Azadi Ka Amrit Mahotsav : સ્વતંત્રતા સેનાની સરદાર ઉધમસિંહ લંડન ગયા અને જલિયાવાલા બાગનો બદલો લીધો, ભગતસિંહને આદર્શ માનતા હતા
જલિયાવાલા બાગમાં જે બન્યું તેના કારણે સમગ્ર દેશમાં અંગ્રેજો સામેનો ગુસ્સો ચરમસીમાએ હતો, ખાસ કરીને પંજાબના યુવાનોએ આ નિર્દય હત્યાકાંડનો બદલો લેવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી. તેમાંથી એક યુવાન સરદાર ઉધમ સિંહ હતા.
13 એપ્રિલ 1919ના રોજ જલિયાંવાલા(Jallianwala) બાગમાં જે બન્યું તેના કારણે સમગ્ર દેશમાં અંગ્રેજો સામે ગુસ્સો ચરમસીમાએ હતો, ખાસ કરીને પંજાબના યુવાનોએ આ નિર્દય હત્યાકાંડનો બદલો લેવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી. તેમાંથી એક યુવાન સરદાર ઉધમ સિંહ (Sardar Udham Singh) હતા, જેઓ આ ઘટનાથી એટલા ગુસ્સે થયા હતા કે તેમણે કર્નલ રેજિનાલ્ડ ડાયર અને પંજાબના તત્કાલિન ગવર્નર માઈકલ ફ્રાન્સિસ ઓ’ડ્વાયરને મારવાના શપથ લીધા હતા, જેમણે જલિયાન વાલામાં ગોળીબાર કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. પુરા 21 વર્ષ સુધી પ્રયાસ કર્યા પછી, તે 1940 માં માઈકલ ઓ ડાયરની હત્યા કરીને પોતાનો બદલો પૂર્ણ કરવામાં સફળ રહ્યા હતા. ત્યાં સુધીમાં કર્નલ રેજીનાલ્ડ ડાયરનું અવસાન થયું હતું. ઘટનાને અંજામ આપ્યા પછી, તેણે ભાગવાનો પ્રયાસ કર્યો ન હતો અને પોતાની ધરપકડ કરાવી લીધી હતી.
પંજાબના સુનામમાં જન્મ
સરદાર ઉધમ સિંહનો જન્મ 28 ડિસેમ્બર 1899ના રોજ પંજાબના સંગરુર જિલ્લાના સુનમ ગામમાં થયો હતો, તેમના પિતાનું નામ તહલ સિંહ અને માતાનું નામ નારાયણ કૌર હતું. જેણે તેનું નામ શેર સિંહ રાખ્યું. તેના જન્મના બે વર્ષ પછી તેની માતાનું અવસાન થયું. થોડા વર્ષો પછી, 1907 માં, તેમના પિતાનું પણ અવસાન થયું. આ પછી તે પોતાના ભાઈ સાથે અનાથાશ્રમમાં રહેતો હતો જ્યાં તેનું નામ ઉધમ સિંહ પડ્યું હતું.
સરદાર ઉધમ સિંહના ભાઈનું 1917માં અવસાન થયું. આ પછી, તેણે 1919 માં અનાથાશ્રમ છોડી દીધું, તે દરમિયાન જલિયાવાલા બાગ હત્યાકાંડ થયો અને તેણે તેના ગુનેગારોને મારી નાખવાનો સંકલ્પ કર્યો. આ માટે તેઓ બ્રિટિશ ઈન્ડિયન આર્મીમાં મજૂર તરીકે જોડાયા અને વિદેશ પ્રવાસ કર્યો.
ઘણા દેશોમાં ગયા – ઘણા નામ બદલ્યા
વિદેશ પ્રવાસ દરમિયાન સરદાર ઉધમ સિંહ ઘણા દેશોમાં ગયા અને ઘણા નામો બદલ્યા, તેમણે ફ્રેન્ક બ્રાઝિલ, ઉદય સિંહ, ઉધન સિંહ અને મોહમ્મદ સિંહ આઝાદના નામ રાખ્યા. ઉધમ સિંહ 1920 ના દાયકાની શરૂઆતમાં ગદર ચળવળમાં જોડાયા હતા. તે લંડન સ્થિત વર્કર્સ એસોસિએશનમાં પણ જોડાયા, 1927માં ભારત પાછા ફર્યા અને પ્રતિબંધિત સાહિત્ય સાથે હથિયારોની દાણચોરી કરી. તે વર્ષે 30 ઓગસ્ટે તેની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને તેને પાંચ વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી હતી.
