हिन्दी English ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 TV9-UP
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

Jhula Festival: ઠાકોરજીને હિંડોળામાં કેમ ઝૂલાવવામાં આવે છે? જાણો તેની પાછળનું રહસ્ય અને માન્યતા

Thakorji Jhula Significance : શ્રાવણ મહિનો શરૂ થતાં જ વૃંદાવનના પ્રખ્યાત બાંકે બિહારી મંદિરમાં ઝૂલાનો ઉત્સવ શરૂ થાય છે. આ સમય દરમિયાન ઠાકુરજી સોના અને ચાંદીના બનેલા ઝૂલામાં બેસે છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે ઠાકોરજી કે બાંકે બિહારીજી ઝૂલામાં કેમ બેસે છે, તેને ઝૂલાવવામાં કેમ આવે છે?

| Updated on: Jul 25, 2025 | 6:20 AM
Share
Thakorji Jhula Significance: વૃંદાવનની પવિત્ર ભૂમિના દરેક કણમાં રાધારાણી અને શ્રી કૃષ્ણનો વાસ હોવાનું માનવામાં આવે છે. અહીંના દરેક મંદિર અને દરેક પરંપરાનું પોતાનું વિશેષ મહત્વ અને આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિકોણ છે. આ અનોખી પરંપરાઓમાંની એક ઠાકોરજી એટલે કે બાંકે બિહારીજીને ઝૂલામાં બેસાડવાની છે. શ્રાવણ મહિનામાં ઝૂલા ઉત્સવનો નજારો જોવા લાયક હોય છે. જ્યારે લાખો ભક્તો દૂર-દૂરથી તેમના આરાધ્યને ઝૂલામાં બેસાડતા જોવા માટે આવે છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે ઠાકોરજી બાંકે બિહારીજીને ઝૂલામાં કેમ બેસાડવામાં આવે છે? ચાલો જાણીએ તેની પાછળની ઊંડી માન્યતાઓ અને પૌરાણિક વાતો છે.

Thakorji Jhula Significance: વૃંદાવનની પવિત્ર ભૂમિના દરેક કણમાં રાધારાણી અને શ્રી કૃષ્ણનો વાસ હોવાનું માનવામાં આવે છે. અહીંના દરેક મંદિર અને દરેક પરંપરાનું પોતાનું વિશેષ મહત્વ અને આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિકોણ છે. આ અનોખી પરંપરાઓમાંની એક ઠાકોરજી એટલે કે બાંકે બિહારીજીને ઝૂલામાં બેસાડવાની છે. શ્રાવણ મહિનામાં ઝૂલા ઉત્સવનો નજારો જોવા લાયક હોય છે. જ્યારે લાખો ભક્તો દૂર-દૂરથી તેમના આરાધ્યને ઝૂલામાં બેસાડતા જોવા માટે આવે છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે ઠાકોરજી બાંકે બિહારીજીને ઝૂલામાં કેમ બેસાડવામાં આવે છે? ચાલો જાણીએ તેની પાછળની ઊંડી માન્યતાઓ અને પૌરાણિક વાતો છે.

1 / 8
વૈષ્ણવ સંપ્રદાય હોય કે સ્વામિનારાયણ, જ્યાં ઠાકોરજીનું બાલ સ્વરુપ પૂજાય છે ત્યાં અવનવા હિંડોળાના દર્શન કરાવવામાં આવે છે. જેમ કે, મોતીના હિંડોળા, ફૂલના હિંડોળા, ડ્રાયફ્રુટના હિંડોળા તેમજ શાકભાજીના હિંડોળા પણ જોવા મળે છે અને ભક્તો ઠાકોરજીને ઝૂલાવવા માટે આવે છે. દર્શન કરીને ધન્યતા અનુભવે છે.

