5

IPL 2024 તાજા સમાચાર લોકસભા ચૂંટણી 2024 ગુજરાત વીડિયોઝ રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ફોટો ગેલેરી ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ ભક્તિ મહારાષ્ટ્ર

Budget 2024 : બજેટ રજૂ કરવાની સત્તા કોને મળે છે? જાણો અપવાદરૂપ કિસ્સા સહિતની રસપ્રદ માહિતી

Budget 2024 : કેન્દ્રીય નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ આગામી 01 ફેબ્રુઆરી 2024 ના રોજ વચગાળાનું બજેટ રજૂ કરશે. આ બજેટ એપ્રિલ-મે 2024માં યોજાનારી આગામી લોકસભાની ચૂંટણી પહેલા મોદી સરકારનું છેલ્લું બજેટ છે. બજેટ રજૂ કરવાની તારીખ 1 ફેબ્રુઆરી નક્કી કરવામાં આવી છે.

TV9 Gujarati | Edited By: Ankit Modi | Updated on: Jan 25, 2024 | 6:57 AM

કેન્દ્રીય નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ આગામી 01 ફેબ્રુઆરી 2024 ના રોજ વચગાળાનું બજેટ રજૂ કરશે. આ બજેટ એપ્રિલ-મે 2024માં યોજાનારી આગામી લોકસભાની ચૂંટણી પહેલા મોદી સરકારનું છેલ્લું બજેટ છે. બજેટ રજૂ કરવાની તારીખ 1 ફેબ્રુઆરી નક્કી કરવામાં આવી છે પરંતુ તેની તૈયારી ઘણા સમય અગાઉથી શરૂ થઈ જાય છે. આવી સ્થિતિમાં એ પ્રશ્ન મનમાં ઉઠે છે કે ભારતીય બજેટ વિશે બંધારણ શું કહે છે અને સરકાર તેને રજૂ કરવા માટે શું તૈયારી કરે છે? — કેન્દ્રીય નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ આગામી 01 ફેબ્રુઆરી 2024 ના રોજ વચગાળાનું બજેટ રજૂ કરશે. આ બજેટ એપ્રિલ-મે 2024માં યોજાનારી આગામી લોકસભાની ચૂંટણી પહેલા મોદી સરકારનું છેલ્લું બજેટ છે. બજેટ રજૂ કરવાની તારીખ 1 ફેબ્રુઆરી નક્કી કરવામાં આવી છે પરંતુ તેની તૈયારી ઘણા સમય અગાઉથી શરૂ થઈ જાય છે. આવી સ્થિતિમાં એ પ્રશ્ન મનમાં ઉઠે છે કે ભારતીય બજેટ વિશે બંધારણ શું કહે છે અને સરકાર તેને રજૂ કરવા માટે શું તૈયારી કરે છે?
1 / 6

બંધારણમાં બજેટનો સીધો ઉલ્લેખ નથી. જો કે, બંધારણની કલમ 112 માં વાર્ષિક નાણાકીય નિવેદનની વાત કરવામાં આવી છે. આ કલમ હેઠળ જ સરકાર માટે દર વર્ષે તેની કમાણી અને ખર્ચનો હિસાબ આપવો ફરજિયાત છે. આ કલમ મુજબ જોઈએ તો રાષ્ટ્રપતિને બજેટ રજૂ કરવાનો અધિકાર છે. દેશમાં રાષ્ટ્રપતિ પોતે બજેટ રજૂ કરતા નથી પણ તેઓ સરકારના કોઈ મંત્રીને તેમના વતી બજેટ રજૂ કરવા માટે કહી શકે છે. — બંધારણમાં બજેટનો સીધો ઉલ્લેખ નથી. જો કે, બંધારણની કલમ 112 માં વાર્ષિક નાણાકીય નિવેદનની વાત કરવામાં આવી છે. આ કલમ હેઠળ જ સરકાર માટે દર વર્ષે તેની કમાણી અને ખર્ચનો હિસાબ આપવો ફરજિયાત છે. આ કલમ મુજબ જોઈએ તો રાષ્ટ્રપતિને બજેટ રજૂ કરવાનો અધિકાર છે. દેશમાં રાષ્ટ્રપતિ પોતે બજેટ રજૂ કરતા નથી પણ તેઓ સરકારના કોઈ મંત્રીને તેમના વતી બજેટ રજૂ કરવા માટે કહી શકે છે.
2 / 6

