AQI

Sign In

Subscribe Whatsapp Channel

તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

History of city name : ‘ભવનાથ મહાદેવ’ ના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ ? જાણો આખી વાર્તા

ભવનાથ મહાદેવ મંદિર ગુજરાતના જુનાગઢ જિલ્લામાં, ગિરનાર પર્વતની નજીક આવેલું છે. આ સ્થળ માત્ર ધાર્મિક મહત્વ ધરાવે છે, ગિરનાર પર્વત પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય અને જંગલ વિસ્તારથી પણ ઘેરાયેલું છે. ગિરનાર હંમેશાથી સાધુ-સંતોની તપશ્ચર્યા માટેનું કેન્દ્ર રહ્યું છે.

Ashvin Patel | Updated on: Aug 03, 2025 | 6:17 PM

"ભવનાથ" શબ્દ બે સંસ્કૃત શબ્દોથી બનેલો છે ભવ એટલે ભગવાન શિવનું એક ઉપનામ ( જન્મ, સૃષ્ટિનો આરંભ કરનાર) નાથ એટલે સ્વામી, રક્ષક, અધિપતિ આથી ભવનાથ નો અર્થ થાય છે "સૃષ્ટિના સ્વામી" અથવા "ભવના નાથ" જે ભગવાન શિવ એક પવિત્ર નામ છે.અહીંના મંદિરને "ભવનાથ મહાદેવ" કહેવાનું કારણ એ છે કે આ સ્થળે શિવજીની પ્રાચીન અને અત્યંત પૂજનીય સ્થાપના છે, જ્યાં તેઓ સ્વયંભૂ (સ્વયં પ્રગટ થયેલા) રૂપે પૂજાય છે. — "ભવનાથ" શબ્દ બે સંસ્કૃત શબ્દોથી બનેલો છે ભવ એટલે ભગવાન શિવનું એક ઉપનામ ( જન્મ, સૃષ્ટિનો આરંભ કરનાર) નાથ એટલે સ્વામી, રક્ષક, અધિપતિ આથી ભવનાથ નો અર્થ થાય છે "સૃષ્ટિના સ્વામી" અથવા "ભવના નાથ" જે ભગવાન શિવ એક પવિત્ર નામ છે.અહીંના મંદિરને "ભવનાથ મહાદેવ" કહેવાનું કારણ એ છે કે આ સ્થળે શિવજીની પ્રાચીન અને અત્યંત પૂજનીય સ્થાપના છે, જ્યાં તેઓ સ્વયંભૂ (સ્વયં પ્રગટ થયેલા) રૂપે પૂજાય છે.
1 / 6

ભવનાથ ગામમાં, ગિરનાર પર્વતના નીચે આવેલું ભવનાથ મહાદેવ મંદિર પ્રાચીન કાળથી પૌરાણિક કથાઓ અને લોકદંતકથાઓમાં વર્ણવાયું છે. અહીં સ્થાપિત શિવલિંગને સ્વયંભૂ, એટલે કે દૈવી પ્રેરણાથી પ્રગટ થયેલું માનવામાં આવે છે. લોકમાન્યતા મુજબ, એક વખત ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતી ગિરનાર પર્વત પર વિહરતા હતા, ત્યારે તેમનું એક પવિત્ર વસ્ત્ર મૃગી કુંડ ખાતે પડ્યું હતું. ત્યારથી આ સ્થાન ભગવાન શિવના ભક્તો માટે વિશેષ પુણ્યસ્થળ બન્યું. આજ સુધી,મહાશિવરાત્રીની ભવ્ય શોભાયાત્રા શરૂ થતા પહેલાં નાગા સાધુઓ આ પવિત્ર મૃગી કુંડમાં વિધિપૂર્વક સ્નાન કરે છે. આ મેળાની શરૂઆત ક્યારે થઈ તે અંગે ચોક્કસ જાણકારી ઉપલબ્ધ નથી, પરંતુ માનવામાં આવે છે કે તેનો ઇતિહાસ અતિ પ્રાચીન છે. — ભવનાથ ગામમાં, ગિરનાર પર્વતના નીચે આવેલું ભવનાથ મહાદેવ મંદિર પ્રાચીન કાળથી પૌરાણિક કથાઓ અને લોકદંતકથાઓમાં વર્ણવાયું છે. અહીં સ્થાપિત શિવલિંગને સ્વયંભૂ, એટલે કે દૈવી પ્રેરણાથી પ્રગટ થયેલું માનવામાં આવે છે. લોકમાન્યતા મુજબ, એક વખત ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતી ગિરનાર પર્વત પર વિહરતા હતા, ત્યારે તેમનું એક પવિત્ર વસ્ત્ર મૃગી કુંડ ખાતે પડ્યું હતું. ત્યારથી આ સ્થાન ભગવાન શિવના ભક્તો માટે વિશેષ પુણ્યસ્થળ બન્યું. આજ સુધી,મહાશિવરાત્રીની ભવ્ય શોભાયાત્રા શરૂ થતા પહેલાં નાગા સાધુઓ આ પવિત્ર મૃગી કુંડમાં વિધિપૂર્વક સ્નાન કરે છે. આ મેળાની શરૂઆત ક્યારે થઈ તે અંગે ચોક્કસ જાણકારી ઉપલબ્ધ નથી, પરંતુ માનવામાં આવે છે કે તેનો ઇતિહાસ અતિ પ્રાચીન છે.
2 / 6

