हिन्दी English News9 ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 TV9-UP
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

Patal Lok: પૃથ્વીની નીચે છે સાત લોક, જાણો કેવુ દેખાય છે પાતાળલોક

હિંદુ શાસ્ત્રો અને પુરાણો અનુસાર બ્રહ્માંડમાં ત્રણ વિશ્વ છે જેને ત્રૈલોક્ય કહેવામાં આવે છે. તેને કૃતક ત્રૈલોક્ય, મહાર્લોક અને અકૃતક ત્રૈલોક્ય કહેવામાં આવે છે.

| Updated on: Mar 12, 2025 | 11:20 AM
Share
હિંદુ માન્યતાઓ અનુસાર, જેમ બ્રહ્માંડમાં પૃથ્વી અને સ્વર્ગનું અસ્તિત્વ છે, તેવી જ રીતે પાતાળલોકનું પણ અસ્તિત્વ છે. આજે આપણે આવા જ લોક વિશે જાણવાની કોશિશ કરીશું કે તે અંતમાં ક્યાં છે અને તે કેવી દેખાય છે. હિંદુ શાસ્ત્રો અને પુરાણો અનુસાર બ્રહ્માંડમાં ત્રણ વિશ્વ છે જેને ત્રૈલોક્ય કહેવામાં આવે છે. તેને કૃતક ત્રૈલોક્ય, મહાર્લોક અને અકૃતક ત્રૈલોક્ય કહેવામાં આવે છે.

હિંદુ માન્યતાઓ અનુસાર, જેમ બ્રહ્માંડમાં પૃથ્વી અને સ્વર્ગનું અસ્તિત્વ છે, તેવી જ રીતે પાતાળલોકનું પણ અસ્તિત્વ છે. આજે આપણે આવા જ લોક વિશે જાણવાની કોશિશ કરીશું કે તે અંતમાં ક્યાં છે અને તે કેવી દેખાય છે. હિંદુ શાસ્ત્રો અને પુરાણો અનુસાર બ્રહ્માંડમાં ત્રણ વિશ્વ છે જેને ત્રૈલોક્ય કહેવામાં આવે છે. તેને કૃતક ત્રૈલોક્ય, મહાર્લોક અને અકૃતક ત્રૈલોક્ય કહેવામાં આવે છે.

1 / 7
કૃતક ત્રૈલોક્યને ત્રિભુવન પણ કહેવામાં આવે છે, તેના ત્રણ પ્રકાર છે - ભુલોક, ભુવર્લોક અને સ્વલોક. સૂર્ય, ચંદ્ર વગેરેનો પ્રકાશ જે અંતર સુધી પહોંચે છે તેને પૃથ્વી કહેવાય છે. આ સિવાય પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચેની દુનિયાને ભુવરલોક કહેવામાં આવે છે, તે તમામ ગ્રહો અને નક્ષત્રોનો વિસ્તાર છે. ત્રીજો સ્વરલોકઃ તેને સ્વર્ગલોક પણ કહેવાય છે. આ સૂર્ય અને ધ્રુવ વચ્ચેનો ભાગ છે, જેની વચ્ચે ચૌદ લાખ યોજનનું અંતર છે. સ્પાર્ષિ મંડળ આમાં આવે છે.

કૃતક ત્રૈલોક્યને ત્રિભુવન પણ કહેવામાં આવે છે, તેના ત્રણ પ્રકાર છે - ભુલોક, ભુવર્લોક અને સ્વલોક. સૂર્ય, ચંદ્ર વગેરેનો પ્રકાશ જે અંતર સુધી પહોંચે છે તેને પૃથ્વી કહેવાય છે. આ સિવાય પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચેની દુનિયાને ભુવરલોક કહેવામાં આવે છે, તે તમામ ગ્રહો અને નક્ષત્રોનો વિસ્તાર છે. ત્રીજો સ્વરલોકઃ તેને સ્વર્ગલોક પણ કહેવાય છે. આ સૂર્ય અને ધ્રુવ વચ્ચેનો ભાગ છે, જેની વચ્ચે ચૌદ લાખ યોજનનું અંતર છે. સ્પાર્ષિ મંડળ આમાં આવે છે.

2 / 7
પુરાણોમાં અધધધધ સાથે જોડાયેલી ઘણી વાર્તાઓ વર્ણવવામાં આવી છે. પુરાણો અનુસાર, પૃથ્વીની નીચે એટલે કે પૃથ્વીની નીચે સાત લોકો સ્થિત છે, જેનો સૌથી નીચેનો ભાગ પાતાળલોક કહેવાય છે. એવું કહેવાય છે કે એકવાર દેવી પાર્વતીની કાનની બુટ્ટી પાતાળ લોકમાં પડી ગઇ હતી, તેણે તેને શોધવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો પરંતુ તે મળી શકી નહીં. જ્યારે પૃથ્વીની નીચે રહેતા શેષનાગને આ વાતની જાણ થઈ ત્યારે તેણે ગુસ્સામાં પાતાળોકમાં ફુફાડો માર્યો, જેન કારણે પૃથ્વી પર ગરમ પાણીનો ફુવારો થયો ,જેમા માતાજીની બુટ્ટી એટલે કે મણિ બહાર આવી

