हिन्दी English News9 ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 TV9-UP
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

કાનુની સવાલ: લવ મેરેજ માટે LC કે બર્થ સર્ટિફિકેટ બંનેમાંથી શું છે ફરજિયાત? જાણો કાયદો શું કહે છે

કાનુની સવાલ: ભારતમાં લગ્ન માટે કાયમી બનાવેલા કેટલાક દસ્તાવેજોની જરૂરિયાત હોય છે. ખાસ કરીને ત્યારે જ્યારે કપલ લવ મેરેજ કરવા માગે છે. ઘણા લોકોના મનમાં સવાલ ઊભો થાય છે કે લવ મેરેજ માટે LC ફરજિયાત છે કે બર્થ સર્ટિફિકેટ? કાયદો આ અંગે શું કહે છે અને લગ્ન માટે કયા દસ્તાવેજ સૌથી વધારે જરૂરી છે, તે જાણવું દરેક કપલ માટે જરૂરી છે.

| Updated on: Dec 02, 2025 | 4:39 PM
Share
લગ્નની ઉંમરનો પુરાવો સૌથી મહત્વપૂર્ણ: ભારતના હિન્દુ મેરેજ એક્ટ, સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ અને અન્ય તમામ લગ્ન કાયદાઓ મુજબ, ઉંમરનો પુરાવો સૌથી મુખ્ય દસ્તાવેજ છે. ભારતમાં મેરેજ માટે છોકરીની કાનૂની ઉંમર: 18 વર્ષ અને છોકરા માટે કાનૂની ઉંમર: 21 વર્ષ છે. આ ઉંમર સાબિત કરવા માટે કયો દસ્તાવેજ માન્ય છે, તે અંગે સ્પષ્ટ નિયમો છે.

લગ્નની ઉંમરનો પુરાવો સૌથી મહત્વપૂર્ણ: ભારતના હિન્દુ મેરેજ એક્ટ, સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ અને અન્ય તમામ લગ્ન કાયદાઓ મુજબ, ઉંમરનો પુરાવો સૌથી મુખ્ય દસ્તાવેજ છે. ભારતમાં મેરેજ માટે છોકરીની કાનૂની ઉંમર: 18 વર્ષ અને છોકરા માટે કાનૂની ઉંમર: 21 વર્ષ છે. આ ઉંમર સાબિત કરવા માટે કયો દસ્તાવેજ માન્ય છે, તે અંગે સ્પષ્ટ નિયમો છે.

1 / 6
LC (Leaving Certificate) ફરજિયાત નથી: ઘણા લોકો માનતા હોય છે કે લગ્ન માટે સ્કૂલનું Leaving Certificate ફરજિયાત છે, પણ આ ખોટી માન્યતા છે. LC માત્ર Age Proof તરીકે ઉપયોગમાં લેવાતો એક વિકલ્પ છે. કાયદો LCને ફરજિયાત બનાવતો નથી. જો LC ન હોય તો પણ તમે લવ મેરેજ કરી શકો છો.

LC (Leaving Certificate) ફરજિયાત નથી: ઘણા લોકો માનતા હોય છે કે લગ્ન માટે સ્કૂલનું Leaving Certificate ફરજિયાત છે, પણ આ ખોટી માન્યતા છે. LC માત્ર Age Proof તરીકે ઉપયોગમાં લેવાતો એક વિકલ્પ છે. કાયદો LCને ફરજિયાત બનાવતો નથી. જો LC ન હોય તો પણ તમે લવ મેરેજ કરી શકો છો.

2 / 6
Birth Certificate સૌથી મજબૂત દસ્તાવેજ: જોકે LC ફરજિયાત નથી, પરંતુ Birth Certificate (જન્મ પ્રમાણપત્ર) ભારતમાં ઉંમર અને ઓળખ માટે સૌથી વિશ્વસનીય દસ્તાવેજ માનવામાં આવે છે. રજીસ્ટ્રાર ઓફ મેરેજીસ સામાન્ય રીતે બર્થ સર્ટિફિકેટને વધુ પ્રાથમિકતા આપે છે. આનું કારણ એ છે કે તે સરકાર દ્વારા જાહેર થાય છે. તેમાં જન્મ તારીખ ચોક્કસ હોય છે. નકલી બનવાની શક્યતા ઓછી રહે છે. જો બર્થ સર્ટિફિકેટ ઉપલબ્ધ હોય તો લગ્ન પ્રક્રિયા વધુ સરળ બને છે.

Birth Certificate સૌથી મજબૂત દસ્તાવેજ: જોકે LC ફરજિયાત નથી, પરંતુ Birth Certificate (જન્મ પ્રમાણપત્ર) ભારતમાં ઉંમર અને ઓળખ માટે સૌથી વિશ્વસનીય દસ્તાવેજ માનવામાં આવે છે. રજીસ્ટ્રાર ઓફ મેરેજીસ સામાન્ય રીતે બર્થ સર્ટિફિકેટને વધુ પ્રાથમિકતા આપે છે. આનું કારણ એ છે કે તે સરકાર દ્વારા જાહેર થાય છે. તેમાં જન્મ તારીખ ચોક્કસ હોય છે. નકલી બનવાની શક્યતા ઓછી રહે છે. જો બર્થ સર્ટિફિકેટ ઉપલબ્ધ હોય તો લગ્ન પ્રક્રિયા વધુ સરળ બને છે.

