हिन्दी English News9 ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 TV9-UP
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

Patal Lok: પૃથ્વીની નીચે છે સાત લોક, જાણો કેવુ દેખાય છે પાતાળલોક

હિંદુ શાસ્ત્રો અને પુરાણો અનુસાર બ્રહ્માંડમાં ત્રણ વિશ્વ છે જેને ત્રૈલોક્ય કહેવામાં આવે છે. તેને કૃતક ત્રૈલોક્ય, મહાર્લોક અને અકૃતક ત્રૈલોક્ય કહેવામાં આવે છે.

| Updated on: Mar 12, 2025 | 11:20 AM
Share
હિંદુ માન્યતાઓ અનુસાર, જેમ બ્રહ્માંડમાં પૃથ્વી અને સ્વર્ગનું અસ્તિત્વ છે, તેવી જ રીતે પાતાળલોકનું પણ અસ્તિત્વ છે. આજે આપણે આવા જ લોક વિશે જાણવાની કોશિશ કરીશું કે તે અંતમાં ક્યાં છે અને તે કેવી દેખાય છે. હિંદુ શાસ્ત્રો અને પુરાણો અનુસાર બ્રહ્માંડમાં ત્રણ વિશ્વ છે જેને ત્રૈલોક્ય કહેવામાં આવે છે. તેને કૃતક ત્રૈલોક્ય, મહાર્લોક અને અકૃતક ત્રૈલોક્ય કહેવામાં આવે છે.

હિંદુ માન્યતાઓ અનુસાર, જેમ બ્રહ્માંડમાં પૃથ્વી અને સ્વર્ગનું અસ્તિત્વ છે, તેવી જ રીતે પાતાળલોકનું પણ અસ્તિત્વ છે. આજે આપણે આવા જ લોક વિશે જાણવાની કોશિશ કરીશું કે તે અંતમાં ક્યાં છે અને તે કેવી દેખાય છે. હિંદુ શાસ્ત્રો અને પુરાણો અનુસાર બ્રહ્માંડમાં ત્રણ વિશ્વ છે જેને ત્રૈલોક્ય કહેવામાં આવે છે. તેને કૃતક ત્રૈલોક્ય, મહાર્લોક અને અકૃતક ત્રૈલોક્ય કહેવામાં આવે છે.

1 / 7
કૃતક ત્રૈલોક્યને ત્રિભુવન પણ કહેવામાં આવે છે, તેના ત્રણ પ્રકાર છે - ભુલોક, ભુવર્લોક અને સ્વલોક. સૂર્ય, ચંદ્ર વગેરેનો પ્રકાશ જે અંતર સુધી પહોંચે છે તેને પૃથ્વી કહેવાય છે. આ સિવાય પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચેની દુનિયાને ભુવરલોક કહેવામાં આવે છે, તે તમામ ગ્રહો અને નક્ષત્રોનો વિસ્તાર છે. ત્રીજો સ્વરલોકઃ તેને સ્વર્ગલોક પણ કહેવાય છે. આ સૂર્ય અને ધ્રુવ વચ્ચેનો ભાગ છે, જેની વચ્ચે ચૌદ લાખ યોજનનું અંતર છે. સ્પાર્ષિ મંડળ આમાં આવે છે.

કૃતક ત્રૈલોક્યને ત્રિભુવન પણ કહેવામાં આવે છે, તેના ત્રણ પ્રકાર છે - ભુલોક, ભુવર્લોક અને સ્વલોક. સૂર્ય, ચંદ્ર વગેરેનો પ્રકાશ જે અંતર સુધી પહોંચે છે તેને પૃથ્વી કહેવાય છે. આ સિવાય પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચેની દુનિયાને ભુવરલોક કહેવામાં આવે છે, તે તમામ ગ્રહો અને નક્ષત્રોનો વિસ્તાર છે. ત્રીજો સ્વરલોકઃ તેને સ્વર્ગલોક પણ કહેવાય છે. આ સૂર્ય અને ધ્રુવ વચ્ચેનો ભાગ છે, જેની વચ્ચે ચૌદ લાખ યોજનનું અંતર છે. સ્પાર્ષિ મંડળ આમાં આવે છે.

2 / 7
પુરાણોમાં અધધધધ સાથે જોડાયેલી ઘણી વાર્તાઓ વર્ણવવામાં આવી છે. પુરાણો અનુસાર, પૃથ્વીની નીચે એટલે કે પૃથ્વીની નીચે સાત લોકો સ્થિત છે, જેનો સૌથી નીચેનો ભાગ પાતાળલોક કહેવાય છે. એવું કહેવાય છે કે એકવાર દેવી પાર્વતીની કાનની બુટ્ટી પાતાળ લોકમાં પડી ગઇ હતી, તેણે તેને શોધવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો પરંતુ તે મળી શકી નહીં. જ્યારે પૃથ્વીની નીચે રહેતા શેષનાગને આ વાતની જાણ થઈ ત્યારે તેણે ગુસ્સામાં પાતાળોકમાં ફુફાડો માર્યો, જેન કારણે પૃથ્વી પર ગરમ પાણીનો ફુવારો થયો ,જેમા માતાજીની બુટ્ટી એટલે કે મણિ બહાર આવી

