History of city name : કપડવંજના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ ? જાણો આખી વાર્તા
કપડવંજ તાલુકો ગુજરાતના ખેડા જિલ્લામાં આવેલો એક મહત્વપૂર્ણ તાલુકો છે. ખેડા જિલ્લાના સૌથી જૂના તાલુકાઓમાં તેનો સમાવેશ થાય છે અને વિસ્તારની દૃષ્ટિએ તે નડિયાદ પછીનો સૌથી મોટો તાલુકો ગણાય છે.

કપડવંજ શહેરનું પ્રાચીન નામ "કર્પટવાણિજય" હોવાનું માનવામાં આવે છે. સમય જતાં આ નામ પહેલા "કપડવણજ" અને ત્યારબાદ "કપડવંજ" બન્યું. મળેલા તામ્રપત્રો પરથી સાબિત થાય છે કે પ્રાચીન સમયમાં આ નગર કર્પટવાણિજય તરીકે ઓળખાતું હતું. ઉપરાંત, અનુમૈત્રિક યુગના નકશાઓ અને જૂના સૈન્ય માર્ગોમાં પણ કર્પટવાણિજય નામનો ઉલ્લેખ જોવા મળે છે.

ચાલુક્ય રાજા જયસિંહ સિદ્ધરાજ (1094-1143) દ્વારા ગુજરાતમાં અનેક અદ્ભુત સ્થાપત્ય કળાના નમૂનાઓ રચાવવામાં આવ્યા હતા. તેમણે જૂના શહેરના કેન્દ્રમાં બે સુંદર વાવનું નિર્માણ કરાવ્યું. મુખ્ય રચના કુંડવાવ લંબચોરસ આકારમાં છે અને તેની ડિઝાઇન મોઢેરાના સૂર્ય મંદિરની વાવ જેવી જ લાગે છે, પરંતુ આ રચના કદમાં નાની અને વધુ સરળ છે. (Credits: - Wikipedia)

કપડવંજ શહેરની આસપાસ ભૂતકાળમાં કોટનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું. તેના પૂર્વ ભાગને આજે પણ 'નદી દરવાજા' અને પશ્ચિમ ભાગને 'અંતિસર દરવાજા' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જ્યાં મોટા દરવાજા બનાવવામાં આવ્યા હતા. કપડવંજ એક સમય કાપડ અને કાચના ઉદ્યોગ માટે જાણીતું હતું. આજકાલ પણ અહીં બનાવાતી કાચની વસ્તુઓ વડોદરાના સયાજીરાવ મ્યુઝિયમમાં સંરક્ષિત રાખવામાં આવી છે. (Credits: - Wikipedia)

કપડવંજ પર સિદ્ધરાજ જયસિંહથી લઈને ગાયકવાડ અને ત્યારબાદ અંગ્રેજ શાસકો સુધી ઘણા શાસનકાળ આવ્યા છે. અહીં આજે પણ સિદ્ધરાજ જયસિંહ દ્વારા નિર્મિત ભવ્ય તોરણ અને બે પ્રસિદ્ધ વાવ , કુંડવાવ અને બત્રીસ કોઠાની વાવ, જોવા મળે છે, જે શહેરના ઐતિહાસિક વારસાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. (Credits: - Wikipedia)

કપડવંજનું એક મહત્વનું ઐતિહાસિક સ્થળ વ્હોરાવાડ છે, જે વ્હોરા સમાજના વિસ્તાર તરીકે ઓળખાય છે અને તેની વિશિષ્ટ સંકર શૈલીની સ્થાપત્યકળા માટે પ્રખ્યાત છે. અહીં થોડી લાકડાની હવેલીઓ જોવા મળે છે, જેમાં સુંદર કોતરણી અને સંગીતકારોની આકૃતિઓ દેખાય છે, જે અમદાવાદના પોલ વિસ્તારની ઘરો જેવી લાગે છે. કપડવંજમાં કુલ નવ જૈન મંદિરો આવેલાં છે, જેમાં ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથ મંદિર, અષ્ટાપદ મંદિર અને શાંતિનાથનું કાચ મંદિર પ્રસિદ્ધ છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.)
Tv9 ગુજરાતી પર શહેર, નામ પાછળના ઈતિહાસની જાણકારી નિયમિત પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તો તમારે પણ ઈતિહાસના વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.