3 / 6
જો LC અને Birth Certificate બન્ને ન હોય તો?: ઉંમર સાબિત કરવા માટે અન્ય વિકલ્પ પણ ઉપલબ્ધ છે. આધાર કાર્ડ, PAN Card, પાસપોર્ટ, ડ્રાઈવિંગ લાઈસન્સ, 10th/12th માર્કશીટ, Municipal records, રજીસ્ટ્રાર Age Proof તરીકે આ દસ્તાવેજો સ્વીકારી શકે છે.

જો LC અને Birth Certificate બન્ને ન હોય તો?: ઉંમર સાબિત કરવા માટે અન્ય વિકલ્પ પણ ઉપલબ્ધ છે. આધાર કાર્ડ, PAN Card, પાસપોર્ટ, ડ્રાઈવિંગ લાઈસન્સ, 10th/12th માર્કશીટ, Municipal records, રજીસ્ટ્રાર Age Proof તરીકે આ દસ્તાવેજો સ્વીકારી શકે છે.

4 / 6
લવ મેરેજ માટે શું-શું દસ્તાવેજ જરૂરી હોય છે?: લવ મેરેજ, ખાસ કરીને સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ હેઠળ થાય ત્યારે અહીં આપેલા દસ્તાવેજોની જરૂર પડે છે. Age Proof – Birth Certificate/LC/Passport/Marksheet, Address Proof – Aadhaar/Passport/Ration Card, Photo – Passport size, Witness – ઓછામાં ઓછા બે સાક્ષી, Unmarried Certificate અથવા Affidavit (કેટલાંક રાજ્યોમાં ફરજિયાત), સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ હેઠળ નોટિસ પિરિયડ 30 દિવસ હોય છે, જેમાં કોઈ પણ પક્ષ વાંધો ઉઠાવી શકે છે.

લવ મેરેજ માટે શું-શું દસ્તાવેજ જરૂરી હોય છે?: લવ મેરેજ, ખાસ કરીને સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ હેઠળ થાય ત્યારે અહીં આપેલા દસ્તાવેજોની જરૂર પડે છે. Age Proof – Birth Certificate/LC/Passport/Marksheet, Address Proof – Aadhaar/Passport/Ration Card, Photo – Passport size, Witness – ઓછામાં ઓછા બે સાક્ષી, Unmarried Certificate અથવા Affidavit (કેટલાંક રાજ્યોમાં ફરજિયાત), સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ હેઠળ નોટિસ પિરિયડ 30 દિવસ હોય છે, જેમાં કોઈ પણ પક્ષ વાંધો ઉઠાવી શકે છે.

5 / 6
કાયદો શું કહે છે?: છેલ્લે તો એટલું જ કે, LC ફરજિયાત નથી. Birth Certificate પ્રાથમિક અને સૌથી મજબૂત દસ્તાવેજ ગણવામાં આવે છે. કોઈપણ માન્ય Age Proof દ્વારા લગ્ન કરી શકાય છે. લવ મેરેજ માટે પેપરવર્કની પ્રક્રિયા થોડું વધારે સાવધાનીપૂર્વક કરવાની હોય છે. એટલે તમારી પાસે જો LC નથી તો ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. બર્થ સર્ટિફિકેટ અથવા બીજા માન્ય દસ્તાવેજ દ્વારા તમે સંપૂર્ણ કાયદેસર લવ મેરેજ કરી શકો છો.

કાયદો શું કહે છે?: છેલ્લે તો એટલું જ કે, LC ફરજિયાત નથી. Birth Certificate પ્રાથમિક અને સૌથી મજબૂત દસ્તાવેજ ગણવામાં આવે છે. કોઈપણ માન્ય Age Proof દ્વારા લગ્ન કરી શકાય છે. લવ મેરેજ માટે પેપરવર્કની પ્રક્રિયા થોડું વધારે સાવધાનીપૂર્વક કરવાની હોય છે. એટલે તમારી પાસે જો LC નથી તો ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. બર્થ સર્ટિફિકેટ અથવા બીજા માન્ય દસ્તાવેજ દ્વારા તમે સંપૂર્ણ કાયદેસર લવ મેરેજ કરી શકો છો.

