AQI

Sign In

Subscribe Whatsapp Channel

તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

History of city name : ‘નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ’ ના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ ? જાણો આખી વાર્તા

નાગેશ્વર મંદિર ગુજરાત રાજ્યના દ્વારકા નજીક આવેલું એક પ્રખ્યાત શિવધામ છે, જે ભગવાન શિવને અર્પિત છે. શિવ પુરાણમાં તેનું વર્ણન મળતું હોય છે અને તેને ભારતના બાર પવિત્ર જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક માનવામાં આવે છે.

Ashvin Patel | Updated on: Aug 04, 2025 | 6:46 PM

“નાગેશ્વર” શબ્દ બે ભાગોમાં વહેંચાય છે, નાગ એટલે કે સર્પ અને ઈશ્વર એટલે ભગવાન. એટલે તેનો અર્થ થયો “સર્પોના સ્વામી” અથવા “નાગોના ઈશ્વર”. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, આ સ્થળે ભગવાન શિવે ભક્તના રક્ષણ માટે દાનવનો સંહાર કર્યો હતો,જે સર્પના સ્વરૂપમાં ભક્તને ડરાવી રહ્યો હતો. તેથી આ સ્થાનનું નામ “નાગેશ્વર” પડ્યું. — “નાગેશ્વર” શબ્દ બે ભાગોમાં વહેંચાય છે, નાગ એટલે કે સર્પ અને ઈશ્વર એટલે ભગવાન. એટલે તેનો અર્થ થયો “સર્પોના સ્વામી” અથવા “નાગોના ઈશ્વર”. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, આ સ્થળે ભગવાન શિવે ભક્તના રક્ષણ માટે દાનવનો સંહાર કર્યો હતો,જે સર્પના સ્વરૂપમાં ભક્તને ડરાવી રહ્યો હતો. તેથી આ સ્થાનનું નામ “નાગેશ્વર” પડ્યું.
1 / 6

એક લોકપ્રચલિત કથા મુજબ, સુપ્રિયા નામનો એક મહાન શિવભક્ત દરિયાકાંઠે શિવલિંગની ઉપાસના કરતા હતા. એક વખત દરિયામાં રહેતા દારુક નામના અસુરે સુપ્રિયાને બાંધી લીધો. દારુક અને તેની પત્ની દરુકાએ દરિયાની તળિયે પોતાનું રાજ્ય બનાવ્યું હતું, જ્યાં તેઓ માનવોને કેદ કરીને ત્રાસ આપતા.સુપ્રિયાએ કેદમાં પણ ભગવાન શિવની આરાધના ચાલુ રાખી અને “ઓમ નમઃ શિવાય” મંત્રનો જાપ કરવાનું બંધ ન કર્યું. તેના અડગ ભક્તિને જોઈને ભગવાન શિવ પ્રગટ થયા અને દારુકનો સંહાર કર્યો. આ પછી ભગવાને અહીં જ પોતાના સ્વરૂપે જ્યોતિર્લિંગ રૂપે નિવાસ કર્યો, જે પછી “નાગેશ્વર” તરીકે ઓળખાયો. — એક લોકપ્રચલિત કથા મુજબ, સુપ્રિયા નામનો એક મહાન શિવભક્ત દરિયાકાંઠે શિવલિંગની ઉપાસના કરતા હતા. એક વખત દરિયામાં રહેતા દારુક નામના અસુરે સુપ્રિયાને બાંધી લીધો. દારુક અને તેની પત્ની દરુકાએ દરિયાની તળિયે પોતાનું રાજ્ય બનાવ્યું હતું, જ્યાં તેઓ માનવોને કેદ કરીને ત્રાસ આપતા.સુપ્રિયાએ કેદમાં પણ ભગવાન શિવની આરાધના ચાલુ રાખી અને “ઓમ નમઃ શિવાય” મંત્રનો જાપ કરવાનું બંધ ન કર્યું. તેના અડગ ભક્તિને જોઈને ભગવાન શિવ પ્રગટ થયા અને દારુકનો સંહાર કર્યો. આ પછી ભગવાને અહીં જ પોતાના સ્વરૂપે જ્યોતિર્લિંગ રૂપે નિવાસ કર્યો, જે પછી “નાગેશ્વર” તરીકે ઓળખાયો.
2 / 6

