ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ બનતા ભારતીય શેર માર્કેટ પર શું થશે અસર ? વધશે કે ઘટશે ?
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની જીત બાદ 6 નવેમ્બરના રોજ ભારતીય શેરબજારમાં ઉછાળો જોવા મળ્યો હતો. સેન્સેક્સ અને નિફ્ટી 1 ટકાથી વધુ વધ્યા હતા. પરંતુ આ ઉત્સાહ લાંબો સમય ટક્યો નહોતો અને 6 નવેમ્બરે બંને સૂચકઆંકો 1 ટકાથી વધુ તૂટ્યા હતા. ત્યારે આગામી સમયમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ભારતીય શેર માર્કેટ માટે સારા સાબિત થશે કે કેમ ? તેના વિશે આ લેખમાં જાણીશું.
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અમેરિકાના 47મા રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા છે. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અમેરિકાના રાજકીય ઈતિહાસમાં બીજા એવા વ્યક્તિ છે, જે એકવાર રાજકીય સત્તામાંથી હટ્યા બાદ ફરીવાર ચૂંટણી જીતવામાં અને ફરીથી રાષ્ટ્રપતિ બનવામાં સફળ થયા છે. ટ્રમ્પની ચૂંટણી જીતની અનેક રાજકીય અને વૈશ્વિક અસરો છે. અમેરિકાની સ્થાનિક રાજનીતિ અને આંતરિક અર્થતંત્ર, વિદેશ નીતિ અને કૂટનીતિ તેમજ વૈશ્વિક રાજનીતિ પર તેની અસર પડશે. તે ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના રાજકીય સંબંધો માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે.
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની જીત બાદ બુધવારે એટલે કે 6 નવેમ્બરના રોજ ભારતીય શેરબજારમાં ઉછાળો જોવા મળ્યો હતો. બંને મુખ્ય સૂચકાંકો એટલે કે સેન્સેક્સ અને નિફ્ટી 1 ટકાથી વધુ વધ્યા હતા. પરંતુ આ ઉત્સાહ લાંબો સમય ટક્યો નહોતો. છેલ્લા સત્રમાં જોવા મળેલી તેજીના પગલે ભારતીય શેરબજારના સૂચકાંકો ગુરુવારે એક ટકાથી વધુ તૂટ્યા હતા.
બંને મુખ્ય સૂચકાંકો સેન્સેક્સ અને નિફ્ટી-50 ભારે વેચવાલી વચ્ચે 7 નવેમ્બરના રોજ 1 ટકા કરતા વધુ ઘટ્યા હતા. બુધવારે અમેરિકન માર્કેટમાં રેકોર્ડ વધારો થયો હોવા છતાં સેન્સેક્સ અને નિફ્ટીમાં 1 ટકાથી વધુનો ઘટાડો થયો હતો. તો 8 નવેમ્બરે પણ માર્કેટમાં આંશિક ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો. ત્યારે આગામી સમયમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ભારતીય શેર માર્કેટ માટે સારા સાબિત થશે કે કેમ ? શેર માર્કેટ પર તેની શું અસર થશે ? તેના વિશે આ લેખમાં વિસ્તારથી જાણીશું.
ભારતીય શેર માર્કેટ પર શું થશે અસર ?
ભારતીય શેરબજાર પર ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની જીતની અસર કેટલાક પરિબળો પર નિર્ભર રહેશે. ટ્રમ્પની અગાઉની ટર્મ (2017-2021) શેરબજાર માટે સકારાત્મક હતી. જો કે, આ વખતે ભારતીય બજાર પર તેની અસર કેવી રહેશે તે જાણવા માટે કેટલીક મુખ્ય બાબતોને ધ્યાનમાં રાખવાની જરૂર છે. કેટલીક એવી શક્યતાઓ છે, જે સૂચવે છે કે ભારતીય શેરબજાર વધી શકે છે, પરંતુ એ પણ જાણવું જરૂરી છે કે આ અસર હકારાત્મક કે નકારાત્મક બંને હોઈ શકે છે અને તેના કેટલાક મુખ્ય પાસાઓ પણ છે.
