શિવાજી મહારાજ (Chhatrapati Shivaji)નો પરિચય હંમેશા એક નીડર, શકિતશાળી, ન્યાયી અને કાર્યક્ષમ રાજા તરીકે થયો છે. આ બધા શબ્દોને તેમના નામના સમાનાર્થી કહેવામાં આવે તો ખોટું નહીં કહેવાય. તેઓ અનેક કળાઓમાં નિપુણ હતા. યુદ્ધ અને રાજનીતિની દિક્ષા તેમને શરૂઆતથી જ આપવામાં આવી હતી, જે કુશળ રાજા બનવામાં મદદરૂપ સાબિત થઈ હતી. સરકારી રેકોર્ડ મુજબ તેમનો જન્મ 19 ફેબ્રુઆરી 1630ના રોજ શિવનેર દુર્ગમાં થયો હતો. તેમની વીરતા, શૌર્ય અને જીવન સાથે જોડાયેલી ઘણી વાર્તાઓ છે, જે આજે પણ લોકો માટે પ્રેરણાસ્ત્રોત છે.
શિવાજીની ખાસ વાત એ હતી કે તેઓ સેના અને પ્રજા બંને પ્રત્યે સમાન રીતે વાકેફ હતા. તેઓને અન્ય રાજાઓની જેમ તેમના સૈનિકોને અંગત શસ્ત્રો આપવામાં આવ્યા ન હતા. તેમનું માનવું હતું કે જો અંગત શસ્ત્રો સેનાને આપવામાં નહીં આવે તો સામાન્ય લોકોને કોઈ કારણ વગર નુકસાન નહીં થાય. તેઓ વિચારતા હતા કે દુશ્મન રાજ્યમાંથી લૂંટાયેલો માલ તિજોરી અને ધાર્મિક સ્થળમાં જમા કરવામાં આવશે અને તેની સંબંધિત વસ્તુઓને નુકસાન નહીં થાય.
શિવાજીની દરેક તસવીરમાં તેમના હાથમાં તલવાર જોવા મળે છે. એવો દાવો કરવામાં આવે છે કે તેમની તલવાર દસ હીરાથી જડેલી હતી. આ તલવાર હાલમાં લંડનમાં છે. તેમની તલવાર નવેમ્બર 1875માં ભારતની મુલાકાત દરમિયાન કોલ્હાપુરના મહારાજાએ પ્રિન્સ ઓફ વેલ્સ એડવર્ડ VIIને ભેટમાં આપી હતી. જો કે આ પછી આ તલવારને ભારતમાં લાવવાનો કોઈ પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો ન હતો.
શિવાજી પાસે ત્રણ તલવારો હતી. તેમના નામ ભવાની, જગદંબા અને તુલજા હતા. જગદંબા તલવાર ઈંગ્લેન્ડના મ્યુઝિયમમાં રાખવામાં આવી છે. ભવાની અને તુલજા તલવાર લગભગ 200 વર્ષથી ગુમ છે. આ તલવારોની શોધ અને જગદંબા તલવારને ભારતમાં લાવવાનો પ્રયાસ ઘણા સમયથી ચાલી રહ્યો છે. મહારાષ્ટ્રના પ્રોફેસર નામદેવ રાવ જાધવે કહ્યું કે ભવાની તલવારની પ્રતિકૃતિ તૈયાર કરી છે. તેને બનાવવામાં લગભગ ચાર લાખ રૂપિયાનો ખર્ચ થયો હતો.
જો કે, ભવાની તલવારને લઈને દેશમાં ઘણી ભ્રમણા ફેલાઈ છે કે આ તલવાર ઈંગ્લેન્ડના મ્યુઝિયમમાં રાખવામાં આવી છે. વાસ્તવમાં એવું માનવામાં આવે છે કે ઈંગ્લેન્ડના મ્યુઝિયમમાં રાખવામાં આવેલી તલવારનું નામ ભવાની છે. શિવાજી 7 માર્ચ 1959ના રોજ કોંકણ ગયા હતા. પછી તેના સૈનિક અંબાજી સાવંતે સ્પેનિશ જહાજ પર હુમલો કર્યો. અહીંથી તેને પોર્ટુગલના જનરલ ડાયોગ ફર્નાન્ડિસ પાસેથી તલવાર મળી.
16 માર્ચ, 1959એ મહાશિરાત્રીનો દિવસ હતો. શિવજી સપ્તકોટેશ્વર મંદિરે દર્શન કરવા ગયા હતા. અહીં અંબાજીના પુત્ર કૃષ્ણે શિવાજીને તલવાર અર્પણ કરી હતી. શિવાજીને તલવાર બહુ ગમતી. તે સમયે શિવાજીએ તલવારના બદલામાં આજે 7 કરોડ 20 લાખ રૂપિયાના ત્રણસો સોનાના સિક્કા આપ્યા હતા. જ્યારે તેમને જેજુરી તરફથી તુલજા તલવાર ભેટમાં આપવામાં આવી હતી.
ભવાની તલવારથી પ્રભાવિત શિવાજીએ પોતાના સૈનિકો માટે લડવા માટે આ પ્રકારની તલવારો બનાવી હતી. આ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય ટેન્ડર બહાર પાડવામાં આવ્યું હતું અને હજારો તલવારોનો ઓર્ડર આપવામાં આવ્યો હતો. તેની લંબાઈ લગભગ સાડા ચાર ફૂટ હતી. આને પૂર્ણ કરવા માટે બ્રિટિશ, ફ્રેન્ચ, પોર્ટુગીઝ અને ડચ સરકાર સિવાય, સ્પેનના રાજાએ પણ ટેન્ડરો મૂક્યા હતા. સ્પેનને તે બનાવવાનો ઓર્ડર મળ્યો.
શિવાજી ફાઉન્ડેશન દ્વારા જાહેરાત કરવામાં આવી છે કે જેની પાસે શિવાજીની ખોલાયેલી તલવાર છે તે પરત કરી દે તો તલવાર પરત કરનારને 72 કરોડ રૂપિયા આપવામાં આવશે. આ માટે આ રકમનું દાન પણ એકત્ર કરીને અલગ રાખવામાં આવી છે.
આ પણ વાંચો :Bird Eye Chili Farming: ઉલ્ટુ મરચું એટલે શું? ખેડૂતોને આપે છે લાખોમાં નફો, જાણો કેવી રીતે થાય છે તેની ખેતી
આ પણ વાંચો :અમદાવાદમાં ક્ષત્રિય મહિલાઓ દ્વારા ફાગ મહોત્સવનું આયોજન, જાણો કેમ ઉજવાય છે ફાગ મહોત્સવ
Published On - 3:00 pm, Mon, 14 March 22