શિવ પુરાણ મુજબ, નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ પ્રાચીન સમયમાં “દારુકાવન” તરીકે ઓળખાતા એક જંગલ વિસ્તારમાં આવેલ છે. “દારુકાવન”નું નામ ભારતના પ્રાચીન સાહિત્ય અને મહાકાવ્યોમાં પણ જોવા મળે છે. આવા જંગલોના ઉલ્લેખ કામ્યકવન, દ્વૈતવન અને દંડકવન જેવા અન્ય પૌરાણિક વનોની યાદીમાં મળે છે. — શિવ પુરાણ મુજબ, નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ પ્રાચીન સમયમાં “દારુકાવન” તરીકે ઓળખાતા એક જંગલ વિસ્તારમાં આવેલ છે. “દારુકાવન”નું નામ ભારતના પ્રાચીન સાહિત્ય અને મહાકાવ્યોમાં પણ જોવા મળે છે. આવા જંગલોના ઉલ્લેખ કામ્યકવન, દ્વૈતવન અને દંડકવન જેવા અન્ય પૌરાણિક વનોની યાદીમાં મળે છે.
3 / 6

નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ દ્વારકા નજીક, સૌરાષ્ટ્ર (ગુજરાત)માં સ્થિત છે. તેનું વર્ણન શિવ પુરાણમાં પણ જોવા મળે છે. માન્યતા છે કે આ જ્યોતિર્લિંગની પૂજાથી સાપભય દૂર થાય છે અને ભક્તને શક્તિ તથા નિર્ભયતા મળે છે. મહાશિવરાત્રીના દિવસે અહીં વિશેષ મેળો યોજાય છે, જેમાં હજારો ભક્તો હાજરી આપે છે. (Credits: - Vishal Bhatnagar/NurPhoto via Getty Images ) — નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ દ્વારકા નજીક, સૌરાષ્ટ્ર (ગુજરાત)માં સ્થિત છે. તેનું વર્ણન શિવ પુરાણમાં પણ જોવા મળે છે. માન્યતા છે કે આ જ્યોતિર્લિંગની પૂજાથી સાપભય દૂર થાય છે અને ભક્તને શક્તિ તથા નિર્ભયતા મળે છે. મહાશિવરાત્રીના દિવસે અહીં વિશેષ મેળો યોજાય છે, જેમાં હજારો ભક્તો હાજરી આપે છે. (Credits: - Vishal Bhatnagar/NurPhoto via Getty Images )
4 / 6

મંદિર પાસે 25 ફૂટ ઊંચી ભગવાન શિવની ભવ્ય પ્રતિમા પણ છે, જે યાત્રાળુઓમાં ખૂબ લોકપ્રિય છે, રોજ શિવલિંગની ત્રણ વખત આરતી થાય છે અને શ્રાવણ માસ તથા મહાશિવરાત્રિએ વિશેષ ભક્તિ અનુષ્ઠાન થાય છે. (Credits: - Vishal Bhatnagar/NurPhoto via Getty Images ) — મંદિર પાસે 25 ફૂટ ઊંચી ભગવાન શિવની ભવ્ય પ્રતિમા પણ છે, જે યાત્રાળુઓમાં ખૂબ લોકપ્રિય છે, રોજ શિવલિંગની ત્રણ વખત આરતી થાય છે અને શ્રાવણ માસ તથા મહાશિવરાત્રિએ વિશેષ ભક્તિ અનુષ્ઠાન થાય છે. (Credits: - Vishal Bhatnagar/NurPhoto via Getty Images )
5 / 6

નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ દ્વારકા શહેરથી લગભગ 17 કિમી દૂર આવેલ છે. દ્વારકા-બેટ દ્વારકાની યાત્રા કરતા હજારો યાત્રાળુઓ નાગેશ્વર મંદિરના દર્શન પણ કરે છે. દર વર્ષે દેશ-વિદેશમાંથી લાખો ભક્તો અહીં આવે છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) — નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ દ્વારકા શહેરથી લગભગ 17 કિમી દૂર આવેલ છે. દ્વારકા-બેટ દ્વારકાની યાત્રા કરતા હજારો યાત્રાળુઓ નાગેશ્વર મંદિરના દર્શન પણ કરે છે. દર વર્ષે દેશ-વિદેશમાંથી લાખો ભક્તો અહીં આવે છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.)
6 / 6

Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

ઈતિહાસ ગુજરાત જનરલ નોલેજ દેવભૂમિ દ્વારકા શ્રાવણ માસ

Related Photo Gallery

શું મેનોપોઝ દરમિયાન શારીરિક સંબંધ બાંધી શકાય?

તમારું વ્યક્તિત્વ બધાને આકર્ષિત કરશે, જૂના મિત્રોને મળવા જશો

ETF રોકાણોમાં 50% થી વધુનો જંગી વધારો, રોકાણકારોનો ચાંદી તરફ ધસારો!