અમેરિકન આર્થિક નીતિઓ
ટ્રમ્પના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમિયાન અમેરિકાએ ઘણી વખત કરમાં ઘટાડો કર્યો હતો અને વેપારમાં સંરક્ષણવાદને પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. જો આ વખતે પણ ટ્રમ્પ સમાન નીતિઓને અનુસરે છે, એટલે કે ટ્રમ્પ ફરીથી ટેક્સ કટ જેવી નીતિઓ લાગુ કરે છે, તો તેની વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થા પર નોક-ઓન અસર થઈ શકે છે. ભારતીય કંપનીઓ કે જેઓ યુએસ સાથે સંબંધો ધરાવે છે, જેમ કે આઈટી કંપનીઓને આ ફેરફારનો લાભ લઈ શકે છે.
ટ્રમ્પના અમેરિકા પ્રથમ અભિગમ અને ચીન સાથેના વેપાર યુદ્ધની વૈશ્વિક વેપાર પર અસર પડી. જો તેઓ આ પ્રકારની નીતિઓ ફરીથી અમલમાં મૂકે છે, તો ભારતીય કંપનીઓ ખાસ કરીને IT અને ઉત્પાદન ક્ષેત્રે ચીનના વિકલ્પ તરીકે તેમની સ્થિતિ મજબૂત કરી શકે છે, જેનાથી ભારતીય બજારને ફાયદો થઈ શકે છે.
વિદેશી રોકાણ (FDI)
ટ્રમ્પના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમિયાન ભારતીય બજારમાં અમેરિકન રોકાણકારો સક્રિય હતા અને જો તેમની નીતિઓ ભારતીય અર્થતંત્ર માટે સકારાત્મક હશે, તો વિદેશી રોકાણકારોનું ભારતીય બજાર તરફ આકર્ષણ વધશે. જેના કારણે ભારતીય શેરબજારમાં વૃદ્ધિ થઈ શકે છે.
જો કે, જો ટ્રમ્પની નીતિઓ વૈશ્વિક અસ્થિરતા તરફ દોરી જાય છે, તો તે વિદેશી રોકાણકારોની જોખમમાં વધારો કરી શકે છે, જે ભારતીય શેરબજારને નકારાત્મક અસર કરી શકે છે.
ટ્રમ્પની નીતિઓની વિદેશી રોકાણ પર પણ અસર પડી શકે છે. જો અમેરિકન કંપનીઓ ભારતમાં રોકાણ કરે અથવા અમેરિકન મૂડી બજારો ભારત માટે સકારાત્મક રહે તો તે ભારતીય શેરબજારમાં તેજી તરફ દોરી શકે છે.
અર્થતંત્ર અને વૈશ્વિક જોખમો
ટ્રમ્પની નીતિઓ આંતરરાષ્ટ્રીય તણાવમાં વધારો કરી શકે છે, ખાસ કરીને વેપાર વિવાદોને કારણે આવા વાતાવરણમાં, જો રોકાણકારો જોખમ લેવાનું ઓછું વલણ ધરાવે છે, તો અમેરિકન અને વૈશ્વિક બજારોમાં ઘટાડો થઈ શકે છે, જેની અસર ભારતીય શેરબજાર પર પણ પડી શકે છે.
બીજી તરફ, જો ટ્રમ્પની નીતિઓ વૈશ્વિક વેપારને વેગ આપે અને રોકાણકારોનો વિશ્વાસ કેળવે તો તેની ભારતીય બજાર પર સકારાત્મક અસર થઈ શકે છે.
ટ્રમ્પની જીતને કારણે ભારતીય શેરબજારમાં ઉછાળો શક્ય છે, પરંતુ તે મોટાભાગે તેમના દ્વારા લાગુ કરવામાં આવેલી નીતિઓ અને વૈશ્વિક પરિસ્થિતિઓ પર નિર્ભર રહેશે. જો ટ્રમ્પ વેપારમાં અસ્થિરતા વધારશે તો તેનાથી ભારતીય બજારમાં ઘટાડો થઈ શકે છે. તો જો તેમની નીતિઓ અમેરિકન અને વૈશ્વિક અર્થતંત્રમાં સ્થિરતા લાવે છે અને ભારત માટે નફાકારક તકો ઊભી કરે છે, તો શેરબજાર પણ વધી શકે છે.
