નેશનલ એરોનોટિક્સ એન્ડ સ્પેસ એડમિનિસ્ટ્રેશન (NASA) એ અસંભવ જણાતા મિશનને સફળતાપૂર્વક પાર પાડ્યું છે અને સાથે જ વિજ્ઞાનની દુનિયામાં એ ઐતિહાસિક મિશન સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ થયું છે, જેના વિશે ઘડીભર વિચારવું પણ અશક્ય હતું. નાસાના અવકાશયાનને પ્રથમ વખત સૂર્યના કોરોનાને સ્પર્શ કરવામાં સફળતા મળી છે.
20 લાખ ડિગ્રી તાપમાન
અમેરિકી(America)સ્પેસ એજન્સી નાસા દ્વારા લોન્ચ કરાયેલા એક સ્પેસક્રાફ્ટે અસંભવ ગણાતી સિદ્ધિ હાંસલ કરી છે. ઈતિહાસમાં પહેલીવાર કોઈ અવકાશયાન (Spacecraft) સૂર્યના કોરોનાને સ્પર્શ્યું છે. આ મિશન અશક્ય હતું કારણ કે સૂર્યના કોરોનાનું તાપમાન 2 મિલિયન ડિગ્રી ફેરનહીટ છે. નાસાનું આ મિશન વિજ્ઞાનની દુનિયા માટે સૌથી મોટી સિદ્ધિઓ અને માનવીઓ માટે એક સીમાચિહ્નરૂપ છે.
નાસાની અવિશ્વનીય છલાંગ
નાસાના વૈજ્ઞાનિકોએ આ મિશનને પાર પાડીને સૌર વિજ્ઞાનના ક્ષેત્રમાં ચોક્કસપણે અકલ્પનીય છલાંગ લગાવી છે. રિપોર્ટ અનુસાર, પાર્કર સોલર પ્રોબ નામના રોકેટશિપે 28 એપ્રિલે સૂર્યના ઉપરના વાતાવરણમાં સફળતાપૂર્વક પ્રવેશ કર્યો, જેને કોરોના કહેવાય છે અને ઉડાન ભરી. આ સાથે, નાસાના આ રોકેટે રેડ હોટ સ્ટારની સપાટી પર સ્થિત કણો અને ચુંબકીય ક્ષેત્રના નમૂના પણ લીધા છે, જેને અત્યાર સુધી પૂર્ણ કરવું અશક્ય માનવામાં આવતું હતું.
નાસાનું મિશન કેવી રીતે શક્ય બન્યું?
આ ઐતિહાસિક ક્ષણ હાર્વર્ડ અને સ્મિથસોનિયન (CfA) ખાતે સેન્ટર ફોર એસ્ટ્રોફિઝિક્સના સભ્યો સહિત વૈજ્ઞાનિકો (Scientists) અને એન્જિનિયરોના વિશાળ સહયોગથી પ્રાપ્ત થઈ છે. જેમણે તપાસમાં મુખ્ય સાધન બનાવ્યું અને તેનું નિરીક્ષણ કર્યું સોલાર પ્રોબ કપ. કપ એ એકમાત્ર સાધન છે જેણે સૂર્યના વાતાવરણમાંથી કણો એકત્રિત કર્યા છે, જે વૈજ્ઞાનિકોને ચકાસવામાં મદદ કરે છે કે અવકાશયાન ખરેખર કોરોનાને સ્પર્શ કરવામાં સફળ થયું છે.
5 કલાક સુધી કોરોનામાં રહ્યું
નાસાએ તેના રિપોર્ટમાં કહ્યું છે કે, સ્પેસક્રાફ્ટ દ્વારા એકત્રિત કરવામાં આવેલા ડેટા પરથી, નાસાનું આ સ્પેસક્રાફ્ટ 28 એપ્રિલ 2021ના રોજ લગભગ 5 કલાક સુધી સૂર્યના કોરોનામાં રહ્યું હતું. ડેટા દર્શાવે છે કે અવકાશયાન ત્રણ વખત સૂર્યના કોરોનામાં પ્રવેશ્યું હતું. નાસાના આ ઐતિહાસિક અને સીમાચિહ્નરૂપ મિશન વિશેનો સંપૂર્ણ અહેવાલ વૈજ્ઞાનિક પેપર ફિઝિકલ રિવ્યુ લેટર્સમાં પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં CFA એસ્ટ્રોફિઝિસ્ટ એન્થોની કેસનું વર્ણન છે કે કેવી રીતે સોલાર પ્રોબ કપ પોતે જ એન્જિનિયરિંગનું અવિશ્વસનીય પરાક્રમ હતું.