1934માં ફરી ઈંગ્લેન્ડ પહોંચ્યા
જેલમાં સારા વર્તનને કારણે સરદાર ઉધમ સિંહની સજા ઘટાડીને એક વર્ષની કરવામાં આવી હતી, ચાર વર્ષની સજા ભોગવ્યા બાદ 23 ઓક્ટોબર 1931ના રોજ તેમને મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ તેઓ પોલીસના રડાર પર રહ્યા હતા. જો કે, તેમણે ગુપ્ત રીતે ક્રાંતિકારી પ્રવૃત્તિઓ ચાલુ રાખી. આ દરમિયાન તક મળતાં તેઓ 1933માં જર્મની ગયા અને ત્યાંથી ફરી લંડન પહોંચ્યા અને ધીરજપૂર્વક એ તક શોધવાનું શરૂ કર્યું જેની તેઓ વર્ષોથી રાહ જોઈ રહ્યા હતા. લંડનમાં તેઓ ઈન્ડિયન વર્કર્સ એસોસિએશનમાં જોડાયા.
છ વર્ષ પછી તક
1934માં ઈંગ્લેન્ડ પહોંચ્યા બાદ સરદાર ઉધમ સિંહ યોગ્ય તકની રાહ જોતા રહ્યા. 13 માર્ચ 1940ના રોજ તેમને લંડનના કેક્સટન હોલમાં પોતાનો બદલો લેવાની તક મળી. અહીં રોયલ સેન્ટ્રલ એશિયન સોસાયટીના સહયોગથી ઈસ્ટ ઈન્ડિયા એસોસિએશનની બેઠક ચાલી રહી હતી. સરદાર ઉધમ સિંહે તેમની ડાયરીમાં છુપાવેલી રિવોલ્વર છીનવી લીધી.
જલિયાવાલા હત્યાકાંડનો બદલો લીધો
મીટિંગમાં, તેણે માઈકલ ઓ’ડ્વાયર પર પાંચ ગોળી ચલાવી હતી, જેમાં તે સ્થળ પર જ મૃત્યુ પામ્યો હતો, જલિયાવાલા બાગ હત્યાકાંડ થયો ત્યારે ડાયર પંજાબના તત્કાલીન લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર હતા. જલિયાવાલા બાગ હત્યાકાંડનો આદેશ આપનાર રેજિનાલ્ડ ડાયરનું 1927માં અવસાન થયું હતું. આ રીતે ઉધમસિંહનો સંકલ્પ પૂરો થયો.
લંડનમાં ફાંસી
સરદાર ઉધમ સિંહ પર માઈકલ ઓડવાયરની હત્યાનો કેસ ચાલ્યો હતો, તેઓ જેલમાં રહીને ભૂખ હડતાળ પર પણ ગયા હતા. સેન્ટ્રલ ક્રિમિનલ કોર્ટમાં તેને મૃત્યુદંડની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. કોર્ટમાં બીજી અપીલ દાખલ કરવામાં આવી હતી, જે ફગાવી દેવામાં આવી હતી. 31 જુલાઇ 1940ના રોજ, ભારત માતાના વીર પુત્ર ઉધમ સિંહે લંડનની જેલમાં ફાંસી પર લટકાવી દીધો.
ફાંસી બાદ સરદાર ઉધમ સિંહના મૃતદેહને જેલમાં જ દફનાવવામાં આવ્યો હતો. 1974માં પંજાબના તત્કાલિન મુખ્યમંત્રી જ્ઞાની ઝૈલ સિંહે પોતાના પ્રયાસોથી ઉધમ સિંહની અસ્થિઓને ભારત પરત લાવી હતી. તેમની અસ્થિઓનું ભારતમાં શહીદ તરીકે સ્વાગત કરવામાં આવ્યું હતું. 2 ઓગસ્ટ 1974ના રોજ તેમનો અગ્નિસંસ્કાર કરવામાં આવ્યો હતો.
પર્સમાં ભગતસિંહની તસવીર રાખતા
સરદાર ઉધમ સિંહ આઝાદીના દીવાના હતા, ઉંમરમાં નાના હોવા છતાં ભગત સિંહનો તેમના પર સૌથી વધુ પ્રભાવ હતો, આ જ કારણ હતું કે તેઓ દરેક વખતે ભગત સિંહની તસવીર પોતાના પર્સમાં રાખતા હતા. તાજેતરમાં તેમના પર એક ફિલ્મ પણ બની હતી, જેમાં વિકી કૌશલે સરદાર ઉધમ સિંહનું પાત્ર ભજવ્યું હતું.