પુરાણોમાં અધધધધ સાથે જોડાયેલી ઘણી વાર્તાઓ વર્ણવવામાં આવી છે. પુરાણો અનુસાર, પૃથ્વીની નીચે એટલે કે પૃથ્વીની નીચે સાત લોકો સ્થિત છે, જેનો સૌથી નીચેનો ભાગ પાતાળલોક કહેવાય છે. એવું કહેવાય છે કે એકવાર દેવી પાર્વતીની કાનની બુટ્ટી પાતાળ લોકમાં પડી ગઇ હતી, તેણે તેને શોધવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો પરંતુ તે મળી શકી નહીં. જ્યારે પૃથ્વીની નીચે રહેતા શેષનાગને આ વાતની જાણ થઈ ત્યારે તેણે ગુસ્સામાં પાતાળોકમાં ફુફાડો માર્યો, જેન કારણે પૃથ્વી પર ગરમ પાણીનો ફુવારો થયો ,જેમા માતાજીની બુટ્ટી એટલે કે મણિ બહાર આવી

3 / 7
વિષ્ણુ પુરાણ અનુસાર પૃથ્વીની નીચે સાત લોકોના નામ અનુક્રમે અટલ, વિતલ, સુતલ, રસતલ, તલતાલ, મહાતલ અને પાતાળ છે.

વિષ્ણુ પુરાણ અનુસાર પૃથ્વીની નીચે સાત લોકોના નામ અનુક્રમે અટલ, વિતલ, સુતલ, રસતલ, તલતાલ, મહાતલ અને પાતાળ છે.

4 / 7
એવું માનવામાં આવે છે કે શેષનાગ પાતાળ લોકના મધ્ય ભાગમાં રહે છે. પાતાળના રહેવાસીઓમાં રાક્ષસો, દાનવો,મ્ત્ય, નાગ વગેરે જોવા મળે છે. આ સિવાય હિમાલય જેવો એક પર્વત પણ છે જેને અરુણનયન પણ કહેવામાં આવે છે.

એવું માનવામાં આવે છે કે શેષનાગ પાતાળ લોકના મધ્ય ભાગમાં રહે છે. પાતાળના રહેવાસીઓમાં રાક્ષસો, દાનવો,મ્ત્ય, નાગ વગેરે જોવા મળે છે. આ સિવાય હિમાલય જેવો એક પર્વત પણ છે જેને અરુણનયન પણ કહેવામાં આવે છે.

5 / 7
નોંધ: અહી આપવામાં આવેલી જાણકારી ધાર્મિક આસ્થા ઓ અને લોક માન્યતાઓ આધારિત છે, જેનો કોઈ વૈજ્ઞાનિક આધાર નથી. સામાન્ય જનરૂચિને ધ્યાનમાં રાખીને આ લેખને અહી પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યો છે.

નોંધ: અહી આપવામાં આવેલી જાણકારી ધાર્મિક આસ્થા ઓ અને લોક માન્યતાઓ આધારિત છે, જેનો કોઈ વૈજ્ઞાનિક આધાર નથી. સામાન્ય જનરૂચિને ધ્યાનમાં રાખીને આ લેખને અહી પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યો છે.

6 / 7
પૃથ્વી ઉપરના લોક: સત્યલોક (બ્રહ્મલોક): ભગવાન બ્રહ્માનું નિવાસસ્થાન (2)તપલોકા: તપસ્વીઓ અને ઋષિઓનું વિશ્વ (3) જનલોક: સંતો અને મહાન આત્માઓનું સ્થાન (4)મહર્લોકા: દેવતાઓ અને સંપૂર્ણ પુરુષોનું નિવાસસ્થાન (5) સ્વર્ગલોકઃ ઈન્દ્ર અને અન્ય દેવતાઓની દુનિયા (6)ભૂલોકા: મનુષ્યનું નિવાસસ્થાન, જેને પૃથ્વી કહેવામાં આવે છે.

પૃથ્વી ઉપરના લોક: સત્યલોક (બ્રહ્મલોક): ભગવાન બ્રહ્માનું નિવાસસ્થાન (2)તપલોકા: તપસ્વીઓ અને ઋષિઓનું વિશ્વ (3) જનલોક: સંતો અને મહાન આત્માઓનું સ્થાન (4)મહર્લોકા: દેવતાઓ અને સંપૂર્ણ પુરુષોનું નિવાસસ્થાન (5) સ્વર્ગલોકઃ ઈન્દ્ર અને અન્ય દેવતાઓની દુનિયા (6)ભૂલોકા: મનુષ્યનું નિવાસસ્થાન, જેને પૃથ્વી કહેવામાં આવે છે.

