AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Railway Rules : ટ્રેનમાં આ 10 ભૂલો કરશો તો જવું પડશે જેલમાં ! જાણ્યા પછી તમે ક્યારેય નહીં કરશો

ભારતમાં લાખો લોકો ટ્રેન દ્વારા મુસાફરી કરે છે, પરંતુ રેલવે એક્ટ 1989 હેઠળ અનેક ભૂલો ગંભીર સજા નોતરી શકે છે.

| Updated on: Nov 25, 2025 | 4:27 PM
Share
ભારતમાં દરરોજ લાખો લોકો ટ્રેન દ્વારા મુસાફરી કરે છે. પરંતુ બહુ ઓછા મુસાફરોને ખબર હોય છે કે રેલવે એક્ટ 1989 હેઠળ એવી અનેક ભૂલો છે જે માત્ર ભારે દંડ જ નહીં, પરંતુ સીધી જેલની સજા પણ અપાવી શકે છે. ઘણી વખત લોકો અજાણતા અથવા "બધા કરે છે" એવું વિચારીને ગંભીર ભૂલો કરે છે, જે મુસાફરોની સુરક્ષા માટે બહુ જોખમી માનવામાં આવે છે. રેલવે વારંવાર ચેતવણી આપે છે કે નિયમોનો ભંગ, ગેરવર્તણૂક અથવા સલામતી સાધનો સાથે ચેડા કરવી સજાપાત્ર ગુના છે.

ભારતમાં દરરોજ લાખો લોકો ટ્રેન દ્વારા મુસાફરી કરે છે. પરંતુ બહુ ઓછા મુસાફરોને ખબર હોય છે કે રેલવે એક્ટ 1989 હેઠળ એવી અનેક ભૂલો છે જે માત્ર ભારે દંડ જ નહીં, પરંતુ સીધી જેલની સજા પણ અપાવી શકે છે. ઘણી વખત લોકો અજાણતા અથવા "બધા કરે છે" એવું વિચારીને ગંભીર ભૂલો કરે છે, જે મુસાફરોની સુરક્ષા માટે બહુ જોખમી માનવામાં આવે છે. રેલવે વારંવાર ચેતવણી આપે છે કે નિયમોનો ભંગ, ગેરવર્તણૂક અથવા સલામતી સાધનો સાથે ચેડા કરવી સજાપાત્ર ગુના છે.

1 / 11
1. ઇમરજન્સી વિના ટ્રેનની ચેઇન ખેંચવી : રેલવે એક્ટની કલમ 141 મુજબ, બિનજરૂરી રીતે ચેઇન ખેંચવી ગંભીર ગુનો છે. તે ટ્રેનની સલામતી અને સમયબદ્ધતાને અસર કરે છે. આ માટે એક વર્ષ સુધીની જેલ, દંડ અથવા બંને થઈ શકે છે.

1. ઇમરજન્સી વિના ટ્રેનની ચેઇન ખેંચવી : રેલવે એક્ટની કલમ 141 મુજબ, બિનજરૂરી રીતે ચેઇન ખેંચવી ગંભીર ગુનો છે. તે ટ્રેનની સલામતી અને સમયબદ્ધતાને અસર કરે છે. આ માટે એક વર્ષ સુધીની જેલ, દંડ અથવા બંને થઈ શકે છે.

2 / 11
2. ઇલેક્ટ્રિક કેટલ, હીટર, ઇન્ડક્શન કુકટોપ જેવા ઉપકરણોનો ઉપયોગ : એસી કોચના ચાર્જિંગ પોઇન્ટમાં ઇલેક્ટ્રિક કેટલ, ઇન્ડક્શન કુકટોપ પર રસોઈ અથવા હીટિંગ રોડનો ઉપયોગ "આગનું જોખમ" ગણાય છે. કલમ 164 અને 165 હેઠળ આ માટે છ મહિના સુધીની જેલ થઈ શકે છે.