પુરાણોમાં અધધધધ સાથે જોડાયેલી ઘણી વાર્તાઓ વર્ણવવામાં આવી છે. પુરાણો અનુસાર, પૃથ્વીની નીચે એટલે કે પૃથ્વીની નીચે સાત લોકો સ્થિત છે, જેનો સૌથી નીચેનો ભાગ પાતાળલોક કહેવાય છે. એવું કહેવાય છે કે એકવાર દેવી પાર્વતીની કાનની બુટ્ટી પાતાળ લોકમાં પડી ગઇ હતી, તેણે તેને શોધવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો પરંતુ તે મળી શકી નહીં. જ્યારે પૃથ્વીની નીચે રહેતા શેષનાગને આ વાતની જાણ થઈ ત્યારે તેણે ગુસ્સામાં પાતાળોકમાં ફુફાડો માર્યો, જેન કારણે પૃથ્વી પર ગરમ પાણીનો ફુવારો થયો ,જેમા માતાજીની બુટ્ટી એટલે કે મણિ બહાર આવી

3 / 7
વિષ્ણુ પુરાણ અનુસાર પૃથ્વીની નીચે સાત લોકોના નામ અનુક્રમે અટલ, વિતલ, સુતલ, રસતલ, તલતાલ, મહાતલ અને પાતાળ છે.

વિષ્ણુ પુરાણ અનુસાર પૃથ્વીની નીચે સાત લોકોના નામ અનુક્રમે અટલ, વિતલ, સુતલ, રસતલ, તલતાલ, મહાતલ અને પાતાળ છે.

4 / 7
એવું માનવામાં આવે છે કે શેષનાગ પાતાળ લોકના મધ્ય ભાગમાં રહે છે. પાતાળના રહેવાસીઓમાં રાક્ષસો, દાનવો,મ્ત્ય, નાગ વગેરે જોવા મળે છે. આ સિવાય હિમાલય જેવો એક પર્વત પણ છે જેને અરુણનયન પણ કહેવામાં આવે છે.

એવું માનવામાં આવે છે કે શેષનાગ પાતાળ લોકના મધ્ય ભાગમાં રહે છે. પાતાળના રહેવાસીઓમાં રાક્ષસો, દાનવો,મ્ત્ય, નાગ વગેરે જોવા મળે છે. આ સિવાય હિમાલય જેવો એક પર્વત પણ છે જેને અરુણનયન પણ કહેવામાં આવે છે.

5 / 7
નોંધ: અહી આપવામાં આવેલી જાણકારી ધાર્મિક આસ્થા ઓ અને લોક માન્યતાઓ આધારિત છે, જેનો કોઈ વૈજ્ઞાનિક આધાર નથી. સામાન્ય જનરૂચિને ધ્યાનમાં રાખીને આ લેખને અહી પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યો છે.

નોંધ: અહી આપવામાં આવેલી જાણકારી ધાર્મિક આસ્થા ઓ અને લોક માન્યતાઓ આધારિત છે, જેનો કોઈ વૈજ્ઞાનિક આધાર નથી. સામાન્ય જનરૂચિને ધ્યાનમાં રાખીને આ લેખને અહી પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યો છે.

6 / 7
પૃથ્વી ઉપરના લોક: સત્યલોક (બ્રહ્મલોક): ભગવાન બ્રહ્માનું નિવાસસ્થાન (2)તપલોકા: તપસ્વીઓ અને ઋષિઓનું વિશ્વ (3) જનલોક: સંતો અને મહાન આત્માઓનું સ્થાન (4)મહર્લોકા: દેવતાઓ અને સંપૂર્ણ પુરુષોનું નિવાસસ્થાન (5) સ્વર્ગલોકઃ ઈન્દ્ર અને અન્ય દેવતાઓની દુનિયા (6)ભૂલોકા: મનુષ્યનું નિવાસસ્થાન, જેને પૃથ્વી કહેવામાં આવે છે.

પૃથ્વી ઉપરના લોક: સત્યલોક (બ્રહ્મલોક): ભગવાન બ્રહ્માનું નિવાસસ્થાન (2)તપલોકા: તપસ્વીઓ અને ઋષિઓનું વિશ્વ (3) જનલોક: સંતો અને મહાન આત્માઓનું સ્થાન (4)મહર્લોકા: દેવતાઓ અને સંપૂર્ણ પુરુષોનું નિવાસસ્થાન (5) સ્વર્ગલોકઃ ઈન્દ્ર અને અન્ય દેવતાઓની દુનિયા (6)ભૂલોકા: મનુષ્યનું નિવાસસ્થાન, જેને પૃથ્વી કહેવામાં આવે છે.

7 / 7

માધ્યમો/જ્યોતિષીઓ/પંચાંગો/પ્રવચનો/માન્યતાઓ/શાસ્ત્રોમાંથી એકત્રિત કર્યા પછી તમારી સમક્ષ લાવવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે,વાંચકોએ તેને માત્ર માહિતી તરીકે જ લેવી જોઈએ.ઉપયોગ કરતા આ માહિતીનો ઉપયોગ પોતાની જવાબદારી સાથે કરે, TV9 ગુજરાતી આના માટે જવાબદાર રહેશે નહીં.

