કાળી હળદરની ખેતી કેવી રીતે કરવી ? કેટલો થાય છે ખર્ચ અને ઉત્પાદન, જાણો સંપૂર્ણ માહિતી
કાળી હળદરના છોડના પાન વચ્ચે કાળી પટ્ટી હોય છે. તેનો કંદ અંદરથી કાળો કે જાંબલી રંગનો હોય છે. આજે આપણે અહીં જાણીશું કે કેવી રીતે કાળી હળદરની ખેતી કરવામાં આવે છે અને તેનાથી નફો કેવી રીતે મેળવી શકાય છે.
કાળી હળદર સૌથી મોંઘી વેચાતી પ્રોડક્ટ્સમાંથી એક છે. અનેક ઔષધીય ગુણો ધરાવતી હોવાને કારણે કાળી હળદરની કિંમત બજારમાં ઘણી વધારે છે. તમે કાળી હળદરની ખેતી કરીને સારો નફો કમાઈ શકો છો. કાળી હળદરના છોડના પાન વચ્ચે કાળી પટ્ટી હોય છે. તેનો કંદ અંદરથી કાળો કે જાંબલી રંગનો હોય છે. આજે આપણે અહીં જાણીશું કે કેવી રીતે કાળી હળદરની ખેતી કરવામાં આવે છે અને તેનાથી નફો કેવી રીતે મેળવી શકાય છે.
આ પણ વાંચો: Black Radish: કાળા મૂળાની ખેતીથી ખેડૂતોને થશે બમ્પર કમાણી, જુઓ Video
કાળી હળદરની ખેતી
કાળી હળદરનો પાક મુખ્યત્વે ઔષધીય સ્વરૂપે ઉગાડવામાં આવે છે. તેના છોડ કેળાના આકારના હોય છે. કાળી હળદરને નરકચુર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. કાળી હળદરનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે રોગના નાશક અને સૌંદર્ય પ્રસાધનોમાં થાય છે. તેનું બોટનિકલ નામ કર્ક્યુમા, કેસિયા છે અને અંગ્રેજીમાં તેને બ્લેક જે ડોરી કહે છે. તેનો છોડ લગભગ 30-60 સેમી ઊંચો હોય છે, જેના પાંદડા પહોળા અને ગોળાકાર હોય છે. તેની ઉપરની સપાટી પર, ગોળાકાર વાદળી અને જાંબલી કેન્દ્રિય શિરા બનેલી હોય છે.
તેના છોડ પાંદડાના રૂપમાં વિકાસ કરે છે અને તેમાંથી નીકળતા પાંદડાનું કદ કેળાના પાન જેટલું હોય છે. કાળી હળદરના છોડને સારી રીતે વધવા માટે વધુ વરસાદ અથવા વધુ ગરમ વાતાવરણની જરૂર પડે છે. તેનો પાક મુખ્યત્વે મધ્ય ભારત અને દક્ષિણ ભારતમાં થાય છે. કાળી હળદર સારા ભાવે વેચાય છે, જેના કારણે ખેડૂતો કાળી હળદરની ખેતી કરવાનું પસંદ કરે છે.
યોગ્ય જમીન આબોહવા અને તાપમાન
કાળી હળદરની ખેતી કોઈપણ સામાન્ય ફળદ્રુપ જમીનમાં કરી શકાય છે, પરંતુ પાણી ભરાયેલી જમીનમાં તેની ખેતી ન કરવી જોઈએ. તેની ખેતીમાં જમીનની P.H. મૂલ્ય 5-7 ની વચ્ચે હોવું જોઈએ. કાળી હળદરના સારા પાક માટે સમશીતોષ્ણ અને ભેજવાળી આબોહવા જરૂરી છે. તેના છોડ ગરમ વાતાવરણમાં બળી જાય છે, જેના કારણે છોડનો વિકાસ સંપૂર્ણપણે અટકી જાય છે, પરંતુ શિયાળા અને વરસાદની ઋતુ તેના છોડના વિકાસ માટે સારી માનવામાં આવે છે.
કાળી હળદરના છોડને સારી રીતે વધવા માટે સામાન્ય તાપમાનની જરૂર પડે છે, જેમાં તેના કંદને અંકુરિત થવા માટે 20 થી 25 ડિગ્રી તાપમાનની જરૂર પડે છે અને છોડના વિકાસ સમયે તે લઘુત્તમ 10 ડિગ્રી અને મહત્તમ 38 ડિગ્રી તાપમાન સહન કરી શકે છે.
ખેતરની તૈયારી
કાળી હળદરના પાક માટે ખેતર સારી રીતે તૈયાર કરવું જોઈએ. આ માટે, સૌ પ્રથમ, ખેતરમાં ઊંડી ખેડાણ કરવી જોઈએ, જેના કારણે જૂના પાકના અવશેષો સંપૂર્ણપણે નાશ પામશે. આ પછી, થોડા સમય માટે ખેતરને પડતર છોડી દેવું જોઈએ, જેનાથી ખેતરની જમીનને સૂર્યપ્રકાશ યોગ્ય રીતે મળી શકે. આ પછી, 15 થી 17 ગાડા જૂના સડેલા છાણના ખાતરને ખેતરમાં નાખી ત્યાર બાદ ખેડ કરી જમીનમાં સારી રીતે ભેળવી દેવું. કાળી હળદરની ખેતી ઔષધીય સ્વરૂપે થતી હોવાથી તેના પાક માટે જૈવિક ખાતર વધુ ઉપયોગી માનવામાં આવે છે.
