AQI

Sign In

Subscribe Whatsapp Channel

તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

History of city name : ‘ભવનાથ મહાદેવ’ ના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ ? જાણો આખી વાર્તા

ભવનાથ મહાદેવ મંદિર ગુજરાતના જુનાગઢ જિલ્લામાં, ગિરનાર પર્વતની નજીક આવેલું છે. આ સ્થળ માત્ર ધાર્મિક મહત્વ ધરાવે છે, ગિરનાર પર્વત પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય અને જંગલ વિસ્તારથી પણ ઘેરાયેલું છે. ગિરનાર હંમેશાથી સાધુ-સંતોની તપશ્ચર્યા માટેનું કેન્દ્ર રહ્યું છે.

Ashvin Patel | Updated on: Aug 03, 2025 | 6:17 PM

"ભવનાથ" શબ્દ બે સંસ્કૃત શબ્દોથી બનેલો છે ભવ એટલે ભગવાન શિવનું એક ઉપનામ ( જન્મ, સૃષ્ટિનો આરંભ કરનાર) નાથ એટલે સ્વામી, રક્ષક, અધિપતિ આથી ભવનાથ નો અર્થ થાય છે "સૃષ્ટિના સ્વામી" અથવા "ભવના નાથ" જે ભગવાન શિવ એક પવિત્ર નામ છે.અહીંના મંદિરને "ભવનાથ મહાદેવ" કહેવાનું કારણ એ છે કે આ સ્થળે શિવજીની પ્રાચીન અને અત્યંત પૂજનીય સ્થાપના છે, જ્યાં તેઓ સ્વયંભૂ (સ્વયં પ્રગટ થયેલા) રૂપે પૂજાય છે. — "ભવનાથ" શબ્દ બે સંસ્કૃત શબ્દોથી બનેલો છે ભવ એટલે ભગવાન શિવનું એક ઉપનામ ( જન્મ, સૃષ્ટિનો આરંભ કરનાર) નાથ એટલે સ્વામી, રક્ષક, અધિપતિ આથી ભવનાથ નો અર્થ થાય છે "સૃષ્ટિના સ્વામી" અથવા "ભવના નાથ" જે ભગવાન શિવ એક પવિત્ર નામ છે.અહીંના મંદિરને "ભવનાથ મહાદેવ" કહેવાનું કારણ એ છે કે આ સ્થળે શિવજીની પ્રાચીન અને અત્યંત પૂજનીય સ્થાપના છે, જ્યાં તેઓ સ્વયંભૂ (સ્વયં પ્રગટ થયેલા) રૂપે પૂજાય છે.
1 / 6

ભવનાથ ગામમાં, ગિરનાર પર્વતના નીચે આવેલું ભવનાથ મહાદેવ મંદિર પ્રાચીન કાળથી પૌરાણિક કથાઓ અને લોકદંતકથાઓમાં વર્ણવાયું છે. અહીં સ્થાપિત શિવલિંગને સ્વયંભૂ, એટલે કે દૈવી પ્રેરણાથી પ્રગટ થયેલું માનવામાં આવે છે. લોકમાન્યતા મુજબ, એક વખત ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતી ગિરનાર પર્વત પર વિહરતા હતા, ત્યારે તેમનું એક પવિત્ર વસ્ત્ર મૃગી કુંડ ખાતે પડ્યું હતું. ત્યારથી આ સ્થાન ભગવાન શિવના ભક્તો માટે વિશેષ પુણ્યસ્થળ બન્યું. આજ સુધી,મહાશિવરાત્રીની ભવ્ય શોભાયાત્રા શરૂ થતા પહેલાં નાગા સાધુઓ આ પવિત્ર મૃગી કુંડમાં વિધિપૂર્વક સ્નાન કરે છે. આ મેળાની શરૂઆત ક્યારે થઈ તે અંગે ચોક્કસ જાણકારી ઉપલબ્ધ નથી, પરંતુ માનવામાં આવે છે કે તેનો ઇતિહાસ અતિ પ્રાચીન છે. — ભવનાથ ગામમાં, ગિરનાર પર્વતના નીચે આવેલું ભવનાથ મહાદેવ મંદિર પ્રાચીન કાળથી પૌરાણિક કથાઓ અને લોકદંતકથાઓમાં વર્ણવાયું છે. અહીં સ્થાપિત શિવલિંગને સ્વયંભૂ, એટલે કે દૈવી પ્રેરણાથી પ્રગટ થયેલું માનવામાં આવે છે. લોકમાન્યતા મુજબ, એક વખત ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતી ગિરનાર પર્વત પર વિહરતા હતા, ત્યારે તેમનું એક પવિત્ર વસ્ત્ર મૃગી કુંડ ખાતે પડ્યું હતું. ત્યારથી આ સ્થાન ભગવાન શિવના ભક્તો માટે વિશેષ પુણ્યસ્થળ બન્યું. આજ સુધી,મહાશિવરાત્રીની ભવ્ય શોભાયાત્રા શરૂ થતા પહેલાં નાગા સાધુઓ આ પવિત્ર મૃગી કુંડમાં વિધિપૂર્વક સ્નાન કરે છે. આ મેળાની શરૂઆત ક્યારે થઈ તે અંગે ચોક્કસ જાણકારી ઉપલબ્ધ નથી, પરંતુ માનવામાં આવે છે કે તેનો ઇતિહાસ અતિ પ્રાચીન છે.
2 / 6

