ખેડૂતોની આવક વધારવા અનોખી પહેલ, દેશની પહેલી મોબાઈલ હની પ્રોસેસિંગ વેન કરાઈ લોન્ચ

ખાદી ઈન્ડિયાએ ‘સ્વીટ રિવોલ્યુશન'(Sweet Revolution)ને દરેક ગામ સુધી લઈ જવા અને ખેડૂતો (Farmers) ની આવક વધારવા માટે એક અનોખી પહેલ કરી છે. ખાદી અને ગ્રામોદ્યોગ આયોગના અધ્યક્ષ વિનય કુમાર સક્સેનાએ શુક્રવારે ઉત્તર પ્રદેશના ગાઝિયાબાદના સિરોરા ગામમાં દેશની પ્રથમ મોબાઈલ મધ પ્રોસેસિંગ વાન (Honey Processing Van) લોન્ચ કરી છે.

આ દેશનું પહેલું ‘મોબાઈલ હની પ્રોસેસિંગ યુનિટ’ છે, જે 8 કલાકમાં 300 કિલો જેટલું મધ પ્રોસેસ કરી શકે છે. આ વાન ટેસ્ટિંગ લેબોરેટરીથી પણ સજ્જ છે, જે તરત જ મધ (Honey)ની ગુણવત્તા ચકાસી શકે છે. ખાસ વાત એ છે કે આ મોબાઈલ વાનની ડિઝાઈન KVIC દ્વારા તેના મલ્ટિડિસિપ્લિનરી ટ્રેનિંગ સેન્ટર, પાંજોખેડા ખાતે રૂ. 15 લાખના ખર્ચે તૈયાર કરવામાં આવી છે.

KVIC સેન્ટ્રલ ઝોનના સભ્ય જય પ્રકાશ ગુપ્તા પણ દેશના પ્રથમ મોબાઈલ હની પ્રોસેસિંગ યુનિટના લોકાર્પણ પ્રસંગે હાજર રહ્યા હતા. KVIC ના હની મિશન હેઠળ મોબાઇલ હની પ્રોસેસિંગ વેન એ એક મોટી સિદ્ધિ છે જેનો ઉદ્દેશ્ય મધમાખી ઉછેરને તાલીમ આપવાનો, ખેડૂતોને મધમાખીની પેટીઓનું વિતરણ કરવાનો અને ગામડાના શિક્ષિત અને બેરોજગાર યુવાનોને મધમાખી ઉછેરની પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા વધારાની આવક મેળવવામાં મદદ કરવાનો છે.

મધ ઉત્પાદન દ્વારા “સ્વીટ રિવોલ્યુશન”ના વડાપ્રધાનના વિઝનને ધ્યાનમાં રાખીને KVIC મધમાખી ઉછેર કરનારાઓ અને ખેડૂતોને તેમના મધના ઉત્પાદનની વાજબી કિંમત મેળવવા સક્ષમ બનાવવા માટે આ અનોખી નવીનતા લાવી છે. મોબાઇલ હની પ્રોસેસિંગ વેન એવી રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે કે તે મધમાખી ઉછેર કરનારાઓના મધને તેમના ઘરઆંગણે પ્રોસેસ કરશે,

આમ મધને પ્રોસેસિંગ માટે દૂરના શહેરોમાં સ્થિત પ્રોસેસિંગ સેન્ટરો સુધી પહોંચાડવામાં આવતી મુશ્કેલી અને ખર્ચને દૂર કરશે. જ્યારે આનાથી મધમાખી ઉછેર નાના મધમાખી ઉછેર કરનારાઓ માટે વધુ નફાકારક બનશે, તે મધની શુદ્ધતા અને ઉચ્ચ ગુણવત્તાના ધોરણો પણ જાળવી રાખશે.

આ પ્રસંગે સભાને સંબોધતા KVICના અધ્યક્ષ શ્રી સક્સેનાએ જણાવ્યું હતું કે હની મિશનનો ઉદ્દેશ્ય દેશમાં મધનું ઉત્પાદન વધારવાનો અને ખેડૂતો અને મધમાખી ઉછેરનારાઓની આવકમાં વધારો કરવાનો છે. તેમણે કહ્યું કે આ નવીન મોબાઈલ મધ પ્રોસેસિંગ વાન વિવિધ હેતુઓ માટે કામ કરશે.

મધમાખી ઉછેર કરનારાઓ માટે મધના નિષ્કર્ષણ અને પ્રક્રિયાના ખર્ચમાં ઘટાડો કરવા ઉપરાંત, તે મધમાં કોઈપણ ભેળસેળની શક્યતાને દૂર કરશે કારણ કે પ્રક્રિયા મધમાખી ઉછેર કરનારાઓ અને ખેડૂતોના ઘરઆંગણે કરવામાં આવશે.

આ મધ પ્રોસેસિંગ યુનિટ નાના ખેડૂતો અને મધમાખી ઉછેર કરનારાઓ માટે વરદાન સાબિત થશે જેમને તેમના મધને પ્રોસેસિંગ અને પેકેજિંગ માટે અન્ય શહેરોમાં લઈ જવાનો વધારાનો ખર્ચ ઉઠાવવો પડે છે. તેમણે કહ્યું કે પાયલોટ પ્રોજેક્ટના અનુભવના આધારે, ખાસ કરીને પૂર્વોત્તર રાજ્યોમાં આવા વધુ મોબાઇલ મધ પ્રોસેસિંગ યુનિટ શરૂ કરવામાં આવશે.

નોંધનીય છે કે મધને પ્રોસેસિંગ પ્લાન્ટ સુધી પહોંચાડવું એ નાના ખેડૂતો અને મધમાખી ઉછેરનારાઓ માટે ખર્ચાળ અને મુશ્કેલ કાર્ય છે. ઉંચા પરિવહન ખર્ચ અને પ્રક્રિયાના ખર્ચને ટાળવા માટે મોટાભાગના મધમાખી ઉછેર કરનારાઓ તેમના કાચા મધને તેમના પોતાના ખેતરોમાં ખૂબ જ ઓછા ભાવે એજન્ટોને વેચતા હતા.

પરિણામે, આ મધમાખી ઉછેર કરનારાઓ મધમાખી ઉછેરનો વાસ્તવિક આર્થિક લાભ મેળવી શક્યા ન હતા. આ મોબાઈલ મધ પ્રોસેસિંગ વાન ઉત્તર પ્રદેશ, ઉત્તરાખંડ, હરિયાણા, દિલ્હી, પંજાબ અને રાજસ્થાન જેવા રાજ્યોના ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં મધમાખી ઉછેર કરનારાઓને લાભ કરશે તેવી અપેક્ષા છે.

મોબાઈલ હની પ્રોસેસિંગ વાન આ રાજ્યોમાં વિવિધ મધમાખી ઉછેર કરનારની મુલાકાત લેશે, જ્યાં મધમાખી ઉછેર કરનારાઓ તેમના મધને નજીવી ફી પર પ્રક્રિયા કરી શકશે અને તે પણ તેમના ઘરઆંગણે. આ મધ પ્રોસેસિંગ યુનિટમાં મધનું પરીક્ષણ કરવા માટે પ્રયોગશાળા ટેકનિશિયન અને ટેકનિકલ સહાયક પણ હોય છે.

એ પણ ઉલ્લેખનીય છે કે હની મિશન હેઠળ, KVIC એ અત્યાર સુધીમાં દેશભરમાં લગભગ 1.60 લાખ મધમાખી પેટીઓનું વિતરણ કર્યું છે અને 40,000 થી વધુ નોકરીઓનું સર્જન કર્યું છે. માત્ર પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશના પ્રદેશમાં જ્યાં વનસ્પતિ પુષ્કળ પ્રમાણમાં છે,

KVIC એ ખેડૂતો અને મધમાખી ઉછેર કરનારને લગભગ 8000 મધમાખી પેટીઓનું વિતરણ કર્યું છે, જેથી તેમની આવકમાં અનેકગણો વધારો થાય છે અને આંતર-પરાગનયન દ્વારા પાકની ઉપજમાં વધારો થાય છે.

આ પણ વાંચો: Corona: ઓમિક્રોન અને ડેલ્ટાના લક્ષણો વચ્ચે આ છે તફાવત, આ લક્ષણ જણાય તો તરત જ કરાવો કોરોના ટેસ્ટ

આ પણ વાંચો: Technology News: હવે WhatsApp દ્વારા પણ રીસેટ કરી શકો છો UPI PIN, જાણો શું છે પ્રોસેસ