ટ્રમ્પની જીતથી ભારતને થઈ શકે છે આ ફાયદા
ભારતીય નિકાસ ક્ષેત્રને નોંધપાત્ર લાભ મળી શકે છે. ચીનના ઉત્પાદનો પર ઉચ્ચ ટેરિફ હોવાથી યુએસ માર્કેટમાં ઓટો પાર્ટ્સ, સોલાર ઇક્વિપમેન્ટ અને રાસાયણિક ઉત્પાદન જેવા ક્ષેત્રોમાં ભારતીય ઉત્પાદકોની સ્પર્ધાત્મકતા વધી શકે છે.
ટ્રમ્પની અશ્મિભૂત ઇંધણ નીતિઓ અને ચીનની ધીમી આર્થિક વૃદ્ધિને કારણે ઊર્જા ખર્ચમાં ઘટાડો થઈ શકે છે. આ HPCL, BPCL, IOC અને IGL અને MGL જેવી ગેસ વિતરણ કંપનીઓ જેવી ભારતીય તેલ કંપનીઓ માટે ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.
મેન્યુફેક્ચરિંગ અને ડિફેન્સ સેક્ટરમાં તેજી આવી શકે છે. અમેરિકન મેન્યુફેક્ચરિંગ અને લશ્કરી ક્ષમતાઓને મજબૂત કરવા પર તેમનું ધ્યાન ભારત ડાયનેમિક્સ અને HAL જેવી ભારતીય સંરક્ષણ કંપનીઓ માટે સારો સંકેત આપી શકે છે.
ટ્રમ્પ વિશ્વના ઘણા દેશોમાં ફેલાયેલા તણાવને ખતમ કરી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં સપ્લાય ચેઇનમાં સુધારો થશે જે ભારતીય વેપારને મદદ કરી શકે છે. ટ્રમ્પનો ભાર અમેરિકાના ઔદ્યોગિક વિકાસ પર છે. આવી સ્થિતિમાં બંને દેશોમાં કાર્યરત કંપનીઓને ફાયદો થઈ શકે છે. તેમાં ABB, સિમેન્સ, કમિન્સ, હનીવેલ, GE T&D અને હિટાચી એનર્જીનો સમાવેશ થાય છે.
ટ્રમ્પના નેતૃત્વમાં બિઝનેસનું વાતાવરણ સુધરી શકે છે. જે સંભવિતપણે કોર્પોરેટ ટેક્સમાં ઘટાડા તરફ દોરી શકે છે. સાથે જ ભારતીય શેરબજાર પણ બિઝનેસ ફ્રેન્ડલી પોલિસી દ્વારા ઉછળી શકે છે.
ટ્રમ્પની જીતથી ભારતને આ નુકસાન થઈ શકે છે
મોંઘવારી વધી શકે છે. વ્યાજદરમાં વધારો અને અમેરિકન ચીજવસ્તુઓની કિંમતમાં વધારો ભારતીય બિઝનેસને અસર કરી શકે છે.
ટ્રમ્પની આર્થિક નીતિઓ યુએસ ડોલરને મજબૂત બનાવી શકે છે. ટેક્સ કટ અને રાજકોષીય પગલાં દ્વારા બોન્ડ યીલ્ડમાં વધારો થઈ શકે છે. જેના કારણે રૂપિયામાં ઘટાડો થશે. ડોલરની મજબૂતીને કારણે ભારત જે વસ્તુઓની આયાત કરે છે, ખાસ કરીને તેલની ઊંચી કિંમતો ચૂકવવી પડશે. તેનાથી સ્થાનિક મોંઘવારી પણ વધશે.