હિંદુ પંચાંગ મુજબ માઘ મહિનામાં, સામાન્ય રીતે ફેબ્રુઆરી-માર્ચ દરમ્યાન, ભવનાથ મહાદેવ ખાતે પાંચ દિવસ સુધી ચાલતો મેળો યોજાય છે. મહાશિવરાત્રીની પવિત્ર રાત્રે, ભગવાન શિવની વિશેષ અર્ધરાત્રિ પૂજા સાથે થાય છે. આ પ્રસંગે દશનામી સંપ્રદાયના મોટી સંખ્યામાં નાગા સાધુઓ અહીં એકત્ર થાય છે. તેઓ પરંપરા મુજબ પવિત્ર મૃગીકુંડમાં સ્નાન કરી, મંદિર ખાતે પ્રાર્થના અર્પે છે. માન્યતા એવી છે કે મહાશિવરાત્રીના દિવસે સ્વયં ભગવાન શિવ અહીં આગમન કરે છે અને ભક્તોને આશીર્વાદ આપે છે. મેળાની શરૂઆત પહેલાં અનેક ભક્તો ગિરનાર પર્વતની પવિત્ર પરિક્રમા કરે છે. — હિંદુ પંચાંગ મુજબ માઘ મહિનામાં, સામાન્ય રીતે ફેબ્રુઆરી-માર્ચ દરમ્યાન, ભવનાથ મહાદેવ ખાતે પાંચ દિવસ સુધી ચાલતો મેળો યોજાય છે. મહાશિવરાત્રીની પવિત્ર રાત્રે, ભગવાન શિવની વિશેષ અર્ધરાત્રિ પૂજા સાથે થાય છે. આ પ્રસંગે દશનામી સંપ્રદાયના મોટી સંખ્યામાં નાગા સાધુઓ અહીં એકત્ર થાય છે. તેઓ પરંપરા મુજબ પવિત્ર મૃગીકુંડમાં સ્નાન કરી, મંદિર ખાતે પ્રાર્થના અર્પે છે. માન્યતા એવી છે કે મહાશિવરાત્રીના દિવસે સ્વયં ભગવાન શિવ અહીં આગમન કરે છે અને ભક્તોને આશીર્વાદ આપે છે. મેળાની શરૂઆત પહેલાં અનેક ભક્તો ગિરનાર પર્વતની પવિત્ર પરિક્રમા કરે છે.
3 / 6

