हिन्दी English News9 ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 TV9-UP
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

History of city name : પાલનપુરના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ ? જાણો આખી વાર્તા

પાલનપુર, ગુજરાત રાજ્યના ઉત્તર ભાગમાં સ્થિત બનાસકાંઠા જિલ્લાના એક મહત્વપૂર્ણ શહેર અને નગરપાલિકા છે. આ નગર બનાસકાંઠા જિલ્લાનું તેમજ પાલનપુર તાલુકાનું પ્રશાસકીય કેન્દ્ર તરીકે ઓળખાય છે.

| Updated on: Sep 03, 2025 | 6:16 PM
Share
ઈતિહાસ અનુસાર, પાલનપુરને પ્રાચીન સમયમાં પ્રહલાદન પાટણ અથવા પ્રહલાદનપુરા તરીકે ઓળખવામાં આવતું હતું. માન્યતા છે કે આ નગરના સ્થાપક ચંદ્રાવતીના પરમાર વંશીય ધારાવર્ષદેવ પરમારના ભાઈ પ્રહલાદનદેવ હતા, જેઓએ ઈ.સ. 1184માં અહીં વસાહત સ્થાપી હતી. કેટલાક મત અનુસાર, તેની સ્થાપના વિક્રમ સંવતની શરૂઆત (ઈ.સ. પૂર્વે 57)થી આશરે બે સદી અગાઉ થઈ હોવાનું માનવામાં આવે છે. બાદમાં, ચૌદમી સદીમાં પાલનશી ચૌહાણે આ વસાહતને પુનઃજીવિત કરી અને તેને હાલનું નામ "પાલનપુર" મળ્યું. બીજી પરંપરાગત માન્યતા મુજબ, આ શહેર પાલ પરમાર દ્વારા સ્થાપવામાં આવ્યું હતું, જ્યારે તેમના ભાઈ જગદેવે નજીકનું જગાણા ગામ વસાવ્યું હતું. (Credits: - Wikipedia)

ઈતિહાસ અનુસાર, પાલનપુરને પ્રાચીન સમયમાં પ્રહલાદન પાટણ અથવા પ્રહલાદનપુરા તરીકે ઓળખવામાં આવતું હતું. માન્યતા છે કે આ નગરના સ્થાપક ચંદ્રાવતીના પરમાર વંશીય ધારાવર્ષદેવ પરમારના ભાઈ પ્રહલાદનદેવ હતા, જેઓએ ઈ.સ. 1184માં અહીં વસાહત સ્થાપી હતી. કેટલાક મત અનુસાર, તેની સ્થાપના વિક્રમ સંવતની શરૂઆત (ઈ.સ. પૂર્વે 57)થી આશરે બે સદી અગાઉ થઈ હોવાનું માનવામાં આવે છે. બાદમાં, ચૌદમી સદીમાં પાલનશી ચૌહાણે આ વસાહતને પુનઃજીવિત કરી અને તેને હાલનું નામ "પાલનપુર" મળ્યું. બીજી પરંપરાગત માન્યતા મુજબ, આ શહેર પાલ પરમાર દ્વારા સ્થાપવામાં આવ્યું હતું, જ્યારે તેમના ભાઈ જગદેવે નજીકનું જગાણા ગામ વસાવ્યું હતું. (Credits: - Wikipedia)

1 / 6
માન્યતા મુજબ, પાલનપુરની સ્થાપના પરમાર વંશના પ્રહલાદન નામના રાજપૂત દ્વારા થઈ હતી. કહેવામાં આવે છે કે માઉન્ટ આબુના શાસકે તેમના ભાઈને ભેટ સ્વરૂપે આપેલો વિસ્તાર પ્રહલાદનને મળ્યો હતો, જેને કારણે આ નગરનું પ્રારંભિક નામ પ્રહલાદનપુર પડ્યું. જૈન સાહિત્યમાં પણ પાલનપુરનો ઉલ્લેખ પ્રહલાદનપુર તરીકે કરવામાં આવ્યો છે. બાદના સમયમાં આ નગર બ્રિટિશ શાસન હેઠળ સામેલ થયું. (Credits: - Wikipedia)

માન્યતા મુજબ, પાલનપુરની સ્થાપના પરમાર વંશના પ્રહલાદન નામના રાજપૂત દ્વારા થઈ હતી. કહેવામાં આવે છે કે માઉન્ટ આબુના શાસકે તેમના ભાઈને ભેટ સ્વરૂપે આપેલો વિસ્તાર પ્રહલાદનને મળ્યો હતો, જેને કારણે આ નગરનું પ્રારંભિક નામ પ્રહલાદનપુર પડ્યું. જૈન સાહિત્યમાં પણ પાલનપુરનો ઉલ્લેખ પ્રહલાદનપુર તરીકે કરવામાં આવ્યો છે. બાદના સમયમાં આ નગર બ્રિટિશ શાસન હેઠળ સામેલ થયું. (Credits: - Wikipedia)

