AQI

Sign In

Subscribe Whatsapp Channel

તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

History of city name : ગોલ્ડન બ્રિજના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ ? જાણો આખી વાર્તા

ગોલ્ડન બ્રિજ પશ્ચિમ ભારતના ગુજરાતમાં અંકલેશ્વર અને ભરૂચને જોડતો એક મહત્વનો પુલ છે. નર્મદા નદી પર આવેલો આ પુલ 1881માં બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન બન્યો હતો. તે સમયના બોમ્બે (આજના મુંબઈ) ખાતેના વેપારીઓ અને વહીવટી અધિકારીઓને સરળ અને ઝડપી સંપર્ક સુલભ થાય તે માટે આ પુલનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું. આ પુલને ‘નર્મદા પુલ’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.

Ashvin Patel | Updated on: Nov 23, 2025 | 10:50 AM

આ પુલનું નિર્માણ સર જોન હોકશો દ્વારા તૈયાર કરાયેલ ડિઝાઇનના આધારે 7 ડિસેમ્બર 1877ના રોજ શરૂ થયું હતું અને 16 મે 1881ના રોજ પૂર્ણ થયું. પુલ બાંધવામાં કુલ રૂ. 45,65,000 જેટલો ખર્ચ થયો હતો. તેની રચનામાં રીવેટેડ જોડાણોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. લાંબા સમય સુધી પૂરતી જાળવણી ન મળવાથી પુલના ભાગોમાં કાટ દેખાવા લાગ્યો છે. પુલનાં થાંભલાઓ મૂળ બે લેનના વાહનવ્યવહારને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ ઉપરનો રસ્તો માત્ર એકરેખીય રેલવે ચાલે એટલો, આશરે 14 ફૂટ જેટલો પહોળો હતો. ઈ.સ. 1860માં રેલવે પાટા બિછાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ થતાં જ સાથે આ પુલની યોજના પણ આકાર લેવાની શરૂઆત થઈ હતી. — આ પુલનું નિર્માણ સર જોન હોકશો દ્વારા તૈયાર કરાયેલ ડિઝાઇનના આધારે 7 ડિસેમ્બર 1877ના રોજ શરૂ થયું હતું અને 16 મે 1881ના રોજ પૂર્ણ થયું. પુલ બાંધવામાં કુલ રૂ. 45,65,000 જેટલો ખર્ચ થયો હતો. તેની રચનામાં રીવેટેડ જોડાણોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. લાંબા સમય સુધી પૂરતી જાળવણી ન મળવાથી પુલના ભાગોમાં કાટ દેખાવા લાગ્યો છે. પુલનાં થાંભલાઓ મૂળ બે લેનના વાહનવ્યવહારને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ ઉપરનો રસ્તો માત્ર એકરેખીય રેલવે ચાલે એટલો, આશરે 14 ફૂટ જેટલો પહોળો હતો. ઈ.સ. 1860માં રેલવે પાટા બિછાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ થતાં જ સાથે આ પુલની યોજના પણ આકાર લેવાની શરૂઆત થઈ હતી.
1 / 6

ઈ.સ. 1863માં નર્મદામાં આવેલા ભારે પૂરનાં કારણે પુલના છ ગાળા ખેંચાઈને નુકસાનગ્રસ્ત બન્યા. ત્યારબાદ તે ભાગોને ફરીથી સુધારીને તૈયાર કરવામાં આવ્યા, પરંતુ માત્ર ચાર વર્ષ પછી, ઓગસ્ટ1868માં આવેલા વધુ એક વિનાશકારી પૂરથી ચાર ગાળાઓ ફરી નુકસાન પામ્યા. સતત થતા આ નુકસાનને ધ્યાનમાં રાખીને, મુખ્ય પુલની બાજુમાં એક નવો પુલ ઉભો કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો. આ સહાયક પુલનું નિર્માણ ઈ.સ. 1871માં પૂર્ણ થયું. — ઈ.સ. 1863માં નર્મદામાં આવેલા ભારે પૂરનાં કારણે પુલના છ ગાળા ખેંચાઈને નુકસાનગ્રસ્ત બન્યા. ત્યારબાદ તે ભાગોને ફરીથી સુધારીને તૈયાર કરવામાં આવ્યા, પરંતુ માત્ર ચાર વર્ષ પછી, ઓગસ્ટ1868માં આવેલા વધુ એક વિનાશકારી પૂરથી ચાર ગાળાઓ ફરી નુકસાન પામ્યા. સતત થતા આ નુકસાનને ધ્યાનમાં રાખીને, મુખ્ય પુલની બાજુમાં એક નવો પુલ ઉભો કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો. આ સહાયક પુલનું નિર્માણ ઈ.સ. 1871માં પૂર્ણ થયું.
2 / 6

ઈ.સ. 1860 થી 1871 વચ્ચે પુલના નિર્માણ અને મરામત માટે કુલ રૂ. 46,93,300 જેટલો ખર્ચ થયો હતો. આ પુલ 1876 સુધી કાર્યરત રહ્યો, પરંતુ તે વર્ષની સપ્ટેમ્બર મહિનામાં ફરીથી આવેલા ભારે પૂરના કારણે પુલના 26 ગાળા ગંભીર રીતે નુકસાન પામ્યા. પરિવહન વ્યવસ્થા ચાલુ રાખવાની જરૂરિયાતને ધ્યાનમાં રાખીને, અંદાજે રૂ. 1,50,000ના ખર્ચે તાત્કાલિક ઉપયોગ માટે એક કમચલાઉ પુલ ઉભો કરવામાં આવ્યો. પછી, વધુ મજબૂત અને દૃઢ પુલ બાંધવાનો નિર્ણય લેવાયો અને 7 ડિસેમ્બર 1877ના રોજ નવા પુલના નિર્માણની શરૂઆત આપવામાં આવી. આ પુલનું બાંધકામ 26 મે 1881ના રોજ પૂર્ણ થયા પછી તૈયાર થયું, અને તેના માટે આશરે રૂ. 3 કરોડ 7 લાખ 50 હજાર જેટલો ખર્ચ થયો. — ઈ.સ. 1860 થી 1871 વચ્ચે પુલના નિર્માણ અને મરામત માટે કુલ રૂ. 46,93,300 જેટલો ખર્ચ થયો હતો. આ પુલ 1876 સુધી કાર્યરત રહ્યો, પરંતુ તે વર્ષની સપ્ટેમ્બર મહિનામાં ફરીથી આવેલા ભારે પૂરના કારણે પુલના 26 ગાળા ગંભીર રીતે નુકસાન પામ્યા. પરિવહન વ્યવસ્થા ચાલુ રાખવાની જરૂરિયાતને ધ્યાનમાં રાખીને, અંદાજે રૂ. 1,50,000ના ખર્ચે તાત્કાલિક ઉપયોગ માટે એક કમચલાઉ પુલ ઉભો કરવામાં આવ્યો. પછી, વધુ મજબૂત અને દૃઢ પુલ બાંધવાનો નિર્ણય લેવાયો અને 7 ડિસેમ્બર 1877ના રોજ નવા પુલના નિર્માણની શરૂઆત આપવામાં આવી. આ પુલનું બાંધકામ 26 મે 1881ના રોજ પૂર્ણ થયા પછી તૈયાર થયું, અને તેના માટે આશરે રૂ. 3 કરોડ 7 લાખ 50 હજાર જેટલો ખર્ચ થયો.
3 / 6

ઈ.સ. 1860માં શરૂ થયેલા પુલના નિર્માણ, તેની સતત મરામત અને પછી 1877 બાદ બનાવાયેલા વધુ મજબૂત પુલ આ તમામ પર મળીને અંદાજે રૂ. 85,93,400 જેટલો ખર્ચ થયો હતો. તે સમયગાળા દરમિયાન જૂના પુલને ટકાવી રાખવા અને તેને વારંવાર સુધારવા માટે સરકાર અને રેલવે વિભાગે એટલો મોટો ખર્ચ કરવો પડ્યો કે લોકો વચ્ચે આ પુલને "સોનાનો પુલ" (Golden Bridge) તરીકે ઓળખાવાનું પ્રચલિત થઈ ગયું. — ઈ.સ. 1860માં શરૂ થયેલા પુલના નિર્માણ, તેની સતત મરામત અને પછી 1877 બાદ બનાવાયેલા વધુ મજબૂત પુલ આ તમામ પર મળીને અંદાજે રૂ. 85,93,400 જેટલો ખર્ચ થયો હતો. તે સમયગાળા દરમિયાન જૂના પુલને ટકાવી રાખવા અને તેને વારંવાર સુધારવા માટે સરકાર અને રેલવે વિભાગે એટલો મોટો ખર્ચ કરવો પડ્યો કે લોકો વચ્ચે આ પુલને "સોનાનો પુલ" (Golden Bridge) તરીકે ઓળખાવાનું પ્રચલિત થઈ ગયું.
4 / 6

ઈ.સ. 1935માં ‘સિલ્વર જ્યુબિલી બ્રિજ’ તૈયાર થતાં જ આ જૂનો પુલ જાહેર બાંધકામ વિભાગને સોંપવામાં આવ્યો. ત્યારબાદ 1943માં અહીંનું વાહનવ્યવહારમાં ફેરફાર કરીને ટ્રાફિકની દિશા બદલી દેવામાં આવી. પછી, 1949માં આ પુલને વધુ સુવિધાજનક રૂપ આપવા માટે કરવાના મરામત કાર્ય માટે અંદાજે 84 લાખ રૂપિયાનું ખર્ચ નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું. — ઈ.સ. 1935માં ‘સિલ્વર જ્યુબિલી બ્રિજ’ તૈયાર થતાં જ આ જૂનો પુલ જાહેર બાંધકામ વિભાગને સોંપવામાં આવ્યો. ત્યારબાદ 1943માં અહીંનું વાહનવ્યવહારમાં ફેરફાર કરીને ટ્રાફિકની દિશા બદલી દેવામાં આવી. પછી, 1949માં આ પુલને વધુ સુવિધાજનક રૂપ આપવા માટે કરવાના મરામત કાર્ય માટે અંદાજે 84 લાખ રૂપિયાનું ખર્ચ નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું.
5 / 6

બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન જૂના પુલને તોડી તેના લોખંડને વેચી નાંખવાની વિચારણા થઈ રહી હતી, કારણ કે તે સમયમાં ધાતુથી સારી આવક મળી શકે તેમ હતી. પરંતુ દક્ષિણ ગુજરાતને જોડતો અને વાહનવ્યવહાર માટે એકમાત્ર મુખ્ય માર્ગ તરીકે કાર્ય કરતા આ પુલને દૂર કરી દેવામાં આવે તો વિસ્તારનું સંચાલન મુશ્કેલ બનત, તેથી જિલ્લા લોકલ બોર્ડ અને ભરૂચ જિલ્લાના નાગરિકોએ સર્વસભાઓ રાખી જોરદાર રજૂઆતો કરી. તેમના પ્રયાસોના પરિણામે આ પુલને 'સ્ક્રેપ’ થવામાંથી બચાવી શકાયો. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) — બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન જૂના પુલને તોડી તેના લોખંડને વેચી નાંખવાની વિચારણા થઈ રહી હતી, કારણ કે તે સમયમાં ધાતુથી સારી આવક મળી શકે તેમ હતી. પરંતુ દક્ષિણ ગુજરાતને જોડતો અને વાહનવ્યવહાર માટે એકમાત્ર મુખ્ય માર્ગ તરીકે કાર્ય કરતા આ પુલને દૂર કરી દેવામાં આવે તો વિસ્તારનું સંચાલન મુશ્કેલ બનત, તેથી જિલ્લા લોકલ બોર્ડ અને ભરૂચ જિલ્લાના નાગરિકોએ સર્વસભાઓ રાખી જોરદાર રજૂઆતો કરી. તેમના પ્રયાસોના પરિણામે આ પુલને 'સ્ક્રેપ’ થવામાંથી બચાવી શકાયો. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.)
6 / 6

Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

ઈતિહાસ ગુજરાત જનરલ નોલેજ

Related Photo Gallery

આ બંન્ને ખેલાડીઓમાંથી IPLમાં કોને મળે છે સૌથી વધારે પગાર

અઠવાડિયાનો સૌથી બેકાર દિવસ કયો છે?ગિનિસ વર્લ્ડ રેકોર્ડ્સે કર્યો ખુલાસો

ઘરમાં ગુલાબનો છોડ લગાવવો શુભ છે કે અશુભ? જાણો વાસ્તુ શું કહે છે

અત્યારસુધી કોણે કોણે જીત્યો બિગ બોસનો ખિતાબ જુઓ ફોટો

કઈ રાશિના જાતકોને ચાંદી પહેરવાથી મળશે સૌથી વધુ લાભ ? જાણી લો

વિરાટ કોહલીની નજર હેટ્રિક પર

બોલીવુડમાં ડંકો વગાડનાર ખાનદાનની 'કપૂર' અટકનો અર્થ અને ઈતિહાસ જાણો

ઘરમા લાગેલા 32, 43, કે 55 ઇંચના TVને કેટલું દૂર બેસીને જોવું જોઈએ?

5 ડિસેમ્બરના રોજ ફરી ઘટ્યો સોનાનો ભાવ, ચાંદીમાં પણ ઘટાડો

ઘરે ઉગાડો ચેરીનો છોડ, બજારમાંથી ખરીદવાની જરુર નહીં પડે

હોસ્પિટલમાં આગ લાગે તો જવાબદાર કોણ?

આ બોલિવુડ સ્ટાર્સે 2025માં દુનિયાને અલવિદા કહ્યું

આ સ્ટોકમાં રોકી દો પૈસા

શું હોય છે હિસ્ટરેક્ટોમી ? જાણો

આવો છે બજરંગી ભાઈજાનની મુન્નીનો પરિવાર

આ રાશિના જાતકો માટે આવનારા દિવસો લાવશે મોટી ખુશખબરી, સપનું પૂરું થશે

સ્ટાર્કે પિંક બોલથી તબાહી મચાવી, બનાવ્યો ખાસ રેકોર્ડ

માત્ર 10 વર્ષમાં 1 કરોડ! જાણો દર મહિને કેટલી SIP કરવી પડશે

સોના-ચાંદીમાં મોટો ઘટાડો, જાણો આજના લેટેસ્ટ ભાવ

CM ભૂપેન્દ્ર પટેલે કચ્છના રણોત્સવનો કરાવ્યો પ્રારંભ

હોટેલનું 5-સ્ટાર રેટિંગ શું નક્કી કરે છે? સ્ટાર હોટેલ વચ્ચેનો ફરક સમજો

શિયાળામાં તમારા Dog ને ખોરાક સાથે શું આપવું ?

હવે તમારા ઘર કે ઓફિસની બારી કરશે પાવર જનરેટ....

આ ખૂબસૂરત દેશમાં ભારતીય રૂપિયા થઈ જશે ચાર ગણા

ઉંમર પ્રમાણે કેટલી ઊંઘ લેવી જરૂરી? જાણી લો થશે ફાયદો

લગ્નમાં કન્યા લાલ કલરની સાડી કે લહેંગા શા માટે પહેરે છે?

આ કંપનીના શેર નૈયા પાર લગાવશે, ભવિષ્યમાં ભાવ વધવાની શક્યતા

Jioના કરોડો યુઝર્સની મોજ, 365 દિવસ સિમ એક્ટિવ રાખવાનો સસ્તો પ્લાન

કોણ છે કૃતિ સેનનના થનારા જીજા? જેમની સાથે નુપૂર કરવા જઈ રહી લગ્ન

BSNLનો ધમાકેદાર પ્લાન, ઇન્ટરનેટની સાથે મળશે 600થી વધુ ફ્રી ચેનલ લાભ

ભારતીય શેફે બનાવેલો ખોરાક કેમ નહીં ખાય પુતિન? તો પછી કોણ બનાવશે જાણો

Chanakya Niti: શું સાચું છે અને શું ખોટું છે તે સમજી શકતા નથી?

આજે રાતે દેખાશે 2025નો છેલ્લો 'સુપરમૂન',જાણો ક્યાં અને ક્યારે જોઈ શકશો

પાણીની જેમ વહીં જાય છે પૈસા? તો આ વાસ્તુ ઉપાય ઘરમાં લાવશે બરકત

'ક્યૂંકી સાસ' તુલસીની સાડીઓ પર મહિલાના મન મોહ્યા, અવનવા લૂક છવાયા

ફોન અને લેપટોપને રીસ્ટાર્ટ કરવું શા માટે જરુરી છે? 90% લોકો નથી જાણતા

નાના બજેટની ફિલ્મોએ મોટી ફિલ્મોને આપી તગડી ટક્કર

Skin Care: સ્કીનના પ્રકાર મુજબ કરો ઓઈલની પસંદગી

2025માં આ સ્ટાર કિડ્સે ડેબ્યુ કર્યું

2025ના છેલ્લા મહિનામાં આ રાશિઓના આવશે 'અચ્છે દિન',બાબા વેંગાની આગાહી

સોનાના ભાવમાં ફરી વધારો, ચાંદી પણ થઈ મોંઘી, જાણો આજની લેટેસ્ટ કિંમત

પ્રેગ્નન્સીમાં થાઇરોઇડનું જોખમ કેમ રહે છે?

કાનુની સવાલ: ડ્રોન કોણ ખરીદી શકે? જાણો કાયદો શું કહે છે

પિતા હિટ અને દીકરો બોલિવુડમાં ફ્લોપ

કોફી છોડી દેવાનો આ યોગ્ય સમય છે, જૂની યાદો તમને વ્યસ્ત રાખશે

6 દિવસની તેજી પછી ચાંદી ₹460 ઘટી, સોનાના ભાવમાં કેમ આવ્યો જંગી ઉછાળો?

CM ભૂપેન્દ્ર પટેલે હાઈ ઇમ્પેક્ટ 27 પ્રોજેક્ટ્સની કરી સમીક્ષા

શિયાળામાં તમારા Pet Dog ને ઠંડીથી સુરક્ષિત રાખવા જરૂરી ટીપ્સ

હોટેલ સેક્ટરના આ 3 સ્ટોક ગજબનું રિટર્ન આપશે

સ્મોલકેપ કંપનીએ બોનસ સાથે સાથે શેર સ્પ્લિટની જાહેરાત કરી

Web Stories View more

દુનિયાનો સૌથી ખારો સમુદ્ર કયો છે?

2462 દિવસ પછી વિરાટ કોહલી સાથે આ શું થઇ ગયું?

એક્ટિંગ છોડી બિઝનેસવુમન બનેલી અભિનેત્રીનો આવો છે પરિવાર

કોફી પ્રેમીઓ, ધ્યાન રાખો! Coffee સાથે આ 5 વસ્તુઓ ખાવાનું આજથી જ કરો બંધ, નહીતર હેલ્થ બગડી શકે છે

HDFC Bank માંથી 60 લાખની લોન લેવા કેટલો પગાર જોઈએ ?

વિરાટ કોહલીએ સતત ત્રણ સદી ફટકારી, અનેક રેકોર્ડ તોડ્યા

Latest News View more

આ બંન્ને ખેલાડીઓમાંથી IPLમાં કોને મળે છે સૌથી વધારે પગાર

અઠવાડિયાનો સૌથી બેકાર દિવસ કયો છે?ગિનિસ વર્લ્ડ રેકોર્ડ્સે કર્યો ખુલાસો

ઘરમાં ગુલાબનો છોડ લગાવવો શુભ છે કે અશુભ? જાણો વાસ્તુ શું કહે છે

અત્યારસુધી કોણે કોણે જીત્યો બિગ બોસનો ખિતાબ જુઓ ફોટો

કલાણા ગામે બે જૂથો વચ્ચે અવારનવાર અથડામણ થતા અલ્પેશ ઠાકોર મેદાને

Latest Videos View more

કલાણા ગામે બે જૂથો વચ્ચે અવારનવાર અથડામણ થતા અલ્પેશ ઠાકોર મેદાને

આ રાશિના જાતકોનું સ્વપ્ન વાસ્તિવકમાં ફેરવાઇ જશે, બેરોજગારને નોકરી મળશે

ગુજરાતમાં કડકડતી ઠંડી સાથે કમોસમી વરસાદની આગાહી

અમદાવાદનો સૌથી વ્યસ્ત સુભાષ બ્રિજ 5 દિવસ માટે બંધ

પાલનપુરમાં જાહેર માર્ગ પર લારી-ગલ્લા ધારક, પાથરણાવાળાઓનો અડીંગો !

રાજકોટમાં પેંડા ગેંગને હથિયાર આપનારની ધરપકડ

અંબાલાલ પટેલે આ તારીખ બાદ કમોસમી વરસાદની આગાહી કરી

આ રાશિના જાતકોને નાણાકીય મુશ્કેલીઓમાંથી મુક્તિ મળશે, જુઓ Video

તલાટી મંત્રીઓની, રખડતા શ્વાન પકડવાની કામગીરીનો અમલ નહીં કરવાની ચીમકી

ઈન્ડિગોની ફ્લાઈટ મોડી પડતા-રદ થતા મુસાફરોએ મચાવ્યો હોબાળો

ફોટો સ્ટોરી

રીલ્સ

શેરબજાર

વીડિયોઝ