7 / 7

માધ્યમો/જ્યોતિષીઓ/પંચાંગો/પ્રવચનો/માન્યતાઓ/શાસ્ત્રોમાંથી એકત્રિત કર્યા પછી તમારી સમક્ષ લાવવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે,વાંચકોએ તેને માત્ર માહિતી તરીકે જ લેવી જોઈએ.ઉપયોગ કરતા આ માહિતીનો ઉપયોગ પોતાની જવાબદારી સાથે કરે, TV9 ગુજરાતી આના માટે જવાબદાર રહેશે નહીં.

જ્યારે જ્યારે પરમાત્માના આવિષ્કાર માટે પરમ શ્રદ્ધા અને વિશ્વાસપૂર્વક પ્રયત્નો થાય તોજ યથાર્થ ભક્તિ કહી શકાય. ભક્તિના વધુ ન્યૂઝ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

ભક્તિ
Web Stories View more
ધુરંધર ફિલ્મના ડિરેક્ટરનો આવો છે પરિવાર
ધુરંધર ફિલ્મના ડિરેક્ટરનો આવો છે પરિવાર
'બોર્ડર 2' ની અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર
'બોર્ડર 2' ની અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર
T20 વર્લ્ડ કપ 2026 માં ટીમ ઈન્ડિયા ક્યારે અને કોની સામે ટકરાશે?
T20 વર્લ્ડ કપ 2026 માં ટીમ ઈન્ડિયા ક્યારે અને કોની સામે ટકરાશે?
Stock Market: 1 શેર ઉપર '2 શેર' ફ્રી! ચોખાના બિઝનેસમાં જોડાયેલી અગ્રણી કંપનીએ રોકાણકારોને ભેટ આપી
Stock Market: 1 શેર ઉપર '2 શેર' ફ્રી! ચોખાના બિઝનેસમાં જોડાયેલી અગ્રણી કંપનીએ રોકાણકારોને ભેટ આપી
ક્રિકેટ કરતા 10 ગણી વધુ છે ફૂટબોલ વર્લ્ડ કપ 2026 ની પ્રાઈઝ મની
ક્રિકેટ કરતા 10 ગણી વધુ છે ફૂટબોલ વર્લ્ડ કપ 2026 ની પ્રાઈઝ મની
ગીઝર ફાટતા પહેલા તમને દેખાશે આ 5 સંકેતો, જાણી લો
ગીઝર ફાટતા પહેલા તમને દેખાશે આ 5 સંકેતો, જાણી લો
Latest Videos View more
આગામી બે દિવસ બાદ ઠંડીમાં વધારો થવાની શક્યતા
આગામી બે દિવસ બાદ ઠંડીમાં વધારો થવાની શક્યતા
તમારું સ્વાસ્થ્ય સારું રહેશે, નાણાકીય સ્થિતિ સુધરશે
તમારું સ્વાસ્થ્ય સારું રહેશે, નાણાકીય સ્થિતિ સુધરશે
ચાઈનીઝ દોરીના ઉત્પાદન મૂળ સુધી પહોંચેલી પોલીસ, જુઓ Video
ચાઈનીઝ દોરીના ઉત્પાદન મૂળ સુધી પહોંચેલી પોલીસ, જુઓ Video
સુરત ગોડાદરામાં ફર્નિચરના ગોડાઉનમાં ભીષણ આગ
સુરત ગોડાદરામાં ફર્નિચરના ગોડાઉનમાં ભીષણ આગ
ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટ માટે AMC નો એક્શન પ્લાન તૈયાર - જુઓ Video
ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટ માટે AMC નો એક્શન પ્લાન તૈયાર - જુઓ Video
હરિત ઊર્જાની દિશામાં ઐતિહાસિક પગલું, ગોરજમાં સૂર્યની શક્તિનો ઉપયોગ
હરિત ઊર્જાની દિશામાં ઐતિહાસિક પગલું, ગોરજમાં સૂર્યની શક્તિનો ઉપયોગ
મનસુખ વસાવા-ચૈતર વસાવાના સામ સામે આક્ષેપો, જુઓ Video
મનસુખ વસાવા-ચૈતર વસાવાના સામ સામે આક્ષેપો, જુઓ Video
વડોદરામાં આંગણવાડી બહાર જ ગંદકી અને કચરાના ગંજ, દારૂની થેલીઓએ ખોલી પોલ
વડોદરામાં આંગણવાડી બહાર જ ગંદકી અને કચરાના ગંજ, દારૂની થેલીઓએ ખોલી પોલ
નીતિન પટેલે કહ્યું- કેટલાક ભાજપનો ખેસ પહેરીને સીધા હોદ્દા માંગે છે
નીતિન પટેલે કહ્યું- કેટલાક ભાજપનો ખેસ પહેરીને સીધા હોદ્દા માંગે છે
જૈન પરિવારની 7 વર્ષની દીકરીની દીક્ષા લેવાના નિર્ણય પર કોર્ટે લગાવી રોક
જૈન પરિવારની 7 વર્ષની દીકરીની દીક્ષા લેવાના નિર્ણય પર કોર્ટે લગાવી રોક
g clip-path="url(#clip0_868_265)">