થોડા સમય અગાઉ જ દેશમાં અપવાદરૂપ કિસ્સો બન્યો હતો. આ સમયે એટલેકે વર્ષ 2019માં જ્યારે નાણામંત્રી અરુણ જેટલી બીમાર હતા ત્યારે પીયૂષ ગોયલે નાણામંત્રી ન હોવા છતાં બજેટ રજૂ કર્યું હતું. જો કે સામાન્ય રીતે દેશમાં નાણામંત્રી બજેટ રજૂ કરે છે. — થોડા સમય અગાઉ જ દેશમાં અપવાદરૂપ કિસ્સો બન્યો હતો. આ સમયે એટલેકે વર્ષ 2019માં જ્યારે નાણામંત્રી અરુણ જેટલી બીમાર હતા ત્યારે પીયૂષ ગોયલે નાણામંત્રી ન હોવા છતાં બજેટ રજૂ કર્યું હતું. જો કે સામાન્ય રીતે દેશમાં નાણામંત્રી બજેટ રજૂ કરે છે.
3 / 6

બજેટ શબ્દ ફ્રેન્ચ શબ્દ bougette પરથી આવ્યો છે જેનો અર્થ ચામડાની થેલી એવો થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે સરકાર તેમની કમાણી અને ખર્ચના દસ્તાવેજો ચામડાની થેલીમાં રાખે છે તેથી નાણામંત્રી પણ તેમના દસ્તાવેજો ચામડાની થેલીમાં લઈને સંસદ પહોંચે છે. આ શબ્દ બ્રિટનમાં વપરાયો હતો જે સમય જતા ભારત સુધી પહોંચ્યો છે. હાલના સમયમાં થેલી નહીં ટેબ્લેટમાં વાંચી બજેટ રજૂ કરાય છે. — બજેટ શબ્દ ફ્રેન્ચ શબ્દ bougette પરથી આવ્યો છે જેનો અર્થ ચામડાની થેલી એવો થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે સરકાર તેમની કમાણી અને ખર્ચના દસ્તાવેજો ચામડાની થેલીમાં રાખે છે તેથી નાણામંત્રી પણ તેમના દસ્તાવેજો ચામડાની થેલીમાં લઈને સંસદ પહોંચે છે. આ શબ્દ બ્રિટનમાં વપરાયો હતો જે સમય જતા ભારત સુધી પહોંચ્યો છે. હાલના સમયમાં થેલી નહીં ટેબ્લેટમાં વાંચી બજેટ રજૂ કરાય છે.
4 / 6

બજેટ એક વર્ષનો હિસાબ છે. બજેટ રજૂ કરતા પહેલા એક સર્વે કરવામાં આવે છે જેમાં સરકારની કમાણીનો અંદાજ લગાવવામાં આવે છે. બજેટમાં સરકાર કર, નૂર ભાડા અને વિવિધ મંત્રાલયો દ્વારા કેટલી કમાણી કરશે તેનો અંદાજ લગાવે છે. આ સર્વેમાં એ પણ જાણવા મળ્યું છે કે આગામી વર્ષમાં કેટલો સરકારી ખર્ચનો અંદાજ આવશે. — બજેટ એક વર્ષનો હિસાબ છે. બજેટ રજૂ કરતા પહેલા એક સર્વે કરવામાં આવે છે જેમાં સરકારની કમાણીનો અંદાજ લગાવવામાં આવે છે. બજેટમાં સરકાર કર, નૂર ભાડા અને વિવિધ મંત્રાલયો દ્વારા કેટલી કમાણી કરશે તેનો અંદાજ લગાવે છે. આ સર્વેમાં એ પણ જાણવા મળ્યું છે કે આગામી વર્ષમાં કેટલો સરકારી ખર્ચનો અંદાજ આવશે.
5 / 6

