Success Story: પારંપરીક ખેતી છોડી ખેડૂતે આધુનિક રીતે કરી ટામેટાની ખેતી, લાખોમાં કરે છે કમાણી
Tomato Farming: આ પ્રગતિશીલ ખેડૂતે તેમની સફળતાની કહાની કહેતા જણાવ્યું કે હાઇટેક રીતે ટામેટાની ખેતી કરવાથી ઉત્પાદન બમણું થાય છે.
મધ્યપ્રદેશના ખરગોન જિલ્લાના દિગ્વિજયસિંહ સોલંકીએ M.Com સુધીનો અભ્યાસ કર્યો છે. શરૂઆતમાં તેમની પાસે બે નોકરી હતી, ત્યારબાદ તેમણે પોલીસ વિભાગમાં 8 વર્ષ સેવા આપી, તેમની પૈતૃક જમીન ખરગોનના દેવલી ગામમાં છે. શરૂઆતથી જ તેમને ખેતીનો શોખ હતો, જેના કારણે તેઓ કંઈક નવું કરવાની ઈચ્છા સાથે ખેતીમાં આવ્યા. નોકરી છોડીને નવી ટેકનોલોજીથી ટામેટાની ખેતી (Tomato Farming) શરૂ કરી. જેના કારણે તે હવે દર વર્ષે લાખો રૂપિયાની કમાણી કરી રહ્યા છે. તેઓ એવા ખેડૂતો (Farmers) માટે પ્રેરણા સ્ત્રોત બની ગયા છે જેઓ પરંપરાગત ખેતીનો મોહ છોડી શકતા નથી. આ વખતે સોલંકીએ 14 એકરમાં ટામેટાંનું વાવેતર કર્યું છે. જેમાં 7 એકરમાં હાઇબ્રિડ વેરાયટી અને 7 એકરમાં દેશી છે.
સોલંકી જણાવે છે કે શરૂઆતમાં અમે પૂર્વજોની જમીન પર પરંપરાગત ખેતીથી શરૂઆત કરી હતી, જેમાં અમે કપાસ અને સોયાબીનની ખેતી કરતા હતા. જેમાં ખર્ચ વધુ અને નફો ઓછો હતો. પછી કંઈક નવું કરવાનું વિચાર્યું. આ માટે કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રના કૃષિ વૈજ્ઞાનિકોને મળ્યા. વૈજ્ઞાનિકોએ જણાવ્યું કે બાગાયતી પાકો ખૂબ સારા છે. કમાણીની સંભાવના વધારે છે. તે પછી સોલંકીએ ટામેટાની ખેતી શરૂ કરી.
પારંપરીક રીતથી શું સમસ્યા હતી?
દિગ્વિજય શરૂઆતમાં પરંપરાગત પદ્ધતિથી ટામેટાંની ખેતી કરતા હતા. જેમાં તેમણે જોયું કે જે ફળ જમીનના સંપર્કમાં આવે છે તે બગડી જાય છે. આટલું સારું બજાર પણ નથી મળી શકતું. તે જોઈને તેમણે ટામેટાની ખેતીમાં નવી ટેકનોલોજી અપનાવવાનું વિચાર્યું અને તેને તાર અને વાંસનો ખ્યાલ સમજાયો. વૈજ્ઞાનિકોએ અમને હાઈટેક એગ્રીકલ્ચર કરવા કહ્યું. જેમાં મલ્ચીંગ ટેકનીક, ડ્રીપ અને બામ્બુ બોલ, વાયરની સંપૂર્ણ ટેકનોલોજી સમજાવવામાં આવી હતી. હવે તાર અને વાંસની મદદથી અમે ટામેટાના છોડ વાવીએ છીએ.