2. ઇલેક્ટ્રિક કેટલ, હીટર, ઇન્ડક્શન કુકટોપ જેવા ઉપકરણોનો ઉપયોગ : એસી કોચના ચાર્જિંગ પોઇન્ટમાં ઇલેક્ટ્રિક કેટલ, ઇન્ડક્શન કુકટોપ પર રસોઈ અથવા હીટિંગ રોડનો ઉપયોગ "આગનું જોખમ" ગણાય છે. કલમ 164 અને 165 હેઠળ આ માટે છ મહિના સુધીની જેલ થઈ શકે છે.

3 / 11
3. ચાલતી ટ્રેનમાં ચઢવું કે ઉતરવું : ચાલતી ટ્રેનમાં ચઢવું-ઉતરવું ખૂબ જોખમી માનવામાં આવે છે. કલમ 156 મુજબ આ માટે છ મહિના સુધીની જેલ અથવા ₹1,000 સુધીનો દંડ થઈ શકે છે. જો આ કારણે કોઈને ઇજા થાય તો સજા વધુ કડક થાય છે.

3. ચાલતી ટ્રેનમાં ચઢવું કે ઉતરવું : ચાલતી ટ્રેનમાં ચઢવું-ઉતરવું ખૂબ જોખમી માનવામાં આવે છે. કલમ 156 મુજબ આ માટે છ મહિના સુધીની જેલ અથવા ₹1,000 સુધીનો દંડ થઈ શકે છે. જો આ કારણે કોઈને ઇજા થાય તો સજા વધુ કડક થાય છે.

4 / 11
4. ટ્રેન કે સ્ટેશન પર ધૂમ્રપાન કરવું : કલમ 167 હેઠળ ટ્રેનમાં ધૂમ્રપાન કરવું સજાપાત્ર ગુનો છે. ખાસ કરીને એસી કોચમાં સિગારેટ પ્રગટાવવાથી તાત્કાલિક દંડ અને આરોપીની ધરપકડ થઈ શકે છે. વારંવાર ગુનો કરવાથી જેલની સજા થઈ શકે છે.

4. ટ્રેન કે સ્ટેશન પર ધૂમ્રપાન કરવું : કલમ 167 હેઠળ ટ્રેનમાં ધૂમ્રપાન કરવું સજાપાત્ર ગુનો છે. ખાસ કરીને એસી કોચમાં સિગારેટ પ્રગટાવવાથી તાત્કાલિક દંડ અને આરોપીની ધરપકડ થઈ શકે છે. વારંવાર ગુનો કરવાથી જેલની સજા થઈ શકે છે.

5 / 11
5. રેલવે પાટા અથવા પ્રતિબંધિત વિસ્તારમાં પ્રવેશ કરવો  : કલમ 147 મુજબ રેલવેની પરવાનગી વગર પાટા, યાર્ડ અથવા પ્રતિબંધિત વિસ્તારમાં પ્રવેશ કરવો "અતિક્રમણ" કહેવાય છે. આ માટે છ મહિના સુધીની જેલ, દંડ અથવા બંને થઈ શકે છે. ફોટા લેવા માટે પાટા પર જવું સીધી કેદની સજા સમાન છે.

5. રેલવે પાટા અથવા પ્રતિબંધિત વિસ્તારમાં પ્રવેશ કરવો  : કલમ 147 મુજબ રેલવેની પરવાનગી વગર પાટા, યાર્ડ અથવા પ્રતિબંધિત વિસ્તારમાં પ્રવેશ કરવો "અતિક્રમણ" કહેવાય છે. આ માટે છ મહિના સુધીની જેલ, દંડ અથવા બંને થઈ શકે છે. ફોટા લેવા માટે પાટા પર જવું સીધી કેદની સજા સમાન છે.

6 / 11
6. નશામાં હંગામો કરવો : કલમ 145 મુજબ નશામાં હોય અને મુસાફરોને ખલેલ પહોંચાડવી, ઝઘડો કરવો અથવા ઉપદ્રવ કરવો એક સામાન્ય પરંતુ ગંભીર ગુનો માનવામાં આવે છે. આ માટે રેલવે પોલીસ સીધી ધરપકડ કરી શકે છે. સજા રૂપે છ મહિના સુધીની જેલ અને દંડ થઈ શકે છે.