2 / 6
એક સમય હતો જ્યારે પાલનપુર શહેરની આસપાસ મજબૂત કિલ્લો બનાવવામાં આવ્યો હતો, જેમાં સાત પ્રવેશદ્વાર હતાં. આજકાલ તેમાંના માત્ર મીરાં દરવાજા જ સંપૂર્ણ સ્વરૂપે અસ્તિત્વમાં છે. તે સમયગાળામાં શહેરમાં આવવા-જવા માટે લોકો આ દરવાજાઓનો જ ઉપયોગ કરતા હતા. એવી માન્યતા પણ છે કે સોલંકી વંશના શાસક સિદ્ધરાજ જયસિંહનો જન્મ પાલનપુરમાં થયો હતો. (Credits: - Wikipedia)

એક સમય હતો જ્યારે પાલનપુર શહેરની આસપાસ મજબૂત કિલ્લો બનાવવામાં આવ્યો હતો, જેમાં સાત પ્રવેશદ્વાર હતાં. આજકાલ તેમાંના માત્ર મીરાં દરવાજા જ સંપૂર્ણ સ્વરૂપે અસ્તિત્વમાં છે. તે સમયગાળામાં શહેરમાં આવવા-જવા માટે લોકો આ દરવાજાઓનો જ ઉપયોગ કરતા હતા. એવી માન્યતા પણ છે કે સોલંકી વંશના શાસક સિદ્ધરાજ જયસિંહનો જન્મ પાલનપુરમાં થયો હતો. (Credits: - Wikipedia)

3 / 6
પાલનપુર ક્યારેક અફઘાન લોહાની (હેતાણી અથવા બિહારી પઠાણ) વંશના શાસકોની રાજધાની રહી હતી. તેમના પૂર્વ ઇતિહાસ વિશે વિશેષ માહિતી ઉપલબ્ધ નથી, પરંતુ માનવામાં આવે છે કે તેઓ 16મી સદીથી ભારતમાં સ્થાયી થયા હતા. કથાઓ મુજબ, આ કુટુંબના વડાએ મોગલ સમ્રાટ અકબરની સગી બહેન સાથે વિવાહ કર્યા હતા અને દહેજરૂપે પાલનપુર તેમજ આસપાસનો વિસ્તાર પ્રાપ્ત કર્યો હતો. (Credits: - Wikipedia)

પાલનપુર ક્યારેક અફઘાન લોહાની (હેતાણી અથવા બિહારી પઠાણ) વંશના શાસકોની રાજધાની રહી હતી. તેમના પૂર્વ ઇતિહાસ વિશે વિશેષ માહિતી ઉપલબ્ધ નથી, પરંતુ માનવામાં આવે છે કે તેઓ 16મી સદીથી ભારતમાં સ્થાયી થયા હતા. કથાઓ મુજબ, આ કુટુંબના વડાએ મોગલ સમ્રાટ અકબરની સગી બહેન સાથે વિવાહ કર્યા હતા અને દહેજરૂપે પાલનપુર તેમજ આસપાસનો વિસ્તાર પ્રાપ્ત કર્યો હતો. (Credits: - Wikipedia)

4 / 6
ઔરંગઝેબ પછીના રાજકીય અશાંતિના સમયમાં 18મી સદીમાં પાલનપુરનું મહત્વ વધ્યું, પરંતુ થોડા જ સમયમાં મરાઠાઓએ આ વિસ્તાર કબજે કર્યો. અંતે, 1817માં લોહાની શાસકોએ બ્રિટિશ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીની અધિનતા સ્વીકારી.

ઔરંગઝેબ પછીના રાજકીય અશાંતિના સમયમાં 18મી સદીમાં પાલનપુરનું મહત્વ વધ્યું, પરંતુ થોડા જ સમયમાં મરાઠાઓએ આ વિસ્તાર કબજે કર્યો. અંતે, 1817માં લોહાની શાસકોએ બ્રિટિશ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીની અધિનતા સ્વીકારી.