સોનાના ભાવમાં ઉથલપાથલના સંકેત! US-ચીનના આર્થિક આંકડા પર સૌનું ધ્યાન

ઘર ખરીદવુ કે ભાડે રહેવું, જાણો ફાયદા-ગેરફાયદાની સમગ્ર વિગતો

રવિન્દ્ર જાડેજાનું ઇન્સ્ટાગ્રામ એકાઉન્ટ થઈ ગયું બંધ

ઘરમાંથી કીડીઓ દૂર કરવા આ 5 ઘરેલુ ઉપાયો અપનાવો

આ 8 કંપની આપશે 'ડિવિડન્ડ', રોકાણકારોમાં ઉત્સાહ

શિયાળામાં ફક્ત 1 ચમચી મધ ખાવાના ફાયદા જાણી તમે પણ ચોંકી જશો!

સાઇનસના શરૂઆતના લક્ષણો શું છે?

હાડકાંની નબળાઈ માત્ર સમસ્યા નથી, ગંભીર રોગનું જોખમ છે! જાણો

નોકરી છોડ્યા પછી PF પર વ્યાજ મળશે કે નહીં?

શિયાળામાં ગુજરાતમાં ફરવા માટે બેસ્ટ સ્થળો

માત્ર 1 રુપિયામાં મળી રહ્યા રોજ 2GB ડેટા અને અનલિમિટેડ કોલિંગ

હોમ લોન EMI ઘટાડવાની સરળ રીત જાણો

મીઠા લીમડાના પાંદડાં છે વિટામિનનો ભંડાર, શરીર માટે વરદાન સમાન

રોજ 3GB હાઈ સ્પીડ ડેટા સાથે Jioનો 84 દિવસનો પ્લાન, જાણો કિંમત

શું 'બેંક લોકર'માં રાખેલ 'સોનું' ખરેખર સુરક્ષિત છે ?

કેનેડામાં એરપોર્ટ પર જ એજ્યુકેશન અને વર્ક પરમિટ રદ કરવાનો નવો નિયમ

વિશ્વની સૌથી નાની ભેંસ... માત્ર 2 ફૂટ 8 ઇંચ ઉંચી, પણ વજન 285 કિલો

આ 4 શેરમાં આવશે મોટો ઉછાળો ! એક્સપર્ટે કહ્યું ખરીદો

મુકેશ અંબાણીએ ‘યાત્રી એવં વરિષ્ઠ સેવા સદન’ પ્રોજેક્ટની જાહેરાત કરી

આ સ્ટોક તમારી પાસે છે, તો તમારી પોર્ટફોલિયો માઈનસમાં જશે

આ અઠવાડિયે શેરબજારમાં જોવા મળશે હલચલ, 2 કંપની કરશે સ્ટોક સ્પ્લિટ

દુનિયાની આ જગ્યાઓ, જ્યાં સૂર્ય નથી આથમતો, જાણો અહીં

છઠ્ઠી રાજ્યકક્ષા ચોટીલા આરોહણ અવરોહણ સ્પર્ધા 2025-26

અમદાવાદ શહેરમાં BAPSના મંદિરોમાં ઉજવાયો ભવ્ય અન્નકુટ મહોત્સવ

પત્ની કરતા 9 વર્ષ મોટો છે ગૌરવ ખન્ના,

ઘરમાં રોજ કપૂર બાળવાથી થાય છે આ 5 ફાયદા, ઘરમાં સુખ-સમુદ્ધિ વધી જશે

ચેમ્પિયન બન્યા બાદ મહિલા ક્રિકેટરોની બ્રાન્ડ વેલ્યુમાં 50%નો વધારો થયો

તમારા iPhoneની બેટરી ઝડપથી ઉતરી જાય છે? તો બદલી નાખો આ 3 સેટિંગ્સ

એક અઠવાડિયામાં સોનું 1160 રુપિયા સસ્તું થયું, જાણો આજની લેટેસ્ટ કિંમત

શિયાળાના સુપરફૂડ શક્કરિયા ખાવાના ફાયદા, જાણો

શિયાળામાં ગુલાબનો છોડ સુકાઈ જાય છે ? અપનાવો આ ટીપ્સ

મહિલાની ધરપકડ વિશે કાયદો શું કહે છે? જાણો

દાદીના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું અભિનેત્રીનું નામ

મહિલાઓને બ્રેસ્ટ સંબંધિત આ સમસ્યાઓ કેટલીક વખત પરેશાન કરે છે

આજે તમને આર્થિક લાભ થઈ શકે છે, ખાસ વ્યક્તિને મળતી વખતે ગભરાશો નહીં

હાઈ બ્લડ પ્રેશરના દર્દીઓએ આ વસ્તુ ભૂલથી પણ ના ખાવી જોઈએ? જાણો

વર્લ્ડ કપ જીત્યા પછી DSP બની ટીમ ઈન્ડિયાની સ્ટાર ખેલાડી

આ 3 IPO કંપનીઓમાંથી કઈ બનશે મલ્ટિબેગર અને રોકાણકારો માટે શું છે સંકેત?

