Success Story: વટાણાની સામૂહિક ખેતી કરી મહિલાઓએ કિર્તીમાન સ્થાપિત કર્યો, લાખોમાં કરી કમાણી
મહિલા ખેડૂતોને વટાણાની ખેતી કરવાની તાલીમ આપી હતી. તેમને વટાણાની ઓર્ગેનિક ખેતી કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવ્યા હતા. મહિલાઓ ઓર્ગેનિક ખેતી કરતી હતી.
ઝારખંડ (Jharkhand)ના ગુમલા જિલ્લાના બિશુનપુર વિસ્તારની ગણતરી રાજ્યના પછાત વિસ્તારોમાં થાય છે. અહીંના ખેડૂતો પરંપરાગત ખેતી કરે છે. સિંચાઈ માટે પરંપરાગત પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ થાય છે. જેએસએલપીએસના સહયોગથી આ વર્ષે મહિલાઓએ વટાણાની ખેતી કરી હતી. તેનાથી તેમને ઘણો ફાયદો થયો છે.
આ વખતે બિષ્ણુપુર વિસ્તારના કરમાટોલી ગામની સ્વ-સહાય જૂથની મહિલાઓએ સામૂહિક રીતે 50 એકર જમીનમાં તેની ખેતી કરી હતી. હવે કરમાટોલી અને આસપાસના ગામોના ખેડૂતોએ પણ વટાણાની ખેતી (Pea farming) શરૂ કરી છે. સૌ પ્રથમ જૂથની મહિલાઓને ગામમાં જ ખેતી કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવ્યા હતા. આ પછી તેમને વટાણાની ખેતી અને સારી ઉપજ મેળવવાની તાલીમ આપવામાં આવી.
ગામની આજીવિકા કૃષિ મિત્રએ મહિલાઓને ખેતીમાં સંપૂર્ણ સહયોગ આપ્યો. આ પછી ગામની અલગ-અલગ જૂથની 18 મહિલાઓએ ખેતી કરવાનું મન બનાવ્યું અને ગામમાંથી પસાર થતી નદીના કિનારે ખાલી પડેલી જમીન લીઝ પર લીધી. કેટલીક મહિલાઓ પાસે પોતાની જમીન પણ હતી, જે મળીને ખેતી માટે 50 એકર જમીન બની હતી, જ્યાં મહિલાઓ વટાણાની ખેતી કરતી હતી.
એકર દીઠ ત્રણ ગણી કમાણી
વટાણાની ખેતીમાં મહિલા ખેડૂતોને પ્રતિ એકર 45 હજાર રૂપિયાનો ખર્ચ થયો હતો. જ્યારે વટાણા વેચીને મહિલાઓએ પ્રતિ એકર એક લાખ 47 હજાર રૂપિયાની કમાણી કરી છે. મહિલાઓએ જણાવ્યું કે શરૂઆતના તબક્કામાં તેમને કિલ્લા દીઠ 35-36 રૂપિયાનો ભાવ મળ્યો હતો. જે બાદ વટાણાનો ભાવ 30-32 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે જોવા મળ્યો હતો.
હાલમાં મહિલાઓ 26-27 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વટાણા વેચી રહી છે. દર બે દિવસે ખેતરમાંથી 25 ક્વિન્ટલ વટાણા ઉતારવામાં આવે છે. વટાણાની બમ્પર ઉપજ અને કમાણીથી મહિલા ખેડૂતો ખૂબ જ ઉત્સાહિત છે અને આવતા વર્ષે 80 થી 100 એકરમાં વટાણાની ખેતી કરવાનું વિચારી રહી છે.
નદીમાંથી સિંચાઈ
આ ગ્રુપે મહિલા ખેડૂતો (Women farmers)ને વટાણાની ખેતી કરવાની તાલીમ આપી હતી. તેમને વટાણાની ઓર્ગેનિક ખેતી (Organic farming) કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવ્યા હતા. મહિલાઓ ઓર્ગેનિક ખેતી કરતી હતી. અગાઉ તેમને અળસિયાના ખાતર અને નાડેપ દ્વારા ખાતર બનાવવાની તાલીમ આપવામાં આવી હતી, જેનો તેમને લાભ મળ્યો હતો.
દરેક પાસે ખાતર હતું, તેથી બધાએ સાથે મળીને સજીવ ખેતી કરી. ખેતર પાસે વહેતી નદીમાંથી સિંચાઈ માટે પાણી સરળતાથી મળી રહેતું હતું. મહિલાઓએ નાના મોટર પંપ દ્વારા સિંચાઈ કરી હતી. જ્યારે લાઈટ ન હતી ત્યારે મહિલાઓ પૈડલ મોટર ચલાવીને સિંચાઈ કરતી હતી. મહિલાઓની મહેનતનું ફળ પણ મળ્યું અને બમ્પર ઉત્પાદન પણ થયું.
મોટા બજારનો અભાવ
બિશુનપુર વિસ્તારના કન્સલ્ટન્ટ બ્લોક કોઓર્ડિનેટર મનોરંજન કુમાર કહે છે કે આ વિસ્તારમાં કોઈ મોટું બજાર ન હોવાને કારણે અહીંના ખેડૂતોને ઘણું નુકસાન થાય છે. ખેડૂતોને તેમની ઉપજ વેચવા માટે અહીંથી 100 કિલોમીટર દૂર બેડો બજાર અથવા રાંચી જવું પડે છે. જ્યારે શાકભાજી મોટી માત્રામાં ઉપલબ્ધ ન હોય ત્યારે ખેડૂતો તેને સ્થાનિક બજારમાં વેચે છે, પરંતુ ત્યાં તેમને સારા ભાવ મળતા નથી.
આ વખતે ગામના અન્ય ખેડૂતોને પણ વટાણાની સામૂહિક ખેતીથી પ્રભાવિત થયા છે. નજીકના ગામડાના ખેડૂતો પણ હવે વટાણાની ખેતી કરી રહ્યા છે. તેમનો ઝોક સામૂહિક ખેતી તરફ પણ વધ્યો છે, જેથી તેઓ તેમના શાકભાજીના સારા ભાવ મેળવી શકે. બ્લોકના 68 ગામોના 50 ગામોમાં વટાણાની ખેતી શરૂ થઈ ગઈ છે.
આ પણ વાંચો: Facebook Tips: ખુબ જ સરળ છે કમ્પ્યુટરમાંથી ફેસબુક એકાઉન્ટ ડિલીટ કરવું, ફોલો કરો આ સ્ટેપ્સ
આ પણ વાંચો: Viral Video: ઠંડીથી ધ્રુજી રહ્યો હતો કાગડો, શખ્સે અનોખી રીતે કરી તેની મદદ