ટ્રમ્પની જીતને કારણે ભારતીય શેરબજારમાં પ્રારંભિક ઉછાળો આવ્યા બાદ ઘટાડો નોંધાયો છે. ટ્રમ્પની નીતિઓ શેરબજારમાં અસ્થિરતા સર્જી શકે છે. ભૂતકાળના ડેટા દર્શાવે છે કે ટ્રમ્પના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમિયાન યુએસ બજારોએ ભારતીય બજારોને પાછળ રાખી દીધા હતા. આ સમયગાળા દરમિયાન Nasdaq 77% વધ્યો હતો. જ્યારે નિફ્ટી માત્ર 38% વધ્યો હતો.
વિઝાને લઈને પણ ભારતીયો માટે સમસ્યા સર્જાઈ શકે છે. ટ્રમ્પે ગત વખતે H-1B વિઝા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. અમેરિકામાં ભારતીય આઈટી કંપનીઓ આનાથી ખૂબ પ્રભાવિત થઈ હતી.
ટ્રમ્પે ભારતની વેપાર નીતિઓની ટીકા કરી છે. ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર ભારત પર વેપાર અવરોધ ઘટાડવા દબાણ કરી શકે છે. આઈટી, ફાર્માસ્યુટિકલ્સ અને ટેક્સટાઈલ જેવા સેક્ટરને તેની અસર થશે.
ભારતીય શેરબજારમાં ઘટાડાનું કારણ
ડોલર સામે ભારતીય ચલણ રૂપિયો સતત નબળો પડી રહ્યો છે. તે 84.35 રૂપિયાની રેકોર્ડ નીચી સપાટીએ પહોંચી ગયો છે. આ દબાણની અસર શેરબજાર પર દેખાઈ રહી છે, કારણ કે રૂપિયામાં નબળાઈની સીધી અસર કંપનીઓની કમાણી પર પણ જોવા મળશે. જો રૂપિયાની નબળાઈનો ટ્રેન્ડ ચાલુ રહેશે તો ભારતના આર્થિક વિકાસને પણ અસર થઈ શકે છે.
ક્રૂડ ઓઈલમાં ઉછાળો
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન વચન આપ્યું હતું કે જો તેઓ રાષ્ટ્રપતિ બનશે તો તેઓ ઈરાનના તેલ ઉત્પાદનની મર્યાદા ઘટાડશે, જેથી તેની આવકમાં ઘટાડો થશે અને તે આતંકવાદને ભંડોળ પૂરું પાડવા માટે સક્ષમ નહીં બને. હવે ટ્રમ્પની જીત બાદ ક્રૂડ ઓઈલનું ઉત્પાદન અને પુરવઠો ખોરવાઈ જવાની આશંકા છે. તેનાથી ક્રૂડના ભાવમાં વોલેટિલિટી વધી છે અને રોકાણકારોની ચિંતા વધી છે.
FII દ્વારા રેકોર્ડ વેચાણ
ભારતીય શેરબજારમાંથી વિદેશી સંસ્થાકીય રોકાણકારો (FIIs)ની વેચાવલી ચાલુ છે. ઓક્ટોબરમાં વિદેશી રોકાણકારોએ ભારતીય બજારમાંથી રૂ. 1 લાખ કરોડથી વધુ રકમ પાછી ખેંચી લીધી હતી. તેમનું વેચાણ નવેમ્બરમાં પણ ચાલુ છે. આ કારણે ભારતીય બજારને યોગ્ય રીતે રિકવર થવાની તક મળી રહી નથી.
કંપનીઓના નબળા પરિણામો
બીજા ક્વાર્ટરમાં દેશની મોટાભાગની કંપનીઓની નાણાકીય કામગીરી તદ્દન નિરાશાજનક રહી હતી. એક રિપોર્ટ અનુસાર, લગભગ 48 ટકા કંપનીઓ તેમની કમાણીના ટાર્ગેટને પૂર્ણ કરવામાં નિષ્ફળ રહી છે. મોટાભાગની કંપનીઓનું વેલ્યુએશન પણ ઊંચું છે. આ કારણે રોકાણકારો વેચાણ અને પ્રોફિટ બુકિંગ પર વધુ ભાર આપી રહ્યા છે.