આ 3 શેરમાં રોકાણ કરવું સલામત છે કે જોખમભર્યું?

ટૂથપેસ્ટનો ઉપયોગ ફક્ત દાંત સાફ માટે જ નહીં, તેના અન્ય ફાયદા જાણો

તમે પણ આ એક 'પોર્ટલ'નો ઉપયોગ કરીને તગડી કમાણી કરશો

રિટાયર્ડ હર્ટ થયા બાદ રિષભ પંતની આક્રમક બેટિંગ

ચાંદીના ભાવ વધશે! અમેરિકાની એક જાહેરાતે વૈશ્વિક હલચલ મચાવી દીધી

Jio, Airtel, VI માં ડિસેમ્બરથી રિચાર્જ પ્લાનોમાં વધારો શક્ય

બ્રહ્મમુહૂર્તમાં બોલેલા શબ્દો બને છે સત્ય

સોનાના ભાવ કેમ ઘટી રહ્યા છે, કરેક્શનનું કારણ શું છે

કોઈને ભેટમાં આ 6 વસ્તુઓ આપી તો આવશે ખરાબ પરિણામ!

Web Stories View more

રોકાણકારોને જલસા! ઓટો પાર્ટ્સ બનાવનારી કંપની આપશે '200% નું ડિવિડન્ડ'

Premanand Maharaj : મોડે સુધી સૂવાના ત્રણ નુકસાન કયા છે? જાણી લો

બોલિવુડના હેન્ડસમ હંકનો જુઓ પરિવાર

Jyotish Tips : આ 6 વસ્તુઓ કોઈને ભેટમાં આપવાની ભૂલ ન કરતાં, જાણો કારણ

ઉઠતા-બેઠતા ઘૂંટણમાંથી કટ કટનો અવાજ કેમ આવે છે? જાણો કારણ

આજનું રાશિફળ તારીખ : 09-11-2025

Latest News View more

શું મેનોપોઝ દરમિયાન શારીરિક સંબંધ બાંધી શકાય?

તમારું વ્યક્તિત્વ બધાને આકર્ષિત કરશે, જૂના મિત્રોને મળવા જશો

T20 વર્લ્ડ કપ 2026ની ફાઇનલ મેચ ગુજરાતમાં રમાશે

રૂપિયા ગણવા માટે મશીન ઓછા પડ્યા, 22 કલાક સુધી પોલીસ ગણતી રહી પૈસા

આધાર કાર્ડ ખોવાઈ ગયું કે નંબર ભૂલાઈ ગયો? હવે ચિંતા કરવાની જરુર નથી

Latest Videos View more

હળવદમાં સરકારી જમીન હડપવાનું કૌભાંડ, 9 આરોપીમાંથી 4ની ધરપકડ

અંબાજી પંથકમાં વકર્યો રોગચાળો,ઝેરી મલેરિયાના કેસમાં સતત ઉછાળો

અમદાવાદની હવા ઝેરી બની, સૌથી વધુ AQI એરપોર્ટ વિસ્તારમાં 197 નોંધાયો

અમદાવાદ-ગાંધીનગરનું તાપમાન એક જ રાતમાં 3 ડિગ્રી ઘટ્યું

આ રાશિના જાતકો આજે ફુલ આરામ કરશે, તમારો દિવસ કેવો રહેશે, જુઓ Video

અનેક વિસ્તારોમાં હાડ થીજવતી ઠંડીની આગાહી

લસણની આડમાં દારૂની હેરાફેરીનો પર્દાફાશ ! 2 આરોપીની કરી ધરપકડ

માવઠાથી દાડમના બાગાયત પાકને વ્યાપક અસર, ખેડૂતો દાડમ ફેંકી દેવા મજબૂર

પાકિસ્તાની એજન્સી દ્વારા ભારતીય બોટ પર ફાયરિંગ કરાયુંઃ સૂત્ર

ફોટો સ્ટોરી

રીલ્સ

શેરબજાર

વીડિયોઝ