હિંદુ પંચાંગ મુજબ માઘ મહિનામાં, સામાન્ય રીતે ફેબ્રુઆરી-માર્ચ દરમ્યાન, ભવનાથ મહાદેવ ખાતે પાંચ દિવસ સુધી ચાલતો મેળો યોજાય છે. મહાશિવરાત્રીની પવિત્ર રાત્રે, ભગવાન શિવની વિશેષ અર્ધરાત્રિ પૂજા સાથે થાય છે. આ પ્રસંગે દશનામી સંપ્રદાયના મોટી સંખ્યામાં નાગા સાધુઓ અહીં એકત્ર થાય છે. તેઓ પરંપરા મુજબ પવિત્ર મૃગીકુંડમાં સ્નાન કરી, મંદિર ખાતે પ્રાર્થના અર્પે છે. માન્યતા એવી છે કે મહાશિવરાત્રીના દિવસે સ્વયં ભગવાન શિવ અહીં આગમન કરે છે અને ભક્તોને આશીર્વાદ આપે છે. મેળાની શરૂઆત પહેલાં અનેક ભક્તો ગિરનાર પર્વતની પવિત્ર પરિક્રમા કરે છે. — હિંદુ પંચાંગ મુજબ માઘ મહિનામાં, સામાન્ય રીતે ફેબ્રુઆરી-માર્ચ દરમ્યાન, ભવનાથ મહાદેવ ખાતે પાંચ દિવસ સુધી ચાલતો મેળો યોજાય છે. મહાશિવરાત્રીની પવિત્ર રાત્રે, ભગવાન શિવની વિશેષ અર્ધરાત્રિ પૂજા સાથે થાય છે. આ પ્રસંગે દશનામી સંપ્રદાયના મોટી સંખ્યામાં નાગા સાધુઓ અહીં એકત્ર થાય છે. તેઓ પરંપરા મુજબ પવિત્ર મૃગીકુંડમાં સ્નાન કરી, મંદિર ખાતે પ્રાર્થના અર્પે છે. માન્યતા એવી છે કે મહાશિવરાત્રીના દિવસે સ્વયં ભગવાન શિવ અહીં આગમન કરે છે અને ભક્તોને આશીર્વાદ આપે છે. મેળાની શરૂઆત પહેલાં અનેક ભક્તો ગિરનાર પર્વતની પવિત્ર પરિક્રમા કરે છે.
3 / 6