6 / 6

(Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(Image Credit: AI Whisk Photo)

કાનૂની સલાહ લેવા માટે વકીલો પહેલા હકીકતોનું વિશ્લેષણ કરે છે અને પછી બીજી વ્યક્તિને કહે છે કે કયા ક્રમમાં શું કરવું. કાનુની સલાહ લેવા માટે તમે વકીલનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે નિષ્ણાત અથવા વ્યાવસાયિક સલાહકારનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે ઓનલાઈન કાનૂની સલાહ સેવાઓનો લાભ લઈ શકો છો. તમે રાષ્ટ્રીય કાનૂની સેવા સત્તામંડળ (NALSA) નો પણ સંપર્ક કરી શકો છો. લીગલ એડવાઈઝની સ્ટોરી વાંચવા માટે  અહીં ક્લિક કરો.

કામની વાતજનરલ નોલેજલાઈફ સ્ટાઈલ જીવનશૈલીલીગલ એડવાઈઝવેડિંગ
Web Stories View more
અનાજના બે અલગ-અલગ પ્રકાર હોય છે, દરેકના હોય છે અલગ ફાયદા
અનાજના બે અલગ-અલગ પ્રકાર હોય છે, દરેકના હોય છે અલગ ફાયદા
મહારાષ્ટ્રીયન લુકમાં જોવા મળી મૃણાલ ઠાકુર, જુઓ Photos
મહારાષ્ટ્રીયન લુકમાં જોવા મળી મૃણાલ ઠાકુર, જુઓ Photos
સારા અર્જુનનો પરિવાર જુઓ
સારા અર્જુનનો પરિવાર જુઓ
દુનિયાની આ Dog બ્રીડ અત્યંત શક્તિશાળી અને ખતરનાક પરંતુ એકદમ વફાદાર
દુનિયાની આ Dog બ્રીડ અત્યંત શક્તિશાળી અને ખતરનાક પરંતુ એકદમ વફાદાર
શરીરમાં કયા પોષક તત્વોની કમીને કારણે ખરે છે વાળ ? જાણો
શરીરમાં કયા પોષક તત્વોની કમીને કારણે ખરે છે વાળ ? જાણો
શું શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીતા અને શ્રીમદ્ભાગવદ અલગ છે? જાણો આજે તફાવત
શું શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીતા અને શ્રીમદ્ભાગવદ અલગ છે? જાણો આજે તફાવત
Latest Videos View more
આ રાશિના જાતકો ઐતિહાસિક યાત્રાની યોજના બનાવી શકે છે, જુઓ Video
આ રાશિના જાતકો ઐતિહાસિક યાત્રાની યોજના બનાવી શકે છે, જુઓ Video
ગુજરાતના CM-DyCM સંગઠન અને સામાજિક સમીક્ષા મુદ્દે PM મોદીને મળ્યા
ગુજરાતના CM-DyCM સંગઠન અને સામાજિક સમીક્ષા મુદ્દે PM મોદીને મળ્યા
થોળ પક્ષી અભયારણ્યમાં છેલ્લા 20 વર્ષમાં યાયાવર પક્ષીની સંખ્યામાં વધારો
થોળ પક્ષી અભયારણ્યમાં છેલ્લા 20 વર્ષમાં યાયાવર પક્ષીની સંખ્યામાં વધારો
હવામાન વિભાગની આગાહી, ગુજરાતમાં જળવાઈ રહેશે ઠંડીનું પ્રમાણ
હવામાન વિભાગની આગાહી, ગુજરાતમાં જળવાઈ રહેશે ઠંડીનું પ્રમાણ
આ રાશિના જાતકોનો દિવસ ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થશે, જુઓ Video
આ રાશિના જાતકોનો દિવસ ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થશે, જુઓ Video
AMC દ્વારા 35 શાળાઓને સીલ કરવાનો મામલો, પ્રિ-સ્કૂલ એસોસિએશન નારાજ
AMC દ્વારા 35 શાળાઓને સીલ કરવાનો મામલો, પ્રિ-સ્કૂલ એસોસિએશન નારાજ
ડંકી રૂટથી વિદેશ જવા ઈચ્છતો મહેસાણાનો પરિવાર લિબિયામાં બન્યો બંધક
ડંકી રૂટથી વિદેશ જવા ઈચ્છતો મહેસાણાનો પરિવાર લિબિયામાં બન્યો બંધક
દાહોદના જંગલ બાદ હવે છોટા ઉદેપુરના જંગલમાં જોવા મળ્યો વાઘ
દાહોદના જંગલ બાદ હવે છોટા ઉદેપુરના જંગલમાં જોવા મળ્યો વાઘ
SOGએ ઝડપેલા હાઈબ્રીડ ગાંજાનો મુખ્ય સપ્લાયર ઝડપાયો
SOGએ ઝડપેલા હાઈબ્રીડ ગાંજાનો મુખ્ય સપ્લાયર ઝડપાયો
ચંડીસર GIDCમાંથી 35 લાખનો શંકાસ્પદ ઘીનો જથ્થો જપ્ત
ચંડીસર GIDCમાંથી 35 લાખનો શંકાસ્પદ ઘીનો જથ્થો જપ્ત
g clip-path="url(#clip0_868_265)">