હવે કેવી રીતે કરે છે ખેતી
ખેતરની તૈયારીમાં સોલંકી હળ કરાવ્યા પછી સારું રોટાવેટર ચલાવે છે અને 5 ફૂટના પાળા બનાવે છે અને તેના પર ડ્રિપ નાખે છે. તેના પર મલ્ચિંગ પાથરવામાં આવે છે. જેના કારણે ખેતરમાં કોઈપણ પ્રકારનું નિંદણ નથી થતું. ત્યાર બાદ એક એક ફુટ પર એક છિદ્ર બનાવવામાં આવે છે. ત્યાં જે છોડ છે તે નર્સરીમાં તૈયાર કરવામાં આવે છે. નર્સરીનો છોડ એક મહિના પછી ખેતરમાં રોપવામાં આવે છે. ત્યારબાદ પાણી અને ફર્ટિગેશન ટપક દ્વારા આપવામાં આવે છે.
સાફ અને સ્વચ્છ મળે છે ફળ
રોપણીના 30 દિવસ પછી છોડનો સારો વિકાસ થાય છે. બીજી ડાળ બહાર આવતાની સાથે જ મજૂરને સારી રીતે જાણ કરીને તેમાં ત્રણ વાયર નાખવામાં આવે છે. એક વાયર ટોચ પર રહે છે, 6 ફૂટ અને એક વાયર તળિયે રહે છે. છોડની ડાળી તેના પર પહેલા એક મહિનામાં બાંધી દેવામાં આવે છે. તે પછી જ્યારે 60થી 70 દિવસનો પાક હોય અને છોડ લગભગ બે મહિનાનો થઈ જાય, ત્યારે તેને સૌથી ઉપરના વાયર પર બાંધવામાં આવે છે. પાંચ ફુટ પર વાંસ છે, તે ક્રોસ પદ્ધતિમાં વાવવામાં આવે છે. આ પદ્ધતિનો ફાયદો એ છે કે એક પણ ફળ જમીનના સંપર્કમાં આવતું નથી. જેના કારણે અમને ખૂબ સારી બજાર કિંમત મળે છે.
લણણીની સરળતા
આ પદ્ધતિથી ટામેટાંની ખેતી કરવાથી લણણી પણ સરળ બને છે, પરંપરાગત ખેતીમાં મજૂરો ટામેટાં પર ચાલતા હતા અને ખેડૂતોને નુકસાન થતું હતું. ટામેટાંની લણણીમાં ઘણો સમય લાગતો હતો, આ નવી ટેકનિકનો ફાયદો એ છે કે ટામેટાં વાયર પર બાંધેલા હોવાથી દેખાઈ આવે છે. અને ફળોને લણવાનું સરળ બને છે. આ પદ્ધતિથી ટામેટાંની ખેતી ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. પવન અને સૂર્યના કિરણો દરેક છોડ સુધી પહોંચે છે અને સારી વૃદ્ધિ આપે છે. જો પાક પર કંઈક છંટકાવ કરવો હોય તો તે બંને બાજુથી કરી શકાય છે.
કેટલો ખર્ચ અને કેટલો નફો?
પ્રગતિશીલ ખેડૂત સોલંકીએ જણાવ્યું હતું કે પ્રતિ એકર 70 થી 80 હજાર રૂપિયાનો ખર્ચ થયો છે. આ વખતે સારા બજાર દરને કારણે 1.5 લાખ એકર સુધીનો ચોખ્ખો નફો અપેક્ષિત છે. આ વખતે 14 એકરમાં ટામેટાંનું વાવેતર થયું છે. નવી ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને કોઈપણ ખેડૂત પ્રતિ એકર 500 ક્વિન્ટલ ટામેટાનું ઉત્પાદન લઈ શકે છે. પરંપરાગત પદ્ધતિની તુલનામાં ઉત્પાદન બમણું થાય છે.
આ પણ વાંચો: શું બિહારના યુવકે કરી લીધુ હતું ગૂગલ હેક અને મળી કરોડોની નોકરી? જાણો સત્ય શું છે
આ પણ વાંચો: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ખેતરમાં લીલા ચણાનો આનંદ માણ્યો, સોશિયલ મીડિયા પર વીડિયો થયો Viral