6. નશામાં હંગામો કરવો : કલમ 145 મુજબ નશામાં હોય અને મુસાફરોને ખલેલ પહોંચાડવી, ઝઘડો કરવો અથવા ઉપદ્રવ કરવો એક સામાન્ય પરંતુ ગંભીર ગુનો માનવામાં આવે છે. આ માટે રેલવે પોલીસ સીધી ધરપકડ કરી શકે છે. સજા રૂપે છ મહિના સુધીની જેલ અને દંડ થઈ શકે છે.

7 / 11
7. જ્વલનશીલ વસ્તુઓ સાથે મુસાફરી કરવી : ગેસ સિલિન્ડર, પેટ્રોલ, કેરોસીન, ફટાકડા વગેરે સાથે મુસાફરી કરવું કલમ 164 હેઠળ ગંભીર ગુનો છે. આ વસ્તુઓ સમગ્ર ટ્રેનને જોખમમાં મૂકી શકે છે. તેથી આ ગુનામાં જેલ અને ભારે દંડ બંનેની જોગવાઈ છે.

7. જ્વલનશીલ વસ્તુઓ સાથે મુસાફરી કરવી : ગેસ સિલિન્ડર, પેટ્રોલ, કેરોસીન, ફટાકડા વગેરે સાથે મુસાફરી કરવું કલમ 164 હેઠળ ગંભીર ગુનો છે. આ વસ્તુઓ સમગ્ર ટ્રેનને જોખમમાં મૂકી શકે છે. તેથી આ ગુનામાં જેલ અને ભારે દંડ બંનેની જોગવાઈ છે.

8 / 11
8. રેલવે મિલકતને નુકસાન પહોંચાડવું : સીટ ફાડવી, ચાદર-ઓશિકા ચોરવી, નળ તોડવો, લાઈટ/પંખા તોડવા જેવા કૃત્યો રેલવે મિલકતને નુકસાન ગણાય છે. રેલવે મિલકત (ગેરકાયદેસર કબજો) કાયદા મુજબ આ માટે પાંચ વર્ષ સુધીની જેલ થઈ શકે છે.

8. રેલવે મિલકતને નુકસાન પહોંચાડવું : સીટ ફાડવી, ચાદર-ઓશિકા ચોરવી, નળ તોડવો, લાઈટ/પંખા તોડવા જેવા કૃત્યો રેલવે મિલકતને નુકસાન ગણાય છે. રેલવે મિલકત (ગેરકાયદેસર કબજો) કાયદા મુજબ આ માટે પાંચ વર્ષ સુધીની જેલ થઈ શકે છે.

9 / 11
9. મહિલા મુસાફરો સાથે છેડછાડ કે ગેરવર્તણૂક : ટ્રેન અથવા સ્ટેશન પર મહિલાનું છેડતી કરવી માત્ર રેલવે કાયદા નહીં પરંતુ IPC મુજબ પણ બિનજામીનપાત્ર ગુનો છે. તાત્કાલિક ધરપકડ અને કડક સજા થઈ શકે છે. રેલવે આ વિષયમાં "ઝીરો ટોલરન્સ" નીતિ અનુસરે છે.

9. મહિલા મુસાફરો સાથે છેડછાડ કે ગેરવર્તણૂક : ટ્રેન અથવા સ્ટેશન પર મહિલાનું છેડતી કરવી માત્ર રેલવે કાયદા નહીં પરંતુ IPC મુજબ પણ બિનજામીનપાત્ર ગુનો છે. તાત્કાલિક ધરપકડ અને કડક સજા થઈ શકે છે. રેલવે આ વિષયમાં "ઝીરો ટોલરન્સ" નીતિ અનુસરે છે.

