हिन्दी English News9 ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 TV9-UP
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

કાનુની સવાલ : પોલીસે ધરપકડના કયા નિયમોનું પાલન કરવું પડે છે? જાણો શું કહે છે કાનુન

ધરપકડને લઈ સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં અનેક વાત કરી છે. કોર્ટનું કહેવું છે કે, જો પોલીસ કોઈની ધરપકડ કરે છે, તો તેમણે કારણ વિશે લેખિત માહિતી આપવી પડશે. ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિને આ માહિતીની નકલ પરિવારના સભ્ય અથવા મિત્ર સાથે શેર કરવાનો અધિકાર છે. હવે, પ્રશ્ન એ છે કે ધરપકડ અંગેના નિયમો શું છે અને પોલીસે શું ધ્યાનમાં લેવાની જરૂર છે?

| Updated on: Nov 13, 2025 | 1:45 PM
Share
સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં સ્પષ્ટ કર્યું છે કે, જ્યારે પણ કોઈ વ્યક્તિની ધરપકડ કરવામાં આવે છે, ત્યારે પોલીસે ધરપકડના કારણોની લેખિત સૂચના આપવી આવશ્યક છે. વધુમાં, ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિને આ નોટિસની નકલ પરિવારના સભ્ય અથવા મિત્ર સાથે શેર કરવાનો અધિકાર છે. સુપ્રીમ કોર્ટે એમ પણ કહ્યું હતું કે, લેખિત સૂચના એવી ભાષામાં હોવી જોઈએ જે ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિ સમજી શકે.

સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં સ્પષ્ટ કર્યું છે કે, જ્યારે પણ કોઈ વ્યક્તિની ધરપકડ કરવામાં આવે છે, ત્યારે પોલીસે ધરપકડના કારણોની લેખિત સૂચના આપવી આવશ્યક છે. વધુમાં, ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિને આ નોટિસની નકલ પરિવારના સભ્ય અથવા મિત્ર સાથે શેર કરવાનો અધિકાર છે. સુપ્રીમ કોર્ટે એમ પણ કહ્યું હતું કે, લેખિત સૂચના એવી ભાષામાં હોવી જોઈએ જે ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિ સમજી શકે.

1 / 8
આ નિર્ણય નાગરિકોના અધિકારોની રક્ષા માટે મહત્વપૂર્ણ છે. કારણ કે, હંમેશા જોવા મળ્યું છે કે, પોલીસ કોઈ યોગ્ય કારણ કે લેખિત સૂચના આપ્યા વિના લોકોની ધરપકડ કરે છે, જે તેમના મૂળભૂત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરે છે. 6 નવેમ્બરના રોજ, મુખ્ય ન્યાયાધીશ બી.આર. ગવઈ અને ન્યાયાધીશ એ. જ્યોર્જ ક્રાઇસ્ટની બનેલી સુપ્રીમ કોર્ટની બેન્ચે આ મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય આપ્યો. સુપ્રીમ કોર્ટે આ આદેશની નકલ તમામ મુખ્ય સચિવોને મોકલવાનો આદેશ આપ્યો છે જેથી તેઓ તેનું પાલન કરવા માટે જરૂરી પગલાં લઈ શકે.

આ નિર્ણય નાગરિકોના અધિકારોની રક્ષા માટે મહત્વપૂર્ણ છે. કારણ કે, હંમેશા જોવા મળ્યું છે કે, પોલીસ કોઈ યોગ્ય કારણ કે લેખિત સૂચના આપ્યા વિના લોકોની ધરપકડ કરે છે, જે તેમના મૂળભૂત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરે છે. 6 નવેમ્બરના રોજ, મુખ્ય ન્યાયાધીશ બી.આર. ગવઈ અને ન્યાયાધીશ એ. જ્યોર્જ ક્રાઇસ્ટની બનેલી સુપ્રીમ કોર્ટની બેન્ચે આ મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય આપ્યો. સુપ્રીમ કોર્ટે આ આદેશની નકલ તમામ મુખ્ય સચિવોને મોકલવાનો આદેશ આપ્યો છે જેથી તેઓ તેનું પાલન કરવા માટે જરૂરી પગલાં લઈ શકે.

2 / 8
ભારતમાં બંધારણ અને કાયદાઓમાં નાગરિકોના મૂળભૂત અધિકારોનું રક્ષણ કરવા માટે અસંખ્ય જોગવાઈઓ છે. એક મહત્વપૂર્ણ અધિકાર એ છે કે, ધરપકડ સમયે વ્યક્તિને તેમના અધિકારો અને ધરપકડના કારણો વિશે માહિતી આપવી. ભારતીય ફોજદારી કાર્યવાહી સંહિતા (CrPC) ની કલમ 41 થી 60A ધરપકડ સંબંધિત વિગતવાર જોગવાઈઓ પ્રદાન કરે છે.