અવકાશયાન કેવી રીતે બનાવવામાં આવ્યું હતું?
આ અવકાશયાન, જે લગભગ 2 મિલિયન ડિગ્રી ફેરનહીટ તાપમાનમાં જાય છે, તેને ખાસ રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું હતું. વૈજ્ઞાનિક એન્થોની કેસે જણાવ્યું હતું કે, “અવકાશયાન પાર્કર સોલાર પ્રોબને અથડાતા સૂર્યની ગરમીની માત્રાને ટાળવા માટે અને તે ગરમીને સાધનમાં વહેંચવા માટે, પહેલા એ સમજવામાં આવ્યું કે અવકાશયાન કેટલું ગરમ થવાનું છે.”
અવકાશયાનને શીલ્ડ દ્વારા સુરક્ષિત કરવામાં આવ્યું હતું
સાયન્ટિસ્ટ કેસે સમજાવ્યું કે, “અવકાશયાનને તેની સુરક્ષા માટે શીલ્ડ દ્વારા સુરક્ષિત કરવામાં આવ્યું હતું અને તેમાંથી માત્ર બે જ કપ હતા, જે કોઈપણ સુરક્ષા વિના અવકાશયાન સાથે ચોંટી ગયા હતા. સાયન્ટિસ્ટ કેસે જણાવ્યું હતું કે આ બંને કપ સીધા સૂર્યની ગરમીના સંપર્કમાં આવ્યા હતા અને તેને સુરક્ષિત કરી શકાયા નથી. તેણે કહ્યું કે આ બંને કપ સંપૂર્ણપણે લાલ થઈ ગયા છે. તેમણે કહ્યું કે, આ કપ ઉચ્ચ ગલનબિંદુની ધાતુઓ અને ટંગસ્ટન, નિઓબિયમ, મોલિબડેનમ અને નીલમ જેવા પત્થરોમાંથી બનાવવામાં આવ્યો હતો જેથી પીગળતો અટકાવી શકાય.
સૂર્યના વાતાવરણનું વર્ણન
પૃથ્વીથી વિપરીત, સૂર્યની કોઈ નક્કર સપાટી નથી. પરંતુ તે અત્યંત ગરમ વાતાવરણ ધરાવે છે, જે ગુરુત્વાકર્ષણ અને ચુંબકીય દળો દ્વારા સૂર્યના મુખ્ય ભાગ સાથે બંધાયેલ સામગ્રી છે. જેમ જેમ વધતી જતી ગરમી અને દબાણ તે સામગ્રીને સૂર્યથી દૂર ધકેલતા હોય છે, તે એવા બિંદુએ પહોંચે છે જ્યાં ગુરુત્વાકર્ષણ અને ચુંબકીય ક્ષેત્ર તેને અંદર રાખવા માટે પૂરતા નબળા હોય છે.
સૂર્યનો કોરોના શું છે?
કોરોના એ સૂર્યના વાતાવરણનું સૌથી બહારનું સ્તર છે, જ્યાં મજબૂત ચુંબકીય ક્ષેત્રો પ્લાઝ્માને બાંધે છે અને સૂર્યમાંથી નીકળતા ખતરનાક તોફાનોને અટકાવે છે. જે બિંદુએ સૌર સામગ્રી ગુરુત્વાકર્ષણ બળ અને ચુંબકીય ક્ષેત્રથી છટકી જાય છે તેને આલ્ફવેન નિર્ણાયક સપાટી કહેવામાં આવે છે અને તે સૌર વાતાવરણના અંત અને સૌર પવનની શરૂઆતને ચિહ્નિત કરે છે. આલ્ફવેન નિર્ણાયક સપાટીથી આગળ, સૌર પવન એટલી ઝડપથી આગળ વધે છે કે પવનની અંદરના તરંગો ક્યારેય સૂર્ય તરફ પાછા ફરવા અને તેમનું જોડાણ તોડી શકે તેટલી ઝડપથી મુસાફરી કરી શકતા નથી.
