States Formation Day: ભારતના આ રાજ્યો-કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોનો આજે છે સ્થાપના દિવસ, જાણો કેવી રીતે થઈ હતી રચના ?
ભારતના રાજ્યોની રચના કરવામાં અને અસ્તિત્વમાં આવતાં વર્ષો લાગ્યાં. ભારતનું દરેક રાજ્ય તેની આગવી સંસ્કૃતિ માટે જાણીતું છે.
ભારતમાં રાજ્યોની સંખ્યા 28 છે, જેની રચના માત્ર એક જ દિવસમાં નથી થઈ. આ રાજ્યોની રચના કરવામાં અને અસ્તિત્વમાં આવતાં વર્ષો લાગ્યાં. ભારતનું દરેક રાજ્ય તેની આગવી સંસ્કૃતિ માટે જાણીતું છે. તેના આધારે જુદા જુદા સમયે જુદા જુદા રાજ્યોની રચના કરવામાં આવી. 1 નવેમ્બર એટલે કે આ દિવસે મધ્યપ્રદેશ, કર્ણાટક, છત્તીસગઢ, હરિયાણા, પંજાબ, કેરળ, આંધ્રપ્રદેશ અને તમિલનાડુ રાજ્યો તેમનો સ્થાપના દિવસ ઉજવી રહ્યા છે. તે જ સમયે, તે જ દિવસે દિલ્હી, ચંદીગઢ, પુડુચેરી, લક્ષદ્વીપ અને આંદામાન અને નિકોબારને પણ કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો હતો.
1) આંધ્ર પ્રદેશ (Andhra Pradesh): 1 નવેમ્બર 1956 – અનેક ચળવળો અને બલિદાન પછી, તત્કાલીન મદ્રાસ પ્રેસિડેન્સીથી અલગ થઈને આંધ્ર પ્રદેશ રાજ્યની રચના કરવામાં આવી. તેલંગાણા જે તે સમયે હૈદરાબાદનો એક ભાગ હતો. બાદમાં તેને આંધ્ર રાજ્યમાં ભેળવી દેવામાં આવ્યું, ત્યારબાદ આંધ્ર પ્રદેશ અસ્તિત્વમાં આવ્યું.
2) તમિલનાડુ (Tamil Nadu): 1 નવેમ્બર 1956 – આંધ્ર પ્રદેશ, કર્ણાટક અને કેરળનો એક ભાગ મદ્રાસ પ્રેસિડેન્સી (Madras Presidency) થી અલગ કરવામાં આવ્યો. 75 દિવસના અનિશ્ચિત ઉપવાસ પછી ઓક્ટોબર 1956માં તમિલ વિદ્વાન અને ગાંધીવાદી શંકરલિંગનારનું અવસાન થયું. શંકરલિંગનારના મૃત્યુથી તત્કાલિન વહીવટીતંત્રે રાજ્યની વિધાનસભામાં 1956માં રાજ્ય ભાષાકીય પુનર્ગઠન બિલ પસાર કરવા અને સંસદીય મંજૂરી મેળવવા માટે પ્રેરિત કર્યા.
3) કેરળ (Kerala): 1 નવેમ્બર 1956ના રોજ, આંધ્ર પ્રદેશ અને કર્ણાટક સાથે, કેરળ રાજ્ય પણ 1956માં રાજ્યોના ભાષાકીય પુનર્ગઠન અને માલાબાર, કોચીન અને ત્રાવણકોર પ્રાંતોના વિલીનીકરણ પછી મદ્રાસ પ્રેસિડેન્સીથી અલગ થઈ ગયું.
4) મધ્ય પ્રદેશ (Madhya Pradesh): 1 નવેમ્બર 1956 – સ્ટેટ્સ રિઓર્ગેનાઈઝેશન એક્ટ હેઠળ, મધ્ય ભારત, વિંધ્ય પ્રદેશ અને ભોપાલ રાજ્યોને મધ્ય પ્રદેશમાં વિલીન કરવામાં આવ્યા અને વિદર્ભનો મરાઠીભાષી દક્ષિણ વિસ્તાર બોમ્બે સ્ટેટને સોંપવામાં આવ્યો.
5) કર્ણાટક (Karnataka): 1 નવેમ્બર 1956 – કર્ણાટક રાજ્યની રચના દક્ષિણ ભારતના કન્નડ-ભાષી પ્રદેશોને મર્જ કરીને કરવામાં આવી હતી. મૈસુરનું રજવાડું બોમ્બે અને મદ્રાસ પ્રેસિડન્સીના કન્નડ-ભાષી વિસ્તારો તેમજ હૈદરાબાદના રજવાડા સાથે એકીકૃત કન્નડ-ભાષી પેટા-રાષ્ટ્રીય એન્ટિટી બનાવવા માટે મર્જ કરવામાં આવ્યું હતું.
6) હરિયાણા (Haryana): 1 નવેમ્બર 1966 – જસ્ટિસ જેસી શાહની આગેવાની હેઠળના પંજાબ પુનર્ગઠન અધિનિયમ (1966) મુજબ, શાહ કમિશને વર્તમાન પંજાબ રાજ્યનું વિભાજન કર્યું અને હરિયાણાના નવા રાજ્યની સીમાઓ નક્કી કરી.
7) પંજાબ (Punjab) : 1 નવેમ્બર 1966 – વર્ષ 1956 માં, પંજાબને એક નવું અને વિસ્તૃત ભારતીય રાજ્ય બનાવવા માટે પૂર્વ પંજાબ રાજ્ય સાથે વિલિન કરવામાં આવ્યું હતું, જે ફક્ત પંજાબ તરીકે ઓળખાય છે. જો કે, ભાષાકીય રેખાઓ પર હરિયાણા રાજ્યની રચના પછી, પંજાબ પુનર્ગઠન અધિનિયમ (1966) હેઠળ પંજાબી ભાષી વસ્તી દ્વારા રાજ્યની રચના કરવામાં આવી હતી.
8) છત્તીસગઢ (Chhattisgarh): 1 નવેમ્બર 2000- 25 ઓગસ્ટ 2000 ના રોજ, તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિએ મધ્ય પ્રદેશ પુનર્ગઠન અધિનિયમ 2000 ને તેમની સંમતિ આપી હતી, ત્યારબાદ છ છત્તીસગઢને વિભાજીત કરીને છત્તીસગઢની રચના કરવામાં આવી હતી અને મધ્ય પ્રદેશના દક્ષિણ-પૂર્વીય બોલતા છ ગોંડી જિલ્લાઓ ગયા હતા.
આ પણ વાંચો: Railway New Time Table: આજથી રેલવેનું બદલાયું ટાઈમટેબલ, સફર પહેલા ધ્યાનમાં રાખજો આ ફેરફાર
આ પણ વાંચો: Good News : Zydus Cadila સરકાર સાથેની વાતચીત બાદ કિંમત ઘટાડવા તૈયાર, જાણો શું છે ZyCov-Dના એક ડોઝની કિંમત