વૈષ્ણવ સંપ્રદાય હોય કે સ્વામિનારાયણ, જ્યાં ઠાકોરજીનું બાલ સ્વરુપ પૂજાય છે ત્યાં અવનવા હિંડોળાના દર્શન કરાવવામાં આવે છે. જેમ કે, મોતીના હિંડોળા, ફૂલના હિંડોળા, ડ્રાયફ્રુટના હિંડોળા તેમજ શાકભાજીના હિંડોળા પણ જોવા મળે છે અને ભક્તો ઠાકોરજીને ઝૂલાવવા માટે આવે છે. દર્શન કરીને ધન્યતા અનુભવે છે.

2 / 8
ઝૂલામાં બેસવા પાછળની મુખ્ય માન્યતાઓ: સૌથી મહત્વનું કારણ એ છે કે ઝુલા શ્રી કૃષ્ણના બાળપણના લીલાઓનો એક અભિન્ન ભાગ રહ્યો છે. ગોકુળ અને વૃંદાવનમાં, યશોદા મૈયા અને ગોપીઓ ઘણીવાર બાળ ગોપાલને ઝુલા પર ઝૂલાવતા હતા. આ તેમના આનંદી અને રમતિયાળ બાળપણનું પ્રતીક છે. ઠાકોરજી બાંકે બિહારીજીનું સ્વરૂપ પોતે ખૂબ જ મોહક અને બાળ-મૈત્રીપૂર્ણ છે. તેમને ઝૂલામાં બેસાડીને ભક્તો યશોદા મૈયાને તેના કાન્હા પ્રત્યે જે સ્નેહ અને પ્રેમ હતો તેનો અનુભવ કરે છે. આ ભક્તોને ભગવાનના દિવ્ય બાળપણના લીલાઓ સાથે જોડે છે.

ઝૂલામાં બેસવા પાછળની મુખ્ય માન્યતાઓ: સૌથી મહત્વનું કારણ એ છે કે ઝુલા શ્રી કૃષ્ણના બાળપણના લીલાઓનો એક અભિન્ન ભાગ રહ્યો છે. ગોકુળ અને વૃંદાવનમાં, યશોદા મૈયા અને ગોપીઓ ઘણીવાર બાળ ગોપાલને ઝુલા પર ઝૂલાવતા હતા. આ તેમના આનંદી અને રમતિયાળ બાળપણનું પ્રતીક છે. ઠાકોરજી બાંકે બિહારીજીનું સ્વરૂપ પોતે ખૂબ જ મોહક અને બાળ-મૈત્રીપૂર્ણ છે. તેમને ઝૂલામાં બેસાડીને ભક્તો યશોદા મૈયાને તેના કાન્હા પ્રત્યે જે સ્નેહ અને પ્રેમ હતો તેનો અનુભવ કરે છે. આ ભક્તોને ભગવાનના દિવ્ય બાળપણના લીલાઓ સાથે જોડે છે.

3 / 8
કુદરત અને વરસાદી ઋતુ સાથેનો સંબંધ: શ્રાવણ મહિનો વરસાદની ઋતુ છે, જ્યારે ચારે બાજુ હરિયાળી ફેલાય છે અને હવામાન ખુશનુમા બને છે. આવા સમયે ઝૂલવું એક કુદરતી અને આનંદપ્રદ પ્રવૃત્તિ રહી છે. ભગવાનને ઝૂલામાં બેસાડવાથી આ કુદરતી સૌંદર્ય અને આહલાદક વાતાવરણ સાથેનો તેમનો સંબંધ દેખાય છે. તે દર્શાવે છે કે ભગવાન પણ પ્રકૃતિના આ મનોહર સ્વરૂપનો આનંદ માણે છે.

કુદરત અને વરસાદી ઋતુ સાથેનો સંબંધ: શ્રાવણ મહિનો વરસાદની ઋતુ છે, જ્યારે ચારે બાજુ હરિયાળી ફેલાય છે અને હવામાન ખુશનુમા બને છે. આવા સમયે ઝૂલવું એક કુદરતી અને આનંદપ્રદ પ્રવૃત્તિ રહી છે. ભગવાનને ઝૂલામાં બેસાડવાથી આ કુદરતી સૌંદર્ય અને આહલાદક વાતાવરણ સાથેનો તેમનો સંબંધ દેખાય છે. તે દર્શાવે છે કે ભગવાન પણ પ્રકૃતિના આ મનોહર સ્વરૂપનો આનંદ માણે છે.