એક લોકપ્રચલિત દંતકથા મુજબ, એક વખત માતા પાર્વતીએ મહાદેવને ભવનાથ સ્થળનો ઇતિહાસ પૂછ્યો. ત્યારે મહાદેવએ કહ્યું કે સૌરાષ્ટ્ર પ્રદેશમાં એક સ્થાન છે જેને “વસ્ત્રાપથ” કહેવામાં આવે છે. અહીં બિલિપત્રના વૃક્ષોની વચ્ચે મારું પવિત્ર લિંગ સ્વયંભૂરૂપે સ્થાપિત છે.એક વખત મહાશિવરાત્રીના પાવન દિવસે એક પારધી અહીં આવ્યો. તેને ખબર નહોતી કે તે પવિત્ર સ્થળ છે, પરંતુ અજાણતા જ તેણે શિવલિંગની પૂજા કરી. આખી રાત તે બીલીના વૃક્ષ નીચે બેસીને બિલિપત્ર તોડતો રહ્યો અને શિવલિંગ પર અર્પણ કરતો રહ્યો. તેની આ નિષ્ઠા અને અર્પણ ભાવના કારણે તેનું કલ્યાણ થયું અને તે ભવબંધનથી મુક્ત થયો. — એક લોકપ્રચલિત દંતકથા મુજબ, એક વખત માતા પાર્વતીએ મહાદેવને ભવનાથ સ્થળનો ઇતિહાસ પૂછ્યો. ત્યારે મહાદેવએ કહ્યું કે સૌરાષ્ટ્ર પ્રદેશમાં એક સ્થાન છે જેને “વસ્ત્રાપથ” કહેવામાં આવે છે. અહીં બિલિપત્રના વૃક્ષોની વચ્ચે મારું પવિત્ર લિંગ સ્વયંભૂરૂપે સ્થાપિત છે.એક વખત મહાશિવરાત્રીના પાવન દિવસે એક પારધી અહીં આવ્યો. તેને ખબર નહોતી કે તે પવિત્ર સ્થળ છે, પરંતુ અજાણતા જ તેણે શિવલિંગની પૂજા કરી. આખી રાત તે બીલીના વૃક્ષ નીચે બેસીને બિલિપત્ર તોડતો રહ્યો અને શિવલિંગ પર અર્પણ કરતો રહ્યો. તેની આ નિષ્ઠા અને અર્પણ ભાવના કારણે તેનું કલ્યાણ થયું અને તે ભવબંધનથી મુક્ત થયો.
4 / 6

આજ સુધી આ કથા મહાશિવરાત્રીના પાવન પ્રસંગ સાથે જોડાયેલી છે. લોકવાયકા અનુસાર મહા વદ ચૌદશના દિવસે પારધી સાથે ઈન્દ્રદેવએ પણ આ લિંગની આરાધના કરી હતી. ત્યારબાદ આ લિંગને “ભવેશ્વર” નામે સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું, જે આજે “ભવનાથ” તરીકે પ્રખ્યાત છે.“ભવનાથ” શબ્દનો અર્થ છે. ભવબંધનનો નાશ કરનાર. માન્યતા એવી છે કે ભવનાથ મહાદેવના પરિસરમાં પગ મૂકતાની સાથે જ ભક્તના પાપો ક્ષીણ થઈ જાય છે અને તેને મુક્તિનો આશીર્વાદ મળે છે. — આજ સુધી આ કથા મહાશિવરાત્રીના પાવન પ્રસંગ સાથે જોડાયેલી છે. લોકવાયકા અનુસાર મહા વદ ચૌદશના દિવસે પારધી સાથે ઈન્દ્રદેવએ પણ આ લિંગની આરાધના કરી હતી. ત્યારબાદ આ લિંગને “ભવેશ્વર” નામે સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું, જે આજે “ભવનાથ” તરીકે પ્રખ્યાત છે.“ભવનાથ” શબ્દનો અર્થ છે. ભવબંધનનો નાશ કરનાર. માન્યતા એવી છે કે ભવનાથ મહાદેવના પરિસરમાં પગ મૂકતાની સાથે જ ભક્તના પાપો ક્ષીણ થઈ જાય છે અને તેને મુક્તિનો આશીર્વાદ મળે છે.
5 / 6

( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) — ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.)
6 / 6

Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

ઈતિહાસ ગુજરાત જનરલ નોલેજ શ્રાવણ માસ

Related Photo Gallery

વર્ષ 2025માં આ ક્રિકેટરોએ ક્રિકેટમાંથી સંન્યાસ લીધો

Jioનો 28 દિવસની વેલિડિટી વાળો સસ્તો પ્લાન, કિંમત 200 રુપિયાથી પણ ઓછી

₹2 લાખની કમાણી! પોસ્ટ ઑફિસ ટાઇમ ડિપોઝિટ યોજના બનાવે છે કરોડપતિ

50 દિવસનો સસ્તો રિચાર્જ પ્લાન, BSNL લાવ્યું ધમાકેદાર ઓફર

હવે રશિયન લોકો ભારત ફરવા આવશે, જાણો PM મોદી એ શું જાહેરાત કરી

અમીર બિઝનેસમેન મુકેશ અંબાણીને આ બે કંપની કરાવે છે વધુ કમાણી

₹ 35 પર આવી ગયો 100 રુપિયાનો આ શેર, જાણો કેમ થઈ રહ્યો ઘટાડો?