ભારતમાં બજેટ તૈયાર કરવાની પ્રક્રિયા ઘણી જટિલ છે. બજેટ બનાવવામાં નાણા મંત્રાલયની સાથે નીતિ આયોગ અને ખર્ચ સંબંધિત મંત્રાલયોની માહિતી સામેલ છે. નાણા મંત્રાલય આ વિવિધ મંત્રાલયોની વિનંતીઓન આધારે ખર્ચનો પ્રસ્તાવ તૈયાર કરે છે. આ પછી બજેટ બનાવવાનું કામ નાણાં મંત્રાલય હેઠળના આર્થિક બાબતોના વિભાગના બજેટ વિભાગ દ્વારા કરવામાં આવે છે. — ભારતમાં બજેટ તૈયાર કરવાની પ્રક્રિયા ઘણી જટિલ છે. બજેટ બનાવવામાં નાણા મંત્રાલયની સાથે નીતિ આયોગ અને ખર્ચ સંબંધિત મંત્રાલયોની માહિતી સામેલ છે. નાણા મંત્રાલય આ વિવિધ મંત્રાલયોની વિનંતીઓન આધારે ખર્ચનો પ્રસ્તાવ તૈયાર કરે છે. આ પછી બજેટ બનાવવાનું કામ નાણાં મંત્રાલય હેઠળના આર્થિક બાબતોના વિભાગના બજેટ વિભાગ દ્વારા કરવામાં આવે છે.
6 / 6

Latest News Updates

અંદાજપત્ર 2024

Follow Us:

Related Photo Gallery

ભારતમાં સૌથી વધુ જમીન કોની પાસે છે ? જાણો

ઈન્ડિયા સ્કિલ્સ 2024 સ્પર્ધા યશોભૂમિ કન્વેન્શન સેન્ટર ખાતે થઈ શરુ

વિશ્વના અનેક નેતાઓને હુમલાખોરોએ બનાવ્યા છે નિશાન, જુઓ ફોટા

ગર્લફ્રેન્ડ સાથે લગ્ન કર્યા, એક બાળકનો પિતા છે સુનીલ છેત્રી

Fan Cleaning Tips : ના ટેબલ...ના સીડી, આ રીતે સલામત રીતે પંખો કરો સાફ

કૃષ્ણ જન્મભૂમિ મથુરા-વૃંદાવન માટે અમદાવાદથી ટ્રેન

આ ગુજરાતી ખેલાડીએ આઈપીએલ 2024માં સૌથી વધુ વિકેટ લીધી

ડાયમંડ સિટી Surat ની આ 5 ફેમસ પ્લેસ ફરો, રજાઓને યાદગાર બનાવો

નાની અમથી ભૂલથી પણ લેપટોપમાં થઈ શકે છે બ્લાસ્ટ! ના કરજો આવી ભૂલ

કે.એલ રાહુલ પર ગુસ્સે થયા હતા સંજીવ ગોયન્કા

નીરજ ચોપરાએ ત્રણ વર્ષ બાદ ઘરેલુ ટુર્નામેન્ટમાં ભાગ લીધો અને ગોલ્ડ મેડલ

IPO હોય તો આવો, 9 મહિનામાં 75થી 1900 રૂપિયાને પાર પહોંચ્યો શેર

મુકેશ અંબાણીનું Jio તમને 365 દિવસ આપશે અનલિમિટેડ કોલ અને ડેટા

900 પર જશે આ એનર્જી શેર, માર્કેટ એક્સપર્ટે કહ્યું કરો રોકાણ

શેરબજારના રોકાણકારો માટે ચેતવા જેવો કિસ્સો, જાણો શું છે ઘટના

IPL 2024માં બેટ્સમેનોએ આ બોલરોને સૌથી વધુ છગ્ગા માર્યા

આ દિવસે ITC શેરધારકો હોટેલ બિઝનેસના Demergerને આપશે મંજૂરી

બે દિવસથી સોલાર પંપ બનાવતી કંપનીના શેર આસમાને, 470%નો આવ્યો ઉછાળો

બેંક FD કરનારાઓ માટે સારા સમાચાર

પૃથ્વી પરનું સૌથી ગરમ સ્થળ ક્યાં આવેલું છે ?

આ સરકારી કંપનીનો શેર છેલ્લા એક વર્ષથી કરી રહ્યો છે પૈસાનો વરસાદ, જાણો

વર્કિંગ કપલે આ રીતે Love બેલેન્સ રાખવું જોઈએ, ફોલો કરો Tips

સૌરાષ્ટ્રમાંથી સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી માટે આ ટ્રેન કરાવશે સફર

નળ અને સિંક પર લાગેલા ક્ષારના ડાઘ દૂર કરવા માટે ઉપયોગી છે કાકડીની છાલ

તમારા બજેટમાં આવી જશે આ ઓછી બજેટની કાર, ટ્રાફિકમાં પણ રહેશે સરળતા

જામનગર APMCમાં મગફળીના મહત્તમ ભાવ રૂપિયા 6600 રહ્યા, જાણો

આ બોલિવુડ સ્ટાર સાથે હતુ માધુરી દીક્ષિતનું અફેર

જાણો માધુરી દીક્ષિતના પરિવારમાં કોણ કોણ છે

મહિન્દ્રા ગ્રુપ તેનો ટ્રેક્ટર બિઝનેસ કરશે Demerger ?

ભારતમાં આ 10 ફૂડ પર FSSAIએ લગાવ્યો છે પ્રતિબંધ

પોતાની ઓળખના દુરુપયોગથી પરેશાન થયા જેકી શ્રોફ

Fashion tips : Sunglasses ખરીદતી વખતે આટલું ધ્યાન જરુર રાખો

ખેતરમાં ભાગ્યા રાખનારની દિકરીએ નેશનલ રેકોર્ડ બનાવ્યો

સાબરમતીથી Haridwar જતી આ ટ્રેનનું Waiting list જુઓ

ઓફિસ ડેસ્ક પર રાખો આ 5 લો મેન્ટેનન્સ પ્લાન્ટ, ટેબલની સુંદરતા વધશે

IPL પ્લેઓફની ટિકિટ અહિથી બુક કરો

ગુજરાત ટાઈટન્સના ચાહકો માટે ગુડ ન્યુઝ

Isha Ambani Car Collection : સૌથી સસ્તી કારની કિંમત 1.48 કરોડ છે

આજે IPL 2024માં કોઈ એક ટીમની સફર ખતમ, ટાટા, બાય-બાય

રાજકોટ APMCમાં બાજરાના મહત્તમ ભાવ રૂપિયા 2575 રહ્યા, જાણો

કેન્સર જેવી ખતરનાક બિમારી સામે લડી ફરી બોલિવુડમાં હિટ થઈ અભિનેત્રી

વરસાદ સાથે વીજળી કેમ પડે છે ? જાણો

અફઘાનિસ્તાનમાં પૂરે મચાવી તબાહી, 300થી વધુ લોકોના મોત

મેટ ગાલા બાદ કાન્સ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલની તૈયારીઓ શરુ

શું તમે પ્રેગ્નેન્સી દરમિયાન પેટમાં ખંજવાળ કે ઇચિંગથી પરેશાન છો?