એક લોકપ્રચલિત દંતકથા મુજબ, એક વખત માતા પાર્વતીએ મહાદેવને ભવનાથ સ્થળનો ઇતિહાસ પૂછ્યો. ત્યારે મહાદેવએ કહ્યું કે સૌરાષ્ટ્ર પ્રદેશમાં એક સ્થાન છે જેને “વસ્ત્રાપથ” કહેવામાં આવે છે. અહીં બિલિપત્રના વૃક્ષોની વચ્ચે મારું પવિત્ર લિંગ સ્વયંભૂરૂપે સ્થાપિત છે.એક વખત મહાશિવરાત્રીના પાવન દિવસે એક પારધી અહીં આવ્યો. તેને ખબર નહોતી કે તે પવિત્ર સ્થળ છે, પરંતુ અજાણતા જ તેણે શિવલિંગની પૂજા કરી. આખી રાત તે બીલીના વૃક્ષ નીચે બેસીને બિલિપત્ર તોડતો રહ્યો અને શિવલિંગ પર અર્પણ કરતો રહ્યો. તેની આ નિષ્ઠા અને અર્પણ ભાવના કારણે તેનું કલ્યાણ થયું અને તે ભવબંધનથી મુક્ત થયો. — એક લોકપ્રચલિત દંતકથા મુજબ, એક વખત માતા પાર્વતીએ મહાદેવને ભવનાથ સ્થળનો ઇતિહાસ પૂછ્યો. ત્યારે મહાદેવએ કહ્યું કે સૌરાષ્ટ્ર પ્રદેશમાં એક સ્થાન છે જેને “વસ્ત્રાપથ” કહેવામાં આવે છે. અહીં બિલિપત્રના વૃક્ષોની વચ્ચે મારું પવિત્ર લિંગ સ્વયંભૂરૂપે સ્થાપિત છે.એક વખત મહાશિવરાત્રીના પાવન દિવસે એક પારધી અહીં આવ્યો. તેને ખબર નહોતી કે તે પવિત્ર સ્થળ છે, પરંતુ અજાણતા જ તેણે શિવલિંગની પૂજા કરી. આખી રાત તે બીલીના વૃક્ષ નીચે બેસીને બિલિપત્ર તોડતો રહ્યો અને શિવલિંગ પર અર્પણ કરતો રહ્યો. તેની આ નિષ્ઠા અને અર્પણ ભાવના કારણે તેનું કલ્યાણ થયું અને તે ભવબંધનથી મુક્ત થયો.
4 / 6

આજ સુધી આ કથા મહાશિવરાત્રીના પાવન પ્રસંગ સાથે જોડાયેલી છે. લોકવાયકા અનુસાર મહા વદ ચૌદશના દિવસે પારધી સાથે ઈન્દ્રદેવએ પણ આ લિંગની આરાધના કરી હતી. ત્યારબાદ આ લિંગને “ભવેશ્વર” નામે સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું, જે આજે “ભવનાથ” તરીકે પ્રખ્યાત છે.“ભવનાથ” શબ્દનો અર્થ છે. ભવબંધનનો નાશ કરનાર. માન્યતા એવી છે કે ભવનાથ મહાદેવના પરિસરમાં પગ મૂકતાની સાથે જ ભક્તના પાપો ક્ષીણ થઈ જાય છે અને તેને મુક્તિનો આશીર્વાદ મળે છે. — આજ સુધી આ કથા મહાશિવરાત્રીના પાવન પ્રસંગ સાથે જોડાયેલી છે. લોકવાયકા અનુસાર મહા વદ ચૌદશના દિવસે પારધી સાથે ઈન્દ્રદેવએ પણ આ લિંગની આરાધના કરી હતી. ત્યારબાદ આ લિંગને “ભવેશ્વર” નામે સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું, જે આજે “ભવનાથ” તરીકે પ્રખ્યાત છે.“ભવનાથ” શબ્દનો અર્થ છે. ભવબંધનનો નાશ કરનાર. માન્યતા એવી છે કે ભવનાથ મહાદેવના પરિસરમાં પગ મૂકતાની સાથે જ ભક્તના પાપો ક્ષીણ થઈ જાય છે અને તેને મુક્તિનો આશીર્વાદ મળે છે.
5 / 6

( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) — ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.)
6 / 6

Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

ઈતિહાસ ગુજરાત જનરલ નોલેજ શ્રાવણ માસ

Related Photo Gallery

કડકડતી ઠંડીમાં તમારા ગીઝરમાં પાણી મોડું ગરમ થઈ રહ્યું છે?

ગંભીર કોચ નહીં પણ મેનેજર છે, કપિલ દેવનું ચોંકાવનારું નિવેદન

શું ભીંડાનું પાણી પીવાથી ખરેખર વજન ઘટે છે? જાણો

શું તમે ભારતના પહેલા રેલવે સ્ટેશનનું નામ જાણો છો?