ગોળને રેફ્રિજરેટરમાં સ્ટોર કરાય ? તમે નહીં જાણતા હોવ

આ બંન્ને ખેલાડીઓમાંથી IPLમાં કોને મળે છે સૌથી વધારે પગાર

અઠવાડિયાનો સૌથી બેકાર દિવસ કયો છે?ગિનિસ વર્લ્ડ રેકોર્ડ્સે કર્યો ખુલાસો

ઘરમાં ગુલાબનો છોડ લગાવવો શુભ છે કે અશુભ? જાણો વાસ્તુ શું કહે છે

અત્યારસુધી કોણે કોણે જીત્યો બિગ બોસનો ખિતાબ જુઓ ફોટો

કઈ રાશિના જાતકોને ચાંદી પહેરવાથી મળશે સૌથી વધુ લાભ ? જાણી લો

વિરાટ કોહલીની નજર હેટ્રિક પર

બોલીવુડમાં ડંકો વગાડનાર ખાનદાનની 'કપૂર' અટકનો અર્થ અને ઈતિહાસ જાણો

ઘરમા લાગેલા 32, 43, કે 55 ઇંચના TVને કેટલું દૂર બેસીને જોવું જોઈએ?

5 ડિસેમ્બરના રોજ ફરી ઘટ્યો સોનાનો ભાવ, ચાંદીમાં પણ ઘટાડો

ઘરે ઉગાડો ચેરીનો છોડ, બજારમાંથી ખરીદવાની જરુર નહીં પડે

હોસ્પિટલમાં આગ લાગે તો જવાબદાર કોણ?

આ બોલિવુડ સ્ટાર્સે 2025માં દુનિયાને અલવિદા કહ્યું

આ સ્ટોકમાં રોકી દો પૈસા

શું હોય છે હિસ્ટરેક્ટોમી ? જાણો

આવો છે બજરંગી ભાઈજાનની મુન્નીનો પરિવાર

આ રાશિના જાતકો માટે આવનારા દિવસો લાવશે મોટી ખુશખબરી, સપનું પૂરું થશે

સ્ટાર્કે પિંક બોલથી તબાહી મચાવી, બનાવ્યો ખાસ રેકોર્ડ

માત્ર 10 વર્ષમાં 1 કરોડ! જાણો દર મહિને કેટલી SIP કરવી પડશે

સોના-ચાંદીમાં મોટો ઘટાડો, જાણો આજના લેટેસ્ટ ભાવ

CM ભૂપેન્દ્ર પટેલે કચ્છના રણોત્સવનો કરાવ્યો પ્રારંભ

હોટેલનું 5-સ્ટાર રેટિંગ શું નક્કી કરે છે? સ્ટાર હોટેલ વચ્ચેનો ફરક સમજો

શિયાળામાં તમારા Dog ને ખોરાક સાથે શું આપવું ?

હવે તમારા ઘર કે ઓફિસની બારી કરશે પાવર જનરેટ....

આ ખૂબસૂરત દેશમાં ભારતીય રૂપિયા થઈ જશે ચાર ગણા

ઉંમર પ્રમાણે કેટલી ઊંઘ લેવી જરૂરી? જાણી લો થશે ફાયદો

લગ્નમાં કન્યા લાલ કલરની સાડી કે લહેંગા શા માટે પહેરે છે?

આ કંપનીના શેર નૈયા પાર લગાવશે, ભવિષ્યમાં ભાવ વધવાની શક્યતા

Jioના કરોડો યુઝર્સની મોજ, 365 દિવસ સિમ એક્ટિવ રાખવાનો સસ્તો પ્લાન

કોણ છે કૃતિ સેનનના થનારા જીજા? જેમની સાથે નુપૂર કરવા જઈ રહી લગ્ન

BSNLનો ધમાકેદાર પ્લાન, ઇન્ટરનેટની સાથે મળશે 600થી વધુ ફ્રી ચેનલ લાભ

ભારતીય શેફે બનાવેલો ખોરાક કેમ નહીં ખાય પુતિન? તો પછી કોણ બનાવશે જાણો

Chanakya Niti: શું સાચું છે અને શું ખોટું છે તે સમજી શકતા નથી?