ખેતરમાં ખાતર નાખ્યા પછી તેને સારી રીતે ભેળવવા માટે ખેતરમાં બે થી ત્રણ ત્રાંસી ખેડાણ કરવું જોઈએ. આ પછી ખેતરમાં પાણી આપ્યા બાદ ખેડાણ કરવું જોઈએ. ખેડાણના થોડા સમય પછી, ખેતરની જમીન સુકાઈ ગયા પછી, રોટાવેટરનો ઉપયોગ ખેડાણ માટે કરવો જોઈએ. જેના કારણે ખેતરની માટી નાજુક બની જાય છે. આ પછી, ખેતરને સમતળ કરો, જેથી ખેતરમાં પાણી ભરાઈ જવાની સમસ્યા ન રહે.
રોપણીનો યોગ્ય સમય અને પદ્ધતિ
કાળી હળદરના છોડની રોપણી બે પદ્ધતિઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે. તેના છોડને પ્રથમ કંદના રૂપમાં અને બીજા છોડના રૂપમાં રોપવામાં આવે છે. કંદ તરીકે વાવેતર કરવા માટે એક હેક્ટર ખેતરમાં લગભગ 20 ક્વિન્ટલ કંદની જરૂર પડે છે. કંદને રોપતા પહેલા, તેની યોગ્ય માત્રામાં બાવિસ્ટિન સાથે સારવાર કરવી જોઈએ. આ પછી તેને ખેતરમાં રોપવા જોઈએ. કંદ રોપતી વખતે એ ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ કે કંદ એકદમ સ્વસ્થ હોવા જોઈએ.
રોપાઓ તરીકે રોપવા માટે ક્યારા તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ માટે, દરેક પાળા વચ્ચે એક થી દોઢ ફૂટનું અંતર હોવું જોઈએ અને દરેક છોડ વચ્ચે 25 થી 30 સેમીનું અંતર હોવું જોઈએ. તેના કંદને રોપવા માટે વરસાદની મોસમ વધુ યોગ્ય માનવામાં આવે છે, કારણ કે આ સમય દરમિયાન તેના છોડને ઉગાડવા માટે યોગ્ય વાતાવરણ મળે છે.
કાળી હળદરના છોડના રોગો અને નિવારણ
કાળી હળદરના છોડમાં થોડા રોગો જોવા મળે છે, પરંતુ કેટલાક જંતુના રોગો એવા હોય છે જે તેના છોડમાં પ્રવેશીને છોડને નુકસાન પહોંચાડે છે. બોર્ડેક્સ અથવા ઓર્ગેનિક જંતુનાશકોનો છંટકાવ કરીને આ રોગને અટકાવી શકાય છે.
કાળી હળદરના છોડને સિંચાઈ
કાળી હળદરના છોડને વધુ સિંચાઈની જરૂર પડે છે. તેના કંદને ભેજવાળી જમીનમાં રોપવામાં આવે છે. આ માટે કંદ રોપ્યા પછી તરત જ પ્રથમ પિયત આપવું જોઈએ. ઉનાળાની ઋતુમાં તેના છોડને 10 થી 12 દિવસમાં સિંચાઈની જરૂર પડે છે, જ્યારે શિયાળાની ઋતુમાં તેના છોડને 15 થી 20 દિવસના અંતરે પાણી આપવું જોઈએ. વરસાદની ઋતુમાં જરૂર પડે ત્યારે જ તેના છોડને પાણી આપવું જોઈએ.
કાળી હળદરના છોડમાં નીંદણ નિયંત્રણ
કાળી હળદરના પાકમાં નીંદણ નિયંત્રણ માટે રાસાયણિક પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ નહીં. આ માટે નીંદણના નિયંત્રણ માટે કુદરતી રીતે જ નિંદામણ કરવું જોઈએ. રોપણીના 25 થી 30 દિવસ પછી તેના છોડનું પ્રથમ નિંદામણ કરવું જોઈએ. આ પછી 20 દિવસના અંતરે વધુ બે થી ત્રણ નિંદામણ કરવા જોઈએ. જ્યારે પણ ખેતરમાં નીંદણ દેખાય ત્યારે તેને નીંદણ કરવું જોઈએ.
કાળી હળદરની કિંમત
કાળી હળદરના છોડ કંદ રોપ્યા પછી લગભગ 250 દિવસમાં ઉપજ આપવા માટે તૈયાર થાય છે. તેના કંદને ખોદવાનું કામ શિયાળાની ઋતુના અંતે શરૂ કરવું જોઈએ. તેના છોડનું ખોદકામ જાન્યુઆરીથી માર્ચના મધ્ય સુધી સંપૂર્ણપણે કરવું જોઈએ. કંદ ખોદ્યા પછી, તેમને સાફ કરવા જોઈએ, જેના માટે તેમની બહારની છાલ દૂર કરવામાં આવે છે અને તેમની ગાંઠો તડકામાં સૂકવવામાં આવે છે. જે બાદ તેને માર્કેટમાં વેચવા માટે મોકલી શકાય છે.
કાળી હળદરના દરેક છોડમાંથી લગભગ બે થી અઢી કિલો તાજી ગાંઠો મેળવી શકાય છે. તે મુજબ એક હેક્ટર ખેતરમાં 1100 જેટલા છોડ વાવી શકાય છે. જેના કારણે અંદાજે 48 ટન જેટલું ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે. કાળી હળદરના બજાર ભાવ 400 થી 600 આસપાસ છે, જેથી ખેડૂતો કાળી હળદરના એક પાકમાંથી સારી કમાણી કરી શકે છે.