ઠંડીમાં બાઇક વારંવાર બંધ થઈ જાય છે ? જાણો 5 મોટાં કારણ અને તેના ઉપાય

રાત્રે સૂતા પહેલા ફક્ત એક એલચી ખાવાના ફાયદા જાણી ચોંકી જશો

ઘરે તમારા Pet Dog ને એકલું મૂકવાના છો, જાણી લો કેવી તૈયારી કરવી

84 દિવસની વેલિડિટી સાથે જિયોનો સૌથી સસ્તો પ્લાન, ઓછી કિંમતે ઘણા લાભ

નવા વર્ષે શનિ આ 4 રાશિના જાતકો પર વરસાવશે પૈસા, સુખ-સમુદ્ધિ લાવશે

ગુજરાતની કંપની લાવી રહી છે 'IPO', પ્રાઇસ બેન્ડ ₹108 થી ₹114 ની વચ્ચે

યશસ્વી જયસ્વાલે પોતાની બીમારી અંગે મોટી અપડેટ આપી

ICICI Prudentialના IPO એ કરી દીધો કમાલ, 20%ના નફા સાથે થયો લિસ્ટ

સૌરવ ગાંગુલીએ 50 કરોડનો માનહાનિનો દાવો કર્યો

ફક્ત 15,000 રૂપિયામાં દર મહિને 40,000 થી 50,000 રૂપિયા કમાશો

EPFOનો મોટો નિર્ણય, નોકરી બદલનારાઓ માટે ખુશખબર

અચાનક એવું શું થયું કે એક જ દિવસમાં Olaનો શેર 10% વધ્યો? જાણો કારણ

Post Office Scheme : ફક્ત વ્યાજમાંથી જ થશે રૂપિયા 2.5 લાખની કમાણી

જો તુલસીના છોડ પાસે દુર્વા ઘાસ ઉગવુ શુભ કે અશુભ?જાણો વાસ્તુ શું કહે છે

વિદેશમાં ભણવું થયું મોંઘુ! રુ 4 લાખ સુધી વધશે અમેરિકામાં ભણતરનો ખર્ચ

જો પાણી ગરમ કરતા ગીઝર આપી રહ્યું આવા સંકેત, તો ખરાબ થઈ રહ્યું છે તે

સતત ત્રીજા દિવસે વધ્યો સોનાનો ભાવ, ચાંદીમાં પણ ઉછાળો, જાણો આજની કિંમત

નીતુ ચંદ્રાનો આવો છે પરિવાર

મેષથી મીન સુધીની તમામ રાશિઓનું સંપૂર્ણ રાશિફળ

સોનું સ્થિર પણ ચાંદી બેકાબૂ! જાણો લેટેસ્ટ ભાવ

રેલવે ટ્રેક પર દેખાતા T/P અને T/G ના ચિહ્નો શું દર્શાવે છે?

બાળકો માટે પરફેક્ટ નાસ્તો: પાલક–સાબુદાણાના વડા જે સ્વાદમાં છે લાજવાબ

જેના પર KKR એ કરોડો ખર્ચ્યા, હવે તે આટલા દિવસ IPLમાં નહીં રમે

Jioનો 336 દિવસનો સસ્તો પ્લાન, માત્ર 1748 રુપિયામાં મળશે ઘણા બધા લાભ

બીયરની બોટલ કેપ્સ પર 21 આરા કેમ હોય છે?

શિયાળામાં ઠંડા પાણીથી સ્નાન: ફાયદા જાણો અને નિષ્ણાતની સલાહ

બોલિવૂડ ડિરેક્ટરને લઈ ભારતીય ક્રિકેટરની બહેને કર્યો ચોંકાવનારો ખુલાસો

ગાંગુલીએ ખરીદી ટીમ, મેન્ટર તરીકે પણ કરશે કામ

BSNLનો આ પ્લાન 300 દિવસ સુધી એક્ટિવ રાખશે સિમ, જાણો રિચાર્જના ફાયદા

એક જ વર્ષમાં ચાંદીમાં થયો 135%નો વધારો, હવે રોકાણ કરવું કે વેચી દેવું?