4 / 8
ભક્તો માટે પ્રેમ અને સુખ પ્રદાન કરવાની ઇચ્છા: એવું પણ માનવામાં આવે છે કે ઠાકોરજી બાંકે બિહારીજી પોતે ભક્તોને સુખ અને આનંદ આપવા માટે ઝૂલામાં બેસે છે. જેમ એક માતા પોતાના બાળકને ઝૂલામાં ઝૂલાવીને ખુશ કરે છે, તેવી જ રીતે ભગવાન પણ પોતાના ભક્તોને સુખ અને શાંતિ પ્રદાન કરવા માટે આ લીલા કરે છે. ભક્તોનું માનવું છે કે બાંકે બિહારીજીને ઝૂલામાં ઝૂલતા જોવાથી બધી મુશ્કેલીઓ દૂર થાય છે અને મનને અપાર શાંતિ મળે છે.

ભક્તો માટે પ્રેમ અને સુખ પ્રદાન કરવાની ઇચ્છા: એવું પણ માનવામાં આવે છે કે ઠાકોરજી બાંકે બિહારીજી પોતે ભક્તોને સુખ અને આનંદ આપવા માટે ઝૂલામાં બેસે છે. જેમ એક માતા પોતાના બાળકને ઝૂલામાં ઝૂલાવીને ખુશ કરે છે, તેવી જ રીતે ભગવાન પણ પોતાના ભક્તોને સુખ અને શાંતિ પ્રદાન કરવા માટે આ લીલા કરે છે. ભક્તોનું માનવું છે કે બાંકે બિહારીજીને ઝૂલામાં ઝૂલતા જોવાથી બધી મુશ્કેલીઓ દૂર થાય છે અને મનને અપાર શાંતિ મળે છે.

5 / 8
'ઝુલવા'નો પરંપરાગત ખ્યાલ: ભારતીય સંસ્કૃતિમાં ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં શ્રાવણ મહિનામાં ઝૂલવાની પરંપરા સદીઓ જૂની છે. તે એક સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક તહેવાર પણ છે. ભગવાનને ઝૂલામાં બેસાડવાથી સાંસ્કૃતિક પરંપરાને દિવ્ય સ્વરૂપ મળે છે. તે લોક સંસ્કૃતિ અને ભક્તિના સંગમનું એક સુંદર ઉદાહરણ છે.

'ઝુલવા'નો પરંપરાગત ખ્યાલ: ભારતીય સંસ્કૃતિમાં ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં શ્રાવણ મહિનામાં ઝૂલવાની પરંપરા સદીઓ જૂની છે. તે એક સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક તહેવાર પણ છે. ભગવાનને ઝૂલામાં બેસાડવાથી સાંસ્કૃતિક પરંપરાને દિવ્ય સ્વરૂપ મળે છે. તે લોક સંસ્કૃતિ અને ભક્તિના સંગમનું એક સુંદર ઉદાહરણ છે.

6 / 8
શ્રૃંગાર અને સૌંદર્યનું અનોખું પ્રદર્શન: હિંડોળા ઉત્સવ એ ઠાકોરજીના શ્રૃંગાર અને સેવાનો પણ એક ભવ્ય પ્રસંગ છે. હિંડોળાને વિવિધ પ્રકારના ફૂલો, રત્નો, સોના-ચાંદી અને કિંમતી વસ્ત્રોથી શણગારવામાં આવે છે. આ ભગવાન પ્રત્યે ભક્તોનો અપાર પ્રેમ અને સેવાની ભાવના દર્શાવે છે. આ સમય દરમિયાન ઠાકોરજીનું સ્વરૂપ વધુ દિવ્ય અને આકર્ષક લાગે છે.

