તમે ઓફિસમાં સતત 8 કલાક કામ કરો છો? તમને Office chair syndrome તો નથી ને!
Office chair syndrome: ઓફિસમાં આખો દિવસ ખુરશી પર બેસવું એ ફક્ત કમર કે ગરદનના દુખાવા સુધી મર્યાદિત નથી. લાંબા સમય સુધી એક જ સ્થિતિમાં બેસવાથી તમારા શરીરની આંતરિક રચના પર ઊંડી અસર પડી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં હાડકાંનો કુદરતી આકાર અને સંતુલન ધીમે ધીમે બગડે છે. જેના કારણે ઘણી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. ચાલો જાણીએ.

Office chair syndrome: ઓફિસ ચેર સિન્ડ્રોમ એ લાંબા સમય સુધી એક જ સ્થિતિમાં બેસવાથી સંબંધિત એક ગંભીર સમસ્યા છે. આજકાલ મોટાભાગના લોકો દરરોજ 7-8 કલાક ખુરશી પર બેસીને કમ્પ્યુટર પર કામ કરે છે. આ સમય દરમિયાન શરીરનો મોટાભાગનો ભાર કરોડરજ્જુ, હિપ્સ અને પગના હાડકાં પર પડે છે. જેના કારણે તેમનો કુદરતી આકાર અને ગોઠવણી ધીમે-ધીમે બદલાવા લાગે છે.

સતત બેસવાથી સ્નાયુઓ નબળા પડે છે, હાડકાની ઘનતા ઓછી થઈ શકે છે અને સાંધા પર દબાણ વધે છે. આ સમસ્યા ઘણીવાર એવા લોકોમાં જોવા મળે છે જેમનું કામ ડેસ્ક-આધારિત છે અને જેમની દિનચર્યામાં ખૂબ ઓછી ફિઝિકલ એક્ટિવિટી હોય છે. શરૂઆતમાં તે ફક્ત જડતા અથવા હળવી પીડા જેવું લાગે છે પરંતુ સમય જતાં તે સ્પાઈડનલ ડિસ્ક સમસ્યાઓ, સ્લિપ ડિસ્ક અથવા હાડકાંના અસામાન્ય આકારનું કારણ પણ બની શકે છે.

દરરોજ કલાકો સુધી ખુરશી પર બેસવાથી શરીરના સ્નાયુઓ અને હાડકાંમાં અસંતુલન થાય છે. સૌથી વધુ અસર કરોડરજ્જુ, ગરદન, ખભા અને હિપ્સ પર થાય છે. સતત વાળવાથી અથવા ખોટી સ્થિતિમાં બેસવાથી કરોડરજ્જુના કુદરતી વળાંક બગડી શકે છે. જેના કારણે પીઠનો દુખાવો, સ્લિપ ડિસ્ક અને હાડકાંના આકારમાં ફેરફાર થાય છે. આ ઉપરાંત લાંબા સમય સુધી બેસવાથી રક્ત પરિભ્રમણ ધીમું પડે છે. ખાસ કરીને પગમાં, જે નસોમાં સોજો અને વેરિકોઝ નસોમાં સોજો આવવાનું જોખમ વધારે છે.

હાડકાં પર સતત દબાણ હાડકાંની ઘનતા ઘટાડી શકે છે, જે ઓસ્ટીયોપોરોસિસ તરફ દોરી શકે છે. સ્નાયુઓ નબળા પડવાથી સાંધાઓની પકડ ઢીલી પડી જાય છે, જે હલનચલનને અસર કરે છે અને પડી જવાની કે ઘાયલ થવાની શક્યતાઓ વધે છે. ઓછી હલનચલનથી ઓછી કેલરી બર્ન થાય છે, જે વજન વધવાનું અને ડાયાબિટીસ અને હાઈ બીપી જેવા મેટાબોલિક ડિસઓર્ડરનું જોખમ પણ વધારી શકે છે.

8 કલાક બેસવાથી હાડકાંનો આકાર કેવી રીતે બદલાય છે?: મેક્સ હોસ્પિટલના ઓર્થોપેડિક વિભાગના યુનિટ હેડ ડૉ. અખિલેશ યાદવ સમજાવે છે કે જ્યારે આપણે સતત 8 કલાક બેસીએ છીએ, ત્યારે શરીરના કેટલાક ભાગો પર હંમેશા એકસરખું દબાણ રહે છે. આને કારણે હાડકાં ધીમે-ધીમે તેમના કુદરતી આકારથી બદલાવા લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં કરોડરજ્જુનો વળાંક સીધો અથવા વધુ પડતો વળાંક આવી શકે છે, હિપ હાડકાં બહારની તરફ ફેલાઈ શકે છે અને ઘૂંટણના સાંધાનો કોણ બદલાઈ શકે છે. આ અસર બાળકો અને યુવાનોમાં ઝડપથી જોઈ શકાય છે કારણ કે તેમના હાડકાં હજુ વિકાસના તબક્કામાં છે. જ્યારે પુખ્ત વયના લોકોમાં તે ધીમે ધીમે ગંભીર સમસ્યાઓનું સ્વરૂપ લે છે.

આને કેવી રીતે અટકાવવું?: દર 30-40 મિનિટે ઉઠો અને 2-3 મિનિટ સુધી ચાલો અથવા સ્ટ્રેચંગ કરો. કામ કરતી વખતે મોનિટરને આંખના સ્તરે રાખો અને ખુરશી અને ટેબલની ઊંચાઈ યોગ્ય રાખો. કરોડરજ્જુને ટેકો આપતી એર્ગોનોમિક ખુરશીનો ઉપયોગ કરો. બેસતી વખતે તમારા પગ સંપૂર્ણપણે જમીન પર રાખો. રોજ ઓછામાં ઓછી 30 મિનિટ કસરત કરો અથવા ચાલો. પાણી પીવા માટે વારંવાર ઉઠો, જેથી હલનચલન રહે. (Disclaimer: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી ફક્ત જાણકારી માટે જ છે. કોઈ પણ વસ્તુઓ અનુસરતા પહેલા તમારે તમારા ડોક્ટરની સલાહ અવશ્ય લેવી.)
સ્વાસ્થ્યના વધારે ન્યૂઝ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો. સારી આરોગ્ય સંભાળ તમને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. સારું શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય જાળવવા માટે, સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે. આનાથી તમે તમારી જાતને ઘણી ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓથી પણ બચાવી શકો છો.