ભારતમાં બંધારણ અને કાયદાઓમાં નાગરિકોના મૂળભૂત અધિકારોનું રક્ષણ કરવા માટે અસંખ્ય જોગવાઈઓ છે. એક મહત્વપૂર્ણ અધિકાર એ છે કે, ધરપકડ સમયે વ્યક્તિને તેમના અધિકારો અને ધરપકડના કારણો વિશે માહિતી આપવી. ભારતીય ફોજદારી કાર્યવાહી સંહિતા (CrPC) ની કલમ 41 થી 60A ધરપકડ સંબંધિત વિગતવાર જોગવાઈઓ પ્રદાન કરે છે.

3 / 8
આવી જ જોગવાઈ ભારતીય નાગરિક સુરક્ષા સંહિતામાં પણ સમાયેલી છે, જે ભારત સરકાર દ્વારા પસાર કરાયેલ અને ગયા વર્ષે દેશમાં લાગુ કરાયેલ એક નવો કાયદો છે. ધ્યાન રાખો કે જૂના કેસો હજુ પણ ભારતીય ફોજદારી કાર્યવાહી સંહિતા દ્વારા સંચાલિત થાય છે, અને નવો કાયદો અમલમાં આવ્યા પછી નવા નિયમો લાગુ કરવામાં આવે છે. આ જોગવાઈઓ અનુસાર, પોલીસે ધરપકડ સમયે નીચેના નિયમોનું પાલન કરવું આવશ્યક છે.

આવી જ જોગવાઈ ભારતીય નાગરિક સુરક્ષા સંહિતામાં પણ સમાયેલી છે, જે ભારત સરકાર દ્વારા પસાર કરાયેલ અને ગયા વર્ષે દેશમાં લાગુ કરાયેલ એક નવો કાયદો છે. ધ્યાન રાખો કે જૂના કેસો હજુ પણ ભારતીય ફોજદારી કાર્યવાહી સંહિતા દ્વારા સંચાલિત થાય છે, અને નવો કાયદો અમલમાં આવ્યા પછી નવા નિયમો લાગુ કરવામાં આવે છે. આ જોગવાઈઓ અનુસાર, પોલીસે ધરપકડ સમયે નીચેના નિયમોનું પાલન કરવું આવશ્યક છે.

4 / 8
ધરપકડના કારણનો ખુલાસો: પોલીસે ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિને સ્પષ્ટપણે જણાવવું જોઈએ કે, તેમને કયા ગુના માટે ધરપકડ કરવામાં આવી રહી છે.ધરપકડની માહિતી: ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિના પરિવાર અથવા મિત્રોને ધરપકડની જાણ કરવી ફરજિયાત છે.

ધરપકડના કારણનો ખુલાસો: પોલીસે ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિને સ્પષ્ટપણે જણાવવું જોઈએ કે, તેમને કયા ગુના માટે ધરપકડ કરવામાં આવી રહી છે.ધરપકડની માહિતી: ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિના પરિવાર અથવા મિત્રોને ધરપકડની જાણ કરવી ફરજિયાત છે.

5 / 8
ધરપકડ મેમો: ધરપકડ સમયે એક મેમો તૈયાર કરવામાં આવે છે, જેમાં ધરપકડનો સમય, સ્થળ અને કારણ નોંધવામાં આવે છે. ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિ અને સ્વતંત્ર સાક્ષી દ્વારા તેના પર સહી કરવી પણ જરૂરી છે.

ધરપકડ મેમો: ધરપકડ સમયે એક મેમો તૈયાર કરવામાં આવે છે, જેમાં ધરપકડનો સમય, સ્થળ અને કારણ નોંધવામાં આવે છે. ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિ અને સ્વતંત્ર સાક્ષી દ્વારા તેના પર સહી કરવી પણ જરૂરી છે.

6 / 8
મેડિકલ તપાસ: ધરપકડ વ્યક્તિની મેડિકલ તપાસ કરવી જરુરી છે. જેનાથી કોઈ પણ પ્રકારની શારીરિક ઈજા કે પજવણીની જાણકારી મળી શકે.24 કલાકની અંદર મેજિસ્ટ્રેટ સમક્ષ રજૂ કરવું ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિને 24 કલાકની અંદર મેજિસ્ટ્રેટ સમક્ષ રજૂ કરવું કાયદેસર રીતે ફરજિયાત છે.

મેડિકલ તપાસ: ધરપકડ વ્યક્તિની મેડિકલ તપાસ કરવી જરુરી છે. જેનાથી કોઈ પણ પ્રકારની શારીરિક ઈજા કે પજવણીની જાણકારી મળી શકે.24 કલાકની અંદર મેજિસ્ટ્રેટ સમક્ષ રજૂ કરવું ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિને 24 કલાકની અંદર મેજિસ્ટ્રેટ સમક્ષ રજૂ કરવું કાયદેસર રીતે ફરજિયાત છે.