આજે રાતે દેખાશે 2025નો છેલ્લો 'સુપરમૂન',જાણો ક્યાં અને ક્યારે જોઈ શકશો

પાણીની જેમ વહીં જાય છે પૈસા? તો આ વાસ્તુ ઉપાય ઘરમાં લાવશે બરકત

'ક્યૂંકી સાસ' તુલસીની સાડીઓ પર મહિલાના મન મોહ્યા, અવનવા લૂક છવાયા

ફોન અને લેપટોપને રીસ્ટાર્ટ કરવું શા માટે જરુરી છે? 90% લોકો નથી જાણતા

નાના બજેટની ફિલ્મોએ મોટી ફિલ્મોને આપી તગડી ટક્કર

Skin Care: સ્કીનના પ્રકાર મુજબ કરો ઓઈલની પસંદગી

2025માં આ સ્ટાર કિડ્સે ડેબ્યુ કર્યું

2025ના છેલ્લા મહિનામાં આ રાશિઓના આવશે 'અચ્છે દિન',બાબા વેંગાની આગાહી

સોનાના ભાવમાં ફરી વધારો, ચાંદી પણ થઈ મોંઘી, જાણો આજની લેટેસ્ટ કિંમત

પ્રેગ્નન્સીમાં થાઇરોઇડનું જોખમ કેમ રહે છે?

Web Stories View more

આવો છે ગૌતમી કપૂરનો પરિવાર

દુનિયાનો સૌથી ખારો સમુદ્ર કયો છે?

2462 દિવસ પછી વિરાટ કોહલી સાથે આ શું થઇ ગયું?

એક્ટિંગ છોડી બિઝનેસવુમન બનેલી અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર

કોફી પ્રેમીઓ, ધ્યાન રાખો! Coffee સાથે આ 5 વસ્તુઓ ખાવાનું આજથી જ કરો બંધ, નહીતર હેલ્થ બગડી શકે છે

HDFC Bank માંથી 60 લાખની લોન લેવા કેટલો પગાર જોઈએ ?

Latest News View more

લગ્ન મુલતવી રાખ્યાના 12 દિવસ પછી સ્મૃતિ મંધાનાની પહેલી પોસ્ટ

શું છે પોર્ટેબલ ન્યુક્લિયર પાવર ? ભારત–રશિયા વચ્ચે મોટી ડીલ

વર્ષ 2025માં આ ક્રિકેટરોએ ક્રિકેટમાંથી સંન્યાસ લીધો

Jioનો 28 દિવસની વેલિડિટી વાળો સસ્તો પ્લાન, કિંમત 200 રુપિયાથી પણ ઓછી

₹2 લાખની કમાણી! પોસ્ટ ઑફિસ ટાઇમ ડિપોઝિટ યોજના બનાવે છે કરોડપતિ

Latest Videos View more

અમદાવાદ એરપોર્ટ પર અફરાતફરી, 86 ફ્લાઇટ રદ

બનાસકાંઠામાં સેન્ટ્રલ ગવર્મેન્ટની નાફેડની ટીમનાં ધામા

6 વર્ષની બાળકી પર દુષ્કર્મ અને હત્યા કરનારા નરાધમને અપાઈ ફાંસીની સજા !

ભાવનગરમાં પાંચ ખાનગી હોસ્પિટલને ફાયર વિભાગ દ્વારા અપાઈ નોટિસ

વરીયાવી બજારમાં 4 વર્ષની બાળકી પર શ્વાનનો હુમલો, સારવાર અર્થે ખસેડાઈ

કલાણા ગામે બે જૂથો વચ્ચે અવારનવાર અથડામણ થતા અલ્પેશ ઠાકોર મેદાને

આ રાશિના જાતકોનું સ્વપ્ન વાસ્તિવકમાં ફેરવાઇ જશે, બેરોજગારને નોકરી મળશે

ગુજરાતમાં કડકડતી ઠંડી સાથે કમોસમી વરસાદની આગાહી

અમદાવાદનો સૌથી વ્યસ્ત સુભાષ બ્રિજ 5 દિવસ માટે બંધ

પાલનપુરમાં જાહેર માર્ગ પર લારી-ગલ્લા ધારક, પાથરણાવાળાઓનો અડીંગો !

ફોટો સ્ટોરી

રીલ્સ

શેરબજાર

વીડિયોઝ