5 / 6
ભારતને 1947માં સ્વતંત્રતા મળ્યા બાદ, 1949માં પાલનપુર રાજ્ય બૃહદ મુંબઈમાં સામેલ થયું. ત્યારબાદ ગુજરાત રાજ્યની રચના થતાં પાલનપુર ગુજરાતના બનાસકાંઠા જિલ્લાનું મુખ્ય મથક બન્યું. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)

ભારતને 1947માં સ્વતંત્રતા મળ્યા બાદ, 1949માં પાલનપુર રાજ્ય બૃહદ મુંબઈમાં સામેલ થયું. ત્યારબાદ ગુજરાત રાજ્યની રચના થતાં પાલનપુર ગુજરાતના બનાસકાંઠા જિલ્લાનું મુખ્ય મથક બન્યું. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)

6 / 6

Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

અંબાજીઈતિહાસગુજરાતજનરલ નોલેજ
Web Stories View more
દુનિયાનો સૌથી ખારો સમુદ્ર કયો છે?
દુનિયાનો સૌથી ખારો સમુદ્ર કયો છે?
2462 દિવસ પછી વિરાટ કોહલી સાથે આ શું થઇ ગયું?
2462 દિવસ પછી વિરાટ કોહલી સાથે આ શું થઇ ગયું?
એક્ટિંગ છોડી બિઝનેસવુમન બનેલી અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર
એક્ટિંગ છોડી બિઝનેસવુમન બનેલી અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર
કોફી પ્રેમીઓ, ધ્યાન રાખો! Coffee સાથે આ 5 વસ્તુઓ ખાવાનું આજથી જ કરો બંધ, નહીતર હેલ્થ બગડી શકે છે
કોફી પ્રેમીઓ, ધ્યાન રાખો! Coffee સાથે આ 5 વસ્તુઓ ખાવાનું આજથી જ કરો બંધ, નહીતર હેલ્થ બગડી શકે છે
HDFC Bank માંથી 60 લાખની લોન લેવા કેટલો પગાર જોઈએ ?
HDFC Bank માંથી 60 લાખની લોન લેવા કેટલો પગાર જોઈએ ?
વિરાટ કોહલીએ સતત ત્રણ સદી ફટકારી, અનેક રેકોર્ડ તોડ્યા
વિરાટ કોહલીએ સતત ત્રણ સદી ફટકારી, અનેક રેકોર્ડ તોડ્યા
Latest Videos View more
કલાણા ગામે બે જૂથો વચ્ચે અવારનવાર અથડામણ થતા અલ્પેશ ઠાકોર મેદાને
કલાણા ગામે બે જૂથો વચ્ચે અવારનવાર અથડામણ થતા અલ્પેશ ઠાકોર મેદાને
આ રાશિના જાતકોનું સ્વપ્ન વાસ્તિવકમાં ફેરવાઇ જશે, બેરોજગારને નોકરી મળશે
આ રાશિના જાતકોનું સ્વપ્ન વાસ્તિવકમાં ફેરવાઇ જશે, બેરોજગારને નોકરી મળશે
ગુજરાતમાં કડકડતી ઠંડી સાથે કમોસમી વરસાદની આગાહી
ગુજરાતમાં કડકડતી ઠંડી સાથે કમોસમી વરસાદની આગાહી
અમદાવાદનો સૌથી વ્યસ્ત સુભાષ બ્રિજ 5 દિવસ માટે બંધ
અમદાવાદનો સૌથી વ્યસ્ત સુભાષ બ્રિજ 5 દિવસ માટે બંધ
પાલનપુરમાં જાહેર માર્ગ પર લારી-ગલ્લા ધારક, પાથરણાવાળાઓનો અડીંગો !
પાલનપુરમાં જાહેર માર્ગ પર લારી-ગલ્લા ધારક, પાથરણાવાળાઓનો અડીંગો !
રાજકોટમાં પેંડા ગેંગને હથિયાર આપનારની ધરપકડ
રાજકોટમાં પેંડા ગેંગને હથિયાર આપનારની ધરપકડ
અંબાલાલ પટેલે આ તારીખ બાદ કમોસમી વરસાદની આગાહી કરી
અંબાલાલ પટેલે આ તારીખ બાદ કમોસમી વરસાદની આગાહી કરી
આ રાશિના જાતકોને નાણાકીય મુશ્કેલીઓમાંથી મુક્તિ મળશે, જુઓ Video
આ રાશિના જાતકોને નાણાકીય મુશ્કેલીઓમાંથી મુક્તિ મળશે, જુઓ Video
તલાટી મંત્રીઓની, રખડતા શ્વાન પકડવાની કામગીરીનો અમલ નહીં કરવાની ચીમકી
તલાટી મંત્રીઓની, રખડતા શ્વાન પકડવાની કામગીરીનો અમલ નહીં કરવાની ચીમકી
ઈન્ડિગોની ફ્લાઈટ મોડી પડતા-રદ થતા મુસાફરોએ મચાવ્યો હોબાળો
ઈન્ડિગોની ફ્લાઈટ મોડી પડતા-રદ થતા મુસાફરોએ મચાવ્યો હોબાળો
g clip-path="url(#clip0_868_265)">