શ્રૃંગાર અને સૌંદર્યનું અનોખું પ્રદર્શન: હિંડોળા ઉત્સવ એ ઠાકોરજીના શ્રૃંગાર અને સેવાનો પણ એક ભવ્ય પ્રસંગ છે. હિંડોળાને વિવિધ પ્રકારના ફૂલો, રત્નો, સોના-ચાંદી અને કિંમતી વસ્ત્રોથી શણગારવામાં આવે છે. આ ભગવાન પ્રત્યે ભક્તોનો અપાર પ્રેમ અને સેવાની ભાવના દર્શાવે છે. આ સમય દરમિયાન ઠાકોરજીનું સ્વરૂપ વધુ દિવ્ય અને આકર્ષક લાગે છે.

7 / 8
(Disclaimer - આ લેખમાં સમાવિષ્ટ કોઈપણ માહિતી/સામગ્રી/ગણતરીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો/જ્યોતિષીઓ/ઉપદેશો/માન્યતાઓ/ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરીને તમારા સુધી પહોંચાડવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય ફક્ત માહિતી પહોંચાડવાનો છે. વાંચકોએ તેને ફક્ત માહિતી તરીકે જ માનવી જોઈએ. આ ઉપરાંત તેના કોઈપણ ઉપયોગ માટે વાંચકો પોતે જવાબદાર રહેશે.)(All Image Symbolic)

(Disclaimer - આ લેખમાં સમાવિષ્ટ કોઈપણ માહિતી/સામગ્રી/ગણતરીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો/જ્યોતિષીઓ/ઉપદેશો/માન્યતાઓ/ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરીને તમારા સુધી પહોંચાડવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય ફક્ત માહિતી પહોંચાડવાનો છે. વાંચકોએ તેને ફક્ત માહિતી તરીકે જ માનવી જોઈએ. આ ઉપરાંત તેના કોઈપણ ઉપયોગ માટે વાંચકો પોતે જવાબદાર રહેશે.)(All Image Symbolic)

8 / 8

જ્યારે જ્યારે પરમાત્માના આવિષ્કાર માટે પરમ શ્રદ્ધા અને વિશ્વાસપૂર્વક પ્રયત્નો થાય તોજ યથાર્થ ભક્તિ કહી શકાય. ભક્તિના વધુ ન્યૂઝ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

 

ભક્તિશ્રાવણ માસ
Web Stories View more
પત્ની માટે 7 વર્ષ સુધી ક્રિકેટથી દૂર રહ્યો આ ક્રિકેટર
પત્ની માટે 7 વર્ષ સુધી ક્રિકેટથી દૂર રહ્યો આ ક્રિકેટર
કૃષ્ણ જન્માષ્ટમી પહેલા ઘરમાંથી આ અશુભ વસ્તુઓ કાઢો, તમે બનશો ધનવાન
કૃષ્ણ જન્માષ્ટમી પહેલા ઘરમાંથી આ અશુભ વસ્તુઓ કાઢો, તમે બનશો ધનવાન
Vastu Tips: તમારા ઘરમાં ઘડિયાળની આ દિશા બદલી શકે છે તમારુ ભાગ્ય!
Vastu Tips: તમારા ઘરમાં ઘડિયાળની આ દિશા બદલી શકે છે તમારુ ભાગ્ય!
મેલેરિયા થાય ત્યારે શરીરમાં કેવા લક્ષણો દેખાય છે?
મેલેરિયા થાય ત્યારે શરીરમાં કેવા લક્ષણો દેખાય છે?
જન્માષ્ટમી પર પંજરીનો પ્રસાદ કેમ બનાવીએ છીએ?
જન્માષ્ટમી પર પંજરીનો પ્રસાદ કેમ બનાવીએ છીએ?
દૂધનું ઉભરાય જવું શુભ કે અશુભ? જાણો કઈ વાતનો આપે છે સંકેત
દૂધનું ઉભરાય જવું શુભ કે અશુભ? જાણો કઈ વાતનો આપે છે સંકેત
g clip-path="url(#clip0_868_265)">