સૂર્યની સૌથી નજીકનું મિશન
અત્યાર સુધી, વૈજ્ઞાનિકો આલ્ફવેનની નિર્ણાયક સપાટી ક્યાં છે તે અંગે અચોક્કસ હતા. કોરોનાની દૂરની તસવીરોના આધારે, વૈજ્ઞાનિકોએ અનુમાન લગાવ્યું હતું કે Alfvén સૂર્યની સપાટીથી 4.3 થી 8.6 મિલિયન માઇલના અંતરે 10 થી 20 સૌર ત્રિજ્યાની વચ્ચે ક્યાંક છે. 28 એપ્રિલ 2021 પહેલા, પાર્કર સોલર પ્રોબ આ બિંદુથી બરાબર ઉડાન ભરી રહી હતી,
પરંતુ 28 એપ્રિલના રોજ તેની આઠમી ઉડાન દરમિયાન એલ્ફવેન પહોંચી અને આ સાથે વૈજ્ઞાનિકોને એલ્ફવેનની ચોક્કસ માહિતી પણ મળી છે, જે 18.8 સોલર ટાઇમ છે. radii (લગભગ 8.1 મિલિયન માઇલ) ચોક્કસ ચુંબકીય કણો વચ્ચે અસ્તિત્વ ધરાવે છે. નાસાના આ રોકેટે ઈતિહાસમાં પ્રથમ વખત આલ્ફવેન નામની આ મહત્વની સપાટીને પાર કરી અને અંતે સૂર્યના વાતાવરણમાં પ્રવેશ કર્યો.
વિજ્ઞાન માટે કેટલી મોટી સિદ્ધિ છે?
નાસાના જણાવ્યા અનુસાર, પાર્કર સોલર પ્રોબ સ્પેસક્રાફ્ટનું સૂર્યના વાતાવરણમાં આગમન એ ટેક્નોલોજીમાં એક સફળતા દર્શાવે છે જે માત્ર કલ્પના કરવામાં આવી હતી. સૂર્ય અત્યાર સુધી મોટાભાગે વૈજ્ઞાનિકો માટે દુર્ગમ હતો તે જોતાં, અવકાશયાનની ઐતિહાસિક સિદ્ધિએ વૈજ્ઞાનિકોને લાલ-ગરમ તારા સૂર્ય વિશે સદીઓ જૂના રહસ્યો ઉકેલવાની નવી આશા આપી છે.
નાસાએ કહ્યું કે, ઉદાહરણ તરીકે, આપણે ખરેખર નથી જાણતા કે શા માટે સૂર્યનું બાહ્ય વાતાવરણ (2 મિલિયન °C) સૂર્ય (5,500 °C) કરતાં વધુ ગરમ છે. જોકે એસ્ટ્રોફિઝિસ્ટ્સ જાણે છે કે ઊર્જા સૂર્યની સપાટી પરથી ઉભરાતા ચુંબકીય ક્ષેત્રોમાંથી આવે છે, તે હજુ સુધી જાણી શકાયું નથી કે સૂર્યનું વાતાવરણ આ ઊર્જાને કેવી રીતે શોષી લે છે.
સોલાર સ્ટોર્મ વિશે વધુ માહિતી ઉપલબ્ધ થશે
સૂર્યના વાતાવરણ વિશે માહિતી મેળવ્યા બાદ હવે વૈજ્ઞાનિકો સોલાર ફ્લેર્સ એટલે કે સૂર્યમાં તોફાન અને સૌર પવનને કારણે આકાશમાં સર્જાતી જ્વાળાઓ વિશે વધુ માહિતી મેળવી શકશે. આ ઘણીવાર પૃથ્વી પર સીધી અસર કરે છે, જ્યાં તેઓ પાવર ગ્રીડ અને રેડિયો સંચારને વિક્ષેપિત કરે છે. નાસાએ કહ્યું કે, “કોરોનામાં પ્રવેશવામાં પ્રથમ સફળતા પછી, અમે વચન આપીએ છીએ કે હવે અમે ફ્લાયબાયમાં ઘણા વધુ અવકાશયાન મોકલીશું, જેથી વધુ માહિતી એકઠી કરી શકાય અને અમે સૂર્ય વિશે વધુને વધુ માહિતી મેળવી શકીએ.” કારણ કે, તે દૂરથી સૂર્ય વિશે માહિતી મેળવવી અશક્ય છે.
આ પણ વાંચો: Viral: બાળકોએ દેશી અંદાજમાં લીધી લપસ્યાની મજા, જૂગાડ જોઈ તમને પણ બાળપણ યાદ આવી જશે
આ પણ વાંચો: Crime News: PubG ના ચક્કરમાં 16 વર્ષના સગીરે કરી 12 વર્ષના પિતરાઈ ભાઈની હત્યા