બેશક ખેલ તુમ્હારે હોંગે, લેકિન અબ ચાલ હમારી હોગી

Haridwar Train : સુરતથી નીકળતી આ ટ્રેન અમદાવાદથી પસાર નહીં થાય

ટ્રેનનું એન્જિન પણ ચાવીથી સ્ટાર્ટ થાય છે ?

'તારક મહેતાની સોનુ' દરિયા કિનારે રોમેન્ટિક બની

3 બહેનોનો એક જ ભાઈ, પિતા હોસ્પિટલમાં કમ્પાઉન્ડર

Web Stories View more

Slow train : કાચબાથી પણ ધીમી સ્પીડે ચાલે છે ભારતની આ ટ્રેન, જાણો કઇ છે આ ટ્રેન

પાણી ઠંડુ કરવાની સાથે ઘરની સફાઇમાં પણ ઉપયોગી છે બરફ, જાણો કેવી રીતે

આજનું રાશિફળ તારીખ : 16-05-2024

ઉનાળામાં દરરોજ સૂકું નાળિયેર ખાવાના છે ચમત્કારિક ફાયદા, જાણો

પાકિસ્તાનની એ ઈમારતો જ્યાં આજે પણ લખ્યું છે ભારતનું નામ

શું તમારી પાસે છે PM મોદીનો મોબાઈલ નંબર?

Most Read Stories

ભારતમાં સૌથી વધુ જમીન કોની પાસે છે ? જાણો

વિશ્વના અનેક નેતાઓને હુમલાખોરોએ બનાવ્યા છે નિશાન, જુઓ ફોટા

ઈન્ડિયા સ્કિલ્સ 2024 સ્પર્ધા યશોભૂમિ કન્વેન્શન સેન્ટર ખાતે થઈ શરુ

સંન્યાસ પર પહેલી વખત બોલ્યો વિરાટ કોહલી

Latest News View more

ભારતમાં સૌથી વધુ જમીન કોની પાસે છે ? જાણો

ઈન્ડિયા સ્કિલ્સ 2024 સ્પર્ધા યશોભૂમિ કન્વેન્શન સેન્ટર ખાતે થઈ શરુ

વિશ્વના અનેક નેતાઓને હુમલાખોરોએ બનાવ્યા છે નિશાન, જુઓ ફોટા

સંન્યાસ પર પહેલી વખત બોલ્યો વિરાટ કોહલી

ગર્લફ્રેન્ડ સાથે લગ્ન કર્યા, એક બાળકનો પિતા છે સુનીલ છેત્રી

Latest Videos View more

પાલ આંબલિયાએ CMને પત્ર લખી માવઠાથી થયેલા નુકસાનીના સર્વેની કરી માગ

દિલ્હીથી વડોદરા આવતા વિમાનમાં બૉમ્બ ! જાણકારી મળતા જ દોડધામ મચી, જુઓ

વટવા GIDCમાં આવેલી કંપનીને GPCBએ ફટકાર્યો 25 લાખનો દંડ

માંગરોળ પંથકની એક પેપર મીલમાં લાગી ભીષણ આગ

ગોત્રીમાં બિલ્ડર દંપતીએ 160થી લોકોને ઠગ્યા

વરસાદી માહોલ વચ્ચે હવામાન વિભાગની ચિંતાજનક આગાહી

આ ચાર રાશિના જાતકોને વાહન ચલાવતા ખાસ ધ્યાન રાખવુ

સ્વામિનારાયણ ગુરુકુળમાં બાળકનું બ્રેઈનવોશ કરાયાનો પરિવારનો આક્ષેપ

અંબાજીમાં વરસાદ સતત બીજા દિવસે ફરી વરસ્યો, ગાજવીજ સાથે તૂટી પડ્યો, જુઓ

ગુજરાતમાં નાફેડની બે બેઠક પર મોહન કુંડારિયા-જેઠા ભરવાડ બિનહરિફ વિજેતા