10 / 11
10. ઇમરજન્સી સાધનો, સિગ્નલ અથવા પાટા સાથે ચેડછાડ : આ રેલવેના સૌથી ગંભીર ગુનાઓમાંનું એક છે. કલમ 150 અને 152 મુજબ પાટા ખોલવા, સિગ્નલને નુકસાન પહોંચાડવા અથવા ટ્રેક અવરોધવું "મુસાફરી જોખમી બનાવવાનો" ગુનો છે. સજા આજીવન કેદ સુધી થઈ શકે છે.

10. ઇમરજન્સી સાધનો, સિગ્નલ અથવા પાટા સાથે ચેડછાડ : આ રેલવેના સૌથી ગંભીર ગુનાઓમાંનું એક છે. કલમ 150 અને 152 મુજબ પાટા ખોલવા, સિગ્નલને નુકસાન પહોંચાડવા અથવા ટ્રેક અવરોધવું "મુસાફરી જોખમી બનાવવાનો" ગુનો છે. સજા આજીવન કેદ સુધી થઈ શકે છે.

11 / 11

દેશના નવા CJI સૂર્યકાંત, જાણો તેમને હવે કેટલો પગાર મળશે?

પંચમહાલમાં અધિકારીઓની જાસુસી કરી રહ્યાં છે ખનિજ માફિયાઓ
પંચમહાલમાં અધિકારીઓની જાસુસી કરી રહ્યાં છે ખનિજ માફિયાઓ
ડભોઈના માંડવામાં જન્મ-મરણના દાખલાને લઈ હોબાળો
ડભોઈના માંડવામાં જન્મ-મરણના દાખલાને લઈ હોબાળો
SOG ક્રાઈમનું ડ્રગ્સ સર્ચ ઓપરેશન, સિંધુ ભવન રોડના કાફેમાં ચેકિંગ
SOG ક્રાઈમનું ડ્રગ્સ સર્ચ ઓપરેશન, સિંધુ ભવન રોડના કાફેમાં ચેકિંગ
વેપારની આડમાં સાયબર ફ્રોડ! SOG ના દરોડામાં 4 સાયબર ગઠિયા ઝડપાયા
વેપારની આડમાં સાયબર ફ્રોડ! SOG ના દરોડામાં 4 સાયબર ગઠિયા ઝડપાયા
રાજકોટના ધોરાજીમાં મગફળી કેન્દ્ર પર મજૂરો અને ખેડૂતો વચ્ચે વિવાદ,
રાજકોટના ધોરાજીમાં મગફળી કેન્દ્ર પર મજૂરો અને ખેડૂતો વચ્ચે વિવાદ,
ખોદકામ દરમિયાન જૈન તિર્થંકરોની પ્રાચીન મૂર્તિઓ મળી આવી
ખોદકામ દરમિયાન જૈન તિર્થંકરોની પ્રાચીન મૂર્તિઓ મળી આવી
અંબાજીમાં રાજવી પરિવારની આઠમની પૂજાનો વિશેષાધિકાર સમાપ્ત
અંબાજીમાં રાજવી પરિવારની આઠમની પૂજાનો વિશેષાધિકાર સમાપ્ત
ભાજપના મહિલા ધારાસભ્યે ટોળાની સાથે રહીને તંત્રને અશાંતધારાની કરી રજૂઆત
ભાજપના મહિલા ધારાસભ્યે ટોળાની સાથે રહીને તંત્રને અશાંતધારાની કરી રજૂઆત
સુરેન્દ્રનગરમાં ભ્રષ્ટાચારનો ભંડાફોડ, કલેક્ટરની બદલી, ફાઇલો જપ્ત
સુરેન્દ્રનગરમાં ભ્રષ્ટાચારનો ભંડાફોડ, કલેક્ટરની બદલી, ફાઇલો જપ્ત
જેઠા ભરવાડે ગુજરાત વિઘાનસભાના ઉપાધ્યક્ષપદેથી આપ્યુ રાજીનામુ
જેઠા ભરવાડે ગુજરાત વિઘાનસભાના ઉપાધ્યક્ષપદેથી આપ્યુ રાજીનામુ
g clip-path="url(#clip0_868_265)">