હરિયાણાની ચૂંટણીમાં ભાજપને મળી શાનદાર જીત, આ 3 ફેક્ટરે કર્યું કામ
એક્ઝિટ પોલ્સથી વિપરીત હરિયાણા વિધાનસભા ચૂંટણીની મત ગણતરીમાં ભારતીય જનતા પાર્ટી એટલે કે ભાજપ કોંગ્રેસ કરતા આગળ છે. આખરે મેદાન પર એવી કઈ વાતો ચાલી કે જેના કારણે જીતથી દૂર જણાતી ભાજપ જલદીથી ટ્રેન્ડમાં આગળ થઈ ગઈ છે?
સમયની સાથે હરિયાણામાં શરૂઆતના વલણો કેવી રીતે બદલાયા તે જોવા જેવું છે. ચૂંટણીના પરિણામો હજુ આખરી નથી, પરંતુ ભાજપે જે રીતે અચાનક લીડ મેળવી છે તે ઘણા પ્રશ્નો ઉભા કરે છે. સૌથી મોટો સવાલ એ છે કે બીજેપીના ક્યા નેરેટિવનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો જેના કારણે એક્ઝિટ પોલમાં લડતમાંથી બહાર દેખાતી ભાજપ ટ્રેન્ડમાં આગળ થઈ અને જીતી ગઈ છે. બીજેપીની ત્રણ વાતો સૌથી વધુ ચર્ચામાં આવી છે : પ્રથમ, કુમારી શૈલજા દ્વારા દલિત કાર્ડ, બીજો ખર્ચ અને સ્લિપનો આરોપ અને ત્રીજો મુખ્યમંત્રી બદલાવ.
1. કુમારી શૈલજા દ્વારા દલિત કાર્ડ
ભાજપે ચૂંટણીમાં સૌથી વધુ કુમારી શૈલજાનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. જે રીતે કુમારી શૈલજાને તેમની ઈચ્છા છતાં વિધાનસભાની ટિકિટ ન મળી અને તેમના નજીકના લોકોને ઓછી ટિકિટ મળી, ભાજપે તેને ઘણી વધારી. કોંગ્રેસ દલિત નેતાઓને માન આપતી નથી તેવો સ્પષ્ટ સંદેશ આપવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. ખુદ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પણ આ મુદ્દે ઈશારા કરતા જોવા મળ્યા હતા. જે રીતે કોંગ્રેસ દ્વારા લોકસભાની ચૂંટણીમાં બંધારણ બદલવાની કથા ચલાવવામાં આવી હતી, શૈલજાનો ઉપયોગ ભાજપે તેના કાઉન્ટર નેરેટિવ તરીકે કર્યો હતો. જો ભાજપ હરિયાણામાં ત્રીજી વખત સરકાર બનાવે છે, તો તે દલિતોને પોતાના પક્ષમાં લાવવામાં સફળ થયું હોવાનું માની શકાય છે.
2. ખર્ચ અને સ્લિપ ચાર્જીસ
બીજો મુદ્દો જે ભાજપે ઘણો ઉઠાવ્યો હતો તે નોકરીઓમાં ખર્ચ સ્લિપના કથિત વલણને રોકવાનો હતો. ભાજપ ખર્ચ સ્લિપ દ્વારા ભૂપેન્દ્ર હુડાને ઘેરી રહ્યું છે કે તેમના 10 વર્ષના કાર્યકાળ દરમિયાન માત્ર પૈસા ચૂકવીને અને સ્લિપ એટલે કે ભલામણોના આધારે નોકરીઓ આપવામાં આવી હતી. એટલું જ નહીં આ નોકરીઓ રોહતક ક્ષેત્ર અને જાટ સમુદાયના લોકો સુધી પણ મર્યાદિત છે.
જ્યારે બીજેપીએ દાવો કર્યો હતો કે તેમના 10 વર્ષના શાસન દરમિયાન તમામ વર્ગોને પૈસા અને ભેદભાવ વિના નોકરીઓ આપવામાં આવી હતી. લોકોમાં પણ આવી વાતોને લઈને ઘણી ચર્ચા થઈ હતી. જો ભાજપ ચૂંટણી જીતશે તો આ પરિબળ પણ મહત્વનો ભાગ ભજવશે.
3. મુખ્યમંત્રી પરિવર્તન
મનોહર લાલ ખટ્ટર લગભગ 10 વર્ષ સુધી હરિયાણાના મુખ્યમંત્રી હતા. તેમને પંજાબી ચહેરા તરીકે પ્રમોટ કરવામાં આવ્યા હતા અને જાટ વિરુદ્ધ બિન-જાટના વર્ણનમાં તેમને જાળવી રાખવામાં આવ્યા હતા. પરંતુ જે રીતે તેમને ચૂંટણીના થોડા મહિના પહેલા હટાવવામાં આવ્યા હતા. તેનો અર્થ એવો થાય છે કે ભાજપ આમ કરીને 10 વર્ષની એન્ટિ-ઇન્કમ્બન્સીનો અંત લાવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. તેમની જગ્યાએ ઓબીસી ચહેરા નાયબ સિંહ સૈનીને પસંદગી આપવામાં આવી છે.
નાયબ સૈની ચોક્કસપણે ખટ્ટરની નજીક અને તેમના પ્રિય હોવાનું કહેવાય છે, પરંતુ આ દ્વારા ભાજપે બે સંદેશ આપવાનો પ્રયાસ કર્યો. એક વાત એ છે કે તે જાટ વિરુદ્ધ બિન-જાટના નેરેટિવને અનુસરે છે અને ઓબીસી તેની પ્રાથમિકતા છે. બીજું આ દ્વારા એવા લોકોને મનાવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો જેઓ મનોહર લાલ ખટ્ટરથી ખુશ ન હતા. જો ભાજપ જે હાલમાં આગળ છે, જો સરકાર બનાવે છે, તો એવું માની શકાય કે તેની વ્યૂહરચના પણ કામ કરી ગઈ છે.