જ્યારે જ્યારે પરમાત્માના આવિષ્કાર માટે પરમ શ્રદ્ધા અને વિશ્વાસપૂર્વક પ્રયત્નો થાય તોજ યથાર્થ ભક્તિ કહી શકાય. ભક્તિના વધુ ન્યૂઝ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

ભક્તિ
Web Stories View more
ક્રિકેટ કરતા 10 ગણી વધુ છે ફૂટબોલ વર્લ્ડ કપ 2026 ની પ્રાઈઝ મની
ક્રિકેટ કરતા 10 ગણી વધુ છે ફૂટબોલ વર્લ્ડ કપ 2026 ની પ્રાઈઝ મની
ગીઝર ફાટતા પહેલા તમને દેખાશે આ 5 સંકેતો, જાણી લો
ગીઝર ફાટતા પહેલા તમને દેખાશે આ 5 સંકેતો, જાણી લો
20 સેકન્ડમાં જ સીતાફળના બી થઈ જશે અલગ, ખાવાની આવશે મજા!
20 સેકન્ડમાં જ સીતાફળના બી થઈ જશે અલગ, ખાવાની આવશે મજા!
દૂધ સાથે ફક્ત આ 2 ફળો જ ખાવા માટે સલામત, અન્ય ફળો પેટમાં દુખાવો અને ઉલટીનું કારણ બની શકે
દૂધ સાથે ફક્ત આ 2 ફળો જ ખાવા માટે સલામત, અન્ય ફળો પેટમાં દુખાવો અને ઉલટીનું કારણ બની શકે
આવો છે રાજ અર્જુનનો પરિવાર
આવો છે રાજ અર્જુનનો પરિવાર
શિયાળામાં હૃદય માટે કયા ડ્રાયફ્રુટ્સ ફાયદાકારક છે?
શિયાળામાં હૃદય માટે કયા ડ્રાયફ્રુટ્સ ફાયદાકારક છે?
Latest Videos View more
SIR બાદ ગુજરાતમાં 73.73 લાખ મતદાર ઘટ્યા
SIR બાદ ગુજરાતમાં 73.73 લાખ મતદાર ઘટ્યા
ભારતની સૌથી મોટી બેન્કના ATM ફ્રોડ કેસમાં 2 આરોપી સુરતથી ઝડપાયા!
ભારતની સૌથી મોટી બેન્કના ATM ફ્રોડ કેસમાં 2 આરોપી સુરતથી ઝડપાયા!
હવે ST બસના મુસાફરો પણ પોતાની સીટ પર મગાવી શકશે મનપસંદ ફુડ પેકેટ
હવે ST બસના મુસાફરો પણ પોતાની સીટ પર મગાવી શકશે મનપસંદ ફુડ પેકેટ
નકલી પોલીસે અસલી પોલીસનો ખેલ પાડ્યો, કિમ પોલીસ સ્ટેશનના PI ઝડપાયા
નકલી પોલીસે અસલી પોલીસનો ખેલ પાડ્યો, કિમ પોલીસ સ્ટેશનના PI ઝડપાયા
ગુજરાતમાં ઠંડીનો પારો 8.4 ડિગ્રીએ અટક્યો
ગુજરાતમાં ઠંડીનો પારો 8.4 ડિગ્રીએ અટક્યો
અમદાવાદમાં શાળાઓની મનમાની, NSUI એ DEO કચેરીએ કર્યો હલ્લાબોલ
અમદાવાદમાં શાળાઓની મનમાની, NSUI એ DEO કચેરીએ કર્યો હલ્લાબોલ
સૌરાષ્ટ્રનું ગૌરવ: જુનાગઢના ક્રેન્સની IPL-19માં SRH માટે થઈ પસંદગી
સૌરાષ્ટ્રનું ગૌરવ: જુનાગઢના ક્રેન્સની IPL-19માં SRH માટે થઈ પસંદગી
શ્વાનના બચ્ચાંને રમડતા નજરે પડ્યો સિંહ જુઓ અનોખા દ્રશ્યો
શ્વાનના બચ્ચાંને રમડતા નજરે પડ્યો સિંહ જુઓ અનોખા દ્રશ્યો
અંકલેશ્વરમાં વિકાસકાર્યોને લઈ સત્તા–વિપક્ષ એકસાથે પ્રમુખ સામે પડયા
અંકલેશ્વરમાં વિકાસકાર્યોને લઈ સત્તા–વિપક્ષ એકસાથે પ્રમુખ સામે પડયા
ઘરઘાટીએ જ ઘરમાં ખાતર પાડ્યું, અમદાવાદના આ વિસ્તારમાં બની ઘટના
ઘરઘાટીએ જ ઘરમાં ખાતર પાડ્યું, અમદાવાદના આ વિસ્તારમાં બની ઘટના
g clip-path="url(#clip0_868_265)">