આ મંદિરથી ભગવાન રામે શરૂ કર્યો હતો વનવાસ, હવે ઘરે પાછા ફરી રહ્યા છે પ્રભુ શ્રીરામ
જેમ જેમ 22મી જાન્યુઆરીની તારીખ નજીક આવી રહી છે તેમ તેમ દેશભરમાં આનંદ વધી રહ્યો છે. અયોધ્યાના મંદિરોની શ્રેણીમાં આજે અમે તમને રાજદ્વાર મંદિર વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. એવું માનવામાં આવે છે કે આ મંદિરની રક્ષા સ્વયં બજરંગબલી દ્વારા કરવામાં આવી હતી અને આ મંદિરથી ભગવાન રામ, માતા સીતા અને લક્ષ્મણે વનવાસની યાત્રા શરૂ કરી હતી.
અયોધ્યામાં બની રહેલા ભવ્ય રામ મંદિરને 22 જાન્યુઆરીએ પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવશે અને તેના લઈને દરરોજ પ્રાર્થના કરવામાં આવી રહી છે. અયોધ્યાને મંદિરોની નગરી પણ કહેવામાં આવે છે અને અહીંના દરેક મંદિરનું પોતાનું આગવું મહત્વ છે. આજે અમે તમને અયોધ્યામાં સ્થિત રાજદ્વાર મંદિર વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ, રાજદ્વાર મંદિરને શ્રી રામચંદ્રજીના મહેલનું મુખ્ય દ્વાર માનવામાં આવે છે. આ મંદિરમાં સ્થાપત્યની સુંદરતા જોઈ શકાય છે.
રામચંદ્રજીના મહેલનું મુખ્ય દ્વાર છે મંદિર
મંદિરોની નગરી, અયોધ્યામાં, હનુમાનગઢીની બરાબર સામે, એક વિશાળ મહેલ જેવી રચના છે, આ છે રાજદ્વાર મંદિર. આ શ્રી રામચંદ્રજીના મહેલનો મુખ્ય દરવાજો છે. આ મંદિરની ઉંચાઈ એટલી છે કે અહીંથી આખી અયોધ્યા જોઈ શકાય છે. આ મંદિરની સામે હનુમાનગઢી છે, જ્યાં બેઠેલા હનુમાનજી રામલલાના શાહી દ્વારની રક્ષા કરે છે. રાજદ્વારનો શાબ્દિક અર્થ થાય છે રાજ્યનું પ્રવેશદ્વાર.
રામજીએ આ મંદિરમાંથી વનવાસની શરૂઆત કરી હતી
એવું માનવામાં આવે છે કે રાજદ્વાર મંદિરની હાલની રચના લગભગ 900 વર્ષ જૂની છે. વર્તમાન મંદિરનું પુનઃનિર્માણ અયોધ્યાના પૂર્વ રાજા માન સિંહ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. તેમનો પરિવાર હજુ પણ મંદિરની સંભાળ અને જાળવણી તેમજ વ્યવસ્થાપન માટે કામ કરે છે. આ મંદિર અયોધ્યાના સર્વોચ્ચ શાહી દ્વારના જીર્ણોદ્ધારના પરિણામે પ્રાપ્ત થયું છે. તેનું ટેક્સચર ખૂબ જ સુંદર છે. તેની હસ્તકલા પોતાનામાં જ અનોખી છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે આ રઘુકુલના શાહી મહેલનું પ્રવેશદ્વાર હતું. ભગવાન શ્રી રામચંદ્રજી, માતા સીતા અને લક્ષ્મણે તેમનો 14 વર્ષનો વનવાસ આ દ્વારથી શરૂ કર્યો અને લંકા પર વિજય મેળવ્યા બાદ ત્રણેય આ દ્વારથી પાછા ફર્યા હતા. આ પછી અયોધ્યાના શાહી મહેલમાં ભગવાન રામનો અભિષેક થયો, ત્યારબાદ રામરાજ્યની સ્થાપના થઈ.
રાજદ્વાર મંદિરની રક્ષા કરે છે હનુમાનજી
એવું માનવામાં આવે છે કે હનુમાનગઢીમાં બેઠેલા બજરંગબલી આ દ્વારના રક્ષક છે. આ સંસાર છોડીને વૈકુંઠ જતી વખતે શ્રી રામચંદ્રજીએ અયોધ્યાના રક્ષક બનવાની જવાબદારી બજરંગબલીને સોંપી હતી. હનુમાનજી અહીં બિરાજમાન છે અને તેઓ અહીંથી આ દ્વારની રક્ષા કરે છે. નાગર શૈલીમાં બનેલા આ મંદિરનું સ્થાપત્ય ખૂબ જ સુંદર છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે આ મંદિરનું નિર્માણ થયું ત્યારે તે સોનાનું બનેલું હતું. ભક્તો મંદિરમાં પ્રસાદ તરીકે ફૂલ, ચંદન, લાડુ અને પેડા ચઢાવે છે. અહીં પ્રસાદ તરીકે ચઢાવવામાં આવતા દૂધના માવાના પેડા ખૂબ પ્રખ્યાત છે.
રાજ્યનું ટાવર હતું આ મંદિર
મંદિરનો ઈતિહાસ આપણને જણાવે છે કે લોકો રાજ્યમાં પ્રવેશવા માટે અહીં પડાવ નાખતા હતા અને ક્યારેક રાજાને મળવા માટે ઘણા દિવસો અહીં વિતાવતા હતા. કારણ કે તે જમાનામાં રાજાને મળવાનું કે રાજાની એક ઝલક મેળવવી પણ દુર્લભ ગણાતી હતી. તેથી આ મંદિર એક ટાવર જેવું કામ કરતું હતું. આ મંદિરથી થોડે દૂર માતા સીતાનું નિવાસસ્થાન છે, જેને કનક ભવન કહેવામાં આવે છે. આ સંકુલમાં દશરથજી પણ બિરાજમાન છે.
આ પણ વાંચો: અયોધ્યાની સરયૂ નદીમાં ચાલશે સોલાર બોટ, જાણો કેટલા લોકો મુસાફરી કરી શકશે ?