7 / 8
(Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(All Image Credit- canva)

(Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(All Image Credit- canva)

8 / 8

 

કાનૂની સલાહ લેવા માટે વકીલો પહેલા હકીકતોનું વિશ્લેષણ કરે છે અને પછી બીજી વ્યક્તિને કહે છે કે કયા ક્રમમાં શું કરવું. કાનુની સલાહ લેવા માટે તમે વકીલનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે નિષ્ણાત અથવા વ્યાવસાયિક સલાહકારનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે ઓનલાઈન કાનૂની સલાહ સેવાઓનો લાભ લઈ શકો છો. તમે રાષ્ટ્રીય કાનૂની સેવા સત્તામંડળ (NALSA) નો પણ સંપર્ક કરી શકો છો. લીગલ એડવાઈઝની સ્ટોરી વાંચવા માટે  અહીં ક્લિક કરો.

લીગલ એડવાઈઝસુપ્રીમ કોર્ટ
Web Stories View more
દુનિયાનો સૌથી ખારો સમુદ્ર કયો છે?
દુનિયાનો સૌથી ખારો સમુદ્ર કયો છે?
2462 દિવસ પછી વિરાટ કોહલી સાથે આ શું થઇ ગયું?
2462 દિવસ પછી વિરાટ કોહલી સાથે આ શું થઇ ગયું?
એક્ટિંગ છોડી બિઝનેસવુમન બનેલી અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર
એક્ટિંગ છોડી બિઝનેસવુમન બનેલી અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર
કોફી પ્રેમીઓ, ધ્યાન રાખો! Coffee સાથે આ 5 વસ્તુઓ ખાવાનું આજથી જ કરો બંધ, નહીતર હેલ્થ બગડી શકે છે
કોફી પ્રેમીઓ, ધ્યાન રાખો! Coffee સાથે આ 5 વસ્તુઓ ખાવાનું આજથી જ કરો બંધ, નહીતર હેલ્થ બગડી શકે છે
HDFC Bank માંથી 60 લાખની લોન લેવા કેટલો પગાર જોઈએ ?
HDFC Bank માંથી 60 લાખની લોન લેવા કેટલો પગાર જોઈએ ?
વિરાટ કોહલીએ સતત ત્રણ સદી ફટકારી, અનેક રેકોર્ડ તોડ્યા
વિરાટ કોહલીએ સતત ત્રણ સદી ફટકારી, અનેક રેકોર્ડ તોડ્યા
Latest Videos View more
આ રાશિના જાતકોનું સ્વપ્ન વાસ્તિવકમાં ફેરવાઇ જશે, બેરોજગારને નોકરી મળશે
આ રાશિના જાતકોનું સ્વપ્ન વાસ્તિવકમાં ફેરવાઇ જશે, બેરોજગારને નોકરી મળશે
ગુજરાતમાં કડકડતી ઠંડી સાથે કમોસમી વરસાદની આગાહી
ગુજરાતમાં કડકડતી ઠંડી સાથે કમોસમી વરસાદની આગાહી
અમદાવાદનો સૌથી વ્યસ્ત સુભાષ બ્રિજ 5 દિવસ માટે બંધ
અમદાવાદનો સૌથી વ્યસ્ત સુભાષ બ્રિજ 5 દિવસ માટે બંધ
પાલનપુરમાં જાહેર માર્ગ પર લારી-ગલ્લા ધારક, પાથરણાવાળાઓનો અડીંગો !
પાલનપુરમાં જાહેર માર્ગ પર લારી-ગલ્લા ધારક, પાથરણાવાળાઓનો અડીંગો !
રાજકોટમાં પેંડા ગેંગને હથિયાર આપનારની ધરપકડ
રાજકોટમાં પેંડા ગેંગને હથિયાર આપનારની ધરપકડ
અંબાલાલ પટેલે આ તારીખ બાદ કમોસમી વરસાદની આગાહી કરી
અંબાલાલ પટેલે આ તારીખ બાદ કમોસમી વરસાદની આગાહી કરી
આ રાશિના જાતકોને નાણાકીય મુશ્કેલીઓમાંથી મુક્તિ મળશે, જુઓ Video
આ રાશિના જાતકોને નાણાકીય મુશ્કેલીઓમાંથી મુક્તિ મળશે, જુઓ Video
તલાટી મંત્રીઓની, રખડતા શ્વાન પકડવાની કામગીરીનો અમલ નહીં કરવાની ચીમકી
તલાટી મંત્રીઓની, રખડતા શ્વાન પકડવાની કામગીરીનો અમલ નહીં કરવાની ચીમકી
ઈન્ડિગોની ફ્લાઈટ મોડી પડતા-રદ થતા મુસાફરોએ મચાવ્યો હોબાળો
ઈન્ડિગોની ફ્લાઈટ મોડી પડતા-રદ થતા મુસાફરોએ મચાવ્યો હોબાળો
તથ્ય પટેલની 'સાપરાધ મનુષ્યવધ' કલમ દૂર કરવાની અરજી કોર્ટે ફગાવી
તથ્ય પટેલની 'સાપરાધ મનુષ્યવધ' કલમ દૂર કરવાની અરજી કોર્ટે ફગાવી
g clip-path="url(#clip0_868_265)">