25 ડિસેમ્બરથી આ રાશિઓના શરૂ થવાના છે ગોલ્ડન દિવસો ! મંગળ કરશે ભાગ્યોદય

લવિંગ, એલચી કે આદુવાળી ચા? શિયાળામાં કઈ ચા છે વધુ ફાયદાકારક

ભારતના આ મંદિરમાં ભગવાનની નહીં પણ શ્વાનની થાય છે પૂજા, રસપ્રદ છે કારણ

SEBI એ મ્યુચ્યુઅલ ફંડના નિયમોમાં કર્યો મોટો ફેરફાર

Pet Dog ની કેર કરવા અપનાવો આ 7 ટિપ્સ, નહીં પડે બીમાર

Christmas 2025: ક્રિસમસ માટે લાલ, લીલો અને સફેદ રંગનું મહત્ત્વ

મીશોનો શેર બન્યો મલ્ટીબેગર, 7 દિવસમાં રોકાણકારોને કર્યા માલામાલ

2026 શરૂ થાય તે પહેલાં ઘરમાં લાવો આ વસ્તુ, ધનની થશે વર્ષા

ફ્રિજ ખોલતા અને બંધ કરતા લાગે છે ઈલેક્ટ્રિક ઝટકો? જાણો કારણ

સોનાના ભાવમાં ફરી મોટો વધારો, ચાંદીના ભાવ પણ વધ્યા, ચેક કરો આજનો ભાવ

Pushpa 2ની ડાન્સિંગ ક્વિનનો આવો છે પરિવાર

લગ્ન પ્રસંગ કે અન્ય પ્રસંગે કિન્નર વધારે પૈસા માંગે તો શું કાયદો છે?

ઘરેલું બાબતો પર તાત્કાલિક ધ્યાન આપો, આજે તમે ખૂબ વ્યસ્ત રહેશો

થિયેટરમાં કઈ સીટ છે બેસ્ટ? હવે ફિલ્મ જોવાનો આનંદ થશે બમણો

આ IPO એલોટ થશે, તો શેરની કિંમત ₹3,000 ને પાર જઈ શકે છે

1 શેર ઉપર 5 શેર મળશે! જાન્યુઆરીમાં રેકોર્ડ તારીખ

Web Stories View more

ક્રિકેટ કરતા 10 ગણી વધુ છે ફૂટબોલ વર્લ્ડ કપ 2026 ની પ્રાઈઝ મની

ગીઝર ફાટતા પહેલા તમને દેખાશે આ 5 સંકેતો, જાણી લો

20 સેકન્ડમાં જ સીતાફળના બી થઈ જશે અલગ, ખાવાની આવશે મજા!

દૂધ સાથે ફક્ત આ 2 ફળો જ ખાવા માટે સલામત, અન્ય ફળો પેટમાં દુખાવો અને ઉલટીનું કારણ બની શકે

આવો છે રાજ અર્જુનનો પરિવાર

શિયાળામાં હૃદય માટે કયા ડ્રાયફ્રુટ્સ ફાયદાકારક છે?

Latest News View more

અચાનક કેપ્ટન બદલી નાખ્યો, T20 વર્લ્ડ કપ પહેલા મોટો નિર્ણય

SIR બાદ ગુજરાતમાં 73.73 લાખ મતદાર ઘટ્યા

કડકડતી ઠંડીમાં તમારા ગીઝરમાં પાણી મોડું ગરમ થઈ રહ્યું છે?

ગંભીર કોચ નહીં પણ મેનેજર છે, કપિલ દેવનું ચોંકાવનારું નિવેદન

શું ભીંડાનું પાણી પીવાથી ખરેખર વજન ઘટે છે? જાણો

Latest Videos View more

SIR બાદ ગુજરાતમાં 73.73 લાખ મતદાર ઘટ્યા

ભારતની સૌથી મોટી બેન્કના ATM ફ્રોડ કેસમાં 2 આરોપી સુરતથી ઝડપાયા!

હવે ST બસના મુસાફરો પણ પોતાની સીટ પર મગાવી શકશે મનપસંદ ફુડ પેકેટ

નકલી પોલીસે અસલી પોલીસનો ખેલ પાડ્યો, કિમ પોલીસ સ્ટેશનના PI ઝડપાયા

ગુજરાતમાં ઠંડીનો પારો 8.4 ડિગ્રીએ અટક્યો

અમદાવાદમાં શાળાઓની મનમાની, NSUI એ DEO કચેરીએ કર્યો હલ્લાબોલ

સૌરાષ્ટ્રનું ગૌરવ: જુનાગઢના ક્રેન્સની IPL-19માં SRH માટે થઈ પસંદગી

શ્વાનના બચ્ચાંને રમડતા નજરે પડ્યો સિંહ જુઓ અનોખા દ્રશ્યો

અંકલેશ્વરમાં વિકાસકાર્યોને લઈ સત્તા–વિપક્ષ એકસાથે પ્રમુખ સામે પડયા

ઘરઘાટીએ જ ઘરમાં ખાતર પાડ્યું, અમદાવાદના આ વિસ્તારમાં બની ઘટના

ફોટો સ્ટોરી

રીલ્સ

વીડિયોઝ