અમારૂ શરીર જ મંદિર, રામનામી સંપ્રદાયના રોમ-રોમમાં વસે છે ‘રામ’, ઘણી રોચક છે તેમની કહાની
Ramnami Samaj Culture And Tradition: ભગવાન રામની આપણે બધા પૂજા કરીએ છીએ. આપણે બધા મંદિરોમાં ભગવાનની પૂજા કરવા જઈએ છીએ. પરંતુ એક સમાજ એવો છે જેના રોમ રોમમાં રામ વસે છે. આવો જાણીએ કોણ છે આ રામનામી લોકો.
ભગવાન રામના નામ પર રાજકીય રોટલા શેકવામાં આવે છે. પરંતુ છત્તીસગઢમાં રામનામી સંપ્રદાય છે, જેના રોમ રોમમાં ભગવાન રામનો વાસ છે. આ સમુદાય માટે રામ માત્ર નામ નથી પરંતુ તેમની સંસ્કૃતિનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. આ રામ ભક્તોને ‘રામનામી’ કહેવામાં આવે છે. તેમની રામ ભક્તિ એવી છે કે તેમના આખા શરીર પર ‘રામ’ નામનું ટેટૂ છે. શરીરના દરેક અંગ પર રામનું નામ, શરીર પર રામનામી ચાદર, માથા પર મોરપીંછની પાઘડી અને ઘુંઘરુ આ રામનામી લોકોની ઓળખ માનવામાં આવે છે. મર્યાદા પુરૂષોત્તમ ભગવાન રામની ભક્તિ અને સ્તુતિ એ જ તેમના જીવનનું એકમાત્ર લક્ષ્ય છે.
આ પણ વાંચો :PHOTOS: રામ મંદિરના નવા ફોટો આવ્યા સામે, ટ્રસ્ટ દ્વારા આપવામાં આવી નિર્માણ કાર્યની પ્રગતિની જાણકારી
રામનામી સંપ્રદાયના મુખ્ય પાંચ પ્રતીકો છે. આ ભજન ખંભ અથવા જૈતખંભ છે, શરીર પર રામ-રામના નામનું છૂંદણું બનાવવું, તેના પર કાળા રંગમાં રામ-રામ લખેલું સફેદ કપડું પહેરવું, ઘુંઘરો રમતી વખતે મંત્રોચ્ચાર કરવો અને મોરના પીંછાથી બનેલો મુગટ પહેરવો. રામનામી સમુદાય જણાવે છે કે શ્રી રામના ભક્તોની અપાર ભક્તિ કોઈપણ મર્યાદાની બહાર છે.
આ સંપ્રદાયની સ્થાપના છત્તીસગઢ રાજ્યના જાંજગીર-ચંપા જિલ્લાના એક નાનકડા ગામ ચારપરામાં થઈ હતી. છૂંદણું બનાવવાની શરૂઆત સતનામી યુવક પરશુરામે 1890ની આસપાસ કર્યું હતું. છત્તીસગઢના રામનામી સંપ્રદાય માટે, રામનું નામ તેમની સંસ્કૃતિનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. આવી સંસ્કૃતિ, જેમાં દરેક કણમાં રામનું નામ કાયમ રાખવાની પરંપરા છે.
View this post on Instagram
રામનામી સંપ્રદાય શું છે
છત્તીસગઢમાં રામનામી સંપ્રદાય વિશે કહેવાય છે કે રામ-રામ અને રામ નામ તેમની સંસ્કૃતિ, તેમની પરંપરા અને આદતનો ભાગ છે. આ સમુદાયના દરેક કણમાં રામનો વાસ છે. રામનું નામ તેમના જીવનમાં દરેક સમયે ગુંજતું રહે છે. રામનામી સમાજ પોતાના શરીર પર રામનું નામ લખાવે છે. એટલે કે આખા શરીર પર રામના નામનું ટેટૂ છે. ઘરોની દીવાલોથી માંડીને શરીરના ટેટૂ સુધી રામ નામ દરેક જગ્યાએ હોય છે. આ લોકો પણ રામનું નામ લઈને નમસ્કાર કરે છે. તેમના રામ મંદિરોમાં નહીં પણ શરીરમાં રહે છે. રામનામી સંપ્રદાયના લોકો કહે છે કે અમારૂ શરીર જ અમારૂ મંદિર છે.
આ પરંપરા કેવી રીતે શરૂ થઈ
એવું કહેવાય છે કે જ્યારે ભારતમાં ભક્તિ ચળવળ ચરમસીમા પર હતી ત્યારે તમામ ધર્મના લોકો તેમના દેવી-દેવતાઓની નોંધણી કરાવી રહ્યા હતા. તે સમયે દલિત સમાજના ભાગમાં ન તો મૂર્તિ આવી કે ન મંદિર. તેઓને મંદિરની બહાર ઊભા રહેવાનો અધિકાર પણ નકારવામાં આવ્યો હતો. એક સદી પહેલા રામનામી સમુદાયના લોકોને પણ તેઓ નાની જાતિના હોવાનું કહીને મંદિરમાં પ્રવેશવા દેવામાં આવતા ન હતા. તેમજ કુવાઓના પાણીના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો હતો. આ પછી ભગવાન રામમાં તેમની શ્રદ્ધા શરૂ થઈ.
મંદિર અને મૂર્તિ બંનેનો ત્યાગ કર્યો
આ ઘટના બાદ રામનામી સંપ્રદાયના લોકોએ મંદિર અને મૂર્તિ બંનેનો ત્યાગ કર્યો હતો. તેણે પોતાના શરીરના દરેક રોમમાં રામનો વાસ કર્યો અને તેના શરીરને મંદિર બનાવ્યું. હવે આ સમાજના તમામ લોકો આ પરંપરાને અનુસરી રહ્યા છે અને તેમની ઓળખ અલગ છે.
આ સમાજ સંત દાદુ દયાલને પોતાના મૂળ પુરુષ માને છે. સંપ્રદાય માત્ર શરીર પર રામના નામનું ટેટૂ નથી કરાવતું પરંતુ અહિંસાના માર્ગે પણ ચાલે છે. તેઓ જૂઠું બોલતા નથી કે માંસ ખાતા નથી. આ રામ કથા આ દેશમાં સ્થાયી થયેલા રામનામી સંપ્રદાયની છે. જેની ઓળખ માત્ર શરીર પર ઉભરતા રામના નામથી અને માથે બેઠેલા મોર મુગટથી છે.
પોતાના વારસાને બચાવવા માટે આ સમાજનો નિયમ છે કે બે વર્ષના બાળકની છાતી પર રામના નામનું ટેટૂ બનાવે છે. રામનામી સમાજે પોતાનું અસ્તિત્વ ટકાવી રાખવા કાયદાકીય નોંધણી પણ કરી છે. તેઓ દર પાંચ વર્ષે તેમના વડાને પસંદ કરે છે અને તેમના વડાને અનુસરે છે. છત્તીસગઢમાં તેમની વસ્તી પાંચ હજારથી ઓછી છે.
