કમબેક
લિયોનેલ મેસ્સીનો પરિવાર જુઓ
લિયોનેલ મેસ્સીનો પરિવાર જુઓ
અનાજના બે અલગ-અલગ પ્રકાર હોય છે, દરેકના હોય છે અલગ ફાયદા
અનાજના બે અલગ-અલગ પ્રકાર હોય છે, દરેકના હોય છે અલગ ફાયદા
મહારાષ્ટ્રીયન લુકમાં જોવા મળી મૃણાલ ઠાકુર, જુઓ Photos
મહારાષ્ટ્રીયન લુકમાં જોવા મળી મૃણાલ ઠાકુર, જુઓ Photos
Latest Videos View more
તમે વ્યવસાયમાં સારો એવો નફો કમાઈ શકો છો, આજે તમે ધ્યાનનું કેન્દ્ર બનશો
તમે વ્યવસાયમાં સારો એવો નફો કમાઈ શકો છો, આજે તમે ધ્યાનનું કેન્દ્ર બનશો
ભ્રષ્ટાચારનો ભંડાફોડ! CID ક્રાઇમના અધિકારીઓ ACBના ફંદામાં - જુઓ Video
ભ્રષ્ટાચારનો ભંડાફોડ! CID ક્રાઇમના અધિકારીઓ ACBના ફંદામાં - જુઓ Video
સુરત કોંગ્રેસમાં ભડકો, નવા વરાયેલા હોદ્દેદારોએ ધરી દીધા રાજીનામા
સુરત કોંગ્રેસમાં ભડકો, નવા વરાયેલા હોદ્દેદારોએ ધરી દીધા રાજીનામા
ગામમાં પિધેલો ઝડપાશે તેની સામે પોલીસ કાર્યવાહી અને પંચાયતની સુવિધા બંધ
ગામમાં પિધેલો ઝડપાશે તેની સામે પોલીસ કાર્યવાહી અને પંચાયતની સુવિધા બંધ
આ રાશિના જાતકો ઐતિહાસિક યાત્રાની યોજના બનાવી શકે છે, જુઓ Video
આ રાશિના જાતકો ઐતિહાસિક યાત્રાની યોજના બનાવી શકે છે, જુઓ Video
ગુજરાતના CM-DyCM સંગઠન અને સામાજિક સમીક્ષા મુદ્દે PM મોદીને મળ્યા
ગુજરાતના CM-DyCM સંગઠન અને સામાજિક સમીક્ષા મુદ્દે PM મોદીને મળ્યા
થોળ પક્ષી અભયારણ્યમાં છેલ્લા 20 વર્ષમાં યાયાવર પક્ષીની સંખ્યામાં વધારો
થોળ પક્ષી અભયારણ્યમાં છેલ્લા 20 વર્ષમાં યાયાવર પક્ષીની સંખ્યામાં વધારો
હવામાન વિભાગની આગાહી, ગુજરાતમાં જળવાઈ રહેશે ઠંડીનું પ્રમાણ
હવામાન વિભાગની આગાહી, ગુજરાતમાં જળવાઈ રહેશે ઠંડીનું પ્રમાણ
આ રાશિના જાતકોનો દિવસ ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થશે, જુઓ Video
આ રાશિના જાતકોનો દિવસ ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થશે, જુઓ Video
AMC દ્વારા 35 શાળાઓને સીલ કરવાનો મામલો, પ્રિ-સ્કૂલ એસોસિએશન નારાજ
AMC દ્વારા 35 શાળાઓને સીલ કરવાનો મામલો, પ્રિ-સ્કૂલ એસોસિએશન નારાજ
g clip-path="url(#clip0_868_265)">