કાનુની સવાલ : શું લવ મેરેજ બાદ ઝઘડા વધી રહ્યા છે ? જાણો કાયદો શું કહે છે, તમારા હિતમાં પગલા લો
ભારતમાં છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં લવ મેરેજની સંખ્યા વધી રહી છે. પણ પ્રેમથી શરૂ થયેલો સંબંધ ક્યારેક લગ્ન પછી તણાવ અને ઝઘડા સુધી પહોંચી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં ઘણા દંપતિઓને ખબર નથી પડતી કે કાયદો શું કહે છે અને તેઓને કયા હક મળે છે. ચાલો જાણીએ કે જો લવ મેરેજ બાદ ઝઘડો વધે તો કાયદાકીય રીતે શું કરી શકાય.

ઝઘડો વધે તો પ્રથમ પગલું – સમાધાન: લગ્ન બાદ મતભેદો થવું સામાન્ય છે. જો તણાવ વધે તો સૌપ્રથમ કાયદો સમાધાનની તક આપે છે. કાઉન્સેલિંગ અથવા ફેમિલી કોર્ટ દ્વારા મધ્યસ્થતા (mediation)ની વ્યવસ્થા કરવામાં આવે છે, જેથી બંને પક્ષ વચ્ચે સમજૂતી થઈ શકે.

ઘરેલુ હિંસા થાય તો મહિલા માટે કાનૂની સુરક્ષા: જો પત્ની પર શારીરિક કે માનસિક હિંસા થાય તો તે ઘરેલુ હિંસા અધિનિયમ 2005 (Domestic Violence Act 2005) હેઠળ ફરિયાદ કરી શકે છે. આ અધિનિયમ મુજબ સ્ત્રીને સુરક્ષા, વળતર, રહેણાંક અને કાયદાકીય સહાય મેળવવાનો હક મળે છે. પોલીસ સ્ટેશન કે મહિલા સેલમાં અરજી કરી શકાય છે.

પત્નીનો આર્થિક હક: જો પત્ની તેના પતિથી અલગ રહે છે, તો તેને ધારા 125 CrPC હેઠળ માસિક ભરણપોષણ (maintenance) માંગવાનો હક છે. આ ધારા મુજબ પતિએ પોતાની આવક અનુસાર પત્ની અને બાળકોને આર્થિક સહાય આપવી પડે છે.

છૂટાછેડા (Divorce) માટે કાનૂની માર્ગ: જો સમાધાનથી ઉકેલ ન આવે તો કોર્ટમાં છૂટાછેડા માટે અરજી કરી શકાય છે. હિંદુ લગ્ન અધિનિયમ 1955 મુજબ, બંને પક્ષોની સંમતિથી છૂટાછેડા (Mutual Divorce) અથવા એકતરફી છૂટાછેડા માટે કોર્ટમાં કેસ થઈ શકે છે. કારણ તરીકે ક્રૂરતા, ત્યાગ, વિશ્વાસઘાત અથવા મનની તકલીફ દર્શાવી શકાય છે.

પતિ માટે પણ કાનૂની હક: જો પતિ પર ખોટા આક્ષેપ થાય અથવા ઘરેલુ હિંસા અધિનિયમનો દુરૂપયોગ થાય, તો તે પણ કોર્ટમાં ન્યાય માગી શકે છે. ભારતીય દંડ સંહિતા હેઠળ ખોટી ફરિયાદ આપનાર સામે કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે.

કાયદાનો ઉદ્દેશ શું છે?: કાયદાનો ઉદ્દેશ દંપતી વચ્ચે સમજૂતી લાવવાનો અને અન્યાયથી બચાવવાનો છે. લવ મેરેજ હોય કે અરેન્જ મેરેજ — બંનેમાં પતિ-પત્નીનો સમાન સન્માન અને હક મહત્વનો છે. લવ મેરેજ બાદ જો ઝઘડો વધે તો ભાવના કરતાં કાનૂન પર વિશ્વાસ રાખો. કાયદો સ્ત્રી અને પુરુષ બંનેને સમાન સુરક્ષા અને ન્યાય આપે છે. યોગ્ય માર્ગદર્શન, કાઉન્સેલિંગ અને કાનૂની સહાયથી લગ્નજીવનમાં ઉકેલ લાવી શકાય છે.
(Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(Image Credit: AI Whisk Photo)
કાનૂની સલાહ લેવા માટે વકીલો પહેલા હકીકતોનું વિશ્લેષણ કરે છે અને પછી બીજી વ્યક્તિને કહે છે કે કયા ક્રમમાં શું કરવું. કાનુની સલાહ લેવા માટે તમે વકીલનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે નિષ્ણાત અથવા વ્યાવસાયિક સલાહકારનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે ઓનલાઈન કાનૂની સલાહ સેવાઓનો લાભ લઈ શકો છો. તમે રાષ્ટ્રીય કાનૂની સેવા સત્તામંડળ (NALSA) નો પણ સંપર્ક કરી શકો છો. લીગલ એડવાઈઝની